PRACA INDYWIDUALNA
Ćwiczenia, plan, zabawy
Opracowanie: mgr Aneta Spintzyk
SPIS TREŚCI
Wstęp …………………………………………………………….. 3
Percepcja wzrokowa ……………………………………………….. 5
Ćwiczenia …………………………………………………….. 5
Przykładowy plan pracy ……………………………………… 7
Karty pracy …………………………………………………… 8
Percepcja słuchowa ……………………………………………….. 15
Ćwiczenia …………………………………………………….. 15
Przykładowy plan pracy ……………………………………… 17
Karty pracy …………………………………………………… 18
Motoryka duża …………………………………………………….. 22
Ćwiczenia ……………………………………………………... 22
Przykładowy plan pracy ………………………………………. 24
Motoryka mała …………………………………………………….. 25
Ćwiczenia ……………………………………………………... 25
Zabawy paluszkowe …………………………………………... 27
Przykładowy plan pracy ………………………………………. 30
Karty pracy ……………………………………………………. 31
Rozwój poznawczy (myślenie) …………………………………….. 36
Ćwiczenia ……………………………………………………... 36
Zabawy – przykłady …………………………………………... 38
Przykładowy plan pracy ………………………………………. 44
Karty pracy ……………………………………………………. 45
Rozwój społeczno – emocjonalny …………………………………. 51
Ćwiczenia ……………………………………………………... 52
Zabawy i gry przeciwko agresji i nadpobudliwości …………... 52
Przykładowe scenariusze zajęć ………………………………... 56
Przykładowy plan pracy ……………………………………….. 63
Charakterystyczne objawy zaburzeń występujących u dzieci ……… 65
Bibliografia ………………………………………………………… 69
WSTĘP
Celem oddziaływań jest jak najwcześniejsze wykrycie i zlikwidowanie bądź korygowanie
zaobserwowanych u dziecka nieprawidłowości w rozwoju oraz odpowiednie dobranie ćwiczeń
do jego indywidualnych potrzeb. Inaczej zapobieganie nieprawidłowościom rozwojowym, które można określić w trakcie obserwacji i/ lub diagnozy funkcjonowania dziecka w przedszkolu.
Bazą rozwoju dziecka jest aktywność, rozumiana jako skłonność wrodzona, warunkująca wszelkie zachowania. Najprostszą jej formę stanowi odruch, który jest wyzwoleniem energii w odpowiedzi na bodziec. Aktywność umożliwia uczenie się - warunek ciągłego rozwoju człowieka. Rozwój dziecka wyznaczany jest przez czynniki wewnętrzne (to z czym dziecko przychodzi na świat) i zewnętrzne (środowiskowe). Czynniki zewnętrzne, inaczej środowiskowe, to wszystko czego dziecko się uczy. Można więc sprowadzić je do procesu uczenia się. Każda nowość w życiu dziecka bazuje na wcześniejszym nabytym doznaniu. Istotą uczenia się jest odbieranie sygnałów (bodźców) - wrażeń oraz ich łączenie w struktury poznawcze, które wraz z zorganizowanymi ruchami dziecka tworzą schematy działania. Dzięki nim może ono rozwijać się, przystosowywać się do zmieniających warunków i wymagań otoczenia. W myśl teorii Piageta osoba musi być aktywna w środowisku, by jej rozwój poznawczy postępował.
Rozwój dziecka jest zapewniony tylko wtedy, gdy dziecko doznaje bodźców podczas czynności codziennych, przyzwyczaja się do nich i uczy się ich znaczenia. To zapewniają zmysły, które muszą być skierowane na środowisko. Badanie otoczenia poprzez dotykanie, manipulowanie, oglądanie słuchanie lub myślenie niesie informacje, które można przyswoić, zapamiętać i wykorzystać w sytuacjach typowych jaki i później z biegiem czasu w sytuacjach problemowych. Te działania prowadzą do zdobycia i utrwalania wiedzy, która tak bardzo jest potrzebna w codziennym funkcjonowaniu w środowisku i jest podstawą ciągłego rozwoju.
Wiedza czyli znajomość pojęć w uczeniu się dotyczy:
- wiadomości o cechach przedmiotów (jakie są – dotyk, słuch, węch, wzrok)
- wiadomości, które są doświadczeniami dziecka (jak dana rzecz wygląda, do czego służy, co można z nią zrobić, dokonuje porównań, grupuje według cech, eksperymentuje) – jest to wiedza logiczno - matematyczna, która powstaje na podstawie myślenia o doświadczeniach z przedmiotami i wydarzeniami;
- wiadomości społeczne, czyli takie które powstają w wyniku spotkań z dzieckiem - są to kontakty emocjonalne (realizacja potrzeby bliskości – zaufania, wymagania w zakresie samodzielności – samoobsługa, wymagania, reguły, normy i zasady w grupie, w przedszkolu itp.).
Brak wczesnego oddziaływania może opóźnić, utrudnić lub nawet uniemożliwić prawidłowy rozwój dziecka. Zbyt późne podjęcie działań naprawczych często prowadzi do powstawania i utrwalania nieprawidłowych wzorców zachowań, które w późniejszym okresie jest ciężko wyeliminować i które ważą na funkcjonowaniu w środowisku.
Współtworzenie planów zajęć indywidualnych powinno opierać się na wzajemnej akceptacji,
warunkującej efektywność prowadzonych oddziaływań. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka oraz pomoc rodzinie w realizacji takich działań stwarza szanse rozwojowe, umożliwiające osiągnięcie określonych dojrzałości fizycznych, poznawczych, emocjonalno - społecznych. Podjęcie działań stymulujących dziecko we wczesnym etapie jego rozwoju ma bezpośredni wpływ na osiągnięcie większej niezależności, samodzielności i lepszej jakości życia w okresie dorosłości.
Wiek przedszkolny jest okresem intensywnych zmian, które mają decydujący wpływ na późniejsze lata. W tym okresie kształtuje się osobowość dziecka poprzez poznanie, rozumienie i dostrzeganie związków zachodzących w otaczającym go świecie, po raz pierwszy dochodzi do rozdzielenia się z rodzicami. Przedszkole to środowisko, w którym dziecko zaczyna intensywnie zapoznawać się i orientować w społecznych stosunkach międzyludzkich, zdobywa nowe wiadomości i umiejętności, powstaje zarys światopoglądu, pierwsze wyobrażenia ogólne, stanowiące podstawę do późniejszej gotowości dziecka do nauki szkolnej.
Ponieważ „Celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym. Wynikające z powyższego celu zadania, dostosowane do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka, nauczyciel realizuje w ramach określonych obszarów edukacyjnych”[1] nauczyciele prowadzą działania ułatwiające dzieciom potrzebującym dodatkowych czynności rozwojowych.
Plan działań został skoncentrowany na sześciu grupach rozwoju dziecka w zakresie:
- zaburzeń rozwoju ruchowego (motoryka duża) – niezręczność ruchowa całego ciała,
- zaburzeń rozwoju ruchowego (motoryka mała) – niezręczność manualna,
- zaburzeń funkcji poznawczych (myślenie),
- zaburzenia percepcji wzrokowej,
- zaburzenia percepcji słuchowej,
- zaburzeń rozwoju emocjonalno – społecznego.
Realizacja działań może być prowadzona indywidualnie, w małych grupach lub całej grupie przedszkolnej (zwracając szczególną uwagę na działania dziecka, którego to zadanie dotyczy).
Do realizacji działań profilaktycznych i kompensacyjno– terapeutycznych wykorzystywać można także:
1. Terapię przez sztukę,
2. Bajkę terapeutyczną,
3. Techniki relaksacyjne,
4. Trening twórczej wizualizacji,
5. Elementy Metody Dennisona
6. Elementy Metody Dobrego Startu,
7. Elementy programu „Przyjaciele Zippiego”,
8. Terapię sensoryczną,
9. Ruch Rozwijający W.Sherborne.
Praca korekcyjno - kompensacyjna przebiegać powinna w oparciu o indywidualne plany rozwoju każdego dziecka, tworzone na podstawie obserwacji i(lub) diagnozy pedagogicznej. Efektem realizacji pracy jest: usprawnienie motoryki (kontroli napięcia mięśniowego, utrwalenie schematu ciała i przestrzeni, kierunkowych nawyków grafomotorycznych), usprawnienie małej motoryki i grafomotoryki, percepcji wzrokowej (analizy i syntezy wzrokowej, aspektu kierunkowego, pamięci wzrokowej), koordynacji wzrokowo - ruchowej i koncentracji uwagi, a także orientacji przestrzennej (w schemacie własnego ciała, w schemacie ciała drugiej osoby stojącej naprzeciw), wzbogacanie wiedzy ogólnej, słownika czynnego i biernego dziecka, właściwych postaw moralnych i kulturalnych.
...
anetasp