WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.3 (1981 - Opracowanie pierworysu z pomiarów bezpośrednich).doc

MAPA ZASADNICZA

OPRACOWANIE PIERWORYSU Z POMIARÓW

BEZPOŚREDNICH

WYDANIE PIERWSZE

Warszawa 1981

Opracowano w Okręgowym Przedsiębiorstwie Geodezyjno-Kartograficznym "GEOKART" we Wrocławiu przez zespół w składzie:

zgodnie z zaleceniami wydanymi przez Biuro Rozwoju Nauki i Techniki Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii reprezentowanego przez Edwarda JAROSIŃSKIEGO.

Warszawa, dnia 6 stycznia 1981 r.

Nr TE.4.422/K-1.3/81

   Zarządzeniem nr 2 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 9 lutego 1979 roku została wprowadzona do stosowania instrukcja techniczna "K-1 Mapa Zasadnicza". W instrukcji tej podano podstawowe parametry oraz ogólne zasady dotyczące sporządzania pierworysu mapy zasadniczej.

   W celu ujednolicenia sposobu sporządzania pierworysu na podstawie materiałów powstałych w wyników bezpośrednich pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych zalecam stosowanie wytycznych technicznych

"K-1.3 Mapa zasadnicza. Opracowanie pierworysu z pomiarów bezpośrednich".

S P I S   T R E Ś C I

ROZDZIAŁ I

Postanowienia ogólne

§ 1

Wytyczne określają postępowanie techniczne przy kartowaniu szczegółów sytuacyjnych i kartograficznym opracowaniu rzeźby terenu mapy zasadniczej wykonywanej w całości na jednym pierworysie lub w systemie nakładek tematycznych.

§ 2

Kartowanie sytuacji jest to zespół czynności, których celem jest graficzne przedstawienie na mapie w wybranej skali kształtu, wielkości i wzajemnego położenia szczegółów sytuacyjnych.

§ 3

Kartograficzne opracowanie rzeźby terenu jest to zespół czynności polegających na przedstawieniu w skali mapy ukształtowania terenu w formie warstwic i wysokości punktów charakteryzujących cechy naturalnych form terenowych, bądź tylko wysokości charakterystycznych punktów terenu, w przypadku przedstawienia sztucznie ukształtowanej powierzchni terenu, powstałej w wyniku działalności gospodarczej człowieka.

§ 4

Stosowanie metod, narzędzi i materiałów nie przewidzianych niniejszymi wytycznymi jest dopuszczalne, a metod będących wynikiem postępu technicznego jest zalecane, pod warunkiem zachowania dokładności określonych w instrukcji technicznej K-1 Mapa zasadnicza.

ROZDZIAŁ II

Prace przygotowawcze

§ 5

W zakres prac przygotowawczych wchodzi:

- pobranie materiałów wyjściowych,

- wykonanie obliczeń pomocniczych,

- wybór odpowiedniej folii lub planszy kartograficznej oraz sprzętu.

§ 6

Do materiałów wyjściowych zalicza się:

- szkic podziału mierzonego obszaru na arkusze mapy zasadniczej z określeniem zasięgu przyjętych skal opracowania oraz istniejącego pokrycia mapą zasadniczą

- szkice przeglądowe oraz wykazy współrzędnych i miar poziomej osnowy geodezyjnej,

- materiały z pomiarów sytuacyjno-wysokościowych wykonanych metodą bezpośrednią,

- istniejące pierworysy mapy zasadniczej wraz z metrykami,

- dokumenty geodezyjne i opracowania kartograficzne przewidziane do wykorzystania.

§ 7

1.       W miarę potrzeb należy wykonać następujące obliczenia pomocnicze:

1/ obliczenie współrzędnych punktów przecięć linii pomiarowych z ramką arkusza mapy w sposób przykładowo podany w załączniku nr 1,

2/ obliczenia współrzędnych prostokątnych szczegółów terenowych pomierzonych metodami: biegunową, wcięć kątowych, liniowych i kątowo-liniowych,

3/ przeliczenie rzędnych wysokości punktów osnów i punktów terenowych na państwowy układ wysokości, liczony od wskaźnika zerowego mareografu w Kronsztadzie.

2.       Obliczenie współrzędnych prostokątnych szczegółów terenowych pomierzonych metodami wymienionymi w ust. 1 pkt. 2 należy wykonać w przypadkach:

1/ braku odpowiednio dokładnego sprzętu do kartowania,

2/ gdy odległość od stanowiska do mierzonego punktu przekracza zasięg przyrządu do kartowania.

3.       Obliczenia pomocnicze wykonuje się na kalkulatorach elektronicznych /np. HP-25, Texas SR-51 lub CE Calcom-35/.

§ 8

1.       W zależności od przyjętego systemu opracowania pierworysu mapy zasadniczej oraz metody wykonania prac polowych, należy zastosować plansze lub folie kartograficzne i odpowiedni sprzęt kartograficzny, co zostało szczegółowo omówione w następnych rozdziałach,

2.       Przyrządy kartograficzne należy przed kartowaniem sprawdzić i w miarę potrzeby zrektyfikować.
Zasady sprawdzania zostały omówione w rozdziale IX.

§ 9

Materiały kartograficzne i dokumenty geodezyjna zakwalifikowane do opracowania mapy zasadniczej należy wykorzystać zgodnie z wytycznymi technicznymi K-1.2. Mapa zasadnicza. Aktualizacja i modernizacja.

ROZDZIAŁ III

Kartowanie pierworysu sytuacji

§ 10

1.       Przygotowanie arkusza mapy polega na skartowaniu i wykreśleniu siatki kwadratów i punktów poziomej osnowy geodezyjnej oraz ramek i opisów pozaramkowych.

2.       Opis pozazamkowy pierworysu arkusza mapy należy wykonać, według zasad podanych w §§ 213 - 220 instrukcji K-1 przyjmując, że:

1/ na pierworysach map w skalach 1:1000 i 1:2000 sporządzanych dla zabudowanych obszarów wiejskich oprócz nazwy gminy należy umieszczać nazwę główną miejscowości,

2/ w polu nr 8 w opisie szkicu podziału administracyjnego należy podawać nazwę obrębu ewidencji gruntów i nazwę jednostki administracyjnej stopnia podstawowego.

3.       Rozmieszczenie ramek sekcyjnych w stosunku do zewnętrznych wymiarów arkusza oraz sposoby rozmieszczenia informacji ilustruje załącznik nr 1 do instrukcji K-1.

4.       Informacje źródłowe o cechach zakładanego arkusza mapy należy podać w metryce mapy, którą wykonawca pobiera z ośrodka dokumentacji geodezyjno-kartograficznej i uzupełnia podczas opracowania.

§ 11

1.       Siatkę kwadratów o bokach 100 mm należy wnieść na arkusz z dokładnością ± 0,1 mm przy użyciu precyzyjnego koordynatografu o dokładności odczytu nie mniejszej od 0,05 mm.

2.       Punkty podstawowej i szczegółowej osnowy poziomej należy kartować ze współrzędnych jednocześnie z kartowaniem siatki kwadratów.

3.       Dla kontroli kartowania siatki kwadratów i punktów podstawowej i szczegółowej osnowy poziomej należy odczytać na koordynatografie ich współrzędne i porównać ze współrzędnymi analitycznymi. Różnice między współrzędnymi graficznymi /odczytanymi/ a analitycznymi tych samych punktów nie mogą przekroczyć ± 0,1 mm w skali mapy.

4.       Po sprawdzeniu prawidłowości naniesienia siatki kwadratów, należy ją wykreślić tuszem czarnym linią grubości 0,1 mm łącząc naroża linią ciągłą. Wewnętrzne przecięcia linii siatki zaznaczyć krzyżykami o długości ramion 5 mm, a decymetrowe nacięcia na ramce - kreskami o długości 5 mm.

§ 12

1.       Zaleca się jednocześnie z kartowaniem siatki kwadratów, podstawowej i szczegółowej osnowy poziomej, kartować na koordynatografie punkty osnowy pomiarowej, szczegóły sytuacyjne które mają współrzędne oraz przecięcia linii pomiarowych z ramką arkusza mapy.

2.       Punkty osnowy pomiarowej dopuszcza się kartować łącznie z punktami sytuacji przy pomocy nanośników szczegółów lub cyrkla-odmierzacza i podziałki transwersalnej oraz dwóch ekierek.

3.       Kontrolą dokładności kartowania osnowy pomiarowej jest porównanie określonych analitycznie i graficznie tych samych elementów liniowych osnowy pomiarowej.
Różnica między porównywanymi wielkościami nie może przekroczyć ± 0,3 mm w skali mapy.

§ 13

1.       Szczegóły sytuacyjne pomierzona metodą domiarów prostokątnych, należy kartować na podstawie szkiców polowych.

2.       Szczegóły sytuacyjne pomierzone metodą domiarów prostokątnych kartowane mogą być przy użyciu:

- nanośnika ortogonalnego typu NS f-my PZO,

- zestawu składającego się z cyrkla-odmierzacza i podziałki transwersalnej oraz ekierek,

- nanośnika szczegółów na pleksiglasie typu Rudin.

3.       Nanośnik typu Rudin może być używany do kartowania szczegółów II i III grupy dokładnościowej.

§ 14

1.       Bezpośrednio przed kartowaniem należy porównać długości linii pomiarowych pomierzonych w terenie z długościami pomierzonymi na pierworysie. Dopuszczalna odchyłka nie może przekraczać ± 0,4 mm i należy ją rozrzucić równomiernie na punktach początkowym i końcowym linii pomiarowych.

2.       Kartowanie szczegółów nanośnikiem typu NS polega na:

- zorientowaniu liniału odciętych nanośnika według kierunku pomiaru na danej linii pomiarowej,

- odłożeniu wartości odciętych i rzędnych na odpowiednich liniałach nanośnika,

- nakłuciu punktów i połączeniu ich według rysunku na szkicu polowym.

3.       Kartowanie szczegółów przy pomocy cyrkla-odmierzacza, podziałki transwersalnej i ekierek polega na:

- odłożeniu na boku osnowy, zgodnie z przyjętym kierunkiem pomiaru, wartości odciętych,

- wystawieniu w tych punktach prostopadłych przy pomocy dwóch ekierek,

- odłożeniu na prostopadłych wartości rzędnych,

- nakłuciu punktów i połączeniu ich wg rysunku na szkicu polowym.

4.       Kartowanie szczegółów przy pomocy nanośnika typu Rudin polega na:

- przyłożeniu nanośnika na linii pomiarowej w osi skali odciętych z jednoczesnym odłożeniem wartości odciętej i odłożeniu rzędnej na skali poprzecznej,

- nakłuciu punktów i połączeniu ich wg rysunku na szkicu polowym.

§ 15

1.       Szczegóły sytuacyjne pomierzone metodą biegunową, należy kartować w oparciu o szkice polowe i dzienniki pomiaru.

2.       Szczegóły sytuacyjne pomierzone metodą biegunową mogą być kartowane przy użyciu:

- precyzyjnego koordynatografu biegunowego kołowego firmy /RostWien lub K-739 firmy MOM/,

- nanośnika biegunowego /NB firmy PZO, lub firmy RostWien/,

- kątomierza tachimetrycznego z pleksiglasu "TACH" firmy Skala,

- kątomierza z folii poliestrowych "Klarwit".

3.       Kątomierze tachimetryczne "TACH" i "Klarwit" mogą być używane tylko przy kartowaniu szczegółów II i III grupy dokładnościowej.

§ 16

1.       Kartowanie szczegółów terenowych przy pomocy precyzyjnych koordynatografów biegunowych polega na:

- centrycznym ustawianiu przyrządu na skartowanym stanowisku pomiarowym i zorientowaniu wg kierunków nawiązania podanych w dzienniku pomiaru,

- odłożeniu kierunku na kartowany punkt przez obrót limbusa i nastawienie odczytu kierunku na noniuszu kątowym,

- odłożeniu odległości do punktu na wyskalowanym liniale,

- nakłuciu punktu i opisaniu numerem zgodnie z dziennikiem i szkicem polowym,

- połączeniu skartowanych punktów wg rysunku na szkicu polowym.

Po skartowaniu wszystkich punktów na stanowisku należy sprawdzić kierunki nawiązania.

2.       Kartowanie szczegółów terenowych przy pomocy nanośników biegunowych NB firmy PZO lub firmy RostWien polega na:

- centrycznym ustawieniu bieguna na skartowanym stanowisku pomiarowym,

- ustawieniu liniału na kierunku nawiązania podanym w dzienniku pomiaru,

- ustawieniu wartości kierunku nawiązania na kółku pomiarowym, sprawdzeniu ustawienia przyrządu wg kierunków kontrolnych,

- odłożeniu kierunku na kółku pomiarowym przez obrót liniału wokół bieguna,

- odłożeniu odległości do kartowanego punktu na wyskalowanym liniale,

- nakłuciu punktu i opisaniu numerem zgodnie z dziennikiem i szkicem polowym,

- połączeniu skartowanych punktów wg rysunku na szkicu polowym.

Po skartowaniu wszystkich punktów na stanowisku należy sprawdzić kierunki nawiązania.

3.       Kartowanie szczegółów terenowych przy pomocy kątomierza tachimetrycznego "TACH" polega na:

- przyłożeniu punktu zerowego podziałki odległości na skartowanym stanowisku i zorientowaniu wg kierunków nawiązania podanych w dzienniku pomiaru,

- odłożeniu kierunku na kartowany punkt przez obrót nanośnika wokół punktu zerowego,

- odłożeniu odległości do punktu na wyskalowanej podziałce odległości,

- nakłuciu punktu i opisaniu numerem zgodnie z dziennikiem i szkicem polowym,

- połączeniu skartowanych punktów wg rysunku na szkicu polowym.

4.       Kartowanie szczegółów terenowych przy pomocy kątomierza tachimetrycznego "Klarwit" polega na:

- centrycznym ustawieniu kątomierza na skartowanym stanowisku pomiarowym i zorientowaniu wg kierunków nawiązania podanych w dzienniku pomiaru,

- odłożeniu przy pomocy ruchomej linijki kierunku na obwodzie kątomierza,

- odmierzeniu odległości na kierunku przy pomocy ruchomej linijki lub cyrkla-odmierzacza i podziałki transwersalnej,

- nakłuciu punktu i opisaniu numerem zgodnie z dziennikiem i szkicem polowym,

- połączeniu skartowanych punktów wg rysunku na szkicu polowym,

Po skartowaniu wszystkich punktów na stanowisku, należy sprawdzić kierunki nawiązania.

§ 17

Kartowanie szczegółów terenowych pomierzonych metodą przedłużeń konturów sytuacyjnych polega na:

- odłożeniu na bokach osnowy wartości odciętych podanych na szkicach polowych,

- połączeniu odpowiednich punktów, przecięć linii przedłużających kontury sytuacyjne z liniami pomiarowymi,

...