winiarz_NR-26-01-12a_Q.pdf

ISSN 1733-5116

II Seminarium Winiarskie

Państwowa Wyższa Szkoła

Zawodowa w Sulechowie,

Instytut Zarządzania i Inżynierii

Rolnej oraz Lubuski Ośrodek

Doradztwa Rolniczego

zorganizowały 25 stycznia

w Kalsku II Seminarium

Winiarskie. Referaty wygłosili

m.in. dr inż. Ewa Dankowska

z AR w Poznaniu, dr inż.

Kazimierz Michalak z PWSZ

w Sulechowie i prof.

dr Gerhard Flick z Hochschule

w Neubrandenburgu. Naukę

smaków i pokaz cięcia

winorośli przeprowadziła

Kinga Koziarska-Kowalewska.

Seminarium zakończyła

prezentacja lokalnych winnic

i degustacja wytworzonych

na nich trunków.

Eurevino

15 lutego 2008 r. w Muzeum

Ziemi Lubuskiej w Zielonej

Górze Państwowy Instytut

Badawczy w Radomiu przy

współpracy z winnicą „Julia”

w Starym Kisielinie

zorganizował seminarium

„Europejska promocja wina”.

Seminarium zrealizowano

w ramach projektu Leonardo

da Vinci EUREVINQ. Wśród

zaproszonych gości był

koordynator projektu

dr Wolfgang Rademaker, na

codzień pracownik mini-

sterstwa nauki i kultury

w Rheinland-Pfalz

w Niemczech.

Wokół Grobu Pańskiego rośnie mistyczna

winnica. Mówi o niej Ewangelista, przywo-

łując słowa Pana: „ Ja jestem krzewem

winnym, wy latoroślami”. Zapisano je przy ołtarzu zielonogórskiego kościoła Podwyższenia

Krzyża Świętego, który stanął pośród dawnych winnic. W naszym mieście, na ziemi winnych

ogrodów, rzeczywistość mistyczna staje się konkretem. Jak na tym witrażu z paryskiego

kościoła Saint Etienne du Mont, który wielkanocna pora przywołuje przed nasze oczy.

Przez stulecia wielcy podróżnicy, badacze i poeci poszukiwali osi świata i miejsca,

w którym wieczny ruch krzyżuje się z losem człowieka. Ferdynand Ossendowski odkrył oś

wszechświata za wrotami podziemnego królestwa Agharty, Osip Mandelsztam słyszał jej

złowieszcze skrzypienie w mroku moskiewskiego mauzoleum. A przecież tysiąc lat wcześniej

rycerze krzyżowi znaleźli środek Ziemi tam, gdzie na skale Golgoty stanął krzyż. Hanowerski

kartograf Heinrich Bünting narysował mapę, na której zaznaczył serce świata: w miejscu,

gdzie schodziły się trzy listki koniczyny oznaczające Europę, Afrykę i Azję, umieścił Jeruzalem

z bazyliką Grobu Pańskiego i tym najświętszym miejscem w jej wnętrzu, z którego wyrósł

pierwszy krzew mistycznej winnicy.

Unijne szkolenie

Kolejne szkolenia dotyczące

„Uprawy i możliwości wyko-

rzystania winorośli” przepro-

wadził na Ziemi Lubuskiej

Roman Myśliwiec. 3 marca

szkolenie odbyło się w siedzi-

bie ZGKiM w Zielonej Górze

przy al. Zjednoczenia,

następnego dnia w Sulecho-

wie. Wszyscy uczestnicy otrzy-

mali stosowne zaświadczenia.

Projekt jest współfinansowany

ze środków Unii Europejskiej

w ramach „SPO Restruktury-

zacja i modernizacja sektora

żywnościowego oraz rozwój

obszarów wiejskich

2004-2006”.

Dalszy ciąg na str. 2

P I S M O P L A N T A T O R Ó W W I N O R O Ś L I i P R O D U C E N T Ó W W I N A • N R 2 6 • M A R Z E C 2 0 0 8

Mirosław Kuleba

Mirosław Kuleba

Ciąg dalszy ze str. 1

Instytut Zarządzania i Inżynierii Rolnej Państwowej Wyższej

Szkoły Zawodowej w Sulechowie oraz Lubuski Ośrodek Doradztwa

Rolniczego zorganizowały II Seminarium Winiarskie, które odbyło się

25 stycznia 2008 r. w Instytucie Zarządzania i Inżynierii Rolnej

Oto więc widzimy witraż, który powstał w tym

samym mniej więcej czasie co tajemnicza mapa z Hano- się problematyką uprawy winorośli i wytwarzania wina był

weru. Słońce przesiane przez barwne szkło wydobywa

w Kalsku. Udział w spotkaniu winiarzy z naukowcami zajmującymi

bezpłatny. Materiały seminaryjne zostały opublikowane w specjalnie

z mroku gotyckiej nawy codzienną krzątaninę przygotowanym wydawnictwie.

w mistycznej winnicy. Jej punkt centralny to winiarska

prasa, w której pod ciężarem krzyża spoczął martwy

Program seminarium i tematy wygłoszonych referatów

Otwarcie seminarium

Zbawiciel. Z prasy, do kadzi, płynie krew. Izabela Wojewoda , Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa

Widzimy robotników tej świętej tłoczni: to papieże w Sulechowie.

w pontyfikalnych szatach i tiarach, potrójnych koronach Andrzej Bartkiewicz , Instytut Zarządzania i Inżynierii Rolnej

w Kalsku, Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku.

ziemskiego królestwa, wypełniający najprostsze obowiązki

winiarza - badanie słodyczy winnych jagód, zlewanie

moszczu, a nawet opuszczanie pełnych beczek do piwnic,

Mirosław Kuleba , „Winiarz Zielonogórski”.

Panel „Historia winiarstwa na Ziemi Lubuskiej”

przy pomocy liny i drabiny użytej w charakterze bloku.

Pomniejsi pracownicy pańskiej winnicy, lecz przecież Historia winiarstwa na Ziemi Lubuskiej - Irena Soppa , Muzeum

wysocy kościelni hierarchowie w kardynalskich Etnograficzne w Ochli.

Tradycje picia wina - Ewa Dankowska , Akademia Rolnicza im.

kapeluszach i biskupich infułach, pomagają papieżom

tłoczyć wino eucharystii. Wóz ciągniony przez trzech Stowarzyszenie Winiarskie.

ewangelistów w ich alegorycznej postaci, niesie w wielkiej Inicjatywa klastra Lubuski Szlak Wina i Miodu - Przemysław

kufie ładunek, który kapłan rozdziela w kościelnej nawie Karwowski .

pośród wiernych. A jednocześnie naprzeciw owego kościoła

A. Cieszkowskiego w Poznaniu, Roman Grad , Zielonogórskie

widać winnicze wzgórze, na którym pośród krzewów

trudzą się ludzie. Sadzą, szczepią, pielą chwasty. My,

Panel „Uprawa winorośli i technologia produkcji wina”

Prawne i ekonomiczne uwarunkowania produkcji win w Polsce -

winiarze, znamy wszyscy tę pracę. Później znoszą na Krzysztof Potocki , Departament Rynków Rolnych, Ministerstwo

plecach do kadzi kosze pełne winogron. Depczą nogami Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

grona na miazgę. Dźwigają naczynia z moszczem i wi- Doświadczenia niemieckie - prof. dr Gerhard Flick , Hochschule

Neubrandenburg.

nem.

W którymś miejscu oba te potoki wina, euchary-

Metody ochrony winorośli przed organizmami szkodliwymi - Tadeusz

Baranowski , Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie.

stycznego i zwykłego, uświęconego i powszedniego, łączą Wartość technologiczna gron wybranych odmian winorośli -

się ze sobą i mieszają. Czyjaś dłoń podnosi do naszych ust Kazimierz Michalak , PWSZ w Sulechowie.

kielich, z którego dane jest nam skosztować. Pamiętamy, że Zakładanie i prowadzenie plantacji winorośli w warunkach woj.

lubuskiego. Przygotowanie i dobór stanowiska. Zabiegi pielęgnacyjne

zaproszono nas do mistycznej winnicy Pana. Wszystko tu

jest święte.

- Marek Senator .

Cięcie i formowanie krzewów winorośli - Robert Koziarski , Winnica

Mirosław Kuleba

Kinga.

Odmiany winorośli do uprawy amatorskiej i przemysłowej w rejonie

zielonogórskim - Jan Gembara , Lubuski Ośrodek Doradztwa

Rolniczego.

Danmarpa Polonia, pierwsza polska wielkoowocowa odmiana

winorośli deserowej - Paweł Zakrzewski , Krojczyn.

Panel dyskusyjny, prezentacje i degustacja wina

Winnica Cantina w Mozowie koło Sulechowa, Karolina i Mariusz

Pacholakowie.

Winnica Julia w Starym Kisielinie koło Zielonej Góry, Małgorzata i

Roman Grad.

Winnica Kinga w Starej Wsi koło Nowej Soli, Kingi i Roberta

Koziarskich; prezentacja „Barwy, smaki i aromaty wina” - Kinga

Koziarska .

Winnica w Mierzęcinie, Łukasz Chrostowski.

Winnica Na Leśnej Polanie w Proczkach koło Zaboru, Małgorzata i

Jarosław Lewandowscy.

Winnica Stara Winna Góra w Górzykowie koło Sulechowa, Danuta i

Marek Krojcig.

Winnica Świętej Jadwigi w Świdnicy koło Zielonej Góry, Mirosław

Kuleba.

Ewa Dankowska*

konkokcji potraw dawano wina ryńskiego po kieliszku.”

Za Wazów i w czasach saskich umiarkowane picie win nie

było mile widziane. „ Zła to uczta, kiedy się nie popili, kiedy gość

trzeźwo pożegnał się z gospodarzami”. Szlachcic, który zacho-

wał trzeźwość, niewiele był wart w kampanii i pospolicie

nazywano go Francuzem.

W 1629 r. na wina w Polsce nałożono podatek czopowy,

który wcześniej pobierany był tylko od piwa sprzedawanego

w karczmach. Za wino płacono więc dwa podatki: czopowy

i składowy.

W Polsce podobnie jak w innych krajach północnych nie

było zwyczaju picia wina do posiłku. Trunek ten pito poza

posiłkiem. Niekończące się toasty, picie na komendę, zmuszanie

do picia, picie w obronie honoru należały do cech odróżnia-

jących polskie picie wina od zwyczajów panujących w krajach

Franciszek Bohomolec

Spośród wielu napojów alkoholowych jakie spożywa

człowiek, wino zajmuje szczególne miejsce. W Polsce jest ono

śródziemnomorskich, gdzie wiązało się ono z subtelnym

znane od czasów pierwszych Piastów. Nie był to jednak napój

wachlarzem odpowiednio dobranych kompozycji i smaków

powszechnie używany. Według istniejących dokumentów

oraz piciem z umiarem tylko w czasie posiłków i uzupełnianiem

szlachetne odmiany winorośli przekroczyły granice Polski wraz

kieliszków w dwóch trzecich wodą.

z rozszerzającym się chrześcijaństwem, a produkowane wina

W XVII i XVIII w. podróżnicy odwiedzający Polskę

były używane tylko do celów liturgicznych. Przybywający do

zwracali uwagę na dziwny zwyczaj polskiej szlachty która piła

Polski benedyktyni i cystersi zakładali przyklasztorne winnice.

wino z jednego kielicha. Było to wyrazem szczerości i przyjaźni.

Produkowany tam trunek służył do codziennej konsumpcji np.

Zwyczaj ten podkreślał również bliskość i więź biesiadników,

mnisi benedyktyńscy dziennie otrzymywali około pół litra wina.

a kolejność spełniania pucharu pokazywała ich miejsce w hie-

Bardzo często produkowali oni też wino na sprzedaż, a uzyskane

rarchii.

dochody stanowiły element finansów kościoła. Pierwotnie wino

Picie wina jest sztuką. Wina pija się w określonej

przechowywane było w klasztornych piwnicach, w wielkich

kolejności, dobiera pod względem wieku, koloru, smaku,

drewnianych beczkach. Dopiero w XVII w. wino wlewano do

gatunku do odpowiednich potraw, okazji czy sytuacji. Trzeba też

szklanych butelek. Również królowa Bona przy niektórych

umieć otwierać butelkę i płyn szlachetny nalewać do kieliszków.

swych zamkach zakładała winnice, lecz niewiele otrzymywano

Zachował się wiersz który mówi jakie wino należy pić do jakiej

z nich wina. Ponadto było ono kwaśne i niesmaczne. Tak więc

potrawy:

na stołach polskich gościło wino sprowadzane z zagranicy np.

Ryby, drób i cielęcina

Lubią tylko białe wina.

Alakant - czerwone wino hiszpańskie, Muszkatel z Macedonii,

Zaś pod woły, sarny, wieprze

Kreteńskie z wyspy Krety.

Już czerwone wino lepsze.

Do czasów Zygmunta III wino pojawiało się wyłącznie na

Frukty, desery i łakotki

stołach ludzi bogatych i to tylko w dni uroczyste. Ceny tego

Lubią tylko wina słodkie.

trunku były bowiem bardzo wysokie. Butelka lepszego gatunku

A szampana wie i kiep

kosztowała tyle ile wynosił trzydniowy zarobek dobrego

Można podczas, po i przed.

rzemieślnika. Spożywanie wina przez ówczesne elity

______________________

powodowało, ze był to napój modny, świadczący o pozycji

* dr inż. Ewa Dankowska, Akademia Rolnicza w Poznaniu.

społecznej. Szymon Starowolski (1588 - 1656) pisał, że za

Zygmunta Augusta w Krakowie wino szynkowano tylko

w jednym domu, a teraz niemal w każdym klasztorze, u pleba-

nów i u samych panów. Tak więc piwnica z winem stała się

nieodłącznym wyposażeniem magnackiego dworu. Polacy

upodobali sobie wina słodkie. Gust ten został ukształtowany

przez pite od setek lat miody i niezbyt chętnie dostosowywano się

do podbijających Europę win wytrawnych. Najczęściej

kupowano rozmaite wina węgierskie, wśród których królowały

tokaje. Często kupowano je na pniu. Tokaj dojrzewał przez

dziesięciolecia w szlacheckich piwnicach osiągając niespoty-

kaną nigdzie w Europie jakość. Najlepsze tokaje dojrzewały

w Krakowie i w Warszawie. Natomiast w sferach najwyższych

modne stawały się wina francuskie burgundy i klarety. Jędrzej

Kitowicz (1728 - 1804) pisał: „Zaczęło też wchodzić w używa-

nie, ale bardzo rzadko, wino szampańskie, które dawano na

stempel po węgierskim. Burgunskiego zażywali do wody dla

wielkich panów, którzy byli już wychowania modnego

francuskiego i nie pili piwa. Takim ichmościom i damom dla

Krzysztof Górka

Wydawać by się mogło, że po tysiącleciach uprawy

winorośli przez człowieka technika sadzenia nie powinna kryć

najmniejszych tajemnic. Z pewnością tak jest w krajach

o wieloletniej tradycji winiarskiej, jednak proste przeniesienie

metodyki tam stosowanej, bez uwzględnienia np. specyfiki

polskiego klimatu nie musi przynieść dobrych rezultatów.

Przecież w większości krajów winiarskich problem przemarza-

nia korzeni czy miejsc szczepienia prawie nie istnieje. W ciepłej

glebie i suchym klimacie winorośl ukorzenia się na głębokość

kilku-kilkunastu metrów (niektóre źródła podają blisko 20 m,

a nawet do ponad 100 m w Libanie, podczas gdy w naszym

Rys. 1. Krótka sadzonka pojemnikowa:

przepuszczalne gleby piaszczyste). Charakterystyczne jest też, że

a) posadzona standardowo korzenie główne na głębokości 5-15

w warunkach Polski system korzeniowy zalega często poziomo

cm pod ziemią;

tuż pod powierzchnią gleby, a wykopane rośliny przypominają

b) posadzona głęboko w niecce lato I rok; c) jesień I rok, na

kształtem odwróconą literę T. Najwyraźniej właśnie tam

okres zimowy zakopczykowana (linia przerywana); d) lato II

korzenie znajdują optymalną dla siebie strefę rozwoju. Pewien

wpływ na ukształtowanie systemu korzeniowego może mieć

rok.

także rodzaj użytej podkładki, np. podkładka Börner wypu-

Jeśli myślimy o czymś więcej niż kilka krzewów w przydo-

szcza wyraźnie mniej korzeni, ale zagłębiających się mocno

najmniej trzydziesto - czterdziestocentymetrowe sadzonki od-

mowym ogródku, powinniśmy zaopatrzyć się w długie, co

w głąb, co jest jednym z powodów jej odporności na suszę.

Polskojęzyczne źródła podają różne terminy i sposoby

krytokorzeniowe. Tutaj również należy zwrócić uwagę na jakość

sadzenia, często ze sobą sprzeczne, bardzo rzadko przy tym

materiału. Niezależnie od tego, jak bardzo atrakcyjna wydaje

uzasadniając merytorycznie odmienne poglądy. W tym artykule

nam się cena czy odmiana, nie warto sadzić sadzonek słabych,

postaramy się opisać nasze poglądy na ten temat, dokumentując

źle ukorzenionych, wątpliwego pochodzenia. Mamy w swoich

je w miarę możliwości odpowiednimi danymi.

winnicach krzewy, które po trzech latach uprawy wciąż wyglą-

dają na jednoroczne rośliny. Na tego rodzaju eksperymenty po

prostu szkoda czasu i pracy. Wysiłek włożony w poszukiwanie

Co sadzić?

Nie będziemy pisać tutaj o doborze odmian, to materiał na

i pieniądze wydane na pewny materiał szkółkarski dobrej

oddzielne obszerne opracowanie. Napiszemy o materiale

jakości, procentuje latami oszczędzając przykrych rozczarowań.

szkółkarskim i sposobie jego sadzenia. Spośród dostępnych na

Długie sadzonki nie szczepione są materiałem do nasadzeń

rynku sadzonek nie szczepionych wyróżnić możemy sadzonki:

nieco bardziej profesjonalnych i mogą stanowić bazę do

- krótkie, otrzymane z jednopąkowego lub dwupąkowego

zakładania winnic w większej skali. Warto podkreślić, że ciągle

odcinka łozy, sprzedawane w zasadzie tylko w niewielkich

istnieją jeszcze stare winnice w Europie, gdzie rosną krzewy

doniczkach,

klasycznych odmian na własnych korzeniach (pojedyncze

- sadzonki nie szczepione długie, odkrytokorzeniowe,

krzewy przetrwały także w Polsce). W warunkach Polski jest to

pochodzące z upraw w szkółkach polowych, a otrzymane z 3-4.

jednak ryzykowna kwestia i szczególnie w uprawie Vitis vinifera

pąkowego odcinka łozy.

może decydować o powodzeniu uprawy lub kompletnej porażce.

Te pierwsze mają w zasadzie jedną zaletę można je sadzić

Korzenie Vitis vinifera są bowiem znacznie mniej odporne na

przez cały sezon wegetacyjny (choć polecamy w miarę wczesne

wymarzanie (choć bywają zazwyczaj dość odporne na suszę).

sadzenie, tak aby spędziły większość sezonu w warunkach

Szanse na powodzenie upraw z sadzonek nie szczepionych

polowych, co da lepsze przygotowanie do zimy). Nie

w przypadku mieszańców są znacznie większe, choć tracimy

rekompensuje to jednak ich wad: przede wszystkim podatności

w tym przypadku możliwość dopasowania do gleby.

na przemarzanie i suszę (korzenie znajdują się płytko pod

Trzecim rodzajem sadzonek są długie sadzonki szczepione.

ziemią) oraz zazwyczaj słabszego wzrostu w ciągu pierwszych

Sadzonki takie mają zazwyczaj ok. 35-45 cm długości,

lat po posadzeniu. Możemy i wręcz powinniśmy posadzić je

gań. Większość sadzonki stanowi podkładka, a tylko ok. 5 cm

w zależności od kraju pochodzenia i specyfiki lokalnych wyma-

w niecce, w pierwszym roku wyprowadzić jedną silną łozę,

następnie nieckę wypełnić ziemią i obsypać kopczykiem na zimę

licząc od góry to naszczepiony zraz właściwej odmiany, z której

(rys. 1). Na wiosnę przycinamy na 1-2 pąki ponad ziemią.

pianiu podkładek zrazami szlachetnymi - dla podkreślenia

wybiją w przyszłości pąki. Zwykło się wręcz mówić o naszcze-

W ten sposób uzyskamy odpowiednią głębokość sadzenia,

stracimy jednak rok na wyprowadzenie odpowiednio długiego

jakości części owocującej w porównaniu do podkładu (istnieją

trzonu korzeniowego. Z uwagi na system produkcji

również sadzonki szczepione na bardzo długich podkładach, ale

przebiegający głównie w doniczkach, sadzonki takie mają w

jest to zagadnienie specyficzne).

momencie sadzenia bardzo dużo cienkich korzonków, co

Sam proces szczepienia winorośli jest dość trudny, a do-

skutkuje większym zagrożeniem wymarzania w pierwszych

kładniej mówiąc trudne jest osiągnięcie wysokiej końcowej

latach. Taki rodzaj sadzonek jest odpowiedni do nasadzeń

jakości przyjęć. W zależności od kombinacji notuje się sukces na

amatorskich i hobbystycznych.

poziomie 66-80%, choć bywają i wyniki zarówno bliskie 100%

klimacie - rzadko głębiej niż 1m (wyjątkiem mogą być bardzo

jak i poniżej 50% (mówimy tu o wynikach profesjonalnych

szkółek). Wyniki szczepień amatorskich są wyraźnie gorsze, co

często zniechęca i skłania raczej do prób nad sadzonkami nie

szczepionymi. Właśnie niski odsetek przyjęć jest dość istotną

kwestią odbijającą się na ostatecznej cenie sadzonek szcze-

pionych. Warto wiedzieć, że w krajach winiarskich profesjo-

nalne sadzonki szczepione są wykonywane z wielką staran-

nością i przy dużym nakładzie środków, w zasadzie można

śmiało powiedzieć, że proces produkcji przypomina dobrze

zorganizowaną fabrykę. Zarówno zrazy jak i podkładki

pochodzą ze specjalnych plantacji matecznych, gdzie posadzono

materiał klasy bazowej - to jest mogący służyć do dalszego roz-

mnażania w klasie o jeden niższej (certyfikowane wolne od wi-

Sadzonki szczepione: u góry sadzonka z przyciętymi korzeniami i

przyrostami, zawoskowana, gotowa do sprzedaży i sadzenia, długość 35 cm

wyróżnionych pod jakimiś względami klonów, wolnych od wi-

bez korzeni. U dołu sadzonka z nie przyciętymi korzeniami i przyrostami,

zawoskowana tylko przed wysadzeniem do szkółki, długość 40 cm bez korzeni

rusów i corocznie badanych na ich obecność. Plantacje

podkładek są dodatkowo badane na obecność Agrobacterium.

i przyrostów. Wymaga koniecznie przycięcia na 2- 3 oczka!

Największymi producentami podkładek są Włochy i Węgry,

Warto przypomnieć, że podstawowym powodem, dla

materiał na zrazy produkuje się zazwyczaj w krajach

którego winorośl w ogóle się szczepi, jest filoksera - szkodnik,

producentów sadzonek, gdyż często sadzi się specyficzne miej-

który w drugiej połowie XIX wieku prawie zupełnie zniszczył

scowe czy też dopasowane klimatycznie klony. Błędnym jest

europejskie winnice. Jedynym skutecznym środkiem zapobie-

jednak pogląd, że szkółkarze pobierają darmowy materiał ze

gawczym okazało się właśnie szczepienie odmian winorośli

zwykłych winnic, zazwyczaj zarówno zrazy jak i podkładki są

europejskiej Vitis vinifera na podkładkach odpornych na

kupowane od wyspecjalizowanych w tym hodowców, którzy

filokserę, bądź podkładkach, które lepiej lub gorzej filokserę

posiadają winnice mateczne oparte na materiale bazowym.

tolerują.

Zrazy takie szkółkarze nabywają wraz z wniesieniem stoso-

Filoksera występuje w dwóch formach: podziemnej żyjącej

wnych opłat licencyjnych, w przypadku nabywania nowych

na korzeniach oraz w formie napowietrznej, żerującej na

odmian odpornych lub najnowszych klonów odmian

liściach. Na podkładkach amerykańskich pojawiają się obie

klasycznych. Oczywiście ciągle jeszcze wiele winnic, w tym

formy, szczególnie widoczne są jednak galasy na liściach,

najbardziej uznanych winnic na świecie rozmnaża materiał

podczas gdy formy podziemne nie są tak widoczne i groźne,

z własnych plantacji, mając na uwadze zachowanie własnego

z racji na mechanizmy obronne jakie posiadają korzenie

dziedzictwa genetycznego. Jednak materiał tak wyproduko-

podkładek. Na Vitis vinifera odwrotnie, spotyka się głównie

wany może być użyty tylko w tej samej winnicy i nie może być

formę korzeniową i jest ona bardzo groźna, prowadząc do

przedmiotem obrotu! Jest to postępowanie godne pochwały, o ile

śmierci krzewów nie szczepionych. Forma liściowa jest

nie następuje rozmnażanie roślin dotkniętych wirusami.

niezwykle rzadka, choć ostatnio notuje się jej nasilenie.

W takim przypadku warto pobrany materiał sprawdzić na

W czasach pierwszego ataku filoksery w Europie rosły tylko

obecność wirusów lub przeprowadzić procedurę odwiruso-

odmiany Vitis vinifera i tylko na własnych korzeniach, stąd

wania. Być może prace takie zostaną przeprowadzone także

głównym źródłem rozprzestrzeniania szkodnika były

w Polsce, jeśli dojdzie do prób ratowania dziedzictwa

zaatakowane korzenie sadzonek nie szczepionych. Właśnie to,

genetycznego okolic Zielonej Góry, w ramach projektu jaki

w połączeniu z faktem, iż filoksera nie znajduje odpowiednich

prowadzony jest m.in. przy udziale Zielonogórskiego Stowarzy-

warunków do rozwoju w glebach piaszczystych, może wyja-

szenia Winiarskiego oraz partnerów z Niemiec.

śniać dlaczego nie poczyniła spustoszeń w winnicach

Poza etapem szczepienia, wygrzewania i dwukrotnego

zielonogórskich. W Polsce często tłumaczy się to także

woskowania, dalsza produkcja sadzonek jest dość podobna do

klimatem, choć wydaje się, że mimo iż czynnik ten może mieć

wytwarzania długich sadzonek nie szczepionych i polega na

jakieś znacznie, nie jest on jednak kluczowy w możliwości

uprawie w szkółce polowej przez okres od maja do końca sezonu,

rozprzestrzeniania się tego szkodnika.

tj. czasem aż do końca listopada. Po wykopaniu, sadzonki takie

Na razie filoksera nie jest u nas oficjalnie notowana, choć

są czyszczone i zazwyczaj przygotowywane do sprzedaży poprzez

należy pamiętać, że pojawiła się już w krajach ościennych.

skrócenie przyrostów, mocne przycięcie korzeni i finalne

Ocieplanie się klimatu, a wraz z nim stałe przesuwanie strefy

zawoskowanie. Po tych czynnościach sadzonki składowane są

uprawy winorośli na masową skalę wskazują, że w niedługim

w chłodniach o kontrolowanej wilgotności, w temp. ok. 2 C

czasie filoksera może stać się zauważalnym problemem także

i czekają na wiosenny sezon sprzedaży. Sadzonki tak przygoto-

u nas. Skoro uprawiamy już nawet takie odmiany jak Riesling

wane są w zasadzie gotowe do sadzenia (wymagają ew. lekkiego

i Pinot Noir (i bynajmniej nie mamy tu na myśli małych

przycięcia korzeni), co przy sadzeniu na dużą skalę jest

plantacji, które trwają dzięki troskliwej opiece ich właścicieli,

niezwykle cenne, gdyż znacznie oszczędza czas.

ale duże plantacje polowe), nie ma powodu by uważać, iż

Sadzonki szczepione pochodzące ze szkółek polowych są w

zawsze pozostaniemy poza strefą możliwości oddziaływania

zasa-dzie jedynym dostępnym materiałem w krajach

filoksery. Rozważenie skali tego zagrożenia pozostawiamy

winiarskich Europy. Uśpione sadzonki gołokorzeniowe służą do

Czytelnikom.

nasadzeń profesjonalnych winnic, natomiast te same sadzonki,

ale umieszczone w dużych doniczkach i będące w stanie

wzrostu, trafiają do nasadzeń amatorskich.

Dalszy ciąg na str. 10

rusów). W ostatnich czasach są to plantacje ściśle określonych i

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: