Artykuł.pdf

PROFESJONALNY WARSZTAT

SPECJALISTY TERAPII PEDAGOGICZNEJ

Moduł 2

Zapewnienie pomocy uczniom

o specjalnych potrzebach

edukacyjnych w świetle

nowych rozporządzeń MEN

Autorki:

Małgorzata Rożyńska

Izabela Mańkowska

Po realizacji modułu uczestnik:

– ma wiedzę na temat zadań specjalisty terapii pedagogicznej i jego roli w udzielaniu pomocy

psychologiczno-pedagogicznej w świetle nowego rozporządzenia MEN o pomocy psychologiczno-

-pedagogicznej;

– potrafi udzielić właściwej pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom o specjalnych

potrzebach edukacyjnych oraz ich rodzicom i nauczycielom uczącym dziecko;

– zna wzory dokumentów koniecznych w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej

i potrafi je wykorzystać w realizacji zadań wynikających z pełnionych funkcji.

Zadania specjalisty terapii pedagogicznej i jego rola w udzielaniu pomocy w świetle nowego

rozporządzenia MEN o pomocy psychologiczno-pedagogicznej

Lektura obowiązkowa : Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r.

w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych

przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228; poz. 1487).

Nowe rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

szczegółowo określa zadania i rolę nauczycieli oraz specjalistów . Wskazuje konkretne rozwiązania

organizacyjne oraz podaje wzory potrzebnych dokumentów wraz z instrukcją ich stosowania.

W rozporządzeniu została wymieniona grupa specjalistów wykonujących zadania z zakresu

pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu i szkole (§ 4 pkt 2). Do grupy tej zaliczani są

w szczególności: psycholodzy, pedagodzy, logopedzi i doradcy zawodowi. Rozporządzenie nie

wyszczególnia specjalistów terapii pedagogicznej . Jednocześnie nie wyklucza ich roli w udzielaniu

pomocy psychologiczno-pedagogicznej, ponieważ w § 6 pkt 1 i 2 wymienione są formy pomocy

psychologiczno-pedagogicznej, wśród których znajdują się zajęcia specjalistyczne korekcyjno-

-kompensacyjne obok innych, takich jak logopedyczne czy socjoterapeutyczne. Ponieważ zajęcia

specjalistyczne może prowadzić nauczyciel posiadający odpowiednie kwalifikacje (§ 14 wymienianego

rozporządzenia), zatem odpowiednie kwalifikacje do prowadzenia zajęć korekcyjno-kompensacyjnych

posiada specjalista terapii pedagogicznej.

Pominięcie w nowym rozporządzeniu specjalisty terapii pedagogicznej może być przyczyną

nieporozumień. Zwłaszcza przy planowaniu i organizowaniu pracy w szkołach i przedszkolach. Istnieje

obawa, że dyrektor planujący takie zajęcia może mieć wątpliwości, jakiego specjalistę powinien

zatrudnić do prowadzenia specjalistycznych zajęć. Warto więc zwrócić uwagę, że sprawa ta została

doprecyzowana i wyjaśniona w publikacji MEN Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży. Prawne

ABC dyrektora przedszkola, szkoły i placówki , w której na stronie 41 czytamy:

„Należy podkreślić, że prawodawca nie zamyka listy specjalistów, którzy mogą w przedszkolach,

szkołach i placówkach wykonywać zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Oznacza to, że pomoc psychologiczno-pedagogiczna może być także udzielana przez innych

specjalistów, zgodnie ze stwierdzonymi w przedszkolu, szkole i placówce potrzebami dzieci

i młodzieży. Praktyka pokazuje, że często są to specjaliści w zakresie terapii pedagogicznej,

posiadający kwalifikacje do prowadzenia zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla dzieci i młodzieży

ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Specjalista terapii pedagogicznej przygotowany jest

między innymi do rozpoznawania ryzyka wystąpienia u dzieci specyficznych trudności w uczeniu

się i może wspierać nauczycieli w realizacji tego zadania” (www.men.gov.pl).

Moduł 2

Zapewnienie pomocy uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych w świetle nowych rozporządzeń MEN

Wprawdzie powyższy fragment pomoże dyrektorowi rozwiać wątpliwości w sprawie uprawnień

( specjaliści w zakresie terapii pedagogicznej posiadają kwalifikacje między innymi do prowadzenia

zajęć korekcyjno-kompensacyjnych), jednak nadal mogą pojawiać się pytania dotyczące sytuacji

prawnej nauczycieli posiadających takie kwalifikacje:

– Kim jest specjalista terapii pedagogicznej?

– Jaka jest jego sytuacja prawna?

– Jakie powinien mieć kwalifikacje?

– Jakie są zadania (obowiązki) specjalisty terapii pedagogicznej?

Oto dokumenty prawne , które warto znać:

Dz. U. z 2004 r., nr 265 poz. 2644, Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia

2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu

jej stosowania wymienia wśród zawodów nauczycielskich: Nauczyciel – specjalista terapii

pedagogicznej – numer: 235905 ;

Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji

pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

w § 5 pkt 1 i 2 informuje: w przedszkolach i szkołach prowadzi się zajęcia specjalistyczne-

– korekcyjno-kompensacyjne (do ich prowadzenia uprawniony jest wyłącznie specjalista

terapii pedagogicznej);

Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji

pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

w § 6 i § 10 wymieniane są zajęcia korekcyjno-kompensacyjne , a § 14 mówi, że „zajęcia

specjalistyczne prowadzą nauczyciele i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie dla

rodzaju prowadzonych zajęć”.

Kwalifikacje specjalisty terapii pedagogicznej:

Specjalista terapii pedagogicznej to osoba, która ukończyła kurs kwalifikacyjny w zakresie

terapii pedagogicznej lub/i studia podyplomowe w zakresie terapii pedagogicznej lub studia

magisterskie w zakresie terapii pedagogicznej.

Zadania i obowiązki specjalisty terapii pedagogicznej, wynikające z nowego rozporządzenia

o pomocy psychologiczno-pedagogicznej, są w części ogólnej takie same jak zadania innych

specjalistów zatrudnionych w szkole lub przedszkolu, a ponadto uwarunkowane są specyfiką

prowadzonych zajęć. W związku z tym, do zadań terapeuty zaliczyć należy:

prowadzenie zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami

rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się;

prowadzenie porad i konsultacji dla uczniów;

prowadzenie porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń dla rodziców uczniów i nauczycieli

w zakresie posiadanych kompetencji;

prowadzenie działań pedagogicznych mających na celu:

– rozpoznawanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia;

– rozpoznawanie indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, wynikających ze specy-

ficznych trudności w uczeniu się;

Moduł 2

Zapewnienie pomocy uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych w świetle nowych rozporządzeń MEN

– rozpoznawanie u uczniów ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się;

– rozpoznawanie zainteresowań i uzdolnień uczniów (między innymi uczniów z dysleksją roz-

wojową) oraz zaplanowanie wsparcia związanego z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień

uczniów;

niezwłoczne informowanie dyrektora szkoły lub przedszkola o przypadkach uczniów

wymagających objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną.

Jednym z nowych obowiązków każdego specjalisty (w tym też specjalisty terapii pedagogicznej) jest

udział w spotkaniach Zespołu składającego się z nauczycieli i innych specjalistów, prowadzących

zajęcia z uczniem.

Zadania zespołu

Do zadań nauczycieli, a także wychowawców i specjalistów tworzących zespół należy między

innymi:

ustalenie zakresu , w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej

(z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości

psychofizycznych);

określenie zalecanych form, sposobów i okresu udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-

-pedagogicznej z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz

możliwości psychofizycznych ucznia, a w przypadku ucznia posiadającego opinię także z

uwzględnieniem zaleceń zawartych w opinii;

opracowanie Planu Działań Wspierających (PDW);

dokonywanie okresowej oceny efektywności pomocy udzielanej uczniowi, w tym efektyw-

ności realizowanych zajęć po zakończeniu udzielania pomocy (określanie wniosków i zaleceń

do dalszej pracy);

dokonywanie okresowej oceny efektywności pomocy udzielanej uczniowi, w tym

efektywności realizowanych zajęć pomocy udzielanej w danym roku szkolnym (przed

opracowaniem arkusza organizacyjnego);

dokonywanie okresowej oceny efektywności pomocy udzielanej uczniowi przed upływem

czasu ustalonym przez dyrektora szkoły (na wniosek rodziców ucznia, nauczyciela

prowadzącego zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze lub specjalistyczne).

Warto przypomnieć:

okresowa ocena efektywności pomocy udzielanej uczniowi odnotowywana jest przez Zespół

w Karcie Indywidualnych Potrzeb Ucznia (KIPU) ;

Plan Działań Wspierających (PDW ) może być przygotowany dla jednego ucznia bądź wspólny

dla wielu uczniów mających jednorodne indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz

możliwości psychofizyczne;

udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniowi odbywa się za zgodą rodziców

(„korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest dobrowolne ” – o czym czytamy

w § 3 rozporządzenia w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-

-pedagogicznej).

Moduł 2

Zapewnienie pomocy uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych w świetle nowych rozporządzeń MEN

DOWIEDZ SIĘ

Zapoznaj się z prezentacją Zadania nauczyciela i jego rola w udzielaniu

pomocy psychologiczno-pedagogicznej w świetle Rozporządzenia Ministra

Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania

i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przed-

szkolach, szkołach i placówkach i powiedz: Dla kogo zakłada się Kartę Indy-

widualnych Potrzeb Ucznia oraz komu takiej karty zakładać nie potrzeba?

Nowe zadania szkoły, nauczycieli i specjalistów wynikają również z rozporządzenia w sprawie

warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz

przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. Oto niektóre z nich:

indywidualizacja działań pedagogicznych na zajęciach edukacyjnych obowiązkowych i dodat-

kowych,

zwiększenie kompetencji szkoły w zakresie dostosowania warunków przeprowadzania

sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edu-

kacyjnych ucznia – rada pedagogiczna wskazuje sposoby dostosowania na podstawie szcze-

gółowej informacji Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (w szkołach podstawowych

zasada ta zacznie obowiązywać od 1 września 2012 r.).

Istotną zmianą wynikającą z tego rozporządzenia jest regulacja przepisów związanych z wydawa-

niem przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne opinii o specyficznych trudnościach w ucze-

niu się. Opinia może być wydana uczniowi nie wcześniej niż po ukończeniu trzeciej klasy szkoły

podstawowej i nie później niż do ukończenia szkoły podstawowej. Raz wydana opinia jest ważna

przez wszystkie lata nauki szkolnej – bez konieczności wydawania kolejnej opinii na następny

etap edukacyjny. Rozporządzenie określa również sposób postępowania w przypadku ubiegania

się o opinię w terminie późniejszym.

Warto wiedzieć:

rozporządzenie dookreśla pojęcie „specyficzne trudności w uczeniu się” (§ 1a): „Ilekroć

w rozporządzeniu jest mowa o specyficznych trudnościach w uczeniu się, należy przez

to rozumieć trudności w uczeniu się odnoszące się do uczniów w normie intelektualnej,

którzy mają trudności w przyswajaniu treści nauczania, wynikające ze specyfiki ich

funkcjonowania percepcyjno-motorycznego i poznawczego, nieuwarunkowane schorzeniami

neurologicznymi”;

rozporzadzenie pozostawia na poziomie szkoły podjęcie decyzji w zakresie śródrocznego

promowania ucznia klasy pierwszej i drugiej szkoły podstawowej w ciągu roku szkolnego bez

konieczności uzyskania opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, za zgodą rodzica;

rozporzadzenie pozostawia na poziomie szkoły podjęcie decyzji w zakresie pozostawienia

w tej samej klasie ucznia klas I–III szkoły podstawowej, bez konieczności uzyskania opinii

poradni psychologiczno-pedagogicznej, po zasięgnięciu opinii rodzica.

Moduł 2

Zapewnienie pomocy uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych w świetle nowych rozporządzeń MEN

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: