Bioetanol63
Światowa produkcja etanolu w 2007 r. wzrosła o 27,8% i osiągnęła poziom 26 mln ton Podaż trzeci rok z rzędu zwiększyła się głównie dzięki wzrostowi produkcji w Stanach Zjednoczonych (wzrost o 33% do poziomu 12 mln ton) i Brazylii(27%; 11,3 mln ton). Produkcja w Europie wzrosła o 7,5% i wyniosła ok. 0,9 mln ton.
W miarę wzrostu cen ropy naftowej, etanol który jest substytutem benzyny, będzie zyskiwał na znaczeniu. Już teraz w Brazylii, gdzie etanol produkowany jest z trzciny cukrowej, 45%
samochodów jeździ tylko na tym biopaliwie64, gdyż jest ono o ok. 30% tańsze od benzyny.
Brazylijski etanol jest także tańszy od etanolu amerykańskiego, który powstaje na bazie zboża.
W 2007 r. Brazylia wyeksportowała jedynie 15% (2,4 mld l) etanolu, ale ze względu na rosnącą liczbę plantacji, sprzedaż za granicę także rośnie. Według szacunków Instytutu Gospodarki Rolnej z Săo Paulo, w 2015 roku Brazylia będzie dostarczać na światowy rynek aż ok. 66,7 % etanolu (8 mld l).
63 http://www.bp.com/sectiongenericarticle.do?categoryId=9023791&contentId=7044194
64 L. Perez, “Cukier na wagę złota”, La Vanguardia, 7.07.2008,
http://wiadomosci.onet.pl/1496731,2678,1,1,cukier_na_wage_zlota,kioskart.html
e. Biodiesel65
Światowa produkcja drugiego wytwarzanego z biomasy substytutu kopalnych paliw
transportowych – biodiesla – jest znacznie niższa niż etanolu i w 2007 r. wyniosła 7,56 mln ton, aczkolwiek dynamika jego wzrostu jest większa niż w przypadku etanolu, bowiem w 2007 r. wyprodukowano go aż o 43% więcej niż w roku poprzednim. Największym producentem tego biopaliwa jest Unia Europejska (tab. 2) wytwarzająca blisko 60% światowego biodiesla, gł. Z oleju rzepakowego (liderami są Niemcy i Francja). Zdecydowanie mniej biodiesla wytwarzają Stany Zjednoczone (gł. z oleju sojowego), Indonezja, Malezja (gł. olej palmowy) czy Brazylia(olej sojowy).
Tab. 2. Produkcja biodiesla na świecie
Kraj/region Mtoe
Unia Europejska 4,52
USA 1,25
Indonezja 0,30
Malezja 0,24
Brazylia 0,17
Świat 7,56
Opr. własne na podst. F.O. Licht (2007), Economic Assessment of biofuel support policies, OECD 2008, str. 13
***
Mówiąc o biopaliwach, nie można zapominać o wielu negatywnych konsekwencjach ich
rosnącej produkcji, takich jak chociażby karczowanie lasów deszczowych Amazonii i Azji pd.- wsch. pod uprawy surowców do produkcji biopaliw66 czy też rosnące ceny żywności, które w pierwszej połowie 2008 r. doprowadziły do światowego kryzysu żywnościowego, zamieszek w wielu krajach (m.in. w Kamerunie, Bangladeszu, Egipcie, na Haiti), wzrostu biedy67 i większej umieralności z powodu głodu, za co wg Jeana Zieglera68 – specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. prawa do żywności w latach 2000-2008 – w głównej mierze odpowiedzialna jest polityka paliwowa Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej69.
65 Dane pochodzą z Economic Assessment of biofuel support policies, OECD 2008
66FACTBOX: N. Hunt, “World biofuel production and its impact”, 3.06.2008, www.reuters.com
Tajny raport najlepszych ekonomistów Banku Światowego pod redakcją Dona Mitchella,
zdobyty przez dziennikarzy „The Guardian”70 wskazuje, że produkcja biopaliw ma aż 75%
udział we wzroście cen żywności na świecie, które od 2002 r. do lutego 2008 r. zwiększyły się o 140%. Należy przy tym podkreślić, iż raport zaznacza, że tak znaczącego wpływu na ceny żywności nie miała brazylijska produkcja etanolu z trzciny cukrowej. Zdaniem autorów raportu, są trzy drogi zakłócania rynku żywności poprzez produkcję biopaliw: po pierwsze część plonów zamiast na żywność idzie do produkcji biopaliw; po drugie rolnicy są zachęcani, aby coraz większą część pól uprawnych przeznaczać na surowce do produkcji biopaliw; po trzecie – do wzrostu cen przyczynia się spekulacja zbożem na rynkach światowych.
Kwestia światowego bezpieczeństwa żywnościowego była także tematem szczytu G871, na
którym przyjęto oświadczenie72, w którym liderzy najbardziej uprzemysłowionych państw
świata, Rosji i Unii Europejskiej stwierdzili m.in., że zapewnią zgodność polityki
zrównoważonej produkcji i użycia biopaliw z bezpieczeństwem żywnościowym oraz przyspieszą rozwój i komercjalizację biopaliw drugiej generacji73.
67 Wg szacunków Banku Światowego tegoroczny kryzys żywnościowy doprowadził do tego, że dodatkowe 100 mln ludzi na
świecie żyje poniżej granicy ubóstwa.
68 “Biofuel production is a criminal path leading to global food crisis”, 28.04.2008, www.un.org/news/
69 W 2007 r. aż 1/3 plonów zbóż w USA została przeznaczona na produkcję biopaliw, a w UE – blisko połowa olejów. Ponadto
UE planuje osiągnąć 10% udział biopaliw w zużyciu wszystkich paliw transportowych w 2020 r. Zarówno w USA jak i UE
biopaliwa mają być remedium na rosnącą emisję dwutlenku węgla z transportu oraz uzależnienie od importu ropy naftowej.
70 A. Chakrabortty, “Secret report: biofuel caused food crisis”, 04.07.2008, www.guardian.co.uk
71 W szczycie G8, który miał miejsce na japońskiej wyspie Hokkaido w dniach 7-9 lipca 2008 r. poza przywódcami państw G8
(Japonii, Kanady, Stanów Zjednoczonych, Francji, Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii, Rosji) wziął udział przewodniczący
Komisji Europejskiej J.M. Barroso. www.g8summit.go.jp
72 G8 Leaders Statement on Global Food Security
73 Biopaliwa drugiej generacji są produkowane m.in. z resztek drewnianych, siana czy celulozy (bioetanol) czy w procesie
upłynniania biomasy (tzw. BtL – biomass to liquid). Obecnie istnieją dwie bariery dla opanowania produkcji biopaliw następnej generacji na skalę przemysłową: technologia i koszty wytwarzania.
ANALITYKA_CHEMICZNA