Centrum Gospodarki Społecznej w Poznaniu
Fundacja Barka wspiera partnerstwa tworzone jako Ośrodki Wsparcia Gospodarki Społecznej albo Centra Ekonomii Społecznej. Zakłada je od 2006 r. Pierwsze trzy zostały utworzone w Poznaniu, Drezdenku i Kwilczu w ramach projektu „Ekonomia Społeczna w Praktyce”, współfinansowanego z PIW Equal. Z kolei od 2008 r. prowadzi w Poznaniu Regionalne Centrum Ekonomii Społecznej (RCES) o charakterze regionalnym. Przedsięwzięcie jesr współfinansowane z PO KL (Działanie 7.2.2. – projekt „Regionalne Centrum Ekonomii Społecznej w Poznaniu”). RCES zajmuje się inicjowaniem i animowaniem partnerstw lokalnych, których celem jest rozwój gospodarki społecznej na terenie objętym działaniami partnerstwa. Do końca 2011 r. Barka doprowadziła do zawiązania 15 partnerstw lokalnych na terenie Wielkopolski (w ramach trzech kolejnych projektów współfinansowanych z PIW Equal i POKL), m.in. w gminie Kwilcz, Lwówek Wlkp. Kawęczyn, Orchowo oraz w Poznaniu na os. Jana III Sobieskiego, w dzielnicy Śródka i Darzybór.
RCES zajmuje się:
1. Inicjowaniem partnerstw lokalnych na rzecz rozwoju gospodarki społecznej – działanie skierowane do przedstawicieli samorządów, ośrodków pomocy społecznej, powiatowych urzędów pracy, spółdzielni mieszkaniowych, organizacji obywatelskich oraz innych podmiotów ukierunkowanych na rozwój lokalny.
2. Edukacją liderów GS.
3. Doradztwem dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w zakresie zakładania i prowadzenia podmiotów GS.
4. Opieką konsultantów dla grup inicjatywnych spółdzielni socjalnych.
5. Szkolenia dla grup inicjatywnych spółdzielni socjalnych i organizacji obywatelskich z zakresu zakładania i prowadzenia przedsiębiorstwa, marketingu, księgowości, pozyskiwania funduszy.
6. Usługami doradcze dla spółdzielni socjalnych i organizacji obywatelskich w zakresie marketingu, prawa i księgowości.
7. Promocją GS:
Ponadto Barka była również partnerem w projekcie realizowanym przez WYG International. W jego ramach przyczyniła się do powstania kolejnych 10 partnerstw lokalnych, w tym modelowego partnerstwa w Gminie Czarnków.
Metoda Barki na zakładanie partnerstw
Fundacja Barka posiada kilkuletnie doświadczenia w tworzeniu partnerstw na rzecz rozwoju ekonomii społecznej. Dzięki temu wypracowała metodologię działań prowadzących do zawiązania partnerstwa. Za podstawę sukcesu uznaje to, aby przekonać do idei współpracy na rzecz GS osób kluczowych na danym terenie, głównie władze samorządowe i władze instytucji samorządowychm czyli wójta, burmistrza, kierownika OPS, przewodniczącego rady gminy, przewodniczącego rady osiedla. Zdaniem Barki, jeżeli zyska się przychylność takich osób, wówczas to one stają się inicjatorami dalszych kroków, a przedstawiciel RCES pełni jedynie rolę wspierającą i ukierunkowującą na właściwe cele.
Zawiązywanie partnerstwa wymaga zazwyczaj przejścia przez trzy etapy.
I. Pierwszy etap ma charakter edukacyjny. W jego ramach przeprowadzone powinny być szkolenia dla przedstawicieli instytucji i organizacji z terenu gminy czy osiedla z zakresu integracji społecznej, przedsiębiorczości społecznej i funkcjonowania partnerstwa. W tej fazie zasadniczą rolę odgrywają praktycy, którzy wprowadzili na swoim terenie rozwiązania GS. Dużą rolę powinny odegrać także osoby, które niegdyś były wykluczone społecznie, a które dzięki GS zmieniły swoje życie i zaangażowały się w pomoc innym.
Z powyższego względu na spotkania partnerskich grup inicjatywnych Barka zapraszała np. burmistrza Gminy Byczyna, który przedstawiał zaangażowanie samorządu w powstawanie i funkcjonowanie spółdzielni socjalnych, Wójta Gminy Czarnków i kierownika OPS prezentujący powstanie CIS-u, spółdzielni socjalnej Słoneczko oraz powiatowego CES-u w Czarnkowie, dyrektora Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej (ZGM) z Częstochowy. Ten ostatni opisywał, w jaki sposób współpraca ZGM z lokalnym CIS-em przyczyniła się do rozwiązania problemów osób zadłużonych.
Gdy spotkania prowadzą praktycy, możliwe jest przekazanie wiedzy zbudowanej na doświadczeniu, a także efektywne motywowanie uczestników do podjęcia podobnych wyzwań. Edukacja ma tu wyraźnie charakter formacyjny i prowadzi do zmiany postaw.
W spotkaniach uczestniczą również osoby, które same doświadczyły wykluczenia, a obecnie prowadzą przedsiębiorstwa społeczne, spółdzielnie socjalne, tworząc miejsca pracy dla innych osób bezrobotnych, pomagając im w rozwiązywaniu problemów życiowych (np. zadłużenia) czy wspierając w wychodzeniu z uzależnienia. Ich świadectwo wywiera na słuchaczach silne wrażenie.
Kontakt z człowiekiem, który jednak zmienił swoje życie, wzbudza w refleksję wśród osób, które na co dzień funkcjonują w systemie pomocy społecznej. Jednocześnie to one są , członkami partnerskich grup inicjatywnych. Otóż oni często nie wierzą w możliwość zmiany u swoich „klientów”. Narzekają na ich roszczeniową postawę i obarczają ich odpowiedzialnością za niepowodzenie kolejnych form wsparcia. Świadectwo odmienionych ludzi, pomaga im przezwyciężyć pesymizm.
II. Drugim etapem jest powstanie grupy partnerskiej. Podejmuje ona wspólne opracowanie programu rozwoju GS na danym terenie. Najpierw przeprowadzana jest diagnoza problemów społecznych. Oznacza to często przezwyciężenie dotychczasowej sytuacji, ponieważ że gminy nie prowadzą w tym zakresie żadnych badań, ograniczając się do sprawozdawczości wymaganej ustawowo.
W gminach jest czasami tak, że jeżeli jakiś problem nie znajduje odzwierciedlenia np. w sprawozdaniach OPS-u czy statystykach pup-u, to tak, jakby go nie było. Pracownicy instytucji pomocy społecznej są świadomi, że występuje, ale nie próbują ująć go ani od strony statystycznej, ani analitycznej.
Przykładem mogą być tu dłużnicy nie korzystający ze świadczeń pomocy społecznej, czy rolnicy żyjący na granicy ubóstwa. Przeważnie nie ma również statystyk dotyczących uzależnień, ukrytego bezrobocia, szarej strefy. Wszyscy wiedzą, że takie zjawiska występują, ale gminy przeważnie nie widzą potrzeby prowadzenia ich pogłębionej diagnozy.
Analiza przeprowadzana na spotkaniach partnerskich nie może, oczywiście, zastąpić takiej oficjalnej diagnozy. Uświadamia jednak jej potrzebę i dostarcza danych szacunkowych.
Na tej podstawie partnerstwo projektuje rozwiązania dopasowane do lokalnych warunków. Program rozwoju GS w gminie jest opracowywany w formie pisemnej i staje się załącznikiem do Porozumienia partnerskiego, które jest podpisywane uroczyście przez wszystkich członków partnerstwa.
Finansowanie partnerstw z PO KL
Fundacja Barka współfinansuje działania na rzecz rozwoju partnerstw ze środków:
· PO KL działanie 7.2.2. – projekt „Regionalne Centrum Ekonomii Społecznej w Poznaniu” (dzięki temu prowadzi w Poznaniu Regionalne Centrum Ekonomii Społecznej o charakterze regionalnym),
· POKL Działanie 6.2. „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia” (Priorytet VI „Rynek pracy otwarty dla wszystkich” ).
III. Trzeci etap (w sensie logicznym, a nie koniecznie czasowym) polega na wdrażaniu zaplanowanych działań. Partnerzy zaczynają intensywnie pracować pomiędzy spotkaniami, podejmując kolejne kroki zmierzające do powołania CIS-u, spółdzielni socjalnej czy nowej organizacji obywatelskiej.
II.
W partnerstwach zainicjowanych przez RCES zrealizowano następujące inicjatywy:
· Centrum Inicjatyw Społecznych (CIS), Centra Ekonomii Społecznej (CES), spółdzielnia socjalna w Czarnkowie,
· CIS w Rydzynie,
· CIS w Orchowie
· Spółdzielnia socjalna w dzielnicy Winogrady w Poznaniu
· Spółdzielnia socjalna w Pleszewie
· Spółdzielnia socjalna w Przygodzicach
Realizacji powyższego typu przedsięwzięć wymaga wsparcia doradczo-szkoleniowego. Dlatego RCES zatrudnia specjalistów w zakresie spółdzielczości socjalnej, przedsiębiorczości społecznej, zatrudnienia socjalnego, a także prawa, księgowości, marketingu i pozyskiwania funduszy przez podmioty GS. Eksperci pracują z osobami i podmiotami z terenu danego partnerstwa, pomagając im założyć i rozwinąć działalność przedsiębiorczą ukierunkowaną na cele społeczne.
Ważne jest tu kompleksowe podejście. Dzięki niemu powstające podmioty nie są pozostawiane samym sobie po zakończeniu działań RCES. W gminie praca zaczyna się od zbudowania partnerstwa i ukształtowania świadomości osób z kluczowych instytucji i organizacji. Staje się to gwarantem trwałości wypracowanych rezultatów.
Partnerstwo przyjmuje na siebie odpowiedzialność nie tylko za powstanie CIS-u czy spółdzielni socjalnej, ale również za ich dalsze funkcjonowanie. Przedstawiciele RCES pracują w gminie przez kilka miesięcy. Po tym czasie partnerstwo staje się zwykle na tyle silne, żeby kontynuować przyjętą drogę rozwoju GS. Nie zawsze się tak dzieje. Niektóre partnerstwa przestają de facto działać zaraz po zakończeniu udziału w projekcie. Wydaje się jednak, że podjęty wysiłek nie jest zmarnowany i zasiane ziarno kiedyś wykiełkuje.
W partnerstwach zainicjowanych przez RCES zrealizowano m.in. następujące inicjatywy:
- Poznań Zawady - powołanie kilku spółdzielni socjalnych, w tym Spółdzielni Socjalnej Przyjaźń, Coop, Art.-Smak, Witaj PL, powołanie Fundacji CORRECTIO CIVITAS, kontynuacja CES przy Fundacji Pomocy Wzajemnej Barka, rozszerzenie zakresu działania Przedsiębiorstwa Społecznego Barki Sp. z o.o. powołanie Obywatelskiego Instytutu Monitoringu i Rekomendacji Sp. z o.o.
- Poznań – Piątkowo - powołanie spółdzielni socjalnych: Tajemniczy Ogród, Tamaryszek, Ogro-Bud, Super Ład, Monia, rozszerzenie działalności CIS przy Stowarzyszeniu ETAP, powołanie przy Stowarzyszeniu ETAP filii CES,
- Lwówek Wlk. – powołanie kilkunastu stowarzyszeń samopomocowych i zawiązanie przez nie Społecznego Związek Organizacji Ziemi Lwóweckiej z formą działalności odpłatnej, 3 spółdzielnie socjalne (EKO-FARMA, Marszewo, Gratex), , przedsiębiorstwo społeczne przy Stowarzyszeniu Wielkopomoc w Posadówku (second hand shop),
- Kwilcz – kilkanaście stowarzyszeń, 3 spółdzielnie socjalne (Świt, Kwilecka, KRAM), CIS przy Stowarzyszeniu ROSE, CIS przy Stowarzyszeniu Integracyjnym Wspólnoty Barka, Przedsiębiorstwo społeczne przy w/w Stowarzyszeniu, Przedsiębiorstwo Społeczne „ Diakonijne Dzieło Zatrudnienia” Sp. z o.o., powołanie Stowarzyszenia Mieszkańców Osiedla Ekologicznego w Chudobczycach,
- Kawęczyn - CIS przy Kawęczyńskim Stowarzyszeniu Pomocy Społecznej w partnerstwie z samorządem gminy Kawęczyn,
- Rydzyna - CIS przy Stowarzyszeniu Pro-Activ,
- Czarnków - CES na Powiat Czarnkowsko - Trzcianecki przy Stowarzyszeniu Nasze Jędrzejewo we współpracy z samorządem, CIS przy Fundacji Gębiczyn, Spółdzielnia Socjalna Słoneczko,
- Poznań Jeżyce - CIS przy Fundacji Barka,
- Ostrów Wielkopolski – powstanie CES-u przy Stowarzyszeniu Bezrobotnych,
- Odolanów - CIS przy Stowarzyszeniu „Trzeźwości” w partnerstwie z samorządem, Spółdzielnia Socjalna KWANT,
- Winogrady (os. Zwycięstwa) – powstanie Stowarzyszenia NOWE PERSPEKTYWY działające na rzecz mieszkańców os. Zwycięstwa,
- Krzemieniewo – w efekcie spotkań partnerstwa osoby bezrobotne z gminy Krzemieniewo będą kierowane do CIS-u w Rydzynie, który przekształcił się w CIS powiatowy,
- Gołuchów – powstanie Stowarzyszenia SENIOR XXI oraz Stowarzyszenia KAJEWIANKA,
- Orchowo – CIS powołany jako samorządowy zakład budżetowy,
- Sieraków – w trakcie rejestracji są 4 stowarzyszenia, w tym Stowarzyszenie DLA WSI PRZEMYŚL oraz Stowarzyszenie MALOWANA WIEŚ,
- Pobiedziska – powstanie Stowarzyszenie PATENT, które zamierza zarejestrować CIS,
- Pleszew – Spółdzielnia Socjalna ALFA (z mieszkańców Schroniska dla bezdomnych prowadzonego przez Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta)
- Kucharki (gmina Gołuchów) – powstanie Stowarzyszenia Przyjaciół Szkoły i Przedszkola w Kucharkach „Dla Dzieci”, a dwa następne przygotowują się do rejestracji,
Etap realizacji tego typu przedsięwzięć wymaga wsparcia doradczo-szkoleniowego. RCES zatrudnia specjalistów w zakresie spółdzielczości socjalnej, przedsiębiorczości społecznej, zatrudnienia socjalnego, a także prawa, księgowości, marketingu i pozyskiwania funduszy przez podmioty GS. Eksperci pracują z osobami i podmiotami z terenu danego partnerstwa, pomagając im założyć i rozwinąć działalność przedsiębiorczą ukierunkowaną na cele społeczne.
Ważne jest tu kompleksowe podejście, dzięki któremu powstające podmioty nie są pozostawiane samym sobie po zakończeniu działań RCES. To właśnie rozpoczęcie pracy w gminie od zbudowania partnerstwa i ukształtowania świadomości osób z kluczowych instytucji i organizacji staje się gwarantem trwałości wypracowanych rezultatów. Partnerstwo przyjmuje na siebie odpowiedzialność nie tylko za powstanie CIS-u czy spółdzielni socjalnej, ale również za ich dalsze funkcjonowanie. Przedstawiciele RCES pracują w gminie przez kilka miesięcy. Po tym okresie czasu partnerstwo powinno być na tyle silne, żeby kontynuować przyjętą drogę rozwoju GS. Nie zawsze się tak dzieje. Niektóre partnerstwa przestają de facto działać zaraz po zakończeniu udziału w projekcie. Wydaje się jednak, że podjęty wysiłek nie jest zmarnowany i zasiane ziarno kiedyś wykiełkuje.
Partnerstwo Ziemi Czarnkowskiej na Rzecz Rozwoju Gospodarki Społecznej jako jedno z pierwszych swoich przedsięwzięć utworzyło Centrum Ekonomii Społecznej (powiat czarnkowsko-trzcianecki).
Partnerstwo to powstało w 2009 roku i zostało zawiązane przy współpracy z Fundacją „Barka”. Przedstawiciele organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego podpisali porozumienie, w ramach którego zbudowali płaszczyznę platformy inicjującej działania w obszarze ekonomii solidarnej.
Do partnerstwa przystąpiły następujące organizacje...
ctanjga