ODMROŻENIA
Odmrożenie jest to uszkodzenie ciała w skutek działania niskich temperatur, w wyniku którego temperatura tkanek spada poniżej 0ºC. Powstałe w ten sposób kryształki lodu uszkadzają strukturę komórek wywołując mikrozatorowość. Proces ulega przyspieszeniu, gdy tkanki kontaktują się z dobrymi przewodnikami ciepła, jak metale, woda czy gazy. Najczęściej odmrożeniu ulegają nieosłonięte części ciała takie jak: nos, uszy, palce. Powstanie i stopień ciężkości odmrożeń zależą od temperatury, wilgotności powietrza, prędkości wiatru, powierzchni skóry, czasu działania zimna.
Temperatura tkanek poniżej 10ºC wywołuje stan znieczulenia. Z obkurczonych komórek nabłonkowych odpływa osocze, co powoduje obkurczenie krążenia włośniczkowego, a po ustaniu dopływu ciepła następuje krystalizacja. Kryształki lodu tworzą się pozakomórkowo pobierając wodę z wnętrza komórek, co doprowadza do ich odwodnienia, hiperosmolalności zapaści i śmierci. Przy głębokich odmrożeniach zahamowanie krążenia włośniczkowego rozprzestrzenia się na żyłki i tętniczki, pozbawiając tkanki zaopatrzenia w tlen i produkty odżywcze co powoduje otwarcie połączeń tętniczo – żylnych i ominięcie zamrożonych tkanek co powoduję całkowite niedotlenienie i martwicę.
Czynniki wpływające na powstanie odmrożeń:
1. niewystarczająca izolacja cieplna od mrozu i wiatru,
2. zmniejszone krążenie krwi w uciśniętych ubraniami tkankach,
3. zmęczenie,
4. duża wysokość,
5. współistniejące urazy,
6. choroby układu krążenia,
7. nieprawidłowe odżywianie,
8. odwodnienie,
9. hipotermia,
10. spożycie alkoholu,
11. palenie tytoniu.
Odmrożenia dzielimy na powierzchniowe i głębokie.
Typ odmrożenia
Powierzchniowe
Takie odmrożenie dotyczy skóry i tkanki podskórnej. Charakterystyczne jest białe lub szare zabarwienie tkanek. Skóra w początkowym okresie czerwienieje a miejsce odmrożenia nie boli. Skóra jest miękka. Jeśli jest prawidłowo leczone nie pozostawia trwałych następstw.
Takie odmrożenie dotyczy np. całego palca lub innej części ciała. Skóra ma kolor biały lub szary; jest twarda. W obrębie odmrożonym tętno jest niewyczuwalne; dochodzi do utraty czucia.
STOPIEŃ
I
Miejsce takiego stopnia odmrożenia charakteryzuje się zaczerwienieniem skóry. Obszar uszkodzonej tkanki jest biały lub żółty.
II
W miejscu odmrożenia występują pęcherze powierzchowne zawierające treść surowiczą, otoczone obszarem obrzęku.
III
Występują głębokie pęcherze, zawierające purpurowy lub podbarwiony krwią płyn.
IV
Takie odmrożenie dotyczy tkankę podskórną, kości, mięśnie. Prowadzi do mumifikacji palców lub kończyn.
· · Zadaniem ratownika jest ocena sytuacji, badanie fizykalne.
· · Przede wszystkim należy zabezpieczyć poszkodowanego przed dalszą utratą ciepła, a odmrożone kończyny przed dalszymi urazami.
· · Należy dokonać ręcznej stabilizacji kończyny z użyciem suchych ubrań i opatrunków.
· · Ważne jest, aby pamiętać że tkanka ogrzana a następnie zamrożona najczęściej obumiera.
· · Dobrym sposobem na ogrzanie jest kąpiel w temperaturze 25°C -30°C, która powinna trwać aż do powrotu czucia i normalnej temperatury.
Nie wolno:
1. 1. pocierać odmrożeń,
2. 2. przebijać powstających pęcherzy,
3. 3. poddawać odmrożonych części ciała działaniu wysokiej temperatury,
4. 4. pozwalać pacjentowi na spożywanie alkoholu lub palenie tytoniu,
5. 5. polewać miejsc odmrożonych zimną wodą ani okładać śniegiem,
jareklewy77