masa solna.doc

MASA SOLNA

Klejenie modeli z masy solnej ma już bardzo długa tradycję, robili to już starożytni Egipcjanie, Rzymianie i Grecy. Dzisiaj jest to prosty sposób na wykonanie pięknych ozdób do domu i wspaniała zabawa dla dzieci.
Podstawowymi składnikami masy solnej jest mąka, sól i woda. Jednak przepisy są nieco zróżnicowane w zależności od tego co chcemy modelować z masy. Nabierając praktyki w tworzeniu dzieł z masy solnej każdy sam nieco modyfikuje przepis. Poniżej podaje kilka przepisów:

Podstawowy przepis na masę solną:

v   200g mąki

v   200g soli

v   125 cm3 wody

Mąkę wymieszaj z solą i dodawaj wodę (tyle aby masa była plastyczna ale nie zbyt rzadka), wyrabiaj 5-10 minut.

Masa solna do wyrobu małych i dokładnych elementów

v   200g mąki

v   200g soli

v   100g mąki ziemniaczanej

v   150 cm3 wody

Masa solna schnąca na powietrzu

v   200g mąki

v   200g soli

v   2 łyżki kleju do tapet

v   125 cm3 wody

Masa solna do wyrobu płytek lub kafli

v   200g mąki

v   400g soli

v   2 łyżki kleju do tapet

v   125 cm3 wody

Wskazówki dotyczące przygotowania masy solnej

·       ilość dodawanej wody jest zależna od gatunku mąki; jeżeli ilość dodawanej wody musi być większa dwukrotnie niż w przepisie oznacza to że nie nadaje się ona do wyrobu masy

·       jeśli masa wymaga więcej wody oznacza to że podczas pieczenia modele mogą pękać

·       klej do tapet przed dodaniem do masy lepiej jest wcześniej rozrobić oddzielnie

·       podczas wykonywania modeli resztę masy należy przechowywać pod przykryciem aby zabezpieczyć ja przed wysychaniem

·       nie zużytą część masy należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku i w chłodnym miejscu; zachowuje świeżość przez kilka dni

Wskazówki dotyczące modelowania

·       poszczególne elementy podczas łączenia ze sobą należy lekko zwilżyć w miejscu łączenia

·       podsuszone elementy można połączyć używając rozcieńczonej masy solnej

·       do wypełnienie grubych elementów najlepiej jest użyć zmiętej folii aluminiowej

·       masę solną można podczas ugniatania zabarwić na dowolny kolor dodając pigmentu

·       masę można również zabarwić używając naturalnych produktów takich jak: kakao, cynamon, kurkuma, papryka

·       podczas wykonywania modeli można używać przeróżnych narzędzi do ozdabiania (nożyczki, patyczki, grzebień, nożyki, wyciskacz do czosnku – znakomity do wyrobu włosów)

·       powierzchnie modelu można pokryć czymś w rodzaju „kruszonki" tak jak w pieczeniu ciast, można też nadać fakturę odciskają na powierzchni np. koronkę lub po wysuszeniu posmarować klejem i posypać piaskiem, kaszą itp.

·       do usztywnienia wysokich modeli można robić podpórki (z tektury, drutu, deseczek)

·       wysuszone modele można pomalować farbami (akrylowe, tempery itp.) i polakierować bezbarwnym lakierem

·       nie należy wyrzucać resztek wysuszonego ciasta ponieważ mogą się one przydać do wykonania spoiwa używanego w celu naprawy uszkodzonego modelu; w tym celu okruchy należy utłuc np. w moździerzu na proszek i dodać wody tyle aby powstała rzadka masa; otrzymana masą można łatwo posklejać uszkodzenia

Suszenie modeli z masy solnej

·       suszenie na powietrzu jest bezpieczne dla modeli ale niestety trwa bardzo długo

·       w piecyku gazowym suszenie powinno się odbywać w bardzo niskiej temperaturze (początkowo 50-70 stopni C), najlepiej przy lekko uchylonych drzwiczkach (gaz charakteryzuje się wysokim stopniem wilgotności)

·       można suszyć modele w piecach elektrycznych (zalecana temperatura około 75 stopni C)

·       kuchenka mikrofalowa nie nadaje się do suszenia modeli

·       lepiej kłaść modele na srebrną blachę, czarne bardziej się nagrzewają i w tym przypadku należy bardziej obniżyć temperaturę

·       na koniec suszenia można model przyrumienić co daje ciekawy efekt, w tym celu należy podwyższyć temperaturę do około 200 stopni C i pilnować aby modele nie przypaliły się; części modelu, które powinny pozostać białe należy przed podwyższeniem temperatury przykryć folią aluminiową

·       czym wolniej będzie się tworzyła skorupka na modelu tym mniejsze prawdopodobieństwo popękania

źródło: "Masa solna" Isolde Kiskalt

WARTO WIEDZIEĆ

1. Przechowywanie
Masa solna bardzo szybko wysycha na powietrzu i traci swoją plastyczność. Dlatego należy ją przechowywać w foliowym woreczku. Gotową masę solną, uformowaną w kulę, można przechowywać w lodówce do 2 tygodni.
 

2. Łączenie elementów
Łączenie pojedynczych części ze świeżej masy polega na zwilżeniu wodą miejsca spojenia. Na przykład robiąc aniołka, doklejamy mu w ten sposób ręce, nogi i włosy. Połączenie suchych i wilgotnych elementów wymaga spoiwa z rozrzedzonej masy solnej. Spoiwo nakładamy na obydwa łączone elementy i sklejamy je ze sobą.
 

3. Ozdabianie
Figurki z masy solnej możemy ozdabiać, odciskając w wilgotnej masie różne przedmioty (materiały z grubym splotem, koronki, liście z mocno zaznaczonymi nerwami itp.). Jako elementy dekoracyjne wciskane w wilgotną masę możemy wykorzystywać kolorowe koraliki, muszelki lub przyprawy kuchenne (goździki, kolorowy pieprz, różne kasze, makarony itp.).
 

4. Barwienie
Masę solną możemy dowolnie barwić, dodając do wilgotnej masy niewielką ilość farb (plakatowych, akrylowych lub temperowych) albo przypraw (np. kurkumy). Świetnie nadają się również barwniki do barwienia jajek wielkanocnych. Niestety, kolor tak barwionej masy trochę blaknie po wysuszeniu. Aby uzyskać bardziej intensywną barwę, należy wysuszone ozdoby polakierować.

5. Folia aluminiowa
Wykonując duże ozdoby z masy solnej, możemy zastosować do ich wypełnienia folię aluminiową. Zapobiegnie to deformowaniu się modeli w trakcie wysychania masy. Tworząc na przykład dużego baranka, nadajemy folii kształt tułowia, następnie owijamy ją rozwałkowanym ciastem i modelujemy dalsze elementy.

6. Suszenie
Ozdoby z masy solnej można suszyć na powietrzu, co niestety trwa dosyć długo (nawet kilka tygodni, w zależności od wielkości modelu). Bardziej popularną metodą jest suszenie ozdób w piekarniku. Wyroby najlepiej suszyć na blaszce wyłożonej folią aluminiową. Czas suszenia zależy oczywiście od grubości modelu, ale zazwyczaj wynosi 1-2 godziny. Masę solną suszymy w temperaturze 70-80°C, co jakiś czas odwracając model tak, aby wysychał równomiernie.

7. Brązowienie
Ciekawe efekty daje brązowienie ozdób z masy solnej w piekarniku. Brązowienie zaczynamy w temperaturze 70-80°C, podsuszając ozdoby przez godzinę, a potem przez kolejne pół godziny zwiększamy temperaturę do 200°C - tak długo, aż masa nabierze złocistej barwy.

8. Malowanie
Wysuszone ozdoby z masy solnej możemy pomalować farbami plakatowymi, akrylowymi lub temperą. Wyschniętą powierzchnię można dodatkowo pokryć klejem brokatowym, dzięki czemu ozdoby będą się mienić kolorowymi drobinkami.

9. Lakierowanie
Wysuszone ozdoby z masy solnej możemy polakierować, dzięki czemu staną się trwalsze. Do lakierowania ozdób z masy solnej najlepszy jest lakier nitro. Lakiery na bazie wodnej i w spreju wsiąkają w masę, powodując jej chwilowe zwilgotnienie.

źródło: www.piastunka.pl

Oto przykłady ozdób z masy solnej:

Ozdoby wielkanocne:

Ozdoby bożonarodzeniowe:

1