NUMIZMATYKA - HISTORYCZNE MIASTA W POLSCE.pdf - Numizmatyka - Perugina

Gorzw Wielkopolski

Racibr Racibrz

Narodowy Bank Polski ma wy¸czne prawo

emitowania znakw pieni«ýnych w Rzeczypospolitej

Polskiej. Oprcz banknotw i monet powszechnego

obiegu, w tym takýe monet o nominale 2 z¸

wykonanych ze stopu Nordic Gold, NBP wprowadza

do obiegu monety kolekcjonerskie wykonane ze

srebra lub z¸ota oraz z¸ote monety uncjowe.

Pocztki po¸oýonego nad Wart Gorzowa si«gaj

po¸owy XIII wieku. Margrabiowie brandenburscy

za¸oýyli wtedy grd Landsberg, naleýcy do ziem

Dolnej Warty Ð pniejszej Nowej Marchii.

750 lat temu (1257) miastu zwanemu pierwotnie

Landisberch Nuova zosta¸ nadany akt lokacyjny

miasta. W XIV i XV wieku by¸o ono waýnym

oærodkiem kulturalnym, administracyjnym

i handlowym regionu. Swj rozwj Gorzw

zawdzi«cza¸ po¸oýeniu nad Wart, ktra

do XVIII wieku by¸a dogodnym szlakiem

ýeglugowym. O niemieckiej historii miasta przypominaj dziæ m.in. gotycka

katedra, Koæci¸ Zgody Ð zwany Bia¸ym, XVIII-wieczny spichlerz, ærdmiejskie

kamienice z I po¸. XX wieku, a takýe okaza¸e wille miejskich fabrykantw

i przedsi«biorcw Ð obecnie siedziby wielu gorzowskich instytucji i placwek.

Punktem zwrotnym w historii miasta by¸o zakoÄczenie II wojny æwiatowej

i zwizane z nim przesuni«cie granic paÄstwowych. Po utworzeniu polskiej

administracji i przybyciu pierwszych osadnikw miasto, nazywane juý

Gorzowem, zacz«¸o rozwija si« terytorialnie, demograficznie i gospodarczo.

W latach szeædziesitych liczy¸o 50 tysi«cy mieszkaÄcw, zaæ w 1979 r.

by¸o juý miastem 100-tysi«cznym. W 1975 r. zosta¸o stolic wojewdztwa,

najpierw gorzowskiego, a po reformie administracyjnej Ð jedn z dwch

rwnorz«dnych stolic wojewdztwa lubuskiego. Obecnie Gorzw liczy ponad

130 tysi«cy mieszkaÄcw.

Miasto na Grnym ålsku nad Odr. Pierwsza

wzmianka o tym mieæcie w Kronice Galla Anonima,

ktry odnotowa¸ zdobycie grodu Racibrz przez

Boles¸awa Krzywoustego w 1108 r. Po podziale

ålska w 1173 r. wyodr«bni¸o si« Ksi«stwo Raci-

borskie. Lokacja miasta, ktrego szczeglna rola

polega¸a na tym, ýe kontrolowa¸o wylot Bramy

Morawskiej na ålsk, nastpi¸a przed 1217 r.

Ksi«stwo Raciborskie w 1336 r. przesz¸o we w¸a-

danie Przemyælidw opawskich, a w XVI wieku

wesz¸o w sk¸ad unii Korony Czeskiej åwi«tego

Wac¸awa. W po¸owie XVIII wieku wraz z wi«kszoæci ålska Ksi«stwo

Raciborskie przesz¸o pod w¸adztwo Hohenzollernw, najpierw w sk¸adzie Prus,

a nast«pnie takýe Niemiec. Wybudowanie linii kolejowej z Berlina do Wiednia

i dalej do Stambu¸u w 1846 r. zapocztkowa¸o rozwj urbanistyczny miasta.

Po podziale Grnego ålska, w 1922 r. Racibrz pozosta¸ w granicach Niemiec

i sta¸ si« miastem granicznym oraz siedzib w¸adz prowincjonalnych.

W czasie wojny znacznie zniszczony (od 70 do 85 %, rýne szacunki). W 1945 r.

Racibrz znalaz¸ si« w granicach Polski. W lipcu 1997 r. miasto doæwiadczy¸o

katastrofalnej powodzi, ze skutkami ktrej zmaga¸o si« przez nast«pne lata.

Miasto posiada d¸ug tradycj« mennicz. Pierwsze monety wybija¸ jeszcze

ksiý« raciborski Mieszko Pltonogi. Za¸oýona przez niego na pocztku

XIII wieku mennica w Raciborzu, funkcjonowa¸a do pocztkw XVIII wieku.

Miasto to emitowa¸o takýe w¸asny pienidz zast«pczy w pocztkach

XX wieku.

Narodowy Bank Polski rozpocz¸ 2 wrzeænia 2005 r.

emisj« serii monet o nominale 2 z¸ ze stopu Nordic Gold

ã Historyczne miasta w Polsce Ó. W ramach tej serii, do

kwietnia 2008 r., NBP wprowadzi do obiegu 32 monety

upami«tniajce miasta o ponad 500-letniej historii, ktre

wnios¸y wyjtkowy wk¸ad w rozwj poszczeglnych

regionw i paÄstwowoæci Polski. Wyboru miast dokona¸

powo¸any przez kierownictwo NBP zesp¸ historykw pod

przewodnictwem prof. Henryka Samsonowicza.

W ramach serii ã Historyczne miasta w Polsce Ó NBP

wprowadzi¸ juý do obiegu monety upami«tniajce

nast«pujce miasta: Gniezno, Ko¸obrzeg, W¸oc¸awek,

Cieszyn, Jaros¸aw, Bochni«, Elblg, Legnic«, Che¸m, ûagaÄ,

Nys«, Pszczyn«, Sandomierz, Che¸mno, Nowy Scz, Kalisz,

Kwidzyn, üomýa i P¸ock. Zgodnie z aktualizowanymi

planami emisji, NBP wyemituje jeszcze monety

prezentujce nast«pujce miasta: Bielsko-Bia¸, Brzeg,

K¸odzko, Konin, üowicz, Piotrkw Trybunalski, Przemyæl,

S¸upsk, Stargard SzczeciÄski, Tarnw. Kolejnoæ

wprowadzania ich do obiegu nie b«dzie zgodna

z kolejnoæci alfabetyczn.

Awers : W centralnej cz«æci wizerunek or¸a ustalony dla god¸a Rzeczypospolitej Polskiej.

Z prawej strony napis: 2 Zü. U gry p¸kolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie

roku emisji: 2007. Poniýej or¸a stylizowany fragment muru miejskiego z blankami oraz

z bram o rozwartych wrotach, z uniesion krat w przeæwicie. Pod lew ¸ap or¸a znak

mennicy: MW.

Rewers : Wizerunek Koæcio¸a Katedralnego pw. Wniebowzi«cia NMP w Gorzowie

Wielkopolskim. Na dole stylizowany trotuar. W otoku napis: GORZîW WIELKOPOLSKI.

Na boku : oæmiokrotnie powtrzony napis: NBP, co drugi odwrcony o 180 stopni,

rozdzielony gwiazdkami.

Masa: 8,15 g

Awers : W centralnej cz«æci wizerunek or¸a ustalony dla god¸a Rzeczypospolitej Polskiej.

Z prawej strony napis: 2 Zü. U gry p¸kolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz

oznaczenie roku emisji: 2007. Poniýej or¸a stylizowany fragment muru miejskiego

z blankami oraz z bram o rozwartych wrotach, z uniesion krat w przeæwicie. Pod

lew ¸ap or¸a znak mennicy: MW.

Rewers : Wizerunek Wieýy Wi«ziennej w Raciborzu. W tle stylizowany wizerunek Odry z

lotu ptaka. Z prawej strony napis: RACIBîRZ.

Na boku : oæmiokrotnie powtrzony napis: NBP, co drugi odwrcony o 180 stopni,

rozdzielony gwiazdkami.

Masa: 8,15 g

årednica: 27,00 mm

Metal: stop CuAl5Zn5Sn1

årednica: 27,00 mm

Metal: stop CuAl5Zn5Sn1

Wielkoæ emisji: 1 000 000 szt.

Projektant awersu: Ewa Tyc-KarpiÄska

Wielkoæ emisji: 1 000 000 szt.

Projektant awersu i rewersu: Ewa Tyc-KarpiÄska

Projektant rewersu: Robert Kotowicz

Gorzw Wielkopolski

åwidnica

32 HISTORYCZNE

Prastara osada na Dolnym ålsku, w XII wieku

przekszta¸cona w kasztelani«. W 1291 r. sta¸a si«

stolic odr«bnego ksi«stwa æwidnicko-jaworskiego.

Piastowie æwidniccy, zw¸aszcza Bolko II

(1326-1368), najd¸uýej spoærd ksiýt ælskich

bronili swej niezaleýnoæci od Czech. W tym okresie

nastpi¸ szczeglny rozwj miasta, ktre sta¸o si«

waýnym oærodkiem rzemios¸a, browarnictwa,

mia¸o teý przywilej bicia w¸asnej monety.

W 1392 r. ksi«stwo przesz¸o w r«ce krlw czeskich,

a w 1526 r. wraz z ca¸ym Krlestwem Czeskim

pod w¸adz« Habsburgw. åwidnica ponios¸a ci«ýkie straty podczas wojny

30-letniej. Na mocy pokoju westfalskiego (1648) protestanci æwidniccy uzyskali

prawo zbudowania æwityni (Koæci¸ Pokoju Ð obecnie na liæcie æwiatowego

dziedzictwa UNESCO). W 1740 r. wybuch¸a wojna ålska, w wyniku ktrej

åwidnica przesz¸a pod panowanie pruskie. W latach 1747Ð1754 Prusacy

przekszta¸cili åwidnic« w nowoczesn twierdz«. W XIX wieku rozwija¸ si«

przemys¸. W 1844 r. do åwidnicy dotar¸a pierwsza linia kolejowa. Po II wojnie

æwiatowej wraz z obszarem Dolnego ålska åwidnica znalaz¸a si« w granicach

Polski. Nad miastem gruje 103-metrowa, trzecia co do wielkoæci w Polsce,

wieýa æredniowiecznego koæcio¸a pw. åw. Stanis¸awa i åw. Wac¸awa. Od 2004 r.

ma tu siedzib« Diecezja åwidnicka.

Dystrybucj« monet z serii

ãHistoryczne miasta w PolsceÓ

prowadz:

MIASTA W POLSCE

¥ oddzia¸y okr«gowe Narodowego Banku Polskiego

Niepowtarzalna seria 32 monet

o nominale 2 z¸ upami«tniajcych miasta

o istotnym znaczeniu w dziejach Polski

w miastach wojewdzkich;

monety wprowadzane s do obiegu:

4 kwietnia

Ð moneta ãGorzw WielkopolskiÓ

9 maja

Ð moneta ãRacibrzÓ

13 czerwca

Ð moneta ãåwidnicaÓ

¥ wybrane urz«dy pocztowe, w tym

4 kwietnia 2007

urz«dy w 32 miastach, upami«tnionych seri monet;

monety dost«pne s w terminach od:

6 kwietnia

Ð moneta ãGorzw WielkopolskiÓ

10 maja

Ð moneta ãRacibrzÓ

15 czerwca

Ð moneta ãåwidnicaÓ

9 maja 2007

Awers : W centralnej cz«æci wizerunek or¸a ustalony dla god¸a Rzeczypospolitej Polskiej.

Z prawej strony napis: 2 Zü. U gry p¸kolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz

oznaczenie roku emisji: 2007. Poniýej or¸a stylizowany fragment muru miejskiego z

blankami oraz z bram o rozwartych wrotach, z uniesion krat w przeæwicie. Pod lew

¸ap or¸a znak mennicy: MW.

Rewers : Wizerunek Koæcio¸a Pokoju w åwidnicy. U do¸u napis: åWIDNICA.

Na boku : oæmiokrotnie powtrzony napis: NBP, co drugi odwrcony o 180 stopni,

rozdzielony gwiazdkami.

Masa: 8,15 g

Wi«cej informacji na temat serii monet,

dat wprowadzenia do obiegu oraz moýliwoæci ich nabycia:

www.nbp.pl

www.monetyNBP.onet.pl

www.numizmatyka.nbportal.pl

Partner medialny

årednica: 27,00 mm

Metal: stop CuAl5Zn5Sn1

Wielkoæ emisji: 1 000 000 szt.

Projektant awersu: Ewa Tyc-KarpiÄska Projektant rewersu: Ewa Olszewska-Borys

Teksty autorstwa: prof. dr. hab. Wojciecha Morawskiego

i Urz«dw Miast: Gorzowa Wielkopolskiego, Raciborza i åwidnicy

13 czerwca 2007

åwidnica

32 HISTORYCZNE

MIASTA W POLSCE

NUMIZMATYKA - HISTORYCZNE MIASTA W POLSCE.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: