S P R A W O Z D A N I E

                                                                      (stopy metali nieżelaznych)

Stopy metali nieżelaznych.

Stopy miedzi

Brązy, stopy miedzi z cyną (<20% Sn) zawierające domieszkę cynku i ołowiu, niekiedy także fosforu (0,5% P, brązy fosforowe), krzemu (<5% Si, brązy krzemowe), glinu (<12% Al, brązy aluminiowe), berylu (<5% Be, brązy berylowe), manganu (<12% Mn, brązy manganowe).

Służą do odlewania dzwonów i pomników oraz do produkcji części maszyn. styków.

Mosiądze, stopy miedzi z cynkiem (10-45%), zawierające często dodatki innych metali: ołowiu, glinu, żelaza, manganu (mosiądz manganowy, stosowany w obecnie będących w obiegu monetach 1, 2 i 5 groszy). Mosiądz czerwony (do 10% cynku, tombak), mosiądz kowalny (Muntza stop), mosiądz wysokoniklowy (argentan, nowe srebro).

Mosiądze są na ogół łatwe do obróbki i odporne na korozję. Mosiądz otrzymuje się przez stapianie składników, a także przez elektrolityczne nakładanie powłok mosiężnych (mosiądzowanie).

Miedzionikiel, srebrzystobiały stop niklu z miedzią, odporny na korozję. Dodatki uzupełniające to aluminium, krzem, mangan i żelazo. Stosowany w obecnie będących w obiegu monetach o nominałach 10, 20, 50 gr wyrobu blach, drutów, rur, śrub, części maszyn i przyrządów.

Melchior, właściwie maillechort, mosiądz wysokoniklowy, stop miedzi z niklem (ok. 20%), typu nowego srebra, srebrzystobiały, odporny na korozję. Stosowany jest m.in. do bicia monet, wyrobu naczyń.

Stopy aluminium

Stopy odlewnicze, są odlewane w formach piaskowych , kokilach lub jako odlewy ciśnieniowe.

– z krzemem, miedzią, magnezem, manganem

- stopy do przeróbki plastycznej zawierają głównie miedz (ok. 5%), magnez (ok. 6%), mangan (ok. 1,5%), rzadziej krzem, cynk, nikiel, chrom, tytan.

Siluminy- są to stopy aluminium z krzemem tworząc z krzemem układ eutektyczny z ograniczoną rozpuszczalnością krzemyu (1,65% w temp. 5770C)

-          cechuje się dobrą lejnością

-          małym skurczem

-          nie wykazuje skłonności do pękania

Siluminy podeutektyczne i eutektyczne modyfikuje się sodem, który powoduje obniżenie temperatury przemiany eutektycznej.

Siluminy nadeutektyczne modyfikuje się za pomocą fosforu, tworzy on związek ,który tworzy zarodek.

Duraluminium składa się z ok. 4% Cu, ok..1% Mg, i 1% Mn. (durale)

-          mają najlepsze własności wytrzymałościowe

Oznaczenie stopów metali nieżelaznych.

Cecha stopu stanowi umowny znak literowy lub literowo liczbowy, określający gatunek stopu. Na początku stawia się symbol podstawowego składnika (osnowy), po czym następuje symbol najważniejszego dodatku i liczba podająca jego zawartość w %.

A – aluminium

B – beryl

B – (na początku) –brąz

C – cyna

G – magnez

K – krzem

M – miedz, mangan

M – (na początku)- mosiądz

N – nikiel

O – ołów

Z – cynk

P – fosfor

P – (na początku)- stop do obróbki plastycznej

Ćwiczenie :

Rozpoznać stop, podać oznaczenie, wykonać rysunek podać przykłady zastosowanie.

                                                Mosiądz M80       CuZn20

·         Znakowanie- CuZn20

·         Cecha- M80

·         Własności:- dobrze obrabialny plastycznie na zimno, odporny na korozję, bardzo dobrze lutowalny,

·         Zastosowanie:- wyroby artystyczne, chłodnice, wężownice, rury.

                 Mosiądz M58     CuZn42

                                                                                 Mosiądz M60              CuZn40

·         Znak-CuZn40             

·         Cecha-M60             

·         Własności: -podatny do obróbki plastycznej na zimno, lutowalny

·         Zastosowanie: -części kute, wytłaczane, śruby.

         Mosiądz M70 w stanie lanym

Mosiądz M70 po obróbce plastycznej i   wyżarzaniu

·         Znak- CuZn30             

·         Cecha-              M70

·         Własności:- łuskowy do obróbki plastycznej na zimno, odporny na korozję, bardzo dobrze lutowalny

·         Zastosowanie: -chłodnice, wymienniki ciepła

                                                                      Brąz BA 1032

·         Znakowanie- CuAAl10Fe3Mn2

·         Cecha- BA1032

·         Własności- wysoka wytrzymałość (także przy wysokiej temperaturze), dobra odporność na korozje, erozje i kawitację, zmienne obciążenia, ścieranie, podatność do obróbki plastycznej na zimno.

Zastosowanie- elementy aparatury kontrolno-pomiarowej i chemicznej, wały, śruby, elementy narażone na ścieranie

                                                       Brąz B030

·         Znakowanie- CuPb30

·         Cecha- BO30 – jest to  jedyny brąz ołowiowy dwuskładnikowy.

·         Własności- 25HB

·         Zastosowanie- panewki przy małych naciskach i dużych prędkościach.

                                                       Brąz B10

·         Znakowanie- CuSn10

·         Cecha- B10

·         Własności- odporny na duże obciążenia statyczne, zmienne, udarowe, korozję i temperaturę do 2800C, dobra lejność i skrawalność, odporny a działanie niektórych kwasów.

·         Zastosowanie- części maszyn, łożyska, panewki, armatura, narzędzia.

Brąz fosforowy modyfikowany 10,5%P

  Brąz fosforowy podeutektyczny 4,5%P

                                  Stop odlewniczy aluminiowy AM4 po przesyceniu

·         Znakowanie-AlCu4

·         Cecha- AM4

·         Własności- Rm 230, As 3, HB 70

·         Zastosowanie-galanteria stołowa

                                              Stop odlewniczy aluminium AK9

·         Znakowanie- AlSi9

·         Cecha- AK9

·         Własności- odporny na korozję, odporny na działanie wody morskiej.

·         Zastosowanie- części silników, armatura okrętowa

           Silumin AK12 po modyfikacji

       Silumin AK12 przed modyfikacją

...