Językoznawstwo - nauka o budowie i przemianach języka.
W zależności od różnych aspektów, którymi zajmują się
badacze językoznawstwa, rozróżnia się szereg działów tej
nauki:
· Fonetyka – dział języka, którego przedmiotem zainteresowania jest analiza substancji dźwiękowej języka m.in. wymową głosek, sposobem ich wytwarzania, opisem właściwości artykulacyjnych i akustycznych, ustalaniem zasobu głosek w danym języku.
· Fonologia – zajmuje się tym, w jaki sposób najmniejsze spośród dających się wydzielić, cząstki języka spełniają swoje zadanie w komunikacji międzyludzkiej.
· Morfologia – dział lingwistyki, którego przedmiotem jest analiza reguł odmiany i budowy wyrazów , inaczej dziedzina lingwistyki zajmująca się formami odmiennych części mowy (fleksja) oraz słowotwórstwem. Elementarną jednostką morfologii jest morfem.
· Składnia – (syntaktyka) obok morfologii dział gramatyki, której przedmiot stanowi łączenie się wyrazów w zdaniu.
· Semantyka – dyscyplina naukowa zajmująca się znaczeniem, tj. problemem przyporządkowania znaków języka szeroko rozumianym obiektom pozajęzykowym.
· Słowotwórstwo (derywacja) – proces tworzenia lub wywodzenia się słów od innych, zajmuje się opisem wyrazów pochodnych.
Liczba wyrazów w języku nie jest stała. Ciągle dokonujemy odkryć naukowych, doskonalimy narzędzia pracy, tworzymy nowe maszyny. W związku z tym coraz bardziej powiększa się liczba wyrazów. Natomiast nadajemy ciągle nazwy nowym przedmiotom, ich cechom, czynnościom. Jest parę możliwości tworzenia nowych wyrazów. Możemy je zapożyczać z innych języków, np. angielskiego, francuskiego, niemieckiego (autobus, toaleta, szlauch). Znacznie częściej jednak tworzymy nowe wyrazy, opierając się na wyrazach już istniejących w naszym języku, tzw. neologizmy. Nauka, która zajmuje się budową wyrazów i wyjaśnia ich pochodzenie, nazywa się słowotwórstwem. Maszynę służącą do kopania ziemi nazwaliśmy koparką, maszynę, za pomocą której wiercimy otwory w metalu lub w ścianie - wiertarką, człowieka pracującego na kolei - kolejarzem.Zestawiając te wyrazy: koparka, wiertarka, kolejarz z tymi, od których one pochodzą, otrzymamy następujące pary:kopać - koparka,wiercić - wiertarka,kolej - kolejarz.Wyrazy, od których tworzy się inne wyrazy, nazywamy wyrazami podstawowymi. W tym przypadku są to: kopać, wiercić, kolej. Wyrazy, które zostały utworzone od innych wyrazów, nazywamy wyrazami pochodnymi. Są nimi: koparka, wiertarka, kolejarz.Wszystkie słowa, które znajdziemy w słowniku języka polskiego, można podzielić na trzy grupy:1. te, które są niepodzielne, rdzenne i stanowią podstawę słowotwórczą dla nowych wyrazów,2. wyrazy, które pochodzą od wyrazów podstawowych, można w nich wyróżnić podstawę słowotwórczą i formant,3. złożenia, zestawienia, zrosty, czyli wyrazy złożone.
· Słownictwo (leksyka) - obok gramatyki podstawowy składnik języka naturalnego. Stanowi swego rodzaju magazyn znaków języka- elementów, którymi operują reguły gramatyczne.
· Pragmatyka – dział semiotyki (ogólna teoria znaku związana z logiką i lingwistyką) zajmująca się stosunkami, jaki zachodzą między znakami językowymi a ich użytkownikami. Obejmuje takie aspekty użycia języka, jak komunikowanie się, rozumienie, wyrażanie, motywacje psychologiczne mówiących, uwarunkowania społecznej komunikacji języka.
Gucioooooo