Zeszyt_Nauczyciela05.pdf

To, co widz´

i s∏ysz´

Co dziecko wiedzieç powinno

wiedzieç powinno

Cel zaj´ç

Rozwijanie mo˝liwoÊci s∏uchowych

i wzrokowych dziecka.

Doskonalenie umiej´tnoÊci rozpoznania

dêwi´ku i okreÊlania, skàd dobiega.

Wdra˝anie do wykorzystywania bocznego

pola widzenia.

●

U˝ywa swego zmys∏u wzroku i s∏uchu gorzej ni˝ doros∏y.

●

Dziecko musi nauczyç si´ lepiej wykorzystywaç te zmys∏y.

Wzrok i s∏uch

u dziecka

padków nie mo˝e powiedzieç, czy

dêwi´k dochodzi z prawej, czy z le-

wej strony.

● Oko dziecka, podobnie jak doro-

s∏ego, ma tendencj´ do zwracania

si´ w kierunku dêwi´ku – nawet, je-

Êli jest on nieprawid∏owo okreÊlony.

Ponadto, liczba otaczajàcych nas

dêwi´ków zaburza zdolnoÊç wyod-

r´bniania poszczególnych odg∏osów

i ich êród∏a.

● Dziecku trudno jest wyró˝niç

spoÊród ró˝nych dêwi´ków ten od-

g∏os, który mo˝e stanowiç zagro˝e-

nie (np. dêwi´k nadje˝d˝ajàcego sa-

mochodu).

● JeÊli chodzi o ruch drogowy, to

dzieci nie majà takiego doÊwiad-

czenia jak doroÊli, którzy potrafià

oceniç sytuacj´ na podstawie szyb-

kiego rzutu okiem czy us∏yszanego

dêwi´ku. Dzieci sà potràcane przez

samochody cz´sto nie dlatego, ˝e

nie patrzà, ale dlatego, ˝e nie po-

trafià patrzeç lepiej (Brigitte Cam-

bon-de-Lavalette).

Jak nale˝y si´

zachowaç?

– wskazówki dla dzieci

● Pole widzenia dziecka jest zbli˝o-

ne do pola widzenia doros∏ej osoby,

ale zasi´g widzenia dziecka jest

ograniczony jego niskim wzrostem.

● Dziecko bierze pod uwag´ tylko

to, co ma ochot´ zobaczyç i co znaj-

duje si´ przed nim, tj. w Êrodkowym

polu widzenia – nie u˝ywa widze-

nia bocznego. Dlatego te˝ musi od-

wracaç g∏ow´, ˝eby u˝yç widzenia

Êrodkowego i ogarnàç wzrokiem ca-

∏à stref´, do której wkracza. Dziec-

ko potrzebuje oko∏o 4 sekund, by

rozró˝niç samochód jadàcy od stojà-

cego; doros∏y potrzebuje na to 1/4

sekundy. Równie˝ postrzeganie

pr´dkoÊci/wielkoÊci/oddalenia po-

jazdu jest u dziecka zaburzone. Przy

tej samej odleg∏oÊci pojazdów

dziecku wydaje si´, i˝ samochód

osobowy jest dalej ni˝ ci´˝arówka,

dlatego ˝e ci´˝arówka jest wi´ksza.

Nie majàc prawid∏owego wyczucia

czasu i odleg∏oÊci, dziecko nie mo˝e

prawid∏owo okreÊliç pr´dkoÊci po-

ruszajàcych si´ pojazdów.

● Zagro˝enia zwiàzane z postrze-

ganiem zwi´kszajà si´ po zmroku

i w nocy, ze wzgl´du na gorszà wi-

docznoÊç (zob. karta tematyczna

W nocy ). Gdy dziecko widzi,

sàdzi, ˝e jest równie˝ widziane

przez innych.

● S∏uch u dziecka jest ostry. S∏yszy

s∏abe dêwi´ki dwu- lub trzykrotnie

lepiej ni˝ doros∏y. Tym niemniej,

dziecko nie potrafi stwierdziç, skàd

dochodzi dêwi´k. W 40% przypad-

ków nie wie, czy dêwi´k dochodzi

z ty∏u, czy z przodu, a w 80% przy-

● Rozglàdaç si´ (odwracaç g∏ow´

w prawo i w lewo), by móc dostrzec

potencjalne zagro˝enia.

● Poszukaç kontaktu wzrokowego

z kierowcà nadje˝d˝ajàcego samo-

chodu, by upewniç si´, ˝e zosta∏o

si´ zauwa˝onym.

● Patrzeç, zanim wejdzie si´ na

jezdni´: samochody nadje˝d˝ajà

najpierw z lewej strony. Na ulicy

dwukierunkowej nale˝y spojrzeç

w lewo, potem w prawo i potem

znowu w lewo, a na Êrodku jezdni

jeszcze raz w prawo, aby oceniç od-

leg∏oÊç, którà przeby∏ nadje˝d˝ajàcy

samochód (zob. karta tematyczna

Dziecko jako pieszy ). Zrobiç kilka

kroków do przodu, aby zostaç za-

uwa˝onym.

● Rozpoznaç dêwi´k i jego pocho-

dzenie, zw∏aszcza jeÊli mo˝e sygna-

lizowaç niebezpieczeƒstwo.

● Oceniç oddalenie i pr´dkoÊç po-

jazdu, który s∏yszymy.

W 1997 roku we Francji 5278 dzieci-pieszych uleg∏o

wypadkom (97 zabitych, 1011 ci´˝ko rannych). W 2003 roku

zabitych by∏o 48 dzieci (8% wszystkich ofiar pieszych).

W Polsce w 2003 roku wypadkom uleg∏o 3807 dzieci-pieszych

(201 zabitych, 267 ci´˝ko rannych).

Prawie do wszystkich wypadków dosz∏o wówczas,

gdy dzieci przechodzi∏y przez ulic´.

58% spoÊród nich mia∏o miejsce w sytuacjach ograniczonej

widocznoÊci z powodu parkujàcych samochodów.

●

åwiczenie 1

● Zawiàzaç przepaskà oczy ucznio-

wi, który siada na Êrodku klasy. Po-

zostali uczniowie zamieniajà si´

miejscami (˝aden nie mo˝e siedzieç

na swoim zwyk∏ym miejscu). Uczeƒ

z zawiàzanymi oczami musi powie-

dzieç, z której strony siedzi wo∏ajàca

go osoba: z prawej, z lewej, z przo-

du, z ty∏u. Odwraca si´ w kierunku

êród∏a dêwi´ku. Aby zapewniç sta∏y

szmer w tle, uczniowie mogà cichut-

ko rozmawiaç.

åwiczenie 3

● Poprosiç uczniów, aby stan´li w ta-

kiej pozycji, jak podana jest na ry-

sunku obok i aby patrzyli prosto

przed siebie, nie odwracajàc g∏owy.

● Poprosiç, aby poruszali kciukami.

Zapytaç, czy je widzà?

● Zapytaç si´, co dzieci powinny zro-

biç, aby zobaczyç kciuki. Chodzi o to,

˝eby uczniowie doszli do nast´pujàce-

go wniosku: ˝eby byç bezpiecznym na

ulicy i widzieç samochody, które mogà

nadjechaç z boku, nale˝y odwróciç

g∏ow´. Cel: uÊwiadomienie uczniom,

˝e majà centralne i boczne pole widze-

nia i nauczenie ich wykorzystywania

bocznego pola widzenia.

åwiczenie 2

● Poszukaç elementów, które za-

pewnià, ˝e b´dziemy widoczni na

drodze lub na ulicy.

● Poprosiç uczniów, aby zanotowa-

li, jakie przedmioty sà widoczne

w nocy (na ulicy, na drodze: sygnali-

zacja Êwietlna, znaki drogowe, re-

flektory samochodów, Êwiat∏a rowe-

rów; na ludziach: odblaskowe opa-

ski na rami´, odblaskowe paski

i breloczki na tornistrach).

åwiczenie 4

● SpoÊród wszystkich odg∏osów ulicy

wybraç z dzieçmi te, które majà zwià-

zek z ruchem drogowym. PodkreÊliç te,

które stanowià niebezpieczeƒstwo.

● OkreÊliç pojazdy, które nie powodujà

ha∏asu, a mimo to stanowià zagro˝enie

(np. rower, melex itp.).

KOMENTARZ DO çwiczeƒ

znajdujàcych si´ w zeszycie ucznia

Cel: ocena rozmiarów samochodu w zale˝-

noÊci od odleg∏oÊci, w jakiej si´ znajduje.

Trzy samochody sà w tej samej odleg∏oÊci od dziecka,

ale jemu b´dzie si´ zdawa∏o, ˝e autobus jest bli˝ej.

Bia∏e linie s∏u˝à za punkt odniesienia.

Cel: obliczenie stosunku pr´dkoÊci

do oddalenia samochodu i czasu, jakim dys-

ponujemy na przejÊcie przez ulic´. Dziecko

musi zrozumieç, ˝e od czasu, kiedy si´ roz-

glàda do momentu, gdy wkracza na jezdni´,

samochód zbli˝y∏ si´ z pewnà pr´dkoÊcià,

co mo˝e naraziç je na niebezpieczeƒstwo.

Dziecko powinno odpowiedzieç na pytanie,

dlaczego najpierw nale˝y spojrzeç w lewo.

Cel: stwierdzenie, ˝e widocznoÊç w nocy

jest bardzo ograniczona i mo˝e byç przyczynà wypad-

ków. Nale˝y podkreÊliç wag´ faktu, ˝e w nocy trzeba

byç widocznym (nosiç jasne ubrania, opaski odbla-

skowe, tj. powodujàce, ˝e Êwiat∏o odbijane jest do-

k∏adnie w t´ stron´, z której pochodzi, reflektory itp.).

åwiczenie 1

åwiczenie 3

åwiczenie 2

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: