Szachy.doc

Materiał edukacyjny rozdawany bezpłatnie w ramach szkolenia.

Szachy

Szachy są grą dwuosobową.

·  Gra odbywa się na szachownicy sześćdziesięcioczteropolowej (8x8) przy użyciu ustawionych w określony sposób bierek (figur, pionów) przyporządkowanych odpowiednio każdemu z dwóch graczy.

·  Bierki mają kolor biały i czarny.

·  Każdy z graczy posiada po 16 bierek (8 figur i 8 pionów).

·  Każda z bierek posiada określone funkcje oraz reguły poruszania się po planszy i bicia.

·  Zawodnicy wykonują ruchy na przemian po jednym posunięciu, do chwili zakończenia partii.

·  Celem gry jest danie mata królowi przeciwnika.

·  Grę rozpoczyna gracz grający białymi bierkami.


   Król - porusza się na dowolne sąsiednie pole (wyjątek to roszada), które nie jest atakowane przez bierkę przeciwną.
   Hetman (Królowa) - porusza się na dowolne pole po liniach, rzędach i przekątnych, na których się znajduje.
   Wieża - porusza się na dowolne pole po liniach i rzędach, na których się znajduje.
   Goniec (zwany też Laufrem) - porusza się na dowolne pole po przekątnych, na których się znajduje.
   Skoczek (Konik szachowy) - ruch składa się z dwóch faz: najpierw wykonuje on krok o jedno pole wzdłuż rzędu lub linii, a następnie krok o jedno pole na dowolnej przekątnej oddalając się od pola wyjściowego.
   Pion (Pionek) - porusza się tylko do przodu o jedno pole. Wyjątkiem jest pierwszy ruch każdym pionem, kiedy może się on poruszyć o dwa pola w przód. Pion, który osiągnął ostatni rząd pól, może ulec promocji, tzn. być wymieniony na dowolną figurę (np. Hetman).


Poruszanie bierek po szachownicy:
   Żadna bierka (oprócz Skoczka), nie może w czasie ruchu przeskakiwać innych bierek. Wyjątek stanowi tu roszada.
   Z wyjątkiem roszady, posunięciem jest przemieszczenie bierki z jednego pola na inne, które jest wolne lub zajęte przez bierkę przeciwnika.


Roszada:
Rozróżniamy dwa rodzaje roszad:

·  Krótką: (w prawo, patrząc od strony grającego białymi), najpierw dostawiamy króla do wieży, a następnie wieżę przestawiamy na drugą stronę króla.

·  Długą: (w lewo), przesuwamy króla o dwa pola w stronę wieży, a następnie wieżę przestawiamy na drugą stronę króla.

Roszada jest niedozwolona jeżeli:

·  król wykonał już jakiś ruch w grze

·  król jest właśnie szachowany

·  pole, na którym miałby stanąć król jest szachowane

·  pola, przez które miałby przejść król jest szachowane

·  pola położone pomiędzy królem i odpowiednią wieżą są zajęte

·  jeżeli wieża wykonała już jakiś ruch w grze, król nie może wykonać roszady z tą wieżą



Zbijanie bierek:
Zbijanie bierek na zajmowaniu pola, na którym znajduje się bierka przeciwnika przy równoczesnym jej wyeliminowaniu z gry i postawieniu w jej miejsce bierki atakującej.
W przypadku bicia piona - pion przesuwa się o jedno pole wzdłuż jednej z przekątnych, na których się znajduje.
Bicie w przelocie - pion atakujący pole przekroczone przez piona przeciwnika, który przesunął go w jednym posunięciu o dwa pola z początkowego miejsca - może tego piona zbić, jak gdyby pion przeciwnika został przesunięty tylko o jedno pole; takie bicie może być jednak wykonane tylko w odpowiedzi na ten ruch.


Szach:

·  Król jest szachowany, jeśli pole, które zajmuje jest atakowane przez jedną lub dwie bierki przeciwnika.

·  Ostatnie posunięcie przeciwnika określa się jako szachujące Króla.

·  Zawodnik nie może wykonać posunięcia, pozostawiającego Króla pod szachem.

·  Szach musi być odparty najbliższym posunięciem.

·  Jeżeli tego nie można uczynić - Król jest zamatowany - Mat.


Koniec partii:

·  Partię wygrywa zawodnik, który dał mata Królowi przeciwnika, co kończy partię.

·  Partię wygrywa zawodnik, którego przeciwnik oświadczył, że poddaje się, co kończy partię.

·  Partia kończy się remisem, gdy Król zawodnika, będącego na posunięciu, nie jest szachowany, ale zawodnik ten nie może wykonać żadnego prawidłowego posunięcia.

·  Pozycję taką określa się jako Pat i partia zostaje zakończona.

·  Partia kończy się remisem, jeżeli powstała jedna z następujących pozycji:
     - Król przeciwko Królowi
     - Król przeciwko Królowi z Gońcem lub Skoczkiem
     - Król i Goniec przeciwko Królowi i Gońcowi, jeśli obydwa Gońce znajdują się na przekątnych tego samego koloru

·  Zawodnik, mający jedynie Króla, nie może wygrać partii.

·  Partia kończy się remisem również w wyniku zgodnego porozumienia zawodników.

·  Partia kończy się remisem na żądanie zawodnika będącego na posunięciu, jeżeli taka sama pozycja po raz trzeci:
     - ma się powtórzyć
     - właśnie powtórzyła się i za każdym razem ten sam zawodnik jest na posunięciu

·  Partia kończy się remisem, jeżeli zawodnik znajdujący się na posunięciu zażąda remisu i jednocześnie wykaże, że obie strony wykonały przynajmniej 50 ostatnich posunięć, podczas których żadna bierka nie została zabita ani żaden pion nie wykonał ruchu.


Pozycja wyjściowa: