Czyj jest dom wybudowany na działce jednego małżonka w czasie trwania małżeństwa? Wspólny czy właściciela ziemi?
W sytuacji gdy jeden z małżonków posiada ziemię, która należy do jego majątku odrębnego ( np. została nabyta przed ślubem, albo po ślubie, ale pochodzi z darowizny, zapisu, spadku) i małżonkowie wspólnie budują na niej dom w czasie trwania małżeńskiej wspólnoty majątkowej, dom ten jest własnością małżonka będącego właścicielem ziemi.
Ma tutaj zastosowanie prawo cywilne mówiące, że własność gruntu rozciąga się także na to co znajduje się na tym gruncie. Dlatego też, nie może być sytuacji, gdy działka należy do innej osoby niż dom, który na niej zostaje wybudowany. Tylko właściciel też jest uprawniony do rozporządzania rzeczą, w tym do jej zbycia czy obciążenia. Ma to istotne znaczenie w małżeństwie, ponieważ w związku z tym, że skoro dom nie wchodzi w skład wspólności ustawowej małżeńskiej, to małżonek-właściciel działki może samodzielnie, bez zgody współmałżonka, a nawet jego wiedzy, sprzedać czy obciążyć taki dom.
W przypadku małżonków, jeśli np. żona posiada działkę stanowiącą jej odrębną własność i następnie wraz z mężem w czasie trwania małżeństwa wybudują na niej dom, z pieniędzy wspólnych, to dom jest własnością żony. Mężowi, w przypadku rozpadu małżeństwa (albo ustania wspólności majątkowej małżeńskiej i podziału majątku) należy się jedynie zwrot nakładów z majątku wspólnego ( część kosztów wybudowania domu) na majątek odrębny żony. Małżonek nie będący właścicielem działki nie ma jednak roszczenia o ustalenie jego współwłasności domu.
Jeśli własność działki należy do jednego małżonka, a małżonkowie chcą wspólnie wybudować dom za wspólne pieniądze, wówczas, aby dom ten należał do nich obojga, małżonek- właściciel działki powinien albo odsprzedać współmałżonkowi część udziału w działce, albo go darować. Można także w drodze umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzyć własność działki na majątek wspólny.
Anister