TRZY POKOLENIA W LALCE.pdf
(
1213 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - LALKA
"LALKA"
Trzy pokolenia w "Lalce"
-
romantycy, pozytywiści, przedstawiciele epoki przejściowej:
•
pokolenie romantyków reprezentują: Rzecki, Katz, stryj Wokulskiego,
•
pokolenie pozytywistów - Ochocki, Klejn, studenci z Akademii Medyko-Chirurgicznej, kupiectwo,
•
pokolenie przejściowe - Wokulski,
•
pokolenie romantyków cechuje: miłość romantyczna, polityka romantyczna, postępowanie drogą czynu
orężnego (udział w walkach zbrojnych), wiara w absolutny porządek świata (ich pogląd na świat
formowała w sposób decydujący poezja romantyczna), idealizacja osób ukochanych, polegająca na
szukaniu w nich cech nieziemskich,
•
pozytywiści - wychowani poza zasięgiem romantycznej atmosfery, dążą do reform społecznych i odkryć
naukowych, a studenci i Klejn wiążą swoje nadzieje z ideą socjalistyczną,
•
pokolenie przejściowe - wychowanejeszcze w atmosferze romantycznej, korzeniami tkwi w
romantycznym świecie, ale musi żyć w dobie pozytywizmu, dlatego ceni naukę i bogacenie się;
pokolenie to reprezentuje w powieści Wokulski,
•
Wokulski - idealista bardzo złożony, romantyk i pozytywista, umysł pozytywisty, serce romantyka,
romantyk w epoce pozytywizmu, romantyczny pozytywista,
•
przedstawicieli trzech pokoleń "idealistów polskich" wysuwa Prus w powieści na pierwszy plan,
opatrując ich żywoty zagadkowym "non omnis moriar" (nie wszystek umrę); później mówi o nich: "każdy
z nich goni za wielkimi dziełami, a nie dba o małe"
Ignacy Rzecki
-
idealista polityczny:
skromny, subtelny, uczciwy, wartościowy, patriota, gotowy do poświęceń dla drugiego człowieka, wzrusza
prawością, urzeka dobrocią, piękna postać, ale naiwny, krótkowzroczny i bezradny życiowo, pochodzi z
proletariatu miejskiego, syn woźnego, wychowany przez ojca w tradycjach walki o wolność, bonapartysta i
romantyk; bierze udział w walce podczas Wiosny Ludów jako uczestnik kampanii węgierskiej, służąc idei
walki oraz w powstaniu styczniowym w Polsce, subiekt w sklepie Mincla, później Wokulskiego;
zaprzyjaźniony z obydwoma pryncypałami, przywiązany do sklepu uczuciowo, a niemerkantylnie; pełni
swoje obowiązki z wielką gorliwością, jakby pracował na swoim i dla siebie, jednak bez myśli o
pomnażaniu własnych dochodów; dlatego, gdy Wokulski w końcu sklep sprzedaje, Rzecki nie ma za co
go kupić; gdy nadal próbuje pracować w ten sposób dla nowego właściciela, jest szpiegowany i
podejrzewany o kradzież w tajemnicy przed wszystkimi pisze swój pamiętnik, powracając w nim do
najpiękniejszych dni swojego życia - jest to samoobrona psychiczna przed teraźniejszością; jego
marzycielstwo; żyje przeszłościąpowstańczą, oczekujejakiejś wielkiej wojny ogólnoeuropejskiej, która
przyniosłaby PoIsce wolność; wciąż liczy na Francję, ideały, które wyznawał i którym do końca służył,
okazały się nikomu niepotrzebne, musiał przegrać, umiera zapatrzony w przeszłość.
Ochocki - idealista naukowy:
nietypowy arystokrata, żyje przyszłością, entuzjasta nauki i techniki, fanatyk wiedzy, urzeczony wizją
Geista, żyje w świecie swoich naukowych utopii, marzy o przypięciu ludzkości skrzydeł, "o locie machiny
ciężkiej, napełnionej i obwarowanej jak pancernik" - wspaniałym wynalazku, który zrewolucjonizuje świat,
opuszcza Polskę, nie znajdując tu warunków do pracy naukowej.
Wokulski
-
romantyk i pozytywista, idealista miłości:
•
romantyk - bo bierze udział w konspiracji i powstaniu styczniowym, kocha się beznadziejnie w Izabeli,
idealizuje ukochaną, przypomina Gustawa z IV cz. "Dziadów", próbuje popełnić samobójstwo; miłość
jego kształtuje się pod wpływem poezji Mickiewicza; daje się obezwładnić wyobrażeniu o miłości, nie
dostrzegając właściwych realiów,
•
pozytywista - bo cechuje go entuzjazm do wiedzy i postępu, umiejętność bogacenia się i działalność
filantropijna
Życiorys Stanisława Wokulskiego:
praca w winiarni Hopfera, pobyt u Rzeckiego, studia w Szkole Głównej, udział w konspiracji i powstaniu
styczniowym, pobyt na Syberii, . powrót do Warszawy, małżeństwo z Minclową, spotkanie Izabeli w
teatrze, wyjazd do Bułgarii i dorobienie się majątku na dostawach dla wojska, błyskawiczna kariera
kupiecka: rozwój sklepu, założenie spółki do handlu ze Wschodem; wszystkie te posunięcia są
inspirowane miłością do Izabeli; energia, przedsiębiorczość i wytrwałość w dążeniu do zamierzonego
celu, mimo przeszkód, jakie spotykają go na każdym kroku, nagły wyjazd do Paryża w celach handlowo-
naukowych jako ucieczka od Izabeli, powrót do kraju pod wpływem listu prezesowej Zasławskiej,
zaręczyny z Izabelą, ponowne rozczarowanie postawą Izabeli, poniżającej go za jego pochodzenie
społeczne i zawód kupca, próba samobójstwa, zagadkowe zniknięcie Wokulskiego, całkowite zerwanie z
dotychczasowym życiem.
Zagadnienie nauki w życiu Wokulskiego:
•
interesuje się nauką będąc jeszcze subiektem u Hopfera ("W dzień służył gościom przy bufecie i
prowadził rachunki, a w nocy uczył się..."); pierwsza próba dokonania wynalazku,
•
wstępuje do Szkoły Przygotowawczej, następnie studiuje w Szkole Głównej; studia przerywa, by wziąć
udział w powstaniu styczniowym
•
kontynuuje naukę na Syberii, gdzie jest doceniany, otoczony szacunkiem, otrzymuje gratulacje i
podziękowania od petersburskich towarzystw naukowych,
•
po powrocie do kraju zaniechał nauki na rzecz pracy w handlu, w sklepie Minclowej,
•
ponownie zetknął się z nauką w Paryżu, spotkawszy Geista; odżywają dawne marzenia, interesują go
dokonywane tam próby balonowe, z zainteresowaniem i znawstwem ogląda laboratorium Geista,
•
zniakając z Warszawy po definitywnym rozstaniu z Izabelą, wyjeżdża przypuszczalnie pracować
naukowo z Geistem, spieniężywszy swój ogromny majątek (drugi raz nie będzie próbował
samobójstwa); Prus planował napisać jeszcze powieść "Sława" - właśnie o dokonaniach Wokulskiego w
Paryżu, ale planu nie zrealizował, zachowały się tylko drobne fragmenty tej powieści.
Kontlikt Wokulskiego z otoczeniem:
•
gdy się uczył u Hopfera, dokuczano mu,
•
gdy powrócił z Syberii i szukał pracy, nie dano mu jej; kupcy uważali, że jest uczonym, a uczeni, że jest
kupcem,
•
gdy ożenił się z wdową po Janie Minclu, zarzucano mu, że żyje kosztem pracy trzech pokoleń Minclów,
•
gdy dorobił się majątku w Bułgarii, posądzano go o chciwość, brak patriotyzmu i obrzucano
podejrzeniami,
•
gdy się zakochał, jego miłość do Izabeli nie została odwzajemniona; fakt, że był kupcem, uniemożliwił
mu zawarcie z nią małżeństwa,
•
przez całe życie był w konflikcie z otoczeniem, które przeszkadzało mu w działaniu, wyszydzało,
cokolwiek by uczynił, odnosiło się podejrzliwie (jak do wielu ludzi sukcesu), ale żerowało na jego
uczuciach i kapitale.
Pojęcie awansu społecznego:
•
Wokulski piął się stale do góry: jego faktyczny awans to, kolejno, awans z subiekta na studenta
uniwersytetu, uznanego naukowca, potem poważanego i zdolnego kupca, który najpierw pomnożył w
Bułgarii niewielki fundusik, a potem już stale powiększał interesy i dochody, organizując spółkę do
handlu ze Wschodem, prowadząc transakcje w Paryżu i współpracując z bogatym rosyjskim kupcem
Suzinem (awans ekonomiczny),
•
awans społeczny to wejście do salonów arystokracji; sam sobie zdawał sprawę z osiąganych sukcesów
ironizując chciał zbliżyć się do arystokracji, w tym celu robił majątek, ale zarówno pieniądze, jak
społeczny awans nie były jego celem - były tylko środkiem, mającym doprowadzić do małżeństwa z
Izabelą, nie zdaje się to jednak na nic, bo według arystokracji o wartości człowieka nie decyduje anijego
charakter, ani wiedza ani pieniądz, lecz pochodzenie, tytuł, herb i majątek ziemski; wiedział o tym ojciec
Wokulskiego, gdy tłumaczył synowi, że nie wolno trwonić pieniędzy na naukę - Wokulscy tylko wtedy
będą coś znaczyć, jeśli uda im się odzyskać (wyprocesować) majątek po przodkach,
Pojęcie awansu społecznego na tle przemian ekonomicznych w naszym kraju:
•
akcja powieści toczy się w okresie, gdy feudalizm chylisię ku upadkowi, a rodzi się kapitalizm, kapitalizm
natrafia na przeszkody nie tylko w postaci braku rodzimego kapitału (stąd Żydzi i niemieccy fabrykanci),
ale i w postaci przesądów klasowych; gdyby Wokulski zamiast pieniędzy zarobionych na handlu
posiadał niewielki choćby majątek ziemski, byłby dla zubożałej i starzejącej się Izabeli wymarzonym
partnerem, ale on był tylko kupcem i odważył się ją kochać, ją, w której płynie krew znakomitych
przodków, dopuścił się niemal świętokradztwa, arystokracja, mimo że jest już zubożała i żyje często "na
kredyt" bogatszego mieszczaństwa, nie rezygnuje z pierwszeństwa w kraju i poczucia swej wyższości
nad innymi warstwami społecznymi; co jeszcze smutniejsze - inne warstwy uznająjej prymat i
naśladująjej styl życia, obyczaje i maniery; robi to nawet Wokulski - kupuje powóz, klacz wyścigową,
uczy się angielskiego, wyrabia dyplom szlachecki; wie, że musi tak postępować, by osiągnąć swój cel,
ale się tego wstydzi, czuje pogardę dla samego siebie,
•
w Europie Zachodniej burżuazja odgrywajuż w tym okresie decydującą rolę; walka zamożnego
mieszczaństwa, czyli burżuazji z arystokracją rodową już się tam dawno rozegrała, tam kapitalizm jest
już w pełni rozwinięty; gdyby "Lalkę" napisał nie Prus, lecz Balzak, Wokulski ożeniłby się z Izabelą bez
przeszkód i nikt by się temu nie dziwił,
•
"Lalka" - powieść o awansie społecznym - jest zarazem oskarżeniem:
- arystokracji - o pasożytnictwo, przesądy klasowe, degenerację, rozkład,
- mieszczaństwa - o lenistwo, brak energii i inicjatywy, bezmyślność.
Trwałość i siła miłości Wokulskiego do Izabeli:
•
miłość nieodwzajemniona, krępowana przesądami i wymogami towarzyskich konwenansów; Wokulski
wciąż walczy z samym sobą, z własnym sumieniem, obawia się samozakłamania i miłosnego
zaślepienia, przeżywa męki zazdrości, zwątpienia, upokorzenia, przekonuje się o obojętności i obłudzie
ukochanej kobiety; mimo przebłysków trzeźwego krytycyzmu nie potrafi zrezygnować z uczucia do niej,
•
chce ją poślubić nie dlatego, że jest arystokratką, lecz dlatego, że widzi w niej anioła; nie próbuje panny
"kupić", pragnie, by go pokochała, nie zdaje sobie sprawy, że obiekt jego miłości to kobieta niezdolna do
odzwajemnienia jego uczucia; cechuje ją chłód uczuciowy, ponad wszystko stawia swoją pozycję i
konwenanse; jest świetnie wyćwiczona w salonowej sztuce rozmowy (i to w kilku językach), ma
eleganckie maniery, umie flirtować i kokietować mężczyzn, ale nie potrafi ocenić ludzi według ich
rzeczywistej wartości - "kocha się" w Rossim i Molinarim, pozwala sobie na poufałości ze strony łowcy
posagów - Starskiego, cieszy się adoracją panów Niwińskiego, Malborga i Szastalskiego, a za
Wokulskiego decyduje się w końcu wyjść pod naciskiem rodziny, licząc na jego pieniądze i na to, że ten
pozwoli się jej oszukiwać,
•
niezwykła, rozumem tłumiona, wypędzana z serca, miłość Wokulskiego do Izabeli trwa wbrew jego
dojrzałej mądrości życiowej; wychowany na romantycznej poezji, a następnie nowocześnie
wykształcony, ma Wokulski serce romantyka, a umysł pozytywisty; jego wielka, romantyczna miłość, a
tylko do takiej jest zdolny, musi - z definicji - dotyczyć obiektu nieosiągalnego, być trudna i pozostać
nieodwzajemniona; Wokulski uświadamia to sobie podczas pobytu w Paryżu, właśnie tam, gdzie
konwenanse zostały już przezwyciężone, a miłość daje ludziom radość, nie cierpienie, rzuca o ścianę
tomikiem poezji Mickiewicza.
•
ponosi klęskę, jak wszyscy romantyczni kochankowie; nie pomaga mu umysł pozytywisty - nie
dostrzega, że więcej i prędzej mógłby osiągnąć, gdyby nie traktował ukochanej jak anioła, a w sposób
bardziej zdecydowany (co sugerowała mu zresztą pani Wąsowska),
•
miłość jego jest zbyt czysta i wielka, a ukochana poniża go za jego pochodzenie społeczne oraz zawód
kupca i planuje nadal utrzymywać stosunki towarzyskie według własnego uznania,
•
małżeństwo z Izabelą byłoby dla niego klęską gorszą niż zerwanie z nią; nic ich naprawdę nie łączyło, a
nawet - wszystko dzieliło.
Przyczyny tragizmu losów Wokulskiego:
•
Wokulski żyje na przełomie dwóch epok, romantyzmu i pozp wizmu, w okresie rozkładu społeczeństwa
feudalnego, a prz wykrystalizowaniem się społeczeństwa kapitalistyczne w okresie, który zaczął się
poezją, a skończył się nauką i pracą, zaczął się poświęceniem dla ojczyzny, a skończył się gonitwą za
pieniędzmi i bogaceniem się,
•
ulega wpływom obu epok - romantyzmu i pozytywizmu - ukształtowany w pierwszej, a działa w drugiej;
przyczyny jego katastrofy tkwią w nim samym - gdyby nie był romantykiem, nie idealizowałby ukochanej,
a przekonawszy sięjaką wartość reprezentuje, potrafiłby opanować swoje uczucie do niej; gdyby nie był
pozytywistą i nie umiałby się wzbogacić, nie ubiegałby się o jej względy; zaważyły więc na nim skłócone
wpływy dwóch epok - romantyzmu i pozytywizmu,
•
jego cechy romantyczne i pozytywistyczne poprzez swoją przeciwstawność doprowadzają do
niekonsekwencji w jego działaniu i do klęski; niemożliwość pogodzenia romantyzmu z pozytywizmem
musi doprowadzić do klęski.
Rozkład społeczeństwa:
•
rozkład arystokracji, w salonach której Wokulski traktowany jest jak plenipotent oraz mieszczaństwa,
które go też nie rozumie; obserwuje on społeczeństwo polskie oczami pozytywisty, wie, co należy
zrobić, by zaradzić nędzy i dalszemu rozkładowi, ale nikt go nie rozumie i nie docenia; w takim
społeczeństwie marnują się jego zdolności i energia, niezwykle zdolny jest "wodzem bez armii",
•
stosunki polskie prowadzą go do rozczarowania, nie może znaleźć dla siebie właściwego miejsca, bo
nie ma miejsca dla jednostek twórczych w społeczeństwie chorym - ani wśród arystokracji, ani wśród
mieszczaństwa.
Przesądy klasowe arystokracji:
•
przegrywa swe życie "przywalony resztkami feudalizmu", jak mówi o nim dr Szuman,
•
losy jego kończą się tragicznie z powodu tkwiących wśród społeczeństwa polskiego przesądów
klasowych, czyli pozostałości ustroju feudalnego; według arystokracji o wartości człowieka decyduje
pochodzenie, tytuł, herb, krew przodków i majątek ziemski "nie wszytek umarł", ocalił siebie dawnego,
nie poszedł na kompromis, nie zaprzedał się nikomu, wolał odejść niż poddać się do końca presji
arystokracji, zerwał całkowicie z dotychczasowym życiem, uchronił się od klęski moralnej, wybrał
przypuszczalnie pracę naukową z Geistem, opuścił kraj, gdzie nie znalazł dla siebie miejsca i gdzie
wszystko go zawiodło.
Krytyczny obraz społeczeństwa polskiego drugiej połowy XIX wieku
Arystokracja rodowa:
książę, Łęccy, baron Krzeszowski, baron Dalski, Starski.
•
cechuje ją: próżniactwo, pasożytnictwo, pogarda dla pracy i dla ludzi pracy, fałsz, zakłamanie, obłuda,
egoizm, przesądy klasowe,
•
pycha z powodu arystokratycznego pochodzenia i poczucie wyższości wobec innych warstw
społecznych,
•
wystawny tryb życia, wieczne święto, zabawy, wizyty, kochanki, pogoń za sensacją i rozrywką,
•
rujnowanie majątków i przyczynianie się do ubożenia kraju, wywożenie kapitału za granicę,
•
brak patriotyzmu, obojętność wobec losów kraju i narodu (choć książę pozuje na patriotę i publicznie
lituje się nad tym nieszczęśliwym krajem"),
•
degeneracja moralna,
•
zły przykład dla innych warstw społecznych (których ideałem staje się lenistwo, rozrywki i wystawne
życie),
•
rzucanie kłód pod nogi jednostek wartościowych (jak Wokulski),
•
martwota pod względem ekonomicznym i kulturalnym. Cech tych nie można przypisać pochodzącej z
arystokratycznego rodu baronowej Zasławskiej, która opiekuje się chłopami zamieszkującymi na terenie
jej majątku, oskarża arystokrację jako klasę o zdradę w okresie rozbiorów, o współpracę z dworem
austriackim i rozprzężenie moralne; ona jedna docenia Wokulskiego, nie ma dobrej opinii o pannie
Izabeli, uważa, że w miłości nie powinny istnieć bariery klasowe.
•
Drugą "postacią pozytywną" w tym kręgu jest Julian Ochocki - naukowiec i wynalazca, który woli
poświęcić życie dla rozwoju wiedzy niż dla przyjemności salonowych; trzecią - pani Wąsowska, z pozoru
kokietkajak większość pań zjej sfery, naprawdę mądra, życzliwa, cieszy się dużą sympatią prezesowej
Zasławskiej.
Tomasz Łęcki:
•
szczyci się pochodzeniem z senatorskiego rodu,
•
odziedziczył ogromny majątek, miał w młodości wstęp do najwyższej światowej elity, bywał na dworach
francuskim, austriackim i włoskim,
•
ma głębokie przeświadczenie o swej wybitnej wartości, rozumie, energii,
•
zarozumiały egoista, człowiek bezużyteczny, o bardzo ciasnych horyzontach umysłowych, doprowadził
siebie i córkę do ruiny majątkowej.
Izabela ŁĘcka:
•
egoistka, ignorantka, jej maniery są powierzchowne, zainteresowania sztuką płytkie, nie podbudowane
żadną wiedzą (zachwyca się kiepskim aktorem i lada jakim skrzypkiem); pracę dobroczynną traktuje
jako obowiązek towarzyski (choć czasem nudny) i możliwość pokazania się publicznie w nowym stroju;
leniwa panna o dużych wymaganiach, cokolwiek czyni, ma na celu własną przyjemność; postać o
spaczonej psychice,
•
żyje w przeświadczeniu, że jest wyśnionym ideałem każdego mężczyzny, aniołem, boginią czy nimfą, a
wszystkie jej czyny są wzniosłe, piękne, szlachetne,
•
gotowajest nawet w końcu poślubić Wokulskiego, pod presją bankrutującego ojca, ciotki obawiającej się
jej staropanieństwa, księcia, który na koniec wystawia Wokulskiemu pozytywne świadectwo, znajomych
pań, które zaczynająjej Wokulskiego zazdrościć, a zwłaszcza chyba dlatego, że nawet ona zauważa w
końcu, że swym postępowaniem może zrazić ostatniego bodaj poważnego konkurenta; gotowajest więc
wyrządzić mu ten niebywały zaszczyt, pod warunkiem wszakże, że w niczym nie będzie musiała zmienić
swych nawyków, obyczajów i poglądów,
•
jej psychikę ukształtował świat, w którym się wychowała, a który wmawiał w nią, że jest ucieleśnieniem
doskonałości, szlachetności i piękna; że spełnianie wszystkich jej zachcianek jest zaszczytem,
przegrywa swe życie; można domyślać się, że poniewczasie zrozumiała jednak, że postępowała
niewłaściwie - tylko szok mógł spowodować jej poważną decyzję wstąpienia do klasztoru;
Szlachta:
ojciec Wokulskiego, Wirski, p. Misiewiczowa:
•
warstwa zamierająca, po uwłaszczeniu chłopów nie potrafi już gospodarować, nadal trwoni pieniądze,
zadłuża się, wyprzedaje, przenosi do miast, gdzie też nie umie przystosować się do nowych warunków
życia,
•
dopiero następne pokolenie (p. Stawska) przyzwyczaja się do nowych warunków, podejmuje pracę i
aklimatyzuje w nowym środowisku.
Trzy warstwy mieszczaństwa i typowi ich reprezentanci
:
- polskie - Szprot, Węgrowicz, Deklewski, Krzeszowska, - pochodzenia niemieckiego - Minclowie,
- pochodzenia żydowskiego - Szlangbaumowie, · mieszczaństwo polskie cechuje:
- brak inicjatywy, energii i wiary we własne siły,
- brak chęci do pracy; np. radca Węgrowicz przesiaduje całymi dniami w jadłodajni i zajmuje się plotkami,
- brak zapobiegliwości i oszczędności,
- jest słabe, skłócone, niedołężne, bierne, zacofane, wszelkie przejawy przedsiębiorczości uważa za
wariactwo,
- nie wypracowało własnej kultury, jest pozbawione indywidualności, wzoruje się na arystokracji,
przejmuje jej obyczaje i styl życia,
- nie posiada szerszych aspiracji ani ambicji, jak np. baronowa Krzeszowska (upiorna mieszczka,
zaniedbana, złośliwa, skłócona z sąsiadami, intrygantka, spełnia się jej marzenie, by prowadzić
próżniaczy tryb życia),
- jednostki niebanalne, jak Wokulski, nie znajdują u niej zrozumienia ani poparcia, mieszczaństwo
pochodzenia niemieckiego cechuje: pracowitość (wręcz kult pracy), wytrwałość, zaradność,
oszczędność, uparta wola gromadzenia majątku, ale ciasne horyzonty umysłowe (matka "starego"
Mincla dziwi się, jak Rzecki i Katz mogli porzucić pracę w sklepie, by iść walczyć o cudzą sprawę),
mieszczaństwo pochodzenia żydowskiego cechuje:
- energia, ruchliwość, przedsiębiorczość, cierpliwość, oszczędność, wytrwałość, pracowitość,
- zdobywanie pieniędzy jest dla nich sprawą najważniejszą, nie przebierają w środkach, potrafią się
poniżać, ale i być aroganccy, bezwzględni, pogardliwi; w arsenale ich środków znaleźć można lichwę,
oszustwo i podstęp,
- umiejętność szybkiego korzystania z nadarzających się sposobności; przejmują bankrutujące
gospodarstwa, sprzedawane z licytacji kamienice i sklepy, a nawet zawiązaną przez Wokulskiego
spółkę do handlu ze Wschodem; mogą to czynić tym łatwiej, że polskie mieszczaństwojestjeszcze słabe
i nie dysponuje kapitałem, a zamożniejsza szlachta i arystokracja brzydzi się pracą, nie zna się (i znać
się nie chce) na handlu - woli powierzać swe pieniądze Żydom na procent,
- doktor Szuman i stary Szlangbaum, obaj wyznania mojżeszowego, których Prus opisuje z dużą
sympatią, czują się Polakami; dowiedli ofiarnego patriotyzmu, biorąc udział w powstaniu styczniowym, a
Szuman przebywał z Wokulskim na Syberii; mimo to polskie społeczeństwo odtrąca ich.
Lud miejski
: furman Wysocki, Węgiełek, "Magdalenka" i biedota Powiśla - przerażająco nędznej i
zaniedbanej dzielnicy,
o której Prus mówi: "Oto miniatura kraju"
•
ukazany w utworze migawkowo (spacer Wokulskiego po Powiślu),
•
żyje w strasznej nędzy; wyrobnicy i rzemieślnicy skazani są na głodową egzystencję, w większości
pracowity, uczciwy, skromny, delikatny, wdzięczny za najdrobniejszą pomoc,
•
przypadek "Magdalenki" dowodzi, że nawet w tych warunkach kobiety "sprzedają się" dopiero wówczas,
gdy w żaden
inny sposób nie mogą zdobyć środków na głodowe choćby życie; wolą uczciwą pracę, choćby cięższą i
za lichą zapłatę.
Przedstawiciele innych środowisk
:
•
socjaliści
: Klejn, Mraczewski,
Plik z chomika:
keitii18
Inne pliki z tego folderu:
Bolesław Prus - Nowele.pdf
(854 KB)
Bolesław Prus - Placówka.pdf
(1597 KB)
BOLESŁAW PRUS OPOWIADANIA I NOWELE.doc
(63 KB)
BOLESŁAW PRUS PLACÓWKA.doc
(51 KB)
FARAON - OPIS.pdf
(1138 KB)
Inne foldery tego chomika:
Asnyk Adam
Bałucki Michał
Dygasiński Adolf
Ekranizacje książek pozytywizmu
Konopnicka Maria
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin