1. R. M azur „Neurologia – myślenie kliniczne”
2. W. Jakimowicz – „Neurologia kliniczna”
3. G. Fuller – „Badanie neurologiczne – to proste”
WYWIAD :
- w przypadku gdy pacjent sam nie jest w stanie podać wszystkich szczegółów
należy zebrać wywiad od innych np. rodziny, świadków
· głowna skarga chorego :
- trzeba dokładnie ustalić co pacjent rozumie pod danym pojęciem
- określić zasięg objawów ubytkowych np. czy niedowład uniemożliwia
wykonywanie jakiejś czynności
· początek choroby :
- jak zaczęła się choroba ?
- czy nagle ,w ciągu sekund, minut, godzin, dni, tygodni,miesięcy, lat ?
· dynamika rozwoju objawów :
- czy choroba postępuje, stopniowo, czy skokowo ?
- czy po okresie pogorszenia nastąpiła stabilizacja ?
- czy dolegliwości powracają co jakiś czas ?
- które objawy były wcześniej, a które później ?
- jeśli objawy występują co pewien czas, spytać jak często się pojawiają
i jak długo utrzymują
- używać pojęć czynnościowych np.może chodzić, biegać,chodzić o lasce
·czynniki wyzwalające i przynoszące ulgę :
· dotychczasowe leczenie i wykonywane badania :
· inne objawy neurologiczne :
- obecnie i przeszłości
- bóle głowy szczególnie z tow. nudnościami i wymiotami
- napady drgawek
- omdlenia
- krótkoterminowa utrata przytomności
- drętwienie, mrowienie kończyn
- osłabienie siły mięśniowej któreś z kończyn
- zaburzenia czynności zwieraczy (nietrzymanie moczu, stolca,
zatrzymanie moczu, zaparcia)
- zaburzenia wzroku:
® podwójne widzenie
® widzenie zamglone
® utrata wzroku
® zaburzenia w polu widzenia
- zawroty głowy z uczuciem wirowania otoczenia
- niemożność utrzymania równowagi
- ruchy mimowolne
- zaburzenia pojmowania, pamięci, zapamiętywania
- niemożność mówienia, lub rozumienia mowy
- osłabienie ostrości słuchu
- bóle kręgosłupa
- bóle twarzy
- zab. połykania
- zab. snu
- zmiany nastroju
- upośledzenie zdolności do pracy
· obecny stan neurologiczny :
- jakie czynności pacjent jest w stanie obecnie wykonać
- czy potrafi samodzielnie jeść, umyć się, iść do ubikacji itp.
· przebyte choroby :
- urazy czaszkowo-mózgowe
- zapalenie opon i mózgu
- nadciśnienie tętnicze, ChNS, miażdżyca
- cukrzyca
- nowotwory
- kiła, gruźlica
- stosowanie używek (nikotyna, alkohol)
- narażenie na działanie trucizn
· wywiad okołoporodowy :
- w czasie ciąży i porodu występowały jakieś nieprawidłowości
· wywiad rodzinny i środowiskowy :
- czy ktoś z rodziny cierpi, lub leczył się na podobne dolegliwości
- warunki życiowe
MODELOWA OCENA WYWIADU :
- po zebraniu wywiadu od chorego i ew. od jego otoczenia staramy się ułożyć
ze zbioru uzyskanych informacji model wywiadu charakterystyczny dla danej grupy chorobowej
· model naczyniowy :
- nagłe objawy
- deficyt neurologiczny (niedowład połowiczy, afazja, zab. czucia,
zawroty głowy)
- często obecność ChNS, miażdżycy, nadciśnienia, cukrzycy
· model zapalny :
- ogólna infekcja z temperaturą często poprzedzjąca objawy neurologiczne
- ostry ból głowy
- cechy zespołu wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego
- deficyt neurologiczny
- częste ilościowe i jakościowe zab. świadomości
- objawy oponowe wczesne (przeczulica) i późne (sztywność karku)
· model nowotworowy :
- wolno narastające objawy często poprzedzone ogniskowym napadem
padaczkowym
- wolniej, lub szybciej nasilający się deficyt neurologiczny
- w końcowej fazie zesp. wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego
- utrata m.c
· model urazowy :
- wywiad wypadkowy
- w okresie ostrym zab. przytomności, nudności, wymioty, bóle
i zawroty głowy, często tow. deficyt neurologiczny (zab. kontaktu
słownego, zab. motoryki ogólnej, anizokoria)
- w okresie późnym narastająca męczliwość, zaburzenia pamięci,
otępienie, objawy piramidowe, móżdżkowe, pozapiramidowe
· model zwrodnieniowy :
- wolno narastające (szereg lat) objawy ogniskowe
- często dominują zab. pamięci, otępienie
- mogą towarzyszyć obj. piramidowe, móżdżkowe, pozapiramidowe
· model toksyczny :
- wywiad świadczący o możliwości zatrucia
- w okresie ostrym :
® nudności, wymioty
® biegunka
® zab. kontaktu
- w okresie póżnym :
® objawy rzekomonerwicowe (bóle i zawroty głowy)
® obj. encefalopatyczne (osłabienie, drażliwość, zab. snu
i pamięci)
® obj. polineuropatyczne (bóle i parestezje kończyn)
BADANIE GŁOWY :
· oglądanie :
- kształt
- symetria czaszki, proporcje poszscz. części
- owłosienie
- zmiany barwnikowe
- obecność zranień, blizn i ubytków
- obecność zgrubień kostnych
· badanie palpacyjne :
- zgrubienia i nierówności
· opukiwanie :
- mocno
- miejscowa bolesność :
® złamania
® ogniskowe procesy mózgowe
- zmiany odgłosu opukowego:
® rozstęp szwów
· osłuchwanie :
- szmer synchroniczny z tętnem, słabnie, lub znika po uciśnięciu
t. szyjnej, chory słyszy szmer :
® naczyniaki tętniczo-żylne
® guzy obficie unaczynione
BADANIE NERWÓW CZASZKOWYCH :
Uszkodzenia nn. czaszkowych mogą być wynikiem :
® uszkodzenia w obrębie nerwu
® uszkodzenia w obrębie jądra nerwu
® zmian w obrębie szlaków prowadzących do kory
i z kory mózgu, międzymózgowia, móżdżku, pnia mózgu
® uogólnionych zmian chorobowych dot. nerwów, lub mięśni
BADANIE NERWU WĘCHOWEGO (I) :
· badanie :
- sprawdzić drożność nosa
- polecamy choremu wąchać z otwartej buteleczki różne wonne
substancje (ale nie substancje silnie drażniące tj. amoniak, HCl, bo
one podrażniają n.V)
- każdy nerw badamy oddzielnie zaciskając palcem drugi otwór nosa
· odchylenia :
- anosmia – zniesienie węchu, chory w ogóle nie odróżnia zapachów
- hyposmia – upośledzenie węchu, chory podaje,że czuje zapach,
ale nie potrafi go zidentyfikować
® może wystąpić w zmianach miejscowych
np. nieżyt nosa
- najczęstszymi przyczynami hyposmii i anosmii są :
® zmiany zapalne części węchowej błony śluzowej jamy ustnej
® złamania w obrębie przedniego dołu czaszki (przerwanie nitek węchowych, stłuczenie opuszki)
® upadek na tyłogłowie (uszkodzenie opuszki w mechaniźmie przeciwuderzenia)
® guz przedniego dołu czaszki (oponiak rynienki nerwowej, glejak opuszki, lub płata czołowego, tętniak)
® zmiany zapalne (kiła, zapalenie opon mózgowych)
® krwotok podpajęczynówkowy
®...
michalsoowa