WOLOSZYN- wyklady.doc

WOŁOSZYN

SKUTKI WIELKICH ODKRYĆ:

• Odkrycie wiedzy antyku w bibliotekach przechowywanych przez Arabów
• Wyprawy dalekomorskie wymagające postępu w rozwoju (głównie nowe technologie)
• Wydarzenia uboczne, które sprowokowały późniejsze XVII-wieczne oświecenie

Starożytność zrodziła filozofię, że  zdarzenie jeszcze dawniejszych cywilizacji z Grekami, średniowiecze w zderzeniu kulturowym z Maurami odkryło wspaniałą kulturę arabską i grecką przeszłość europy.

Epoka wielkich odkryć geograficznych nauka ta potwierdziła że nieznane dotąd dziedziny, spośród których refleksja nad człowiekiem, społeczeństwem i jego kulturę przestała być sprawą czystych spekulacji.

RELIGIA

1. Sfera sacrum- element świadomości człowieka (struktury).
2. Religia – jest określonym stosunkiem do rzeczywistości egzystencjalnej, obiektywizowany w postaci:

*określonych przekonań, które stanowią doktrynę                                                                     

*w postaci praktyk, które stanowią kult

3. Stosunek ten może być wyartykułowany jako:                                                                                   

*wiara w Boga                                                                                                                             

*osobista wiara w coś więcej                                                                                                               

*ludzka forma pojmowania sił nadludzkich i obcowania z nimi                                         

*albo postawa wobec absolutu (transcendencji) lub ostatecznych problemów życia człowieka

4. Doktryna charakteryzuje rzeczywistość religijną i jej stosunek do świata i do człowieka.
5. Kult – określa środki jej uobecniania (owej doktryny).
6. Sacrum – to co święte (jest to najogólniejsza charakterystyka wszelkich zjawisk religijnych) każda religia jest doświadczeniem sacrum.
7. Profanum – świecki, poznawalny rozumowo i zmysłowo
8. Religia-e stanowią stany nieodgadnione w ujęciu teoretycznym, obciążone są sprzecznościami i etycznymi przeciwieństwami, obiecują ludziom zespolenie z mocami nadnaturalnymi i z samym Bogiem, natomiast rezultatem jest coś zupełnie przeciwnego, najgłębsze spory i fanatyczne walki ludzi mają swoje źródło w religii.
9. Religia będąc elementem kultury składa się z:                                                                                   

*elementu wiary w nieostateczność realność sfery rzeczywistości                                         

*ze społeczności wiernych                                                                                                               

*z rytuałów w których manifestuje się społeczność religijną                                         

*z instytucji organizujących działalność społeczności religijnej                                                                                                                       Te elementy będą częścią kultury, świadomości człowieka.

10. Religia jest najbardziej intymnym przeżyciem publicznym. Należ razem z mitem i magią do tzw sacralnej strefy życia ludzi. W pełni rozwiniętą religię stanowią:                           

*społeczność religijna                                                                                                               

*specyficzny rytuał                                                                                                                             

*instytucjonalizacja                                                                                                                             

*doktryna religijna na którą składają się wyznanie wiary, teologia (nauka o przedmiocie wiary)                           

*kościół i jego stosunek do innych stref kultury

11. Wyjaśnianie zjawisk religijnych przebiega następująco:                                                                     

*dzieli się całą kulturę na sferę sakralną i świecką                                                                     

*zakłada się wtórność strefy sakralnej wobec świeckiej                                                       

*strefy te wzajemnie się kompensują                                                                                   

*religia to nie tylko wierzenia ale przede wszystkim forma organizacji życia społecznego. Religia dotyka najbardziej intymnych ludzkich spraw. Wpływa na wyobraźnię, angażuje emocjonalnie, pozwala uporać się jednostce z odwiecznym lękiem przed śmiercią, zatem pojawia się i odradza najszybciej wtedy gdy ludziom jawią się trudności w realizowaniu postawionych sobie celów.

Człowiek religijny i człowiek świecki to zdaniem Milcze Eliadego człowiek, który jest bardzo związany z religią uważając, że odejście od religijności jest degradacją człowieka i wyzbawieniem się najgłębszych warstw człowieczeństwa. Doznanie sacrum odpowiada duchowej strukturze człowieka i stanowi jego cechę gatunkową.

Eliade uważa, że ludzie powinni wrócić do tradycyjnej religijności . Zajmuje wobec kultury współczesnej postawę negatywną uważając, że wpływ kultury współczesnej jest negatywny i ogranicza religijność  współczesnych. Stanowisko Eliadego stanowczo odbiega od realiów życia codziennego: rozwój społeczny i industalizacja  powodują min zmianę postaw religijnych gdzie korelatami życia społecznego i społeczeństwa industralianego są:                           

*spadek praktyk religijnych                                                                                                                             

*zanik form pobożności na wsi i w mieście                                                                                                 

*spadek powołań kapłańskich i zakonnych                                                                                                 

*prywatyzacja i subiektywizacja wiary.

POLSKA KULTURA NARODOWA

1. Kwestie narodowe
2. • Narodem nazywamy  dużą liczebnie grupę, która posiada świadomość przynależności do grupy, poczucie wspólnoty, podobny sposób odczuwania i myślenia, wspólne wartości, które rodzą określone postawy emocjonalne i sentyment.

To wszystko wyznacza tożsamość narodową, poczucie dumy narodowej i zdolność do  poświęcenia się dla ojczyzny.

2. Kwestie narodowe odżyły więc ze zmianą sytuacji społeczno – politycznych w poszczególnych społeczeństwach i transformacjami ustrojowymi. Wspólna historia narodu, świadomość, poczucie wspólnoty, jedności grup etnicznych w obrębie państw wielonarodowych spowodowały, że ludzie zaczęli poszukiwać własnych korzeni, które stanowią podstrefę siły i solidarności społeczeństw.
3. Kwestie kształtowania się narodu czasem  wyjaśnia się pojawieniem się ideologii racjonalistycznej:                                                                                                                                            *generalnie racjonalizm jest zjawiskiem pożądanym  i naturalnym, natomiast źle interpretowany stanowi zagrożenie dla innych społeczności. Pożądany i dobry jest wtedy gdy mówi się o najcenniejszych wartościach społecznych, o istocie jedności, godności i solidarności                                                                                                                              *jeżeli racjonalizm  utrwala się drogą wszczynania waśni między narodami, jeżeli wykorzystuje się antagonizmy będące podstawą podziału społeczeństw uprawia szowinizm „szafuje” się ideami taki racjonalizm najczęściej prowadzi do bratobójczego przelewu krwi bądź ułatwia zdobycie władzy tym, dla których celem jest dominacja nad innymi społecznościami.                                                                                    *te dwa oblicza racjonalizmu we współczesnym świecie znajdują swoje oparcie w głównych prądach współczesnej humanistyki: - w postmodernizmie; - w tendencjach uniwersalistycznych.

GLOBALIZACJA I WYBRANE TENDENCJE ROZWOJU WSPÓŁCZESNEJ KULTURY

1. Globalizacja to rosnąca stale sieć zalewności procesów ekonomicznych, kulturowych, socjalnych, społecznych i politycznych. Globalizacja traktuje i interpretuje świat nie jako homogeniczną całość , ale jako jedność różnorodności i jako globalny pluralizm kultury, styl życia i komunikacji.
2. Procesy globalizacyjne przekraczają granice państwowe międzynarodowe wymykające się  s pod kontroli i spod sterowania (kierowania). Dotyczy to przepływu informacji, systemów finansowych, kultury masowej, etiologii, turystyki, migracji itp.
3. Globalizacja przejawia się w takich zjawiskach jak:

●         rozmycie systemu wartościach

●         panowanie systemu światowego  rynku handlu

●         sieci elektronicznej

●         globalny transfer danych

●         przestępczość międzynarodowa zorganizowana

●         wyzysk Trzeciego Świata

●         kosmopolityzm

●         w końcu istnienia państw socjalnych, narodowych

●         w końcu władzy politycznej

●         w migracjach do państw bogatych

●         w tworzeniu nowych organizacji ponad państwami narodowymi (odmiany rządów ponadnarodowych), przykłady takich rządów min. ONZ, UE, NATO, Bank Światowy, Światowa Organizacja Handlu, Światowa Organizacja Zdrowia, Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

4. Tendencje wybrane:

●         kultura konsumpcji- nieograniczona konsumpcja staje się wyznacznikiem postępu i sukcesu jednostek i społeczeństw.

●         Przymus przyjemności i szczęścia -przestaje dominować wartość życia rodzinnego, zawodowego, czy religijnego, ale koniecznym i niezbędnym elementem życia człowieka staje sie przyjemność i radość.

●         Kultura instant  ta tendencja kojarzy się nawykiem, koniecznością życia w natychmiastowości. Symbolem jest triada: fast- fold (mikrofale, kawa rozpuszczalna, gorący kubek, coca-cola); fast- kars (auta, samoloty, symbol kurczenia się czasu i przestrzeni); fast- seks (natychmiastowa satysfakcja seksualna, seks bez zobowiązań i zaangażowania emocjonalnego, symbolem jest viagra).

●         Kultura klikania – natychmiastowość i potrzeba natychmiastowej zmiany z ciągłym poszukiwaniem nowości i wrażeń.

●         Kultura skoku, adrenaliny i ryzyka – zapobieganie monotonii życia.

●         Kult ciała i seksualności – swoboda obyczajów, sprzedawanie produktów poprzez przepełnione seksem reklamy.

●         Generacja word treid center – brać ile się da, kiedy i gdzie się da, bo niewaiadomo co nas czeka jutro.