Grzyby_na_elewacji.pdf

Grzyby i glony na elewacji. Przyczyny, usuwanie, zapobieganie.

Grzyby i algi sĢ stosunkowo prostymi organizmami obecnymi w ziemskiej florze od

milionów lat, sĢ teŇ jednĢ z najczħstszych przyczyn korozji materiałów budowlanych

stosowanych do wznoszenia i remontów budynków.

Przyczyny

Podstawowym czynnikiem umoŇliwiajĢcym zagnieŇdŇanie siħ nieproszonych goĻci w budynkach

jest ciepło i wilgoę. ChociaŇ wydaje siħ, Ňe w remontowanym lub nowym budynku wilgoci byę nie

powinno jest cała masa przyczyn, które przyczyniajĢ siħ do jej powstawania.

Miejsca zaatakowane przez grzyby bardzo łatwo rozpoznaę po czarnym lub brunatnym

zabarwieniu. ObecnoĻę alg sygnalizujĢ zielone lub brĢzowe naloty na Ļcianach.

Mimo mikroskopijnych rozmiarów obaj przedstawiciele Ļwiata flory sĢ dla Ļcian bardzo

niebezpieczne. Oprócz zniszczenia estetki budynku, niszczĢ równieŇ samĢ strukturħ wyprawy

zarówno poprzez coraz głħbsze wnikanie w jej strukturħ jaki i ułatwianie penetracji wody w głĢb

tynków.

Glony na tynku akrylowym

ObecnoĻę grzybów i glonów na Ļcianach utrzymuje równieŇ podwyŇszony stopieı zawilgocenia

Ļcian, co ujemnie wpływa na ich parametry i trwałoĻę. PierwszĢ, i najłatwiejszĢ do

zaobserwowania przyczynĢ zawilgoceı murów sĢ wszelkiego rodzaju błħdy montaŇu obróbek

blacharskich, rynien, zadaszeı i innych elementów majĢcych za zadanie ochronħ przed działaniem

wody. Czħstym widokiem sĢ parapety lub obróbki gzymsów o niedostatecznym lub wrħcz ujemnym

(w stronħ Ļciany) spadku, niedokładnie zamontowane lub uszkodzone łĢczniki rynien i rur

spustowych, nie wspominajĢc juŇ o uszkodzeniach pokryę dachów. Permanentne utrzymywanie w

stanie podwyŇszonej wilgotnoĻci Ļciany budynku nieuchronnie prowadzi do pokrycia jej

powierzchni przez grzyby i glony.

KolejnĢ przyczynĢ takiego stanu rzeczy, jest nieodpowiednio dobrana gruboĻę izolacji,

niedostosowana do strat energetycznych budynku. JeĻli warstwa termoizolacji bħdzie zbyt mała to

do wnħtrza budynku nie tylko bħdzie sie przedostawało zimno, ale i z jego wnħtrza ciepło bħdzie

siħ wydostawało na zewnĢtrz. Podgrzewana i zawilgacania w efekcie róŇnicy temperatur Ļciana

stanie siħ doskonałĢ poŇywkĢ dla grzybów i glonów.

Zbyt maþa gruboĻę termoizolacji jako przyczyna zagrzybieı

Nie mniej istotnĢ przyczynĢ mikrobiologicznych zniszczeı elewacji sĢ warunki atmosferyczne

panujĢce podczas jej wykonywania. Dla wiħkszoĻci materiałów, prowadzenie prac

wykoıczeniowych w warunkach wysokiej wilgotnoĻci czy przy ujemnych temperaturach sĢ

przyczynĢ niekorzystnych zmian w strukturze tynków, a w konsekwencji do zwiħkszenia ich

nasiĢkliwoĻci powyŇej poziomu załoŇonego przez producenta jako bezpieczny. Zwiħkszenie

nasiĢkliwoĻci czyli niekorzystnej zdolnoĻci materiału elewacyjnego do wchłaniania wody jest

bardzo czħsto praprzyczynĢ problemów z fasadĢ, nawet mimo braku błħdów wynikajĢcych z

zabezpieczenia Ļcian przed penetracjĢ wody z rynien. Zawsze naleŇy braę pod uwagħ deszcz,

który nie pada pionowo z góry na dół, ale zawsze pod kĢtem. To pozwala mu dosyę skutecznie

moczyę znaczne partie budynku. W miejscach, gdzie z uwagi na usytuowanie budynku, naturalne

procesy suszenia sĢ zaburzone (np. północne Ļciany) nasiĢkliwoĻę wyprawy tynkarskiej ma

kluczowe znaczenie, dlatego nie naleŇy jej obniŇaę przez lekcewaŇenie warunków obróbki.

Niemały wpływ na szybkoĻę degradacji tynków ma jakoĻę wody opadowej i powietrza. DuŇa

zawartoĻę zwiĢzków siarki czy azotu oraz kwaĻne deszcze dajĢ radħ nawet nieosłabionym

wyprawom, z osłabionymi radzĢ sobie błyskawicznie.

Elewacja zaatakowana przez grzyby

KolejnĢ przyczynĢ zawilgacania Ļcian, czħsto wstħpujĢcĢ lokalnie na fragmencie przegrody, sĢ

błħdy i zaniechania w izolacji pionowej fundamentów i Ļcian. Porowate materiały doskonale

podciĢgajĢ wodħ na znaczne wysokoĻci zawilgacajĢc Ļcianħ od wewnĢtrz. Walka z takimi

uszkodzeniami jest nie tylko trudna i kosztowna, ale równieŇ długotrwała i nie zawsze dajĢca

oczekiwane rezultaty.

Zapobieganie

Wszystkie tynki Ňywiczne jako materiały zawierajĢce spoiwa organiczne sĢ stosunkowo łatwo

podatne na atak grzybów i alg, którym spoiwo słuŇy jako poŇywka. Czasem teŇ poŇywkĢ dla

nieproszonych goĻci stajĢ siħ pyłki, kurz i fragmenty roĻlin które osadzajĢ siħ na elewacji w trakcie

eksploatacji. Dlatego materiały tego rodzaju sĢ zabezpieczane przed biologicznym atakiem.

Zabezpieczenie takie ma postaę dwufazowĢ. Pierwsza faza zabezpieczenia polega na takim

dobraniu odpowiedniego Ļrodka zwanego biocydem „in can”, aby produkt nie uległ skaŇeniu

jeszcze w postaci płynnej w wiaderku. WiĢŇe siħ to równieŇ z zachowaniem pełnej przydatnoĻci do

uŇycia w okresie przydatnoĻci. Druga faza to zabezpieczenie powłokowe, majĢce za zadanie

uniemoŇliwienie zagnieŇdŇenia sie grzybów i alg na powierzchni wyprawy. Z uwagi na

odpowiednie przepisy o ochronie Ļrodowiska, iloĻci i rodzaj tych Ļrodków sĢ znacznie ograniczone,

dlatego teŇ tylko preparaty najwyŇszej jakoĻci dajĢ sobie radħ w trudnych warunkach.

Prawidþowy obraz powþoki po badaniu mikrobiologicznym Powþoka skaŇona (obraz nieprawidþowy)

Dlatego waŇne jest zarówno przechowywanie produktów w odpowiednich warunkach (w

podwyŇszonej temperaturze bakterie i grzyby majĢ ułatwione zadanie i czasem moŇe dojĻę do

skaŇenia wyrobu z powodu przekroczenie moŇliwoĻci ochrony jakĢ zapewniajĢ biocydy „in can”),

jak i takie wykonywanie warstwy majĢcej kontakt ze Ļrodowiskiem, które pozwoli biocydowi

powłokowemu skutecznie zabezpieczyę elewacjħ. OczywiĻcie nie oznacza to, ze powłoka po

wykonaniu jest wieczna. Nie jest z dwóch podstawowych powodów. Pierwszy powód to fakt iŇ,

biocyd powłokowy jest dodawany do tynków w postaci tzw. donoru, czyli uwalnia sie stopniowo

zapewniajĢc długotrwałĢ ochronħ. Jego iloĻę jednak jest ograniczona przez wspomniane juŇ

przepisy, zatem i działanie jest zapewnione tylko przez jakiĻ czas nie przekraczajĢcy z reguły 5-7

lat. Jednak w szczególnie ciħŇkich warunkach czas ten moŇe zostaę skrócony o połowħ lub

jeszcze bardziej. Wpływ na to ma przede wszystkim stopieı obciĢŇenia powierzchni tynku przez

atakujĢce go mikroorganizmy. Jest to druga przyczyna zmniejszenia trwałoĻci nawet prawidłowo

wykonanych elewacji. ObowiĢzuje prosta zasada: im wiħksze obciĢŇenie mikroorganizmami, tym

wiħcej pracy ma biocyd i tym krótszy czas jego skutecznego działania.

Zasady

Dlatego teŇ obowiĢzuje kilka prostych zasad pielħgnacji fasad. Pierwsza to regularne przeglĢdy,

pozwalajĢce w porħ wykryę i usunĢę juŇ pierwsze objawy skaŇenia powierzchni. Druga zasad to

czyszczenie elewacji majĢce na celu usuniħcie nagromadzonych tam organicznych

zanieczyszczeı stanowiĢcych poŇywkħ dla glonów i grzybów. Trzecia zasada wreszcie, to

„uzupełnianie” Ļrodków aktywnie zapobiegajĢcych porastaniu elewacji polegajĢce na okresowym

stosowaniu preparatów bioaktywnych. UzupełniajĢ one wtedy niezbħdnĢ do zachowania

biologicznej stabilnoĻci iloĻę biocydów i przedłuŇajĢ niejako Ňywot elewacji. DodatkowĢ korzyĻciĢ z

pielħgnacji elewacji jest jej czysty wyglĢd i moŇliwoĻę wykrycia i naprawy uszkodzeı powstałych

podczas eksploatacji.

DzielĢc przygotowania i czynnoĻci majĢce na celu zachowanie czystoĻci mikrobiologicznej, moŇna

całoĻę prac podzielię na nastħpujĢce etapy:

Zalecenia do wykonywania nowych elewacji

1. OkreĻlenie prawidłowej gruboĻci docieplenia uniemoŇliwiajĢcej „podgrzewanie” warstwy

naraŇonej na atak glonów i grzybów

2. Zastosowanie tynków z odpowiedniĢ (w szczególnych przypadkach dodatkowĢ) iloĻciĢ i

jakoĻciĢ biocydu powłokowego

3. W przypadku tynków mineralnych zaleca siħ (w celu dodatkowego ograniczenia chłonnoĻci)

zabezpieczenie ich powierzchni preparatem bioaktywnym (Optolith NBP). JeĻli elewacja

ma byę malowana naleŇy uŇyę farby dodatkowo zabezpieczonej przed atakiem grzybów i

alg (Optolith FSC z indeksem „F” lub farby Optolith FSI oraz dodatkowo zabezpieczyę jej

powierzchniħ preparatem hydrofobizujĢcym Optolith NBP)

4. Przestrzeganie granicznych warunków prowadzenia robót (bez deszczu, unikajĢc zbyt

niskich temperatur)

5. Coroczny przeglĢd i konserwacja elewacji

Z uwagi na to, Ňe remont elewacji rzĢdzi siħ nieco innymi prawami, w tym przypadku etapy

wyglĢdajĢ nieco odmiennie.

1. OkreĻlenie prawidłowej gruboĻci docieplenia uniemoŇliwiajĢcej „podgrzewanie” warstwy

naraŇonej na atak glonów i grzybów.

2. Ocena stanu istniejĢcego docieplenia i zdecydowanie na tej podstawie o jej usuniħciu

(zalecane) lub nałoŇeniu kolejnej warstwy (dopuszczalna).

3. OdkaŇenie (Optolith SLK) oraz usuwanie mechaniczne pozostałoĻci istniejĢcej elewacji

przed jej remontem lub wykonanie nowej warstwy termoizolacji.

4. Zastosowanie tynków z odpowiedniĢ (w szczególnych przypadkach dodatkowĢ) iloĻciĢ i

jakoĻciĢ biocydu powłokowego.

5. W przypadku tynków mineralnych zaleca siħ (w celu dodatkowego ograniczenia chłonnoĻci)

zabezpieczenie ich powierzchni preparatem Optolith NBP. JeĻli elewacja ma byę malowana

naleŇy uŇyę farby Optolith FSC z indeksem „F” lub farby Optolith FSI oraz dodatkowo

zabezpieczyę jej powierzchniħ preparatem NBP.

Jest bardzo wiele czynników majĢcych wpływ na zwiħkszenie ryzyka skaŇenia tynku. NaleŇĢ do

nich jakoĻę produktu, rodzaj i jakoĻę zabezpieczenia powłokowego, warunki obróbki, obciĢŇenie

pyłkami i kurzem, orientacja budynku wzglħdem stron Ļwiata, klimat i wiele innych. Zastosowanie

siħ do powyŇszych zaleceı nie daje gwarancji sukcesu, ale przybliŇa do jego osiĢgniħcia.

Zabezpieczanie zawsze musi byę kilkustopniowe. Przede wszystkim dlatego, aby zachowaę

odpowiedni margines bezpieczeıstwa. Na kaŇdym z kilku etapów coĻ moŇe pójĻę nie tak. JeĻli

bħdzie ich kilka i bħdĢ sie wzajemnie uzupełniaę czystoĻę elewacji bħdzie pewniejsza i bardziej

długotrwała.

Artur Chonewicz

HUFGARD OPTOLITH BAUPRODUKTE POLSKA Sp. z o.o.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: