ELEMENTY PRAWA CYWILNEGO I PRAWA PRACY
PRAWO CYWILNE – CZĘŚĆ OGÓLNA
Kodeks Cywilny – reguluje on stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i prawnymi.
Równorzędność podmiotów – reguluje stosunki społeczne majątkowe i niemajątkowe
KC – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r z późniejszymi poprawkami KPC 1964
Kodeks Rodzinno Opiekuńczy – 1964
Klasyfikacja
Konstytucja → rozporządzenia → zarządzenia i uchwały → umowy międzynarodowe ( zgodne z konstytucją , ratyfikuje prezydent)
Kodeks Cywilny (125 art.)
Część I – ogólna:
II – własność i inne prawa rzeczowe;
III – zobowiązania;
IV – spadki
PRAWO CYWILNE
Podstawowe zasady
· Swoboda umów – decyzje obu stron, ochrona własności, jednakowa ochrona bez względu na właściciela
· Ochrona własności
· Ochrona dobrej wiary – np. zasiedzenie nieruchomości lub ruchomości ( jeśli przez 3 lata nie zgłosi się właściciel, nieruchomości 30 lat)
· Odpowiedzialność za szkody – zobowiązanie do naprawienia , rekompensata
· Ochrona dóbr osobistych
Wykonywanie praw podmiotowych (art. 5 k.c.) – nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Takie zachowanie nie korzysta z ochrony.
Osoby fizyczne
· Początek - Każdy człowiek od chwili urodzenia ( akt urodzenia) ma zdolność prawną ,
· Koniec - ustaje ona w chwili śmierci ( akt zgonu) .
Uznanie za zmarłego jeżeli upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego w którym wg istniejących informacji osoba jeszcze żyła ( osoby w wieku 70 lat i więcej – po 5 latach) nie można uznać za zmarłego osoby przed 23 rokiem życia.
Katastrofa powietrzna , morska – 6 miesięcy od dnia katastrofy lub 1 rok kiedy statek miał przybić do portu przeznaczenia.
Zdolność prawna
· Zdolność do występowania w charakterze podmiotu w stosunkach cywilnoprawnych. Od chwili urodzenia a nawet od dnia poczęcia.
· Możność posiadania prawa i obowiązków.
Zakres zdolności prawnej
· Jednakowy
· Ewentualnie ograniczenie może wynikać z przyczyn
o wiek
o ubezwłasnowolnienie
o choroby psychiczne i niedorozwój
o obywatelstwo
o skazujący wyrok karny
o zdolność do czynności prawnych
Zdolność do czynności prawnych
· Zdolność nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych:
o Pełna – nabywana w wieku 18 lat
o Ograniczona
o Brak
Brak zdolności do czynności prawnych:
· osoby do 13 roku życia ; osoby ubezwłasnowolnione całkowicie.
· Osoby ubezwłasnowolnione całkowicie
o Ubezwłasnowolnić całkowicie można osobę , która ukończyła 13 lat w skutek choroby psychicznej , innego niedorozwoju, pijaństwa , narkomanii – nie jest w stanie kierować swym postępowaniem – bezwzględnie nieważne czynności prawne
o Traci zdolność do czynności prawnych(opiekun), dopuszczalne zawieranie umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego.
Ograniczona zdolność
· małoletni po ukończeniu 13 roku życia do pełnoletności ,
· osoby ubezwłasnowolnione częściowo tj. ubezwłasnowolnienie całkowite tylko w mniejszym stopniu.
o Jednostronna czynność prawna jest nieważna , do ważności potrzebna jest zgoda przedstawiciela ustawowego.
Pełna zdolność do czynności prawnych:
· po ukończeniu 18 roku życia, kobieta która urodziła dziecko w wieku 16 lat – warunkowe.
Tożsamość osoby fizycznej
· Dane personalne
· Miejsce zamieszkania – miejscowość w której osoba faktycznie przebywa ( corpus) z zamiarem stałego pobytu ( animus)
· Dzieci – miejsce zamieszkania rodziców
Osoby prawne:
· Jest to wyodrębniona jednostka organizacyjna , która zgodnie z obowiązującymi przepisami, może występować jako samodzielny podmiot ( nazwa , siedziba)
· Uzyskują osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru
· Statut ( cel działania) , element ludzki, majątkowy, organizacyjny.
Sposoby powstawania:
1) System aktów organów państwa
2) System koncesyjny
3) System normatywny – bez wcześniejszego zezwolenia z chwilą wpisu do właściwego rejestru.
Rodzaje osób prawnych:
1) państwowe – majątkowe i strukturalne powiązania z państwem
2) komunalne
3) osoby prawne niepaństwowe i nie komunalne
4) inne osoby prawne ( kościoły, korporacje, partie polityczne itp.)
Ograniczenia zdolności prawnej
· Z istoty - nie może być podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa rodzinnego i innych praw zastrzeżonych dla osoby fizycznej
· Z ustawy – zakres zadań
· Wewnętrznie – nie obejmuje praw i obowiązków poza statutowych
Siedziba osoby prawnej
· jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej - siedzibą osoby prawnej jest miejscowość w której ma siedzibę jej organ zarządzający.
Czynności prawne:
Jest to taka czynność osoby fizycznej lub prawnej która zmierza do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku cywilno prawnego przez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli.
Rodzaje czynności prawnych:
· Jednostronne – dwustronne – wielostronne
· Między żyjącymi (Inter vivos) – na wypadek śmierci (inortis causa)
· Konsensualizm – realne
· Rozporządzające – zobowiązujące
· Przysparzające
· Odpłatne – nieodpłatne
Oświadczenie woli:
· Niezbędnym elementem każdej czynności prawnej jest co najmniej jedno oświadczenie woli.
· Oświadczenie woli ma być:
· zrozumiałe ,
· złożone na serio,
· powiązane z prawem cywilnym,
· nie jest spowodowane przymusem fizycznym.
Rodzaje oświadczeń woli – formy szczególne:
· zwykła forma pisemna
· poświadczenie daty (notariusz, organ państwowy tzw. czynność prawna z datą pewną)
· poświadczenie podpisu (notariusz lub organ państwa)
· akt notarialny
Konsekwencje niedotrzymania formy:
· Pod rygorem nieważności – ad solemnistatem;
· Dla celów dowolnych – ad probistatem;
· Dla wywołania wyznaczonych skutków.
Wady oświadczenia woli:
· Brak świadomości lub swobody ( art. 82 KC)
· Pozorność ( art. 83 KC)
· Błąd ( art. 84 – 86 KC)
· Podstęp ( art. 86 KC)
· Groźba ( art. 87 – 88 KC)
Brak świadomości lub swobody:
· Nieważne jest świadczenie woli złożone drugiej stronie w/w sytuacji
· Wadliwe funkcjonowanie psychiki ludzkiej
· Może być stan trwały lub przejściowy
· Nie ma znaczenia czy druga strona wiedziała czy też nie
· Nieważność bezwzględna – każdy może się na nie powołać
Pozorność:
· Brak zamiaru wywoływania skutków prawnych i jednoznacznym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich.
· Czynność ukryta ważna, nieważne jest rzeczywista.
· Pozornością nie są oświadczenia czy też władanie przed organami czy też skierowanie do określonego adresata.
· Bezwzględnie nieważne - nie rodzi stosunków prawnych.
Błąd:
· Mylne wyobrażenie o prawdziwym stanie rzeczy – musi być istotny
· Względne czynność prawna – stronie złożone oświadczenie pod wpływem błędu przysługuje prawo do uchylenia się od skutków prawnych tego oświadczenia
· Błąd powoduje nieważność czynności prawnych…
Groźba:
· Polega na rozmyślnym wywołaniu u drugiej osoby obawy.
· Musi być bezprawna i poważna – wtedy można uchylić się od skutków prawnych.
· Uchylenie się od skutków oświadczenia woli.
Termin, warunek:
Warunek
Zawarte treści czynności prawnej zastrzeżenie które uzależnia powstanie lub ustanie skutku prawnego od zdarzenia przyszłego i niepewnego
· zawieszający – uzależnia powstanie skutku
· rozwiązujący – wg którego skutek ustaje
Termin
Wiąże się z powstaniem lub ustaniem skutków czynności prawnej z określonym zdarzeniem przyszłym ale pewnym
· Termin początkowy – z nadejściem którego ma nastąpić skutek;
· Termin końcowy – ustalenie skutków czynności prawnej;
· Dzień – kończy się z upływem ostatniego dnia o północy, nie wlicza się dnia w którym nastąpiło zdarzenie , stanowiące początek terminu.
Obliczanie terminów
· termin oznaczony w dniach kończy się ostatniego dnia
· miesiąc od 1-go do ostatniego dnia miesiąca;
· pól miesiąca – 15 dni;
· Dni wolne – jeżeli koniec terminu do wykonania czynności prawnej przypada na dzień wolny uznany ustawowo wolny od pracy.
PRAWO RZECZOWE
Przedstawicielstwo:
Polega na tym że czynność prawna dokonana zostaje przez osobę zwaną przedstawicielem w imieniu innej osoby, zwanej reprezentowanym oraz że pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.
Rodzaje przedstawicielstw:
· Przedstawicielstwo ustawowe – wynika z ustawy (rodzice, kurator)
...
prinzessin66