Sensoryka i środki zapachowe 12.10.2011 – Wykład
Rytuały magiczne
· Szamani kontakty ze światem duchów
· Taniec w rytm uderzeń bębna
· Substancje psychotropowe pozyskiwane z bogactwa otaczającej nas natury
· Pieprz metystynowy – Kava-kava
o Nazwa pochodzi z języka mieszkancow wysp pacyficznych Tonga i Markizy
o Krzew o wys. 2, 5-8 m
o Substancje czynne – estry cykliczne 0 kavalaktony
o Działanie w porównaniu z silnymi halucynogenami – względnie słabe
o Jeden z kavalaktonow delikatnie wpływa na poziom dopaminy -> przyczynia się do poprawy nastroju.
· Syryjska ruta -> poganek rutowaty
o Półkrzew o wys. 0, 5 m typowy dla półpustynnych obszarów Bliskiego wschodu
o Substancje czynne beta-karbonity, harmalina, harmina, tetrahydroharmina
o Najwięcej substancji czynnych w nasionach
o Iran – stary rytuał – nasiona poganka do rozżarzonego węgla -> wydziela się z nich odurzający dym
o Harmina 0 w malej ilości przyjemne stany, odprężenie, wesoły nastrój, harmalina – w małych ilościach działanie stymulujące i terapeutyczne
o Podczas II wojny światowej – używali tego
· Kaktus jazgrza Williamsa - pejot
o Substancje czynne: wiele typów alkoidów, zwłaszcza meskalina
o Substancje pochodzące z pejotl – większość intensywnie wpływa na percepcje – zmiana postrzegania kolorów i kształtów, własnego ciała, upływu czasu
· Muchomor czerwony
o Substancje czynne: alkaloidy cholinergiczne, muskaryna, kwas ibotenowy, muscymol
o Wywołuje halucynacje wzrokowe i słuchowe, stany euforyczne, utratę kontroli nad ciąłem
· Szałwia wieszcza
o Substancje czynne: diterpenoid znany, jako salwinoryna A – struktura rożna od naturalnych i syntetycznych halucynogenów
o Spożycie ( zwłaszcza przez wypalanie) -> silne halucynacje
Chemia naturalnych i syntetycznych produktów zapachowych.
Podział substancji zapachowych w zależności od ich pochodzenia i budowych chemicznej.
· Substancje zapachowe pochodzenia zwierzęcego –
o Stanowią nieliczna grupe w sklad ktorej wchodza: ambra, kastorem, pizmo, cywet, skatol
o Bardzo cenne surowce stosowane tylko do produkcji bardzo ekskluzywnych perfum
§ Ochrona zwierzat, ekologia, ograniczona dostępność, wysoka cena – przyczyny coraz rzadszego stosowania surowcow zwierzęcych
o Z uwagi na trudności z pozyskiwaniem:
§ Rozne techniki i technologie do otrzymania prodkutkow stosowanych w kompozycjach zapachowych
§ W handlu – charakterytyka preparatu dla poszczególnych dostaw
§ Tanszcze perfumy – substancje syntetyczne identyczne pod względem chemicznym ze składnikami substancji zapachowych pozyskiwanych ze zwierzat
Sposoby opisania preparatow
· INCI (International Nomenclature od Cosmetic Ingredients)
· Wykaz skladnikow umieszczony na opakowanie produktu jest poprzedzonym wyrazem ‘ skladniki’ lub ingredients’
· Skaldniki produktow podawana SA w malejącym porzadku wedlug masy w momencie ich dodawania, przy czym składniki w stężeniach poniżej 1^ mogą być wymienione w dowolnej kolejności, po składnikach w stezenieach wiekszych niż 1% .
· Kompozycje zapachowe i aromatyczne określone SA wyrazem ‘Fragrance’, ‘parfum; lub ‘aroma’ z uwzględnieniem substancji w nich występujących, które zostaly umieszczone na liscie i uznane za potencjonalne alergeny (uzyte w kosmetykach substancje zapachowe nie musza być wcale deklarowane)
· Barwniki są ponumerowane wg ‘Color- Index- number’ czyli w skrocie CI
· CAS ( system chemical abstrakt service registry)
o Znany numer jako CAS – obejmuje numery I nazwy identyfikujace kazda substancje
o Zawiera ponad 30 mln substancji opisanych w literaturze od poczatku XXw. ( na skutek modyfikacji systemu niektóre substancje mogą mieć wiecej niż jeden numer CAS)
o W praktyce – każdy z podawanych numerow umozliwia jednoznaczna identyfikacje substancji
o CAS obejmuje także olejki eteryczne – ale izomery optyczne ( rozne z zapachowego punktu widzenia ) występują pod tym samym numerem
· EINECS –European INventory of Existing Commercial chemical Substances
o Obejmuje substancje znajdujace sie na rynku europejskim pomiedzy 01.01.1971 i 18.09.1981 – lista jest zamknieta i nie może być uzupełniania
o Wszystkie w/w substancje maja numery nadane zgodnie z dyrektywą 67/548/EEC
· GRAS – generalny recognized As safe
o Lista substancji uzywanych w aromatach spożywczych sporzadzana przez zespol ekspertow
o Kryterium wpisywania : generalne uznanie przez ekspertow posiadających wiedze naukowa i praktyczna do oceny bezpieczeństwa
· Nomenklatura olejkow eterycznych oraz substancji zapachowych pochodzenia roślinnego – normy ISO wprowadzone do systemu polskich norm
· AMBRA
o INCI : Ambergis Tincture
o CAS:8030-65-1
o EINECS: 232-454-2
o Patologiczna wydzielina z przewodu pokarmowego kaszalota, pozyskiwana z zabitych zwierzar lub znajowana na wybrzeżach Atlantyku oraz w okolicach Irlandii, Madagaskaru i Japonii – inna koncepcja – ambra powstaje pod wpływem substancji wydzielanych przez kalamarnice
o Plywa po powierzchni morza – gęstość 0,8 -0,9 g/cm3
o szara lub brazowa masa o konsystencji wosku mieknie w tem. 36 stopni
o glowny składnik – ambreina, bezwonny, tri terpenowy alkohol
o specyficzny slodki aromat mabry – przypominajacy zapach drewna, glonow i mchu – efekt auto- i fotooksydacji – czysta nieutleniona ambra – bezwonna
· KASTOREUM
o Inaczej zwane ‘strojem bobrowym’
o Pelni funkcje feromonu płciowego i markera
o Produkt w duzym stężeniu – nieprzyjemny zapach
o INCI: Castoreum Extract
o CAS: 8023-83-4
o EINECS: 236-827-7
o Oleista substancja
· PIŻMO
o Wydzielina przyodbicznego gruczolu jelenia piżmowego (piżmowca) – zyje dziko i jest hodowany w Azji ( Himalaje, tybet, Chiny)
o Krucha masa o amoniakalnym zapachu, zawiera 0,5-2% olejku piżmowego
...
KasiekJay