diag.doc

Podstawowe kroki procesu diagnoz.:

- rozpoznanie problemu

- identyfikacja przyczyn

- planowanie interwencji

- implementacja planu interwencji

Funkcje:

- deskryptywno-ewaluatywna

- eksplanacyjna

- predykcyjna

- korekcyjna

Rodzaje diagnoz:

A. Frączek:

- formalna – charakter konkretny

dotyczy opisu zachowania się osoby

badanej podczas diagnozowania

- interpretacyjna – określa znaczenie

otrzymanego zestawu danych (faktów)

Ziemski (tzw. diagnozy cząstkowe):

- klasyfikacyjna

- genetyczna

- funkcjonalna

- fazy rozwoju

- prognostyczna

Thorne – podział ze względu na metakategorie

- kliniczna diagnoza procesu –

opis stopniowego rozwijania się np. choroby;

diagnosta stara się zrozumieć jakie czynniki

doprowadziły do szukania pomocy

- koncepcja psychologii zintegrowanej –

podstawowa potrzebą ludzi jest utrzymywanie

najwyższego stopnia integracji

- diagnozowanie integracji – na podstawie oceny

stopnia scalenia i wewnętrznego powiązania

życia psychicznego

- diagnoza zarządzania życiem- poszukiwanie

czegoś na kształt pojęcia sensu życia;

Model diagnozowania Paluchowskiego

- etap prediagnostyczny –wszystkoto co wyprzedza

właściwe diagnozowanie

• kontakt ma charakter niesymetryczny;
• działania mają charakter planowy;
• relacja ma charakter formalny;

- etap badania diagnostycznego – identyfikacji;

interakcji, w której liczy się komunikowanie

i odbiór oraz decyzja o użyteczności informacji

( użyteczność diagnostyczna, warunkowa, informacyjna)

Orientacja patogenetyczna – poszukiwanie przyczyn zab.

patogenetyczny model zaburzeń:

* czynniki chorobotwórcze

* predyspozycje podmiotowe

* czynniki środowiskowe

* czynniki ryzyka

Orientacja salutogenetyczna–, identyfikacja tych cech,

które pozwalają utrzymać zdrowie mimo niesprzyjających

warunków zewnętrznych; 3 niezbędne warunki

zachowania zdrowia to: poczucie zrozumiałości;

sensowności oraz zaradności (sterowalności),

które składają się na tzw. poczucie koherencji

Zbierane podczas badania dane można ująć na dwa sposoby:

• Dane symptomatologiczne – zachowania ujawnione podczas

badania charakteryzują zachowania jednostki także w innych,

pozatestowych sytuacjach;

• Dane etiologiczne –dane dostarczone przez badanie dają się

wykorzystać jako materiał do wnioskowania o przyczynach zachowań

pozatestowych

3 strategie podejścia mieszanego:

• Strategia sekwencyjna:

eksploracyjna (zbieramy i analizujemy dane jakość.,

potem to samo z ilosciowymi)

eksplanacyjna(najpierw ilościowe, potem jakość)

• Strategia równoczesna

Triangulacyjna(równolegle zbieramy dane ilość.

i jakość i porównujemy analizy)

zagnieżdzona(komplementarnie zbieramy ilość. i jakość

odnośnie kazdego el. diagnozy)

• Strategia transformatywna: badacz odwołuje się do

określonej teorii i ustala priorytet badań

EBPP(Praktyka psychol. Oparta na dow. Empirycz.)

• Integrowanie najlepszych dostępnych dowodów empirycznych

Z biegłością praktyczną w kontekście indywid. właściwości

Klienta, jego preferencji i kultury, z której pochodzi

Przygotowanie orzreczenia: el. skladowe

• Dane wstępne
• Opis aktualnego zachowania i sytuacji
• Dane biograficzne
• Dane o środowisku zycia i działania
• Dane z badań testowych
• Opis zaburzenia
• Wnioski ogólne i wskazania do interwencji

Ekspertyza psychologiczna:

• Diagnozowa skoncentrowana na problemie społecznym

Z uwzględnieniem kontekstu spolecznego i jednostkowego

Teoria społecznego naznaczania – zachowania

dewiacyjne są skutkiem stresorów społecznych

charakteryzujących niszę ekologiczną zajmującą przez grupę,

do której należy dana jednostka. Także obszar społecznej obojętności

jest specyficzny dla niszy. Gdy jednostka wyjdzie poza ten obszar,

uznana zostaje za zaburzoną

Hipoteza dewiacyjna (Berg) – założenie,

że statystyczna rzadkość jest synonimem choroby.

Niezależnie od treści testu, jeśli ktoś będzie odpowiadał

nietypowo, będzie to oznaczać, że jest zaburzony

ICD (International Statistical Classification of Diseases and Related Heath Problem

– Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób oraz Problemów Zdrowotnych):

• Korzenie sięgają 1855 roku, gdy opracowano propozycję klasyfikacji

przyczyn zgonów – tak wyglądało kolejne pięć wersji ICD

• Szósta edycja podjęła próbę klasyfikacji chorób; opublikowana rok

po II wojnie światowej; ta i kolejna edycja nie zyskały wielu zwolenników

• Obecnie stosowany ICD-10 powstał w wyniku pracy ośrodków w 40 krajach.

Używany od 1992r, w Polsce od 1997. Odwołuje się do podejścia fenomenologicznego

– ogranicza się do opisu poszczególnych zaburzeń, przy

zawieszeniu sądu o istnieniu odrębnych jednostek chorobowych.

• Charakterystyczne cechy ICD-10 to:

- def. zaburzenia psychicznego taka sama, co w DSM, odnoszona do

indywidualnej osoby

- kompromisowe ujęcie klas diagnostycznych (słownik zespołów

uwarunkowanych kulturowo, leksykon tych terminów)

- istnienie wielu wersji specjalistycznych

- położenie nacisku na opisowość systemu; jasne, precyzyjne i

zoperacjonalizowane kryteria diagnostyczne; unikanie dwuznacznych lub

nieudokumentowanych terminów

- możliwość diagnozy wieloosiowej

DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – Podręcznik Diagnostyki i Statystyki Zaburzeń Psychicznych APA):

• Impulsem do tworzenia systemu klasyfikacji w USA była potrzeba

gromadzenia danych statystycznych; pierwsze klasyfikacje w efekcie spisów

ludności (XIX w)

• DSM I & DSM II: podejście psychoanalityczne –
• DSM III, DSM III-R & DSM IV: powrót podejścia kategorialnego
• Zaburzenia można klasyfikować, każde z nich ma inną organiczną przyczynę, o której można wnioskować na podstawie objawów i relacjonowanych symptomów;
• Z założenia DSM realizuje klasyczne podejście kategorialne (homogeniczne, wzajemnie rozłączne kategorie, ostre granice), w rzeczywistości – prototypowe lub dymensjalne (ilościowe odchylanie się od normalnego funkcjonowania) – tu wykorzystuje się jedynie dane symptomatologiczne (kategorialny: symptomatologiczne i etiologiczne).