Autyzm
Autyzm określany jest jako, taki stan umysłu, który pojawia się albo zaraz po urodzeniu, albo we wczesnym dzieciństwie (do 36 miesiąca życia dziecka) i powoduje, że dzieci niezdolne są do tworzenia prawidłowych stosunków społecznych.
Autyzm z gr. Autos – sam; głębokie zaburzenie rozwojowe. Został on opisany przez LEO KANNERA w 1943r. Objawy dot. Przede wszystkim zaburzeń w sferze funkcjonowania społecznego. Osiowym objawem autyzmu jest wycofanie się z kontaktów społecznych, co warunkuje powstawanie kolejnych objawów zespołu. Oderwanie się od rzeczywistości w świat nierealnych psychotycznych przeżyć; zamknięcie się w sobie z częściowym lub całkowitym zerwaniem kontaktu z otaczającym światem.
Zaburzenia w zakresie języka i komunikowania się
Osoba z autyzmem:
• może nie rozumieć i nie potrafić nadać znaczenia gestom, mimice, tonowi głosu
• może mieć trudności z odpowiadaniem na pytania i postępowaniem według instrukcji
• może powtarzać słowa i dzwięki usłyszene chwilę wcześniej (tzw. echolalia)
• może mieć problemy z rozpoczęciem i prowadzeniem rozmowy
• może porównania i metafory przyjmować dosłownie, zatem może nie rozumieć żartów i przysłów.
• może używać wymyślnego języka lecz nie rozumieć znaczenia wypowiadanych słów
• może mówić w nieskończoność o swoich pasjach zupełnie nie zdając sobie sprawy, że słuchacz nie jest zainteresowany
• może nie rozwinąć umiejętności mówienia
Jak możesz pomóc?
• zanim zaczniesz rozmowę postaraj się skupić na sobie uwagę (np. dotknij ręki swojego rozmówcy albo zawołaj go po
imieniu)
• używaj języka zrozumiałego dla twojego rozmówcy
• mów prostym i wyraźnym językiem, używaj krótkich zdań
• unikaj wyrażeń, które mają podwójne znaczenie lub mogą być zrozumiane zbyt dosłownie. Na pytanie „Czy masz
zegarek?” albo „Czy wiesz która jest godzina?” osoba z autyzmem może odpowiedzieć „Tak” zamiast podać ci godzinę
• używaj symboli i obrazków do porozumiewania się
• daj osobie z autyzmem czas na przemyślenie tego co powiedziałeś
• spróbuj porozumieć się innymi sposobami, np. pisemnie, językiem migowym, poprzez użycie znaków i obrazków
Zaburzenia w zakresie interakcji społecznej
Osoba z autyzmem
• może mieć trudności ze zrozumieniem uczuć innych ludzi
• może mieć trudności z wyrażaniem własnych emocji w sposób akceptowany przez otoczenie
• może próbować kontaktowć się z innymi ludźmi, ale może nie wiedzieć jak to zrobić
• może mieć trudności w budowaniu związków międzyludzkich i przyjaźni
• może nie rozumieć dlaczego ludzie zmieniają sposób zachowania zależnie od sytuacji
• może nie chcieć wpółdziałać z otoczeniem
• może nie lubić spotykać się z innymi ludźmi
• może mieć trudności ze zrozumieniem, że inni mają swoje własne uczucia, zainteresowania, upodobania
• może nie szukać zrozumienia i pociechy u innych
• zaakceptuj, że osoba z autyzmem potrzebuje czasu dla siebie
• postaraj się jasno wyrażać swoje uczucia np. jeśli jesteś wesoły, powiedz to i okaż wyrazem twarzy i postawą
• wyjaśnij zasady jak ludzie powinni się zachowywać w danej sytuacji i przypominaj o nich w razie potrzeby
• zachęcaj osobę z autyzmem do kontaktów z innymi. Na przykład jeżeli interesuje się komputerami może dołączyć do
klubu komputerowego
• z biegiem czasu wspomagaj osobę z autyzmem w rozwijaniu umiejętności życia w społeczeństwie; np. w domu lub w
szkole możesz ćwiczyć jakie jest właściwe zachowanie w różnych sytuacjach. Pracownik socjalny, nauczyciel lub inny
specjalista może ci w tym pomóc
• pomóż zrozumieć osobie z autyzmem ich własne uczucia; np. dając dziecku jego ulubioną zabawkę mów „Teraz jesteś
zadowolony”
Ograniczona wyobraźnia i schematyczny sposób myślenia
• lubi przestrzegać rutynę
• może dążyć do tego, aby każdy dzień miał ten sam porządek
• może mieć trudności w akceptowaniu zmian
• może mieć trudności ze zrozumieniem rzeczy wymagających użycia wyobraźni np: powieści, bajek, religii
• może mieć trudności z odczytywaniem sposobu myślenia innych ludzi
• może mieć ograniczone pole zainteresowań
• może próbować nakłaniać innych do przestrzegania tej samej rutyny, której sama przestrzega
• może nie rozumieć gier twórczych i zabaw z użyciem wyobraźni; np. jeśli poprosisz dziecko z autyzmem, żeby ci
narysowało dom, może spytać „Który dom?”
• nadaj porządek każdemu dniu np. poprzez użycie zdjęć, rysunków, stworzenie rozkładu dnia
• przypisz konkretny czas w ciągu dnia na wykonywanie ulubionych czynności
• poprzez rozmowę przygotój osobę z autyzmem na każdą zmianę
• do wprowadzania zmian używaj pomocy wizualnych np. schematów, rysunków, obrazków, zdjęć
• wprowadzaj zmiany stopniowo
• zachęcaj osobę z autyzmem do rozszerzania zainteresowań; np. jeżeli twoje dziecko zbiera papierki z czekoladek
zachęć je do sprawdzania z jakich krajów pochodzą czekoladki. Dzięki temu może poznawać flagi, kulturę i zwyczaje
innych krajów
• wspomagaj osobę z autyzmem w jej zainteresowaniach aby przemieniły się w prawdziwe pasje; np. jeżeli twoje dziecko
lubi rwać papier, możesz spróbować uczyć go składania papieru, robienia samolotów i statków
• stwarzaj sytuacje, w których osoba z autyzmem może rozwijać swoje zainteresowania; np. jeżeli twoje dziecko lubi
bawić sie w wodzie, naucz je pływać
• wspieraj rozwój wyobraźni; np.weź kartkę, na której przed chwilą pisałeś i spytaj „Co jeszcze można zrobić z tą kartką?”
(można na przykład ją zmiąć, pociąć w różne kształty albo coś nią owinąć)
Zachowanie
Osoby z autyzmem mogą zachowywać się w sposób nieodpowiedni do sytuacji. Zdarza się tak poniważ osoba z autyzmem:
• może próbować się porozumieć
• może nie rozumieć zasad i norm przyjętych przez społeczeństwo
• może być przestraszona, zdenerwowana lub zirytowana
• może lubić oddawać się określonym czynnościom, ale nie rozumieć ich konsekwencji; np. może ją fascynować dźwięk
tłuczonego szkła, ale może nie zdawać sobie sprawy, że rozbijanie szkła jest niebezpieczne i nieakceptowane w miejscach publicznych.
Specyficzne zachowania przejawiane przez osoby z autyzmem:
· Manifestowanie obojętności
· Wyrażanie potrzeb przez używanie ręki dorosłego
· Powtarzanie słyszanych słów i dźwięków bezpośrednio po ich usłyszeniu (echolalia)
· Nieadekwatny do sytuacji śmiech
· Brak kontaktu wzrokowego
· Potrzeba niezmienności
· Brak zabawa twórczych, opartych na wyobraźni, lecz u niektórych duża sprawność w wykonywaniu pewnych czynności, ale NIE w zadaniach, które wymagają rozumienia społecznego
· Bezmyślne manipulowanie trzymanymi w rękach przedmiotami lub wprawianie ich w ruch obrotowy
· Dziwaczne zachowanie
· Bezustanne mówienie tylko na jeden temat
· Jednostronna aktywność
· Kołysanie się
· Czasami brak gestów poprzedzających rozwój mowy
· Spojrzenia „poprzez” ludzi i przedmioty
· Izolowanie się dziecka od ludzi
· Brak reakcji słuchowych
· Jako dziecko – rzadko płacze, nieodpowiada na uśmiech matki, nie reaguje na jej twarz
· Brak wyczekujących gestów ze str dziecka, gdy ktoś z bliskich zamierza je wziaść na ręce
· Brak zabawy z innymi dziecmi
· Przyłączanie się do innych tylko wtedy, gdy osoba dorosła je do tego nakłania i mu towarzyszy.
Wg SOUVAGE wczesnymi objawami autyzmu są:
· Zaburzenia snu
· Trudności z jedzeniem – jak np. dziecko dostanie na sniadanie owsianke, tak caly czas będzie jadło owsiankę
· Wyizolowanie się dziecka, jego obojętnośc na otoczenie
· Opóźniony rozwój mowy
· Zaburzenia mowy lub jej brak
· Brak porozumiewania się z otoczeniem
· Brak orientacji w schemacie ciała
Przyczyny autyzmu
Wiele autystycznych dzieci wyraźnie odbiega od normy już od wczesnego dzieciństwa, inne rozwijają się prawidłowo do 18., a nawet do 36. miesiąca życia i w wyniku zadziałania określonego czynnika, mogą to być szczepienia ochronne, początek epilepsji, sytuacja traumatyczna (np. pobyt w szpitalu), choroba wymagająca podania antybiotyku może dojść do ujawnienia się symptomów autyzmu, którego obraz kliniczny jest bardzo zróżnicowany i dotyczy poziomu rozwoju poznawczego dziecka, odbioru wrażeń zmysłowych, charakteru i natężenia występowania symptomów oraz towarzyszących im dodatkowych problemów.
Etiologia
Teorie na temat przyczyn autyzmu: podloze wieloczynnikowe, nałozenie się wielu czynników
1. Przyczyny chemiczne i biochemiczne.
2. Poglądy genetyczne (Asperger jako pierwszy wskazał na genetyczne podłoże występowania autyzmu; gen, który daje predyspozycje do rozwoju autyzmu)
3. Poglądy psychologiczne i psychoanalityczne (lata 40 i 50 Leo Kaner i B. Badethaim mowili o winie rodziców, braku uczuć, lodowatość, lata 60 to obalenie powyższego poglądu, w 1998r. Pisula prowadzila badania, ze to nie jest wina rodzicow)
4. Poglądy na temat uszkodzenia mózgu (Kanner opisująć autyzm twierdził, że u dzieci z autyzmem nie wsytepują żadne uszkodzenia CUN; dzieci z rodzin wykształconych. Rimland twierdzil, ze przyczyna autyzmu sa zaburzenia tworu siateczkowego, który umozliwia odczytywanie i uczenie wrażeń zmysłowych)
5. Nieprawidłowości syst. Immulogicznego (we wczesnym okresie rozwoju może doprowadzić do uszkodzenia syst. Nerwowego)
6. prenatalne infekcje wirusowe (rozyczka, cytomegalia, ospa wietrzna i inne stany zagrażające podczas porodu)
7. izolacja dziecka od matki w pierwszych dniach jego zycia (np.inkubator, hospitalizacja)
8. dziedzi dziedziczą zbyt dobre mózgi od rodzicow tzn. ze rodzice pochodza z dwoch wyższych klas społecznych, z wyższym wykształceniem
9. zaburzenia sensoryczne (nadwrażliwość i niedowrazliwosc zmyslowa np. wzrok, sluch, dotyk, występują zaburzenai rownoczensie 2-3 zmyslow)
.
Przyczyn autyzmu dodatkowo poszukuje się wśród różnych czynników:
· w komplikacjach w przebiegu ciąży i porodu (poniżej 6 pkt Apgar, zbyt duża lub mała masa urodzeniowa, poród kleszczowy, niewydolność oddechowa)
· w urazach okołoporodowych i późniejszych.
Epidemiologia
Autyzm jest czwartym z kolei najczęściej występującym zaburzeniem rozwojowym, po upośledzeniu umysłowym, epilepsji i porażeniu mózgowym, występuje w 4-5 przypadkach na 10 000 osób. Przeprowadzone do tej pory badania epidemiologiczne wykazały, że z przyczyn dotąd nie wyjaśnionych autyzm występuje 4-krotnie częściej u chłopców niż u dziewcząt. Badania wykazują również, że autyzm najczęściej występuje u pierworodnie urodzonych chłopców. Natomiast u dziewczynek dotkniętych autyzmem występują poważniejsze formy zaburzenia i często charakteryzują się one niższą inteligencją.
Szacuje się, iż w Polsce problem autyzmu dotyczy około 10000 dzieci i młodzieży, nie znana jest liczba dorosłych osób z autyzmem, ze względu na braki w diagnozowaniu
Autyzm jest zjawiskiem wyraźnie odrębnym od upośledzenia umysłowego, jednak wiele osób autystycznych jest upośledzonych umysłowo, a ich sposoby zachowania i funkcjonowania mogą być bardzo zróżnicowane. Mimo że autyzm cechuje się zakłóceniami w odbiorze i przetwarzaniu bodźców zmysłowych oraz w myśleniu werbalnym i porozumiewaniu się za pomocą języka, często zachowane są inne sprawności intelektualne, np. myślenie niewerbalne, czy pamięć odtwórcza. Powoduje to, że wiele osób autystycznych posiada wybiórcze zdolności (muzyczne, plastyczne, arytmetyczne) zwane „wysepkami zdolności”.
„zaczarowane przez Elfy”, „biały szum” tak kiedys mówiono na dzieci, które miały autyzm.
Dr Itard w Anglii pod koniec XIX w. przygarnał chłopca – dzikie dziecko, nie było w dziennikach wspomniane o autyzmie
Euglen Bleuler – po raz pierwszy powiezial o autyzmie
Kanner w swoim artykule zaprezentował 11 przypadkow (3 dziewczynek i 8 chlopcow), którzy niezależnie od roznic indywidualnych prezentowali „zakres istotnych cech wspolnych” powodujących specyficzne zaburzenia podstawowe dla ;’niemoznosci wejścia w kontakt z ludzmi i sytuacjami od samego do zdrowia fizycznego, psychicznego, stanu normalnego” . pierwsza klasyfikacja, która pozwolila rozróżnić autyzm od innych zaburzen np. mutyzm.
Lotter – pierwsze Bad. Epidemiologiczne 1966r.
Prof. Wing à ???????????????/
Lata 80-te najwyższy wskaźnik urodzen dzieci z autyzmem, spektrum autyzmu się rozszerzylo i przyznano wiecej dzieci do tej choroby
Lata 80-te ogromny przyrost migrantow, mężczyźni z zespolem Aspergera (łagodny autyzm) mężczyźni o wysokim IQ, maja cechy autyzmu, zaburzenia emocjonalne/społeczne (nie rozumie zartów, „slepota umysłu” np. kobieta pachnie drogim perfumom a mezczyzna twierdzi ze smierdzi, nie takt, pracoholizm, dziwactwo)
Ojciec z zespolem Aspergera (15%) ze dziecko urodzi się z zaburzeniem autyzmu, kobiety nie mialy odporności organizmu, latwo łapały infekcje, w czasie ciązy chorowaly na odrę, różyczkę, zmiana kultury)
Przyrost wiedzy na temat autyzmu (Film Rainman) wychodzily ksiazki, artykuly, ludzie zostali uwrażliwieni na autyzm.
Rozwoj cywilizacji, antybiotyki, szczepionki
W Polsce 10 tys. Osob z autyzmem, na wschodzie jest mniej osob z tym zaburzeniem bo 6-7 tys. (inna skala w celu diagnozy). Im bardziej ucywilizowany kraj tym wiecej osob z zaburzeniem autyzmu.
Symptomy autyzmu dziecięcego
1. Zaburzenia interakcji społecznej:
o Wyraźny brak świadomości fizycznej obecności i uczuć innych ludzi (dziecko traktuje innych ludzi jak przedmioty, traktuje je obojętnie, nie nawiązuje kontaktu wzrokowego lub jest to kontakt przelotny, nie dostrzega złego samopoczucia innych ludzi, nie zdaje sobie sprawy z ich prywatności).
o Nietypowy sposób pocieszania się w chwilach złego samopoczucia (w sytuacjach zmęczenia, lęku, choroby, nie szuka pomocy ani pocieszenia u osób dorosłych; szuka pocieszenia w stereotypowych formach zachowania lub ucieka się do izolowania się przed nieznanym).
o Brak lub niepełna umiejętność naśladowania (nie macha rączką na pożegnanie, nie naśladuje najprostszych czynności lub naśladuje w sposób mechaniczny czynności innych osób nieadekwatnie do sytuacji).
o Nieumiejętność wchodzenia w interakcje społeczne w trakcie zabaw w grupie oraz brak zainteresowania nawiązywaniem przyjaźni z rówieśnikami ( dziecko nie potrafi adekwatnie do sytuacji włączyć się w relacje, które zachodzą między uczestnikami zabawy, preferuje zabawy samotne, inne osoby traktuje w zabawie jako „ pomoc mechaniczną”)
2. Zaburzenia słownego i bezsłownego porozumiewania się z otoczeniem oraz wyobraźni:
o Dziecko w żaden sposób nie porozumiewa się z otoczeniem (np. poprzez gesty, mimikę, mowę; występuje brak kontaktu wzrokowego, niechęć do kontaktu fizycznego: dziecko sztywnieje lub złości się w chwilach przytulania)
o Dziecko nie wykazuje zainteresowania zabawami czy opowiadaniami opartymi na wyobraźni (nie bawi się w odgrywanie ról społecznych, nie rozumie pojęć abstrakcyjnych, często występuje brak lub symboliczne posługiwanie się przedmiotami).
o Słaba umiejętność nawiązywania i podtrzymywania rozmowy przy zachowanej umiejętności mówienia (wygłaszanie długich monologów, uporczywe zadawanie pytań oderwanych od kontekstu).
o Występowanie wyraźnych zaburzeń treści i formy wypowiedzi słownych (echolalie, stereotypowe powtarzanie wybranych treści, nieprawidłowe stosowanie zaimków osobowych: zamiast „ja”, dziecko mówi „ty” albo „on”).
3. Ubogi zakres czynności i zainteresowań:
o Stereotypowe ruchy ciała (trzepotanie palcami, kręcenie się w kółko, dziwaczne ruchy ciała, uderzanie głową).
o ...
monbo