prawo_koncernowe_wyklady.doc

(113 KB) Pobierz
WYKŁAD 1

Prawo Koncernowe

WYKŁAD 1

 

1.Prawo koncernowe jest prawem grup spółek (zgrupowań spółek).

 

2.Zakres prawa koncernowego: (prawo koncernowe zajmuje się problematyką:)

-          Ochroną wspólników (Lojalności wspólników)

-          Ochroną wierzycieli

-          Kierowania grupą spółek  (Dominacji spółek)

 

3.Regulacje prawa koncernowego mają na celu ochronę udziałowców mniejszościowych przed nielojalnością udziałowców większościowych, a także ochronę wierzycieli przed wiarołomnym zachowaniem wspólnika większościowego.

 

4.Podział spółek:

a)      Sp. Osobowe

b)     Sp. Kapitałowe – prymat kapitału nad osobami.

 

5. Odpowiedzialność wspólników w spółce:

-          W spółkach osobowych:

Spółka jawna – art. 22§2

Spółka partnerska – art. 95§1

Spółka komandytowa art.111

Spółka komandytowo-akcyjna – art.135.

-          W spółkach kapitałowych:

Spółka z o.o.art. 154.§4. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki.

Spółka akcyjna art.301.§5. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.

 

6.Nadużycia:

-          Nadużycie formy osoby prawnej.

-          Nadużycie formy działalności gospodarczej.

 

7.Zaskarżenie uchwały – art. 422§1 Ksh

 

8.Powództwo o uchylenie uchwały -  w przypadku wydania uchwały sprzecznej z interesem spółki, zmierzającej do pokrzywdzenia, któregoś z udziałowców, sprzecznej z obyczajami, sprzecznej z umową spółki, można wnieść powództwo o uchylenie uchwały.

 

WYKŁAD 2

 

1. Ryzyko wierzycieli spółki:

-          Art.154.§1. i Art.301.§5 – wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki

-          Art.299.§1. – odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania

 

Członkowie zarządu w niektórych przypadkach mogą się uchylić od odpowiedzialności (Art.299.§2.)

 

2. Art.3 Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.

-          Elementem wspólnym, a zarazem koniecznym każdej umowy spółki handlowej jest zawarte w niej zobowiązanie do osiągnięcia wspólnego celu, przy czym realizacja tego celu wymaga zawsze co najmniej wniesienia wkładów przez wszystkich wspólników.

-          Zasada lojalności - oznacza obowiązkowe działanie na korzyść spółki.

 

3.Cechy spółek kapitałowych:

-          Posiadają osobowość prawną

-          Posiadają własny majątek

-          Opierają swe funkcjonowanie o kapitał zakładowy

-          Są samodzielne i autonomiczne

-          Zasada rządów większości

 

4.Kapitał zakładowy:

-          Kapitał zakładowy wyraża wartość majątku, który powinien być przez wspólników zgodnie z zasadą stałości utrzymywany. Służy temu zasada oznaczania w umowie spółki, co poza pewnymi wyjątkami dopuszcza możliwość zmiany tej wysokości tylko przez zmianę umowy. Zgodnie z zasadą stałości kapitał zakładowy jest oznaczony w wartości stałej w bilansie po stronie pasywów, dzięki czemu możliwe jest traktowanie jako czysty zysk jedynie tej wartości czystego majątku spółki (aktywów netto), która z pewnymi wyjątkami przekracza kapitał zakładowy. Niekiedy wymienia się jako zasadę także nienaruszalność kapitału (choć to wynika już z zasady stałości), przejawiającą się w zakazach (wypłat innych aniżeli dywidenda) lub nakazach (konwokacji wierzycieli przy obniżeniu kapitału.)

 

5.Funkcja gwarancyjna kapitału zakładowego – jest bzdurą.

 

6.Róznice między spółką z o.o. a spółką akcyjną:

 

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością:

-          jest oparta na zasadzie omnipotencji (wszechwładzy) wspólników,

-          jej wspólnicy mogą wydawać wiążące polecenia zarządowi spółki: Art. 207. Wobec spółki członkowie zarządu podlegają ograniczeniom ustanowionym w niniejszym dziale, w umowie spółki oraz, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, w uchwałach wspólników.

-          umowa spółki może być swobodnie kształtowana.

 

Spółka akcyjna:

-          podział władzy,

-          nie możność wydawania poleceń wiążących: art. 3751.Walne zgromadzenie i rada nadzorcza nie mogą wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.

-          zasada ścisłości statutu art. 304 ksh

 

7.Zasada ścisłości statutu:

-          Oznacza, że statut nie może zawierać postanowień nieprzewidzianych przez  ustawę

 

 

 

WYKŁAD 3

 

1.Koncern – żadna polska ustawa nie wprowadza takiego pojęcia, pojęcie to istnieje na gruncie prawa niemieckiego.

 

Koncern - przez koncern rozumiemy grupę spółek w której jedna jest spółką „matką”
(sp. dominująca), a co najmniej jedna jest spółką „córką”(sp. zależna). Spółka „matka” sprawuje kontrolę nad spółkami „córkami.

Koncern – szczególne zgrupowanie spółek pod jednolitym kierownictwem.

2.Piercing the corporate veil – odpowiedzialność przebijająca - konstrukcja odpowiedzialności przebijającej polega na uznaniu zobowiązania spółki za zobowiązanie wspólnika. (przebicie welonu korporacyjnego).

3.Problematyka cash poolingu:

Cash pooling - inaczej umowa o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową lub umowa konsolidacji rachunków bankowych - usługa finansowa umożliwiająca wzajemne bilansowanie sald rachunków spółek należących do tej samej grupy kapitałowej. Zgromadzoną kwotą zarządza uczestnik wiodący.

W prawie polskim problemem jest to, że każda ze spółek koncernu stanowi odrębny podmiot prawa, więc na gruncie ksh takie bilansowanie jest niedopuszczalne. (patrz art.350, art. 189, art. 344 Ksh)

4.Actio pro socio (art. 295 Ksh) – możliwość wytoczenia powództwa przez wspólników przeciwko wspólnikowi, lub członkom zarządu działającym na szkodę spółki.

Członkowie organów spółki i inne osoby biorące udział w tworzeniu spółki mogą wyrządzić szkodę wspólnikom pośrednio przez wyrządzenie szkody spółce, a także bezpośrednio. ...Ponieważ poszkodowaną jest zawsze spółka, a wspólnik wytaczający powództwo działa wprawdzie we własnym imieniu, ale na rzecz spółki (actio pro socio), odszkodowanie jest zasądzane na rzecz spółki ...

5.Spółka akcyjna i spółka z o.o.

Spółka z ograniczona odpowiedzialnością

Spółka akcyjna

- bark odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki

- bark odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki

- możliwość odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania

-  członkowie zarządu nie odpowiadają za zobowiązania

- wszechwładza wspólników – możliwość wydawania poleceń wiążących art.207 ksh

- podział władzy – art. 3751 – nie możność wydawania poleceń wiążących

- swoboda kształtowania treści umowy

- zasada ścisłości statutu art. 304 ksh

6.Kapitał:

-          Naruszenie zasady realnego wniesienia

7.Kapitał zakładowy a majątek spółki:

Nie są to tożsame pojęcia.

WYKŁAD 4

1.Funkcjonowanie grup spółek w kwestii rachunkowości:

-          Problematyka bilansowania

 

2.Obowiązek ochrony rynku kapitałowego  (równego dostępu do informacji):

·         Meldunkowy – np. zgłaszania objęcia ¼ głosów w sp.

·         Informacyjny – np. przedstawiania raportów finansowych

 

Obowiązki te mają związek z uczciwością i rzetelnością na rynku kapitałowym.

-          Obowiązek meldunkowy ciąży na wspólnikach/akcjonariuszach którzy nabyli znaczne ilości pakietów akcji.

 

3.Prawo antymonopolowe:

-          Np.  przy łączeniu przedsiębiorców należy uzyskać zgodę państwa, by połączone przedsiębiorstwa/spółki nie przejęły całego rynku.

 

4.Grupa kapitałowa – przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pozwalające uznać za jeden „podmiot” całą grupę spółek.

-          Grupa spółek nie jest podmiotem prawa, ale pewnym zjawiskiem.

-          Art. 1a. 1. Podatnikami mogą być również grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych, zwane dalej "podatkowymi grupami kapitałowymi".

 

5.Spółka powiązana – art.4§1.5) spółkę kapitałową, w której inna spółka handlowa albo spółdzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik, albo na podstawie porozumień z innymi osobami lub która posiada bezpośrednio co najmniej 20% udziałów albo akcji w innej spółce kapitałowej.

 

W podmiotach powiązanych istnieje możliwość dokonywania „transferów”.

 

6.Spółka dominująca – art.4§1.4) spółkę handlową w przypadku, gdy:

a)  dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

b)  jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

c)  jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

d)  członkowie jej zarządu stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), lub

e)  dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

f)  wywiera decydujący wpływ na działalność spółki kapitałowej zależnej albo spółdzielni zależnej, w szczególności na podstawie umów określonych w art. 7,

 

7.Squeeze-out – (wyciśnięcie drobnych akcjonariuszy) – przymusowy wykup akcji drobnych akcjonariuszy przez akcjonariuszy większościowych.

-          przymus ciąży na  drobnych akcjonariuszach (tzn. że mają oni obowiązek je odsprzedać)

-          w KSH art.418 Walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95 % kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5 % kapitału zakładowego....

 

8.Sell-out – przymusowy odkup akcji drobnych akcjonariuszy

-          przymus ciąży na akcjonariuszach większościowych (tzn. większościowi mają obowiązek odkupu akcji od akcjonariuszy mniejszościowych)

 

-          w KSH art.4181 § 1. Akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego mogą żądać umieszczenia w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia sprawę podjęcia uchwały o przymusowym odkupie ich akcji przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy reprezentujących łącznie nie mniej niż 95 % kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5 % kapitału zakładowego (akcjonariusze większościowi).

 

9. W ustawie o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych:

-          pojawia się instytucja wezwania publicznego do zakupu akcji:

-          gdy nabycie akcji spółki publicznej w liczbie powodującej zwiększenie udziału
w ogólnej liczbie głosów o więcej niż:

-          10 % ogólnej liczby głosów  w spółce publicznej

-          Przekroczenie 33 % ogólnej liczby głosów w spółce publicznej

-          Przekroczenie 66 % ogólnej liczby głosów w spółce publicznej

 

10.Zakaz nabywania akcji spółki matki przez spółki córki.

-          Art. 362  Spółka nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (akcje własne).

-          Art. 362§4 § 4. Przepisy art. 362-365 stosuje się odpowiednio do nabycia akcji własnych spółki dominującej przez spółkę lub spółdzielnię zależną. Dotyczy to także osób działających na ich rachunek.

 

WYKŁAD 5

 

1.Akcje nieme – jest to akcja nie dająca prawa głosu, lecz zwiększony udział w dywidendzie.

 

2.Obowiązek informacyjny:

-          ...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin