PROGRAM NAUCZANIA JEZYKA POLSKIEGO DLA UCZENNICY Z ORZECZENIEM O UPOSLEDZENIU UMYSLOWYM W STOPNIU UMIARKOWANYM.doc

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZENNICY    Z ORZECZENIEM O UPOŚLEDZENIU UMYSŁOWYM W STOPNIU UMIARKOWANYM

Opracowała mgr Joanna Horbacz

Legnica 2003

Program sporządzony w oparciu o:

v     podstawy programowe kształcenia ogólnego uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym w  szkołach podstawowych, gimnazjach i oddziałach przysposabiających do pracy w zasadniczych szkołach zawodowych z dnia  26 lutego 2002r.

v     opinię Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej Nr 2 w Legnicy z dnia 18.05.2003r.

v     wywiad z matką dziecka oraz obserwacje nauczycieli.

Charakterystyka uczennicy:

Mariola ma trudności z uczeniem się wzrokowo-ruchowym. Słabo radzi sobie też z ujmowaniem relacji przyczynowo-skutkowych, myśleniem logicznym. Bardzo słabo orientuje się w otaczającej ją rzeczywistości społecznej.

              Głębokie deficyty rozwojowe stwierdzono w zakresie myślenia abstrakcyjnego, rozumowania, spostrzegawczości wzrokowej oraz zdolności kombinacyjno-manipulacyjnych, w oparciu o analizę i syntezę wzrokową.

              Uczennica dysponuje ponadto bardzo ograniczonym zasobem słownictwa czynnego, a jej zdolność przechowywania i przekazywania wiadomości społecznie użytecznych jest znikoma. Stwierdzono bardzo niski poziom kontroli wzrokowo-ruchowej, bardzo małą pojemność pamięci wzrokowej oraz znacznie wydłużony czas wykonania zadania.

              Technikę głośnego czytania Mariola opanowała w słabym stopniu. Czyta w niskim tempie, niepłynnie, z błędami, sylabizując lub głoskując z syntezą. Technikę cichego czytania ze zrozumieniem opanowała w stopniu bardzo słabym, tempo pracy z tekstem jest wydłużone, a  rozumienie czytanych treści jest bardzo niskie.

              W pisaniu dziewczynka popełnia liczne błędy, m.in. zniekształca wyrazy słuchowo, popełnia błędy ortograficzne i interpunkcyjne. Strona graficzna pisma utrzymuje się w normie. Uczennica nie zna podstawowych reguł pisowni, ma również braki w wiadomościach z gramatyki. Występują u dziewczynki deficyty rozwojowe w zakresie analizy i syntezy wzrokowej oraz syntezy słuchowej słowa. Rozwój analizy słuchowej słowa i słuchowego różnicowania głosek osiąga poziom przeciętny.

              Zajęcia prowadzone z dziewczynką powinny być w maksymalnym stopniu oparte o konkrety i pomoce poglądowe.

CELE OGÓLNE PROGRAMU

Mowa jest podstawowym sposobem porozumiewania się ludzi. Towarzyszą jej inne komunikaty, np. mimika, gesty, dotyk, dźwięki. Komunikaty pozawerbalne pojawiają się w rozwoju człowieka znacznie wcześniej niż mowa. Mogą one w wydatny sposób wspomóc proces porozumiewania się z osobami o zaburzonej mowie. 

Praca nad rozwojem mowy powinna być prowadzona dwutorowo: nad nadawaniem oraz nad odbiorem informacji przez ucznia w dostępny sposób.

CELE SZCZEGÓŁOWE

W sferze poznawczej i emocjonalnej uczennica winna opanować:

- Nadawanie informacji

Mówienie:

·         samorzutne wyrażanie potrzeb oraz informowanie o stanach emocjonalnych,

·         nazywanie rzeczy,

·         nazywanie czynności i stanów w naturalnych sytuacjach,

·         nazywanie czynności i stanów przedstawionych na obrazie,

·         formułowanie prostych zdań, formułowanie prostych pytań,

·         określanie cech przedmiotów,

·         krótkie wypowiedzi na podstawie przeżyć, zjawisk, obserwacji,

·         omawianie treści obrazu,

·         nadawanie tytułu obrazom,

·         określanie przyczyn i skutków w opowiadaniu,

·         opowiadanie treści historyjek obrazkowych,

·         recytowanie wierszy, udział w inscenizacjach

- Odbiór informacji

Słuchanie:

·         słuchanie i wykonywanie prostych poleceń,

·         słuchanie krótkich wierszy i opowiadań nadawanych przez nauczyciela,

·         wyodrębnianie głównego zdarzenia, osoby, miejsca opowiadania.

Czytanie i pisanie jako umiejętność nadawania i odbioru informacji

W zakresie ćwiczeń słuchu fonematycznego, analizy i syntezy słuchowej uczennica:

·         podzieli zdania na wyrazy,

·         podzieli wyrazy na sylaby,

·         poda przykłady wyrazów rozpoczynających się od określonej sylaby,

·         przeprowadzi syntezę sylab podanych ze słuchu,

·         podzieli wyrazy na głoski i połączy głoski w wyrazy,

·         poda wyrazy rozpoczynające się od danej głoski.

Pisanie

W zakresie pisania uczennica opanuje odwzorowywanie, przepisywanie i samodzielne pisanie prostych wyrazów, zdań i tekstów.

Funkcjonowanie w środowisku

Dziewczynka będzie się orientowała w następujących kategoriach:

- Uczeń jako członek rodziny:

·         najbliższa rodzina, członkowie, role, zajęcia i obowiązki domowe, wykonywane zawody, obchody świąt rodzinnych,

·         dalsza rodzina,

·         dom rodzinny, mieszkanie, pomieszczenia, funkcje, adres,

·         nagłe, nietypowe sytuacje w mieszkaniu.

- Uczeń jako członek grupy rówieśniczej:

·         kolega, przyjaciel, opiekun,

·         normy współżycia w grupie, formy grzecznościowe,

·         współuczestnictwo w zabawie i pracy zespołowej,

·         utrzymywanie ładu i porządku w miejscu pobytu,

·         uroczystości, zwyczaje, obrzędy.

- Uczeń jako członek placówki edukacyjnej:

·         uczniowie i pracownicy placówki, stosunki między nimi, ich funkcje,

·         nazwa, adres placówki.

-Uczeń jako członek społeczności lokalnej:

·         sąsiedzi, znajomi, role społeczne, osiedle, okolica,

·         region, tradycje, obyczaje.

- Uczeń jako członek społeczeństwa:

·         dane personalne, dokumenty tożsamości,

·         przynależność narodowa, barwy i symbole narodowe.

METODY PRACY

v     obserwacja

v     praktyczne działanie

v     doświadczenia poszukujące

v     zabawa

v     drama

v     ekspresja słowna, plastyczna, ruchowa

v     gry dydaktyczne

ŚRODKI DYDAKTYCZNE

v     karty pracy M. Frostig

v     karty pracy przygotowywane przez nauczycieli

v     programy komputerowe

EWALUACJA PROGRAMU

Głównym źródłem oceny będzie PROFIL FUNKCJONOWANIA UCZENNICY, w którym nauczyciele  odnotują swoje spostrzeżenia dotyczące  wiadomości i umiejętności dziecka. Będą one podstawą planowania zadań edukacyjnych, dokumentacją postępów dziewczynki, obrazem jego rozwoju i w końcu podstawą sformułowania oceny.

Uzupełnieniem obrazu rozwoju dziecka będą również wytwory jego działalności artystyczno – technicznej oraz zadania wykonane w KARTACH PRACY.

Na podstawie tych zapisów oraz innych dokumentów ( wyników badań psychologicznych i innych, wywiadów środowiskowych itd.) nauczyciel pisze semestralną i roczną ocenę postępów uczennicy,  która w formie opisowej jest przekazywana rodzicom oraz pozostaje w dokumentacji szkoły.

Ocena opisowa jest opinią nauczyciela wartościującą stopień osiągnięć uczennicy w zakresie wymagań programowych, ale uwzględniającą stopień upośledzenia dziecka i związane z tym jego ograniczenia psychofizyczne. Opiera się na podkreśleniu już zdobytych przez dziecko umiejętności i ukazaniu mu tego, co było w nim najlepsze  oraz na wyrażeniu oczekiwań na przyszły rok nauki Stanowi również punkt wyjścia do dalszej modyfikacji, ulepszania, interpretowania opracowanego programu nauczania.

„ Dobre ocenianie” to takie które:

·         daje dziecku informacje o tym, co już umie, nad czym jeszcze musi popracować, jak daleko jest na drodze do osiągnięcia celu,

·         uwzględnia możliwości dziecka; nie wszyscy przecież w jednakowym czasie są w stanie opanować jakąś umiejętność, a niektórzy nigdy nie będą biegli w tym zakresie,

·         bierze pod uwagę wkład pracy, jego wysiłek włożony w wykonanie zadania,

·         nie etykietuje dzieci,

·         zachęca do dalszej pracy, uświadamia, że wysiłek się opłaca,

·         nie zawiera krytyki osoby,

·         uwzględnia postęp jaki dokonał się w dziecku,

Wyniki ewaluacji uzasadniają potrzebę określonych zmian w programie i wytyczenie kierunków jego modernizacji.

5