Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN TELEOMOWYCH
CHARAKTERYSTYKA MSZAKÓW- występuje przemiana pokoleń- dominuje gametofit (n)- całkowite uzależnienie rozmnażania od wody- żyją w skupiskach tworząc tzw. mszary- brak dobrze rozwiniętej tkanki przewodzącejBudowa gametofitu:- ulistniona łodyga przytwierdzona do podłoża jednokomórkowymi chwytnikami- hadrocentryczna wiązka przewodząca (występują hydroidy i leptoidy - odpowiedniki komórek drewna i łyka)- brak przestworów międzykomórkowych- najlepiej wykształconą grupą są wątrobowce - skórka pokryta kutikulą, aparaty szparkowe, pod miękiszem asymilacyjnym występuje wielowarstwowa tkanka spichrzowaBudowa sporofitu:- sporofit wyrasta na gametoficie- dojrzała łodyżka - seta; na jej szczycie tworzy się zarodnia- zarodnia zamknięta przez wieczko i nakryta czepkiem- w środku wystęuje tkanka archesporialna - zarodnikotwórczaPrzemiana pokoleń:- występuje rodniostan i plemniostan - w jednej rodni powstaje jedna komórka jajowa- zapłodnienie zachodzi w rodni - skąd wyrasta sporofit- znajdujące się w puszce komórki przechodzą mejozę- z zarodników tworzą się samożywne splątki
CHARAKTERYSTYKA PAPROTNIKÓWaromorfoza - zmiana ewolucyjna w organizacji i funkcji organizmów, prowadząca do podwyższenia poziomu rozwoju i umożliwiająca opanowanie nowych środowiskidioadaptacja - drobna zmiana ewolucyjna bazująca na wcześniejszych aromorfozach- większość paprotników to rośliny jednozarodnikowe (jeden typ zarodników)- przemiana pokoleń- dominacja sporofitu- budowa: łodyga, kłącze, korzenie przybyszowe- trofofile - liście płonne- sporofile - liście zrodnionośne- gametofit - zredukowany, kilkumilimetrowy (przedrośle); samodzielny- u jednozarodnikowych (izosporia) występuje zarówno jedno- jak i dwupienność- u różnozarodnikowych (heterosporia) - tylko dwupienność
Teoria telomowaa) przewyższanie - powstają pęd główny i pędy boczneb) spłaszczanie - układanie się telomów w jednej płaszczyźnie lub układanie się telomów w jednej osic) zrastanie - łączenie spłaszczonych telomów krawędziamid) zginanie - formowanie organów rozrodczychEwolucja rozbieżna - dywergencja - narastanie różnic (powstają organy homologiczne)Ewolucja zbieżna - konwergencja - narastanie podobieństw (powstają organy analogiczne)
BUDOWA I FUNKCJE ŁODYGI- węzły - miejsca, z których wyrastają liście- międzywęźla - odcinki bezlistneźdźbła: węzły - pełne; międzywęźla - puste; występuje tzw. kolankoBudowa pierwotna łodygi:a) skórka - jednowarstwowa; komórki ściśle przylegające; ściany zewnętrzne komórek zgrubiałe, pokryte kutikulą i włoskamib) kora pierwotna - zbudowana z miękiszu zasadniczego; zewnętrzne komórki zawierają chloroplasty; liczne przestwory międzykomórkowe; warstwa komórek wzmacniających; czasami występuje endoderma (składa się z komórek o ścianach komórkowych w kształci litery U; występują komórki przepustowe)c) walec osiowy - stela - zewnętrzną część może stanowić okolnica; duże, cienkościenne komórki miękiszu zasadniczego + tkanka przewodzącaTeoria stelarna - zwiększenie powierzchni zetknięcia walca osiowego z komórkami kory pierwotnejPierwotnie w łodydze występuje układ hadrocentryczny (mszaki)U jednoliściennych - najlepiej rozwinięty system tkanki przewodzącej - liczne wiązki obokleżne zamknięteBudowa pierwotna łodyg wybranych przedstawicieli organowców:a) Narecznica samcza (Dryopteris filix mas) - owalne, koncentryczne wiązki przewodzące otoczone pochwą sklerenchymatycznąb) Sosna zwyczajna - (Pinus silvestris) - na granicy z walcem osiowym występują kanały żywiczne; kolateralne wiązki przewodzące typu otwartego; drewno zlokalizowane dośrodkowo - składa się wyłącznie z cewek; łyko - głownie komórki sitowe; elementy przewodzące przedziela kambium - pozwala na przyrosty wtórne
Budowa wtórna łodygi:- drewno wiosenne - komórki o dużej średnicy, cinkich ścianach i jaśniejszej barwie- drewno letnie - komórki o małej średnicy, grubościenne, ciemniejszeU palm i dracen występuje tzw. kłodzina - miazga zakłada się na zewnątrz od pierwotnych wiązek przewodzących; dzieląc się odkłada komórki do wewnątrz.Fellogen wytwarza ku obwodowi korek a do wewnątrz fellodermę; miazga korkotwórcza najczęściej powstaje z komórek kory pierwotnej; korek + fellogen + felloderma = korkowicaMetamorfozy łodygowe:- rozłogi - bezlistne odgałęzienia dolnej części nadziemnego pędu- pnącza - gałęzatki- ciernie- kłącza- bulwy- cebuleBUDOWA I FUNKCJE LIŚCIWierzchołkowy wzrost jest krótkotrwały i ograniczony; intensywny wzrost na szerokość - merysystem brzeżnyRodzaje liści:- proste- złożone- liście wrębne - do 1/4 długości blaszki liściowej- liście klapowane - do 1/3 długości blaszki liściowej- liście dzielne - więcej niż 1/3 długości blaszki liściowej- liście sieczne - do 1/2 długości blaszki liściowejHeterofilia - różnolistność - jedna roślina wytwarza kilka rodzajów liściTypy ulistnienia:- skrętoległe- naprzeciwległe- okółkoweliście nie posiadające ogonka to tzw. liście siedząceTypy nerwacji:- siatkowata (dłoniasta lub pierzasta) - okrytonasienne, dwuliścienne- równoległa - jednoliścienne- widlasta - najstarszaOpadanie liści - odcięcie nasady liścia przez warstwę odcinającą z kalozy - powstaje blizna liściowaZa zmianę kształtu i ułożenia liści odpowiadają tzw. komórki zawiasowe. Zasada korelacji - jedna zmiana w budowie pociąga za sobą drugą.Budowa liści wybranych przedstawicieli organowców:a) Narecznica samcza - dwa rodzaje miękiszu - palisadowy i gąbczasty; nerw główny zawiera koncentryczną wiązkę przewodzącą składającą się z cewek i komórek sitowych; pasma sklerenchymatyczne ułożone są w nerwie obwodowob) Sosna zwyczajna - osadzone parami na krótkopędach; charakterystyczny miękisz wieloramienny; silnie skutynizowana skórka; pod skórką występuje warstwa hypodermy (komórki częściowo zdrewniała - funkcja wzmacniająca); w centralnej części występują duże kolateralne otwarte wiązki przewodzące; pomiędzy nimi występuje pasmo komórek wzmacniających; od płaskiej strony igły ułożone jest drewno a od wypukłej łyko; wiązki otoczone są śródskórniąMetamorfozy liściowe:- liście łuskowate - ochrona- liście mięsiste - spichrzowa- wąsy czepne- ciernie- liście pułapkiBUDOWA I FUNKCJE KORZENIAW filogenezie organowców powstał jako ostatni.Morfologia korzenia:Typy korzeni:- palowe - ekstesywne - nagonasienne, okrytonasienne dwuliścienne- wiązkowe - intensywne - okrytonasienne jednoliścienneKorzenie przybyszowe powstają z merysystemów wtórnych; tworzą wiązkowy system korzeniowyStrefowa budowa korzenia:- strefa wierzchołkowa - okryta czapeczką (zbudowaną z komórek miękiszowych)- strefa wydłużania (elongacji) - podziały i wydłużanie komórek- strefa włośnikowa - wchłanianie wody i soli mineralnych- strefa wyrośnięta - wytwarzanie korzeni bocznychBudowa pierwotna:- skórka (epiblema, ryzoderma) - jednowarstwowa- kora pierwotna - cienkościenne komórki miękiszowe; liczne przestwory międzykomórkowe; śródskórnia (endoderma - najbardziej wewnętrzna warstwa kory pierwotnej)- walec osiowy - rozpoczyna okolnica (perycykl) - promieniście, naprzemianlegle ułożone elementy łyka i drewna; elementy drewna często łączą się ze sobą tworząc charakterystyczną gwiazdęBudowa wtórna:Kambium powstaje przez odróżnicowanie miękiszu w okolicy łyka pierwotnegoŁyko pierwotne leży na zenatrz od kambium - kambium produkuje je na zewnątrzDrewno pierwtne leży wenątrz kambium - produkuje do wewnątrzUkład hadrocentrycznyFellogen powstaje z okolnicy; wytwarza korę - wtórną tkankę okrywającą (perydermę)Metamorfozy korzeniowe:- korzenie spichrzowe- bulwy korzeniowe- korzenie ssawki (jemioła)- korzenie czepne- korzenie powietrzne - pobierają wodę z powietrza (wanilia)- korzenie podporowe- korzenie oddechowe - u roślinności bagiennej- korzenie asymilacyjneSymbiozy korzeniowe:a) z bakteriami brodawkowymi (Rhizobium)b) z grzybami - mikoryza- mikoryza zewnętrzna (ektotroficzna) - strzępki otaczają korzeń z zewnątrz tworząc tzw. mufkę; wnikają tylko do zewnętrznych przestworów międzykomórkowych; ograniczają wzrost korzenia; w korzeniu zastępują wtedy włośniki- mikoryza wewnętrzna (endotroficzna) - strzępki wnikają bezpośrednio do komórek; nie ograniczają wzrostu korzenia; z zewnątrz jest niewidoczna
ankra21