kurs wyk+_ad2.doc

WYKŁAD 2 – REGIONY TURYSTYCZNE POLSKI I ICH ATRAKCJE

I. POMORZE

1. REGION ZACHODNIOPOMORSKI

a) Pobrzeże Szczecińskie

• Zalew Szczeciński – połączony z Zatoką Pomorską cieśninami Piany, Świny i Dźwiny
• wyspy Wolin i Uznam (tylko 19 km2 w granicach Polski)

·                     Woliński Park Narodowy

• Szczecin: Wały Chrobrego, Muzeum Morskie, zamek książąt pomorskich
• Świnoujście: latarnia morska w dzielnicy Chorzelin – najwyższa nad Bałtykiem; Muzeum Rybołówstwa Morskiego
• Wolin: rezerwat archeologiczny - „Wzgórza Wisielcze”
• Międzyzdroje: Muzeum Wolińskiego PN, Rezerwat Pokazowy Żubrów, Promenada Gwiazd
• Trzęsacz: ruiny kościoła na stromym klifie
• Trzebiatów, Kamień Pomorski, Goleniów, Stargard Szczeciński, 

b) Pobrzeże Koszalińskie

• kąpieliska nadmorskie: Dźwirzyno, Ustronie Morskie, Sarbinowo, Chłopy, Mielno, Unieście, Dąbki, Darłowo, Jarosławiec
• Kołobrzeg: kąpielisko i uzdrowisko (solanki i borowiny), tężnie z XVII w., gotycka kolegiata z XIII w., molo, latarnia
• jezioro Jamno 

·                     Koszalin

• Ustronie Morskie: Bałtyckie Centrum Turystyki – aquapark, lotnisko, park jachtowy, hotele, skansen wypieku chleba
• Darłowo: zamek książąt pomorskich i kaplica św. Gertrudy
• cmentarzysko gotów w Grzybnicy z I-II w. n.e.

c) Pojezierze Zachodniopomorskie

• Pojezierze Myśliborskie: pomiędzy Doliną Dolnej Odry i doliną Płoni, największe jeziora: Myśliborskie, Długie Morzycko
• Połczyn Zdrój (borowiny, solanki, wodzy szczawowo-żelaziste)
• Chojna – stara osada słowiańska, rezerwat architektury gotyckiej, Brama Świecka
• Myślibórz – osada kultury łużyckiej,
• Cedynia – najbardziej na zachód wysunięta miejscowość w Polsce
• Siekierki – miejsce walk o sforsowanie Odry w czasie II wojny światowej: muzeum pamiątek walk z 1945 i cmentarz poległych żołnierzy
• Borne Sulinowo – dawniej baza wojsk radzieckich, dziś miejscowość wypoczynkowa

d) Pojezierze Południowopomorskie

·                     Drawieński Park Narodowy

• Drawno – dawny gród słowiański
• Wałcz: miasto z XII w., w czasie II wojny światowej miejsce zaciętych walk, fragmenty umocnień Wału Pomorskiego udostępnione do zwiedzania

2. REGION POMORSKI

- przemysł rafineryjny, stoczniowy, energetyczny, papierniczy i spożywczy, największe zakłady przemysłowe w Gdańsku, Gdyni,Kwidzyniu

- Kaszubi

- kąpieliska: Hel, Jurata, Jastarnia, Chałupy, Jastrzębia Góra, Cetniewo, Karwia, Sopot, Krynica Morska, Łeba, Ustka,

- uzdrowiska: Ustka, Sopot

a) Pobrzeże Gdańskie

• od przylądka Rozewie (najdalej na pn wysunięty punkt Polski) po płw. Sambia
• klify: w rejonie Orłowa, między Jastrzębią Górą a Rozewiem tzw. Jasne Wybrzeże
• w Kątach Rybackich – rezerwat z największą populacją kormoranów w Europie
• Mierzeja Helska: na pn piaszczyste plaże, kąpieliska w Juracie, Jastarni, Hel – muzeum rybołówstwa, fokarium
• Mierzeja Wiślana – oddziela Zalew Wiślany od Zatoki Gdańskiej, Krynica Morska
• aglomeracja gdańska – tzw Trójmiasto
• Gdańsk: pomnik obrońców Westerplatte, Targ Węglowy,Długi Targ, fontanna Neptuna, Dwór Artusa (największy na świecie renesansowy piec kaflowy), katedra NMP – największy kościół gotycki w Polsce, Centralne Muzeum Morskie, bazylika Cystersów w Oliwie, Stocznia Gdańska
• Gdynia: Nabrzeże Kościuszki, Muzeum oceanograficzne i Akwarium Morskie, ORP „Błyskawica”, „Dar Pomorza”
• Sopot: opera leśna, molo – najdłuższe w Polsce
• Żuławy Wiślane - krajobraz deltowy, przeciętna wysokość 9 m. n.p.m., najniższy punkt – Raczki Elbląskie – 1,8 m. n.p.m., sieć kanałów melioracyjnych, najżyźniejszy i najbardziej wydajny rolniczo obszar Polski

• Malbork – obronny zamek krzyżacki z XIII i XIV w.
• Sztutowo – pierwszy na ziemiach polskich obóz koncentracyjny

b) Pobrzeże Koszalińskie

• Słowiński Park Narodowy (na liście Rezerwatów Biosfery UNESCO), jeziora: Łebsko, Gardno, Dołgie Wielkie i Małe, wędrujące wydmy, słowiński skansen we wsi Kluki
• Ustka – miasto portowe u ujścia Słupi do Bałtyku, kąpielisko, uzdrowisko
• Łeba – port rybacki i jachtowy
• Słupsk – gotycki zamek książąt pomorskich z Muzeum Pomorza Środkowego gdzie znajduje się największa w Polsce kolekcja dzieł Witkacego

c) Pojezierze Wschodniopomorskie

• Pojezierze Kaszubskie z tzw. Szwajcarią Kaszubską – najpiękniejsza część pojezierza, jeziora, rzeki o niemal górskim charakterze (np. Radunia e szlakiem kajakowym „Kółko Raduni), wzgórza (Wieżyca 328 m n.p.m)
• Kartuzy: Muzeum Kaszubskie, klasztor Kartuzów,
• Wdzydze Kiszewskie: Kaszubski Park Etnograficzny – najstarszy skansen w Polsce
• Bytów – zamek krzyżacki z XIV/XV w
• Starogard Gdański – średniowieczny układ urbanistyczny
• Pelplin – „pomorskie Ateny”, gotycka bazylika NMP z późnorenesansowym ołtarzem największym w Polsce, w Muzeum Diecezjalnym jedyny w Polsce egzemplarz Biblii z 1453 roku wydrukowanej przez Gutenberga

d) Pojezierze Południowopomorskie

• Dolina Dolnej Wisły

·                     Kanał Elbląski

• zamki krzyżackie w Kwidzyniu i Gniewie
• Park Narodowy Borów Tucholskich: jeziora lobeliowe, „Cisy Staropolskie”, rezerwat „Kręgi Kamienne”

3. REGION KUJAWSKO-POMORSKI

a) Pojezierze Wielkopolskie

• Gopło – największe jezioro regionu
• Biskupin - „Polskie Pompeje”, pozostałości drewnianego osiedla kultury łużyckiej sprzed 2700 lat
• Kruszwica – ośrodek przemysłu rolno-spożywczego, kościół romański św. św. Piotra i Pawła z XII w., pozostałości gotyckiego zamku z XIV w.  tzw. Mysia Wieża, ośrodek sportów wodnych
• Strzelno: romańskie kościoły św. Prokopa i św. Trójcy (kolumny – wybitny przykład rzeźby romańskiej)

b) Pojezierze Kujawskie i Równina Inowroławska

• Inowrocław – okłady soli odkryte w XIXw., ośrodek przemysłowy i uzdrowisko – tężnie

c) Kotlina Toruńska

• Ciechocinek – XIX-wieczne tężnie soli, park zdrojowy
• Bydgoszcz: położona nad Brdą i Wisła, Wenecja Północy, późnogotycka fara
• Toruń - „Kraków Północy”, gotycki ratusz z XIII w. - najstarszy w Polsce, Do Kopernika
• Włocławek :stopień wodny - zbiornik retencyjny, początek Kaskady Dolnej Wisły

d) Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie

• Chełmno – jedno z najstarszy miast Polski, średniowieczny zespół zabytków
• Golub-Dobrzyń: zamek krzyżacki, turnieje rycerskie

• Dolina Brdy

• Grudziądz: zespół spichlerzy, średniowieczny układ miasta

II. WIEKOPOLSKA

1. REGION WIELKOPOLSKI

- rzeźba terenu została ukształtowana prze lodowiec

- kopalnie węgla brunatnego i elektrownie w okolicach Konina, fabryki w Poznaniu

a) Pojezierze Południowopomorskie

• położone na rozległych równinach Drawy i Gdy (dopływy Noteci)
• Piła – największy ośrodek miejski, miejsce urodzenia S. Staszica – jest tu jego muzeum

biograficzne

b) Pojezierze Wielkopolskie

• międzyrzecze Warty i Noteci z Puszczą Notecką
• Wielkopolski Park Narodowy - „żywe muzeum form polodowcowych”
• Szlak Piastowski: Poznań – Gopło
• Poznań: Ostrów Tumski, renesansowy ratusz (XIII w., przebudowany XVI w.), Muzeum Instrumentów Muzycznych, Jezior Maltańskie
• Kórnik – rezydencja magnacka w stylu gotyku ang., arboretum, biblioteka
• Powidz – miejscowość nad jez. Powidzkim (największe jezioro regionu wielkopolskiego)
• Ostrów Lednicki – wyspa na jeziorze Lednickim, Wielkopolski Park Etnograficzny, Muzeum Pierwszych Piastów, rezerwat archeologiczny
• Gniezno: katedra ze spiżowymi drzwiami z XIII w.
• Giecz: kościół romański, dymarki, rezerwat archeologiczny
• Licheń k. Konina: największa w Polsce bazylika, centrum pątnicze

c) Pradolina Warciańsko-Odrzańska

• Rogalin – rokokowo-klasycystyczny pałac, Park Francuski z XVIII w., park krajobrazowy w stylu angielskim i „Dąbrowa Rogalińska”

d) Pojezierze Leszczyńskie

• 93 jeziora w tym największe – jezioro Sławskie
• ośrodki wypoczynkowe: Boszkowo, Osieczna, Sława

e) Nizina Wielkopolsko-Śląska

• Wysoczyzna Leszczyńska: kraina rolnicza
• Leszno: jeden z największych ośrodków przemysłowych w Wielkopolsce, ratusz, kościół
• Gostyń: Święta Góra z barokowym klasztorem Filipinów (wzorowany na Santa Maria della Salute w Wenecji)
• Wysoczyzna Kaliska: pagórki morenowe, pola wydmowe
• Kalisz: najstarsze miasto Polski, rezerwaty archeologiczne, Muzeum Ziemi Kaliskiej
• Gołuchów, Jarocin, Ostrów Wielopolski

2. REJON LUBUSKI

a) Pojezierze Południowopomorskie

• Park Narodowy „Ujście Warty”, rezerwat „Słońsk” - ornitologiczny
• Gorzów Wielkopolski – siedziba wojewody, ośrodek przemysłowy, port rzeczny, szachulcowe spichlerze

·                     Międzyrzecze Warty i Noteci – Puszcza Notecka

• Pojezierze Lubuskie
• Międzyrzecz: Międzyrzecki Rejon Umocnień – niemiecki fortyfikacje z czasów II wojny światowej, największe w Europie skupisko nietoperzy
• Zielona Góra – siedziba sejmiku, ośrodek przemysłowy, winnice

b) Nizina Wielkopolsko-Śląska

• Park Mużakowski w Łęknicy – przykład architektury ogrodowej I połowy XIX w.
• Żagań, Żary, Nowa Sól

III.ŚLĄSK

1. REGION DOLNOŚLĄSKI

- teren silnie uprzemysłowione, złoża surowców mineralnych zwłaszcza węgla brunatnego i rud metali

a) Sudety i Przedgórze Sudeckie

- Sudety Zachodnie:

- Karkonosze: najwyższy szczyt Śnieżka (1602m n.p.m.), grupy skalne o dziwnych kształtach (Trzy Świnki, Słoneczniki, Pielgrzymy)

- Góry Izerskie: Grzbiet Wysoki (z najwyższym szczytem Wysoką Kopą 1126) orz Grzbiet Kamienicki (z Kamienicą 973)

- Góry Kaczawskie (Skopiec 724)

- Rudawy Janowickie (Skalnik 935)

• Karkonoski Park Narodowy
• Jelenia Góra: pozostałości murów obronnych, grodzisko z XIIw.
• Park Krajobrazowy Doliny Bobru: Jezioro Modre, Jezioro Pilchowickie,
• Cieplice Zdrój: uzdrowisko
• Chojnik: rezerwat krajobrazowo-florystyczny, ruiny, muzeum Karkonoskiego PN
• Karpacz: u stóp Śnieżki, kościół Wang (poł. XIII w., przewieziony z Norwegii w XIX w.), Muzeum Sportu i Turystyki
• Kowary: kopalnie radu, podziemne trasy i uzdrowisko radowe  

·                     Szklarska Poręba

- Pogórze Zachodniosudeckie

• Obniżenie Żytawsko-Zgorzeleckie: Turoszowski Okręg Przemysłowy - zespół energetyczny i odkrywkowa kopalnia węgla brunatnego
• Pogórze Kaczawskie: między Bobrem a Nysą Szaloną
• Pogórze Izerskie: między Nysą Łużycką i Bobrem
• Pogórze Wałbrzyskie: między Nysą Szaloną a górami Sowimi
• Bolków: zamek piastowski, mury obronne
• zabytkowe zespoły miejskie w: Lwówku Śląskim, Gryfowie Śląskim, Złotoryi, Lubaniu
• Lubomierz...