Myśl społeczna ery ODRODZENIA - RENESANSU
1. m
2. Rozwój sztuki, nauki i filozofii.
3. Schyłek feudalizmu, początki gospodarki kapitalistycznej - rozwój przemysłu i handlu m.in. wskutek odkryć geograficznych i rozwoju żeglugi morskiej.
4. W awansie społecznym zasada skuteczności wygrywa z zasadą moralności. Korzyści ze zmian czerpią nieliczni, kosztem wielu, utalentowani, energiczni i bez skrupułów, co rodzi poczucie braku stabilizacji i osłabia więzi międzyludzkie. Świat zaczyna być dziełem ludzkiej sztuki, a nie danym raz na zawsze od Boga porządkiem społecznym.
5. Rodzi się świat nowożytny ze wszystkimi jego zaletami i wadami /nowe formy wojny = większa skuteczność zabijania - działa i broń palna, wojna stuletnia; wielka schizma Kościoła Zachodniego, wynalazki, w tym druku - Gutenberg; powstanie imperium osmańskiego i upadek Konstantynopola w 1453 roku.
6. Reforma protestancka i kontrreformacja katolicka: rok 1517 wielu historyków uznaje za początek ery nowożytnej / wystąpienie Marcina Lutra, duchownego z żebrzącego zakonu augustianów-eremitów , z 95 słynnymi tezami przybitymi na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze głoszącymi potrzebę odrodzenia Kościoła, co w efekcie przyniosło podział Kościoła na katolicki i protestancki - kalwinizm i luteranizm głównie w strefie wpływów niemieckich/. Akt supremacji w 1534 Henryka VIII w Anglii = powstanie Kościoła anglikańskiego z królem jako jego głową. Włochy, Hiszpania i Francja ostoją katolicyzmu. Decyzje Soboru Trydenckiego /1545 - 1563/: m.in. nacisk na dyscyplinę duchownych, walka z herezją, ustanowienie podporządkowanej Rzymowi Kongregacji Świętego Officjum (1542) i indeks ksiąg zakazanych - najbliższych 300 lat będzie naznaczone atmosferą Soboru głównie we Włoszech, Hiszpanii, Austrii i w Polsce = religijnością walczącą, los hiszpańskich Żydów sefardyjskich - inkwizycja Toquenady i inne okropności/.
Rodzi się nowy ład i nowe państwo. To wymaga nowych
idei społecznych.
Niccolo Machiavelli (1469 - 1527), autor Księcia
1. Słowo „makiawelizm” służy jako epitet na określenie ludzi bezwzględnych, przewrotnych, amoralnie zmierzających do celu - cel uświęca środki. Teoria nie tylko jak zdobyć władzę, ale ją utrzymać: trzeba uwzględniać okoliczności, a nie idealizować rzeczywistość, i analizować cechy ludzi - aby przewidzieć jak się w konkretnej sytuacji zachowają - brać przykłady z historii, która jest swoistym laboratorium; wizja społeczeństwa zatomizowanego, nie zorganizowanego. Między tym co dzieje się na świecie, a tym co dziać się powinno, zachodzi tak wielka różnica, iż ten, kto by rzeczywistość zaniedbywał w imię ideału rzeczywistości, raczej zgubę własna by spowodował niż poprawę losu, człowiek bowiem, który by na każdym kroku rządził się tylko zasadami dobra, przepaść musiałby w środowisku ludzi rządzących się innymi zasadami [...] los nie rządzi światem tak dalece, aby wolna wola nie miała swego udziału w tym wszystkim, co się dzieje.
Tomasz More /Morus/ (1478 - 1535)
1. Utopia - nie wystarczy zastrzać prawo karne, aby obniżyć przestępczość, np. korupcję, ale przede wszystkim należy tak zmieniać poziom życia, aby likwidować główne źródła skłaniające/kuszące do przstępstwa. Zlikwidować własność prywatną, wtedy pieniądz nie będzie wyznacznikiem szczęścia. Skazany na śmierć przez Henryka VIII.
Jean Bodin (1530 - 1598)
1. Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej - wprowadził do myśli politycznej pojęcie suwerenności państwa: musi istnieć silna władza; ważna kategoria nowożytnej Europy; nawiązywał do Arystotelesa: rodzina = podstawa państwa + korporacje i zrzeszenia, gmina - państwo; pojęcie państwa narodowego, ludzkie cechy są żróżnicowane przez środowisko.
Francis Bacon (1561 - 1626)
Nowa Atlantyda, nowa koncepcja nauki
Michel de Montaigne (1533 - 1592)
1. Próby - nierozsądne jest oczekiwanie na wypracowanie doskonałości instytucji państwowych - istnieją na mocy potęgi zwyczaju; ojczysta, nasza ziemia daje wszystko co najdoskonalsze - inni są gorsi „barbarzyńcy”= eurocentryzm, europolonizm np.
Reformacja
Marcin Luter (1483 - 1546 i Jan Kalwin ( 1509 - 1564) = luteranizm i kalwinizm = podiał Kościoła rzymskiego, zachodniego + anglikanizm: edykt króla w 1534 r. henryka VIII.
Prawo naturalne - XVII wiek
Prawo naturalne = prawo uwzględniające trwałe cechy ludzkie przez co daje człowiekowi poczucie bezpieczeństwa i wolności, źródłem nie jest władza, jak chce Machiavelli, ale poprzedza ją i wynika z zasad wcześniej rozumianego prawa natury; nauka społeczna zrodziła się głównie dzięki temu pojęciu, jest obiektywny porządek świata i zasady moralnośći i jego znajomość pozwoli na lepsze zorganizowanie ładu społecznego; stopniowa sekularyzacja prawa naturalnego - nadaje się mu status taki, jaki np. prawom matematyki; rosnąca popularność tzw. stanu naturalnego jako ideału koncepcje umowy społecznej = sposób na zorganizowanie społeczeństwa z różnych jednostek, ale z natury równych; przesunięcie punktu ciężkości z obowiązków na uprawnienia
dwie przeciwstawne koncepcje:
Thomas Hobbes (1588 - 1679), = Lewiatan = monarchizm = silna władza jako konieczność dla trzymania ludzi, którzy są jak „wilki” „za pysk”
John Lock (1632 - 1704) = liberalizm, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego
człowiek z drugim pragnie korzystnej wzajemnie współpracy = stan pokoju, dobrej woli, wzajemnej pomocy i zachowania = droga do społeczeństwa obywatelskiego
socjolozka88