NOWY JORK.pdf

NOWY JORK

Informacje podstawowe

Liczba mieszkańców : 8,5 mln

Konsulat RP : Konsulat RP: 233 Madison Avenue, New York, N.Y. 10016, tel. 646) 237-

21-00,237-21-49

Numer kierunkowy telefonu : 001/212 dla Manhattanu, 718 dla Brooklynu, Bronxu,

Queens i Staten Island, 516 dla Long Island i 914 dla Westminster County.

Ważniejsze numery telefonu :

Policja : 911

Pierwsza pomoc : 911

Czas lokalny : Warszawa 12.00, Nowy Jork 6.00

Komunikacja miejska :

Metro : Wejścia oznaczone są zwykle podświetlona kulą w kolorze czerwonym lub

zielonym. Żetony kupujemy w kiosku przed przejściem przez automatyczną “bramkę”.

Metro obejmuje 20 linii po których kursują pociągi zwykłe i ekspresowe nie zatrzymujące

się na części stacji. Ogólna informacja znajduje się w Grand Central Station, tel. 532 49

Pociąg : Pociągi dalekobieżne i lokalne przyjeżdżają na Grand Central Station

(skrzyżowanie 42nd Street i Park Ave) lub Pennsylvania Station (33rd St. i 7th Ave.).

Autobus : Autobusy kursują po mieście przez całą dobę po większości głównych alei i

ulic. Przystanki autobusowe oznakowane są znakami w kolorach biało-czerwono-

niebieskim i żółtą farbą na krawężniku. Numery autobusów poprzedzone są literami

wskazującymi kierunek jazdy: BX – Bronx, B – Brooklyn, M – Manhattan, Q – Queens, S

– State Island. Do autobusu wsiada się przednimi, a wysiada tylnymi drzwiami. Kierowcy

płaci się gotówką albo żetonem takim jak w metrze. Planując przesiadkę należy poprosić

o bilet przesiadkowy (transfer stub), który oddaje się kierowcy kolejnego autobusu.

Adres informacji turystycznej : New York Convention&Visitors Bureau. Columbus

Circle 2 (przy stacji metra). Filia znajduje się przy Tiomes Square u zbiegu z 42nd Street,

między Broadwayem, a 7th Ave.

Historia

Zanim w rejon dzisiejszego Nowego Jorku dotarli Europejczycy, teren ten zamieszkiwany

był przez plemiona indiańskie: Rechgawawanc, Weckquaesgeek i Canarsee . Z ich

języka pochodzi nazwa “Manhattan”: dawniej Minna-atn, czyli “Wyspa Wzgórz”. W 1524

r. dotarł tu włoski żeglarz Verazzano. Wizyta Holendrów w 1609 r. zaowocowała

nadaniu przez tego kraju Kompanii Zachodnioindyjskiej 24-letniego monopolu

handlowego w tym rejonie wraz z prawem do kolonizacji.

Pierwsza osada kupiecka założona została tu w 1624 r. przez osadników

pochodzących z Belgii . Byli to głównie protestanci uciekający przed prześladowaniami

religijnymi. Kolejne rodziny przybyły tu w 1625 r., a osadzie nadano nazwę Nowy

Amsterdam . W kwietniu 1626 r. Kompania zdecydowała się założyć tu fort dla kolonii

zamieszkanej wówczas przez około 300 Europejczyków. W 1653 r. północną część

miasta otoczono murami, które miały chronić przed Indianami, z którymi koloniści toczyli

z przerwami krwawe wojny o ziemie praktycznie od 1626 r.

W 1664 r. kolonię przejęli Brytyjczycy nazywając ją Nowy Jork ( New York ). W 1673 r.

przybyła tu flota holenderska z żądaniem zwrotu kolonii. Holendrzy przejęli ponownie

osadę tylko na 15 lat., po czym zamienili Nowy Amsterdam na brytyjską kolonię Surinam

w Ameryce Południowej.

Rozwój miasta spowodował w 1699 r. rozebranie murów miejskich i założenie pierwszej

ulicy poza nimi – Wall Street (ulica pod murem - wałowa). Na początku XVIII w. zaczęły

wychodzić pierwsze nowojorskie gazety “New York Gazette” i “Weekly Journal”.

Konflikt osadników z władzami brytyjskimi spowodował zbuntowanie się kolonii w 1775 r.

i po walce zajęcie miasta w 1776 r. przez wojska brytyjskie. W 1783 r. generał

Waszyngton pokonał Brytyjczyków . Wkrótce Nowy Jork ustanowiono stolicą nowego

państwa , którą pozostał do 1790 r.

Po wojnie władze emitowały obligacje skarbowe na pokrycie długu wojennego. Popyt na

nie był tak duży, iż w 1792 r. założono Giełdę Nowojorską . Od początku XIX w. miasto

rozwijało się szybko wskutek rewolucji przemysłowej, szczególnie po otwarciu kanału

Erie łączącego miasto z głębią lądu drogą wodną. Wzrostu nie zahamowała wojna

secesyjna (1861-1865) w czasie której większość nowojorczyków opowiedziała się po

stronie Północy. W 1851 r. uruchomiono pierwszy dworzec kolejowy Grand Central

Terminal , a w 1870 r. powstała pierwsza kolej miejska poprowadzona nad poziomem

ulic.

Wzrastająca liczba ludności sprawiła, że w mieście zrobiło się ciasno. W 1853 r. w

wysokich budynkach pojawiły się pierwsze na świecie windy , kilkanaście lat później

pierwsze bloki mieszkalne a na przełomie wieków pierwsze drapacze chmur. W 1886 r.

odsłonięto Statuę Wolności , która odtąd powitała wiele milionów przybywających tu

emigrantów. Miasto nadal się rozrastało – w 1898 r. przyłączono Brooklyn, Queens i

Staten Island. W 1904 r. uruchomiono pierwsze linie metra. Obecnie samo miasto, nie

licząc zurbanizowanych terenów podmiejskich, zamieszkuje 8,5 mln osób.

Główne atrakcje

Najbardziej znaną wizytówką miasta jest Statua Wolności (Statue of Liberty). Wykonano

ją w Paryżu w latach 1874-1884. Jej twórcą był francuski rzeźbiarz Frédérick August

Bartholdi. Projekt rzeźby wykonał on dla upamiętnienia braterstwa Francuzów i

Amerykanów w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Stalowy szkielet budowli

zaprojektował natomiast Gustave Eiffel. Pomnik o wysokości 46 m odsłonił 28

października 1886 r. prezydent Cleveland. Z głowy posągu roztacza się wspaniały widok

na drapacze chmur dolnego Manhattanu.

Większość zabytkowych budowli Nowego Jorku pochodzi z XVIII i XIX wieku. Są to takie

obiekty jak Kaplica św. Pawła należąca do największych świątyń chrześcijańskich na

świecie, kościół St. Mark’s-in-the Bowerie, Trinity Church , katedra St. John’s the

Divine , katedra św. Patryka oraz ratusz – City Hall i Nowojorska Biblioteka

Publiczna .

Wielu turystów przyjeżdża do Nowego Jorku by stanąć na dachu drapaczy chmur . Naj

to wzniesiony w latach 1929-1931 Empire State Building (102 pietra, 381 m wysokości,

zaś 448 wraz z masztem telewizyjnym). Są to najwyższe budynki na świecie po Sears

Tower w Chicago. Z ich platform widokowych roztaczają się wspaniałe widoki na okolice.

W The Financial District na Wall Street warto zobaczyć pracę na Giełdzie Nowojorskiej

(New York Stock Exhange) z galerii dla turystów. Na końcu tej samej ulicy stoi gmach

Federal Hall National Memorial z wystawą poświęconą Jerzemu Waszyngtonowi ,

który w 1789 r. został na balkonie tego budynku zaprzysiężony na prezydenta kraju.

Interesujący jest Most Brookliński (Brooklyn Bridge), który w chwili otwarcia w 1883 r

był największym na świecie mostem wiszącym i pierwszym w którego konstrukcji użyto

stalowych lin. Jego konstruktorowi Johnowi Augustowi Roeblingowi w wypadku w czasie

prac zmiażdżyło stopę i trzy tygodnie później zmarł on na gangrenę. Dzieło dokończył

jego syn, który także o mało co nie zginął podczas prac podwodnych.

Interesujące są również nowojorskie parki, a szczególnie Central Park z ogrodem

botanicznym, zoologicznym i planetarium oraz Bronx Park z największym w USA

ogrodem zoologicznym.

Muzea i galeria

Metropolitan Museum of Art . Leży po wschodniej stronie Central Park. Jest jednym z

największych na świecie i zawiera ponad 3 mln eksponatów. Założone zostało w 1870 r.

jako instytucja społeczna, a do obecnych pomieszczeń przeprowadziło się na początku

XX wieku. Skupia się ono głównie na kolekcji amerykańskiego malarstwa, rzeźby, grafiki

i sztuki zdobniczej. Posiada również bogate zbiory malarstwa europejskiego m.in. ponad

30 obrazów Rembrandta. Inne znane nazwiska to Jan van Eyck, Bruueghel, El Greco,

Rafael, Manet, Picasso i wiele innych sław. Interesujące są również zbiory sztuki

starożytnej, Bliskiego i Dalekiego Wschodu.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Museum of Modern Art) w aktualnej siedzibie mieści się

od 1939r., a powstało formalnie 10 lat wcześniej przy wsparciu A.A. Rockefeller. W

latach osiemdziesiątych minionego wieku budynek przebudowano zwiększając

powierzchnię ekspozycji. Na parterze i 1 piętrze obejrzymy zbiory malarstwa i rzeźby. Do

arcydzieł malarstwa należą m.in. Kąpiąca się Cezannea z 1885 r., Gwiaździsta noc

Vincenta van Gogha, Panny z Avignon Picassa, czyŚwiat Christine Andrew Wyetha.

Obrazy ułożone są tematycznie pokazując całe okresy i style w sztuce. Zbiory na piętrze

prezentują malarstwo i rzeźbę amerykańską. Na 2 piętrze znajdują się wystawy

poświęcone architekturze i wzornictwu przemysłowemu. Natomiast w podziemiach

obejrzymy wystawy czasowe oraz Titus Film Theatres gdzie odbywają się pokazy

filmowe.

Muzeum Guggenheima jest znane przede wszystkim z ciekawej formy architektonicznej

gmachu w kształcie odwróconego stożka zaprojektowanego przez Franka Lloyda

Wrighta. Dla obejrzenia eksponowanych tu dzieł trzeba wjechać na sama górę windą, a

następnie schodzi się spiralną rampą na kolejne poziomy, oglądając eksponowane tu

dzieła. Stała ekspozycja obejmuje dzieła Chagalla, Klee, Delaunaya, Renoira, Van

Gogha, Picassa, Cezanne’a, Degasa, Toulouse-Lautreca, Chagalla, Legera.

Muzeum Historii Naturalnej (American Museum of Natural History) jest jednym z

największych na świecie tego rodzaju. Obejmuje 40 sal wystawowych i ponad 35 mln

eksponatów. Można tu między innymi zobaczyć zwierzęta świata, olbrzymią sekwoję

mającą ponad 1300 lat, największy dotąd znaleziony szafir zwany Gwiazdą Indii, czy tez

największego znalezionego dotąd przybysza z kosmosu – meteoryt. Dla dzieci atrakcją

jest też 30 metrowy wieloryb (sztuczny)

Muzeum Indian (National Museum of the American Indian) posiada największą na

świecie kolekcję sztuki i przedmiotów użytkowych Indian Ameryki Północnej, Środkowej i

Południowej. Mimo iż nie uchodzi za największą atrakcję miasta, warto tu zajrzeć by

poznać nieco zwyczaje i życie dawnych mieszkańców tych ziem.

Zakupy

Nowy Jork uchodzi za handlową stolicę świata. Można tu kupić wszystko, wszędzie i o

każdej porze. Głównym rejonem zakupów są okolice Midtown Manhattan . Do znanych

domów towarowych należy Macy’s , Broadway przy 34 St, który jest podobno

największym domem towarowym świata (5 mln dolarów dziennego utargu !).

Bloomingdale’s przy 1000 Third Ave jest zbliżony wielkością do Macy's, ale ma wyższą

klasę, z luksusowymi i drogimi artykułami każdego asortymentu. Naprzeciw niego

znajduje się mniejszy Alexander's (Lexington Ave, 731), oferujący szeroki wybór

odzieży i butów.

Książki można kupić w Scribner's (5th Ave 597), Barnes and Noble (5th Ave, 115 –

największa księgarnia w Nowym Jorku z najtańszym działem wyprzedaży), Rizzoli (57th

St. 31 – wybór wydawnictw o sztuce). Największy wybór płyt znajduje się w dwóch

oddziałach Tower records: oddział Village przy Broadway 692, zaś drugi na rogu

Broadwayu i 66th St. Zabawki dla dzieci można zakupić w najsłynniejszej sieci sklepów

FOA Schwartz przy 5th Ave, 767. Artykuły sportowe i turystyczne w Paragon (Broadway

867), kosmetyki, biżuterię i odzież w ekskluzywnym Tiffany's (5th Ave, 727), Van

Cleef&Arpels (Bergdorf's, 5th Ave, 744) perfumy w Bordels (3rd Ave na rogu East 56th

St.). Znany na całym świecie z odzieży najlepszych stylistów mody jest Saks Fifth

Avenue przy 5th Ave. Modną damską odzież sprzedaje także po bardziej przystępnych

cenach sklep Henri Bendel (5th Ave. 712).

Sprzęt fotograficzny można zakupić w 47th Street Photo (West 47th St. 67). Za

najdroższe miejsce do zakupów uchodzi dzielnica Upper West Side .

Gdzie zjeść

Caribe , 117 Perr St. to głośna i pełna ludzi restauracja karaibska w której wystrój

wnętrza naśladuje dziką dżunglę. Zjeść tu można ostro przyprawione dania i koktajle z

owoców tropikalnych.

Flor de Mayo , 2651 Brodway i 171 Third Ave. Niezwykle popularna, a przy tym tania

restauracja kubańsko-chińska z dużym wyborem dań mięsnych.

Katz's , 205 E.Houston St. W barze tym można zjeść nowojorskie pastrami, czyli

posypaną grubo mielonym zielonym pieprzem wędlinę z ziołami czy marynowana

pieczeń wołową. Lokal znany jest z filmu Gdy Harry spotkał Sally.

Oyster Bar , Grand Central Terminal. Lokal położony pod dachem dworca Grand Central.

Na uwagę zasługują dania z małży i ostryg.

Third Word Cafe , 700 W 125th St. Położona w Harlemie restauracja serwująca dania

kajuńskie, indyjskie i karaibskie. Wyśmienite dania w dobrej atmosferze i przy niskich

cenach.

Trattoria del'Arte , 900 Seventh Ave. Włoska restauracja z obszernym wnętrzem i

wyborną obsługą. Bardzo dobre są tu dania typowo włoskie – spaghetti czy pizza.

Rozrywka

Miasto oferuje dowolny typ rozrywki dla każdego. Duże koncerty odbywają się w

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: