A jeśli komu droga otwarta do nieba.doc

Materiał edukacyjny rozdawany bezpłatnie w ramach szkolenia.

„A JEŚLI KOMU DROGA OTWARTA DO NIEBA – TYM, CO SŁUŻĄ OJCZYŹNIE……”                                          J. KOCHANOWSKI

BĄDŹ  GOTÓW !

Sprawności harcerskie

„KOTWICA” i „SZARE SZEREGI”

Materiały pomocnicze

Główna Kwatera Harcerzy                                         

Londyn, 2004 (przedruk)                                                        

Opracowanie: hm S. Bogdanowicz

DNIEM CZY NOCĄ

Dniem czy nocą idziemy wytrwali,

w bitwach ogień hartuje nam pierś,

myśmy dawno już drogę wybrali,

jeśIi nawet powiedzie - przez śmierć.

Więc naprzód, niech bron rozdziera,

niech kula szyje jak nić,

trzeba nam teraz umierać.

by Polska umiała znów żyć.

Bo czy las nam zahuczy jak morze,

czy w bruk miasta uderza nasz krok,

w naszych sercach trzepocze się orzeł

każdy pancerz przepali nasz wzrok.

Krzysztof Kamil Baczyński

Sprawność „Kotwica”

1.      1.      Zrobi domowym sposobem pieczątkę „Kotwicy” – znak     

      Polski Walczącej w Kraju, z czasów II wojny światowej

2.      2.      Zna datę początku II wojny światowej i wie kto z kim walczył.

3.      3.      Wie co to była „Arma Krajowa”.

4.      4.      Rozmawiał z byłym członkiem Armii Krajowej, albo przeczytał o kimś z A.K. i opowie o jego działalności.

5.      5.      Wie co to były „Szare Szeregi” i co robili harcerze w czasie okupacji niemieckiej w Polsce.

6.      6.      Wie kiedy było Powstanie Warszawskie i wie o udziale Harcerstwa w Powstaniu.

7.      7.      Zaśpiewa w zespole dwie piosenki wojskowe/harcerskie z czasów okupacji.

8.      8.      Zrobi mały album poświęcony Armii Krajowej, albo wykona opaskę żołnierza Armii Krajowej z czasów Powstania Warszawskiego.

9.      9.      Swoim zachowaniem w Drużynie wykaże, że potrafi naśladować dobre cechy harcerza z „Szarych Szeregów”.

Sprawność „Szare Szeregi”               (wędrownicza)

1.      1.      Narysuje „Kotwicę” i wyjaśni znaczenie i historię użycia

      tego znaku w czasie okupacji niemieckiej w Polsce.

2.                  2.      Zna historię agresji Polski przez Niemcy i Rosję w 1939 roku, i zna przebieg walk obronnych polskich.

3.      3.      Wie co to była „Polska Podziemna” i „Armia Krajowa”. Zna nazwiska i pseudonimy dowódców.

4.      4.      Zna, w zarysie, historię Podziemnego Harcerstwa (Szarych Szeregów) i jego organizację.

5.      5.      Dowiedział się co znaczył w „Szarych Szeregach” program pracy na „Dziś – Jutro – Pojutrze”

6.      6.      Zapoznał się z życiorysem dwu postaci z podziemnego harcerstwa.

7.      7.      Opowie o przebiegu Powstania Warszawskiego ze szczególnym uwzględnieniem udziału w powstaniu oddziałów harcerskich.

8.      8.      Przeczytał i streści jedną książkę opisującą działalność harcerzy w czasie okupacji niemieckiej, albo w czasie Powstania Warszawskiego.

9.      9.      Zorganizuje i przedstawi z harcerzami - krótki pokaz poświęcony działalności „Szarych Szeregów".

HARCERSTWO -  „SZARE SZEREGI”  W  POLSCE     1939  -  1945

Wybuch wojny.    Armia Krajowa.   Państwo Podziemne.

Od zakończenia 1-ej Wojny Światowej i odzyskania przez Polskę niepodległości w dniu 11 listopada 1918 roku upłynęło zaledwie 20 lat, gdy 1 września 1939 roku wojska niemieckie wtargnęły w granice Polski i rozpoczęła się 2-ga Wojna Światowa.

Francja i Anglia wypowiedziały wojnę Niemcom, natomiast Rosja zawarła tajny układ z Niemcami i 17 września wojska sowieckie wkroczyły do wschodniej Polski, rozbrajając i aresztując żołnierzy, oraz wywożąc w głąb Rosji tysiące rodzin polskich.

W walkach tych wzięło udział wielu starszych harcerzy. Już pierwszego dnia wojny ginie na posterunku w Gdańsku Namiestnik Zuchowy Chorągwi. Na ulicach Byd­goszczy Niemcy rozstrzeliwują harcerzy i harcerki. Z wieży spadochronowej w Ka­towicach harcerze bronią swego miasta. Harcerki obejmują służbę sanitarną, orga­nizują kuchnie polowe, zajmują się sierotami i zagubionymi.

28 września 1939 roku po zaciętych walkach kapituluje Warszawa. Prezydent miasta, Stefan Starzyński, organizator życia ludności Stolicy zostaje aresztowany i zesłany do obozu koncentracyjnego.

Już w przeddzień kapitulacji Warszawy, 21 września zawiązała się tam tajna organizacja rod nazwą, "Służba Zwycięstwu Polski", której celem była dalsza walka z okupantem i odzyskanie niepodległości Polski. Wkrótce tajne, konspiracyjne grupy powstały na terenie całej Polski, a organizacja wojskowa zmieniła nazwę na „Armia Krajowa”. Jej dowódcą, został generał Stefan Rowecki, pseudonim „Grot”.

Mimo okrutnego terroru niemieckiego, aresztowań, rozstrzeliwań i wysyłki do obozów koncentracyjnych, w całym kraju zaczęło się tworzyć konspiracyjne, „Podziemne Państwo” polskie. Powstały tajne władze rządowe, powstały tajne szkoły polskie, zaczęły wychodzić konspiracyjne pisma, zorganizowało się polskie sądownictwo, wznowiły działalność tajne organizacje społeczne i polityczne. Wśród tych licznych organizacji nie zabrakło też Harcerstwa.

Harcerstwo.  „Szare Szeregi”.

50 lat temu, w dniu 27 września 1939 zebrali się w Warszawie Instruktorzy i Instruktorki i postanowili, że Harcerstwo, mimo okupacji niemieckiej i sowieckiej, będzie kontynuowało swą działalność „służby Polsce” - w „podziemiu”, konspiracyjnie.

Harcerze przyjęli kryptonim (tajną nazwę) – „Szare Szeregi”, a Harcerki działające w czasie kampanii wrześniowej jako „Pogotowie Harcerek" przyjęły nazwę: „Związek Koniczyn”, a później „Bądź Gotów”.

Pierwszym Naczelnikiem „Szarych Szeregów” został wybrany 24-letni harcmistrz z Poznania, Druch Florian Marciniak, (pseudonim „Nowak”), w cztery lata później aresztowany przez Niemców i zamordowany 20.2.1944. Po aresztowaniu Marciniaka funkcję Naczelnika „Szarych Szeregów" objął harcmistrz Stanisław Broniewski (pseudonim „Orsza”).

Program pracy „Szarych Szeregów” opierał się na tych samych zasadach co w ZHP przed wojną i miał na celu wychowanie dobrego obywatela - Polaka, w oparciu o Prawo i Przyrzeczenie harcerskie.

Nie było jednak oficjalnych zbiórek, nie nosiło się mundurów, ani odznak. Nie było kolonii czy obozów pod namiotami (chyba że dla harcerzy w Partyzantce).

Była to SŁUŻBA, to jest codzienna walka z wrogiem, wymagająca posiadania wszystkich zasadniczych cech dobrego harcerza: Sprawności, Karności, Zaradności, Solidności, Punktualności, Inicjatywy, Odwagi.

Harcerstwo w owym czasie dzieliło się według wieku na trzy grupy: najmłodsi o kryptonimie „Zawisza”, starszą-wędrowniczą, o kryptonimie „B.S.” (Bojowe Szkoły) i starszych harcerzy „G.S.” (Grupy Szturmowe). Program pracy każdego z tych

szczebli był nastawiony na trzy okresy działania: „Dziś - Jutro – Pojutrze”.

Na „Dziś” trzeba było pełnić służbę w trudnych warunkach konspiracji. Na „Jutro” trzeba było się szykować do otwartej walki z wrogiem, w Powstaniu. Na „Pojutrze” trzeba było się uczyć i przygotowywać do pracy w odbudowywaniu wolnej Polski.

W grupie „Zawiszaków" chłopcy pełnili funkcje wywiadowcze, obserwując roz­mieszczenie i przesunięcia wojsk niemieckich i przekazując to do wywiadu wojskowego. Działali jako gońcy i łącznicy. Pomagali w kolportażu tajnych pism. Szkolili się w terenoznawstwie miejskim, pierwszej pomocy. Przygotowywali objęcie poczty polowej w czasie Powstania.

Drużyny „B.S.” włączyły się przede wszystkim do akcji Małego Sabotażu, kryptonim „Wawer”. Akcja ta miała na celu podnoszenie na duchu społeczeństwa polskiego (napisy na murach "Victoria", sławne symbole Polski Walczącej – „Kotwice”, wywieszanie flag polskich), a także dokuczanie hitlerowcom i ich współpracownikom (ulotki dywersyjne, wybijanie szyb, gazowanie kin niemieckich).

W organizacji „Wawer” Komendantem głównym był harcmistrz Aleksander Kamiński, pseudonim "Dąbrowski" (znany twórca ruchu zuchowego w Polsce, autor wielu podręcz­ników zuchowych, a także autor książki o Harcerzach z „Szarych Szeregów”, pod tytułem „Kamienie na Szaniec”).

Do Powstania przygotowywali się chłopcy z "B.S." przechodząc przeszkolenie wojskowe na kursach piechoty i łączności.

Ostatni szczebel to starsi harcerze z „G.S.” (Grupy Szturmowe). Wywodzili się oni głównie z grupy B.S.-ów, gdzie w czasie licznych i trudnych zadań małego sabotażu zdobywali zaprawę bojową, aby później podjąć się bezpośredniej walki z wrogiem w Wielkiej Dywersji.

Pierwszą akcją bojową Grup Szturmowych było wys...