NaSpiszu_57.pdf

G AZETA Z WI¥ZKU P OL SKIE GO S PI SZA

• Czarna Góra • Dursztyn • Falsztyn • Frydman • Jurgów • Kacwin • Krempachy • £apszanka •

• £apsze Ni¿ne • £apsze Wy¿ne • Niedzica • Niedzica-Zamek • Nowa Bia³a • Rzepiska • Trybsz •

Nr 3 (57) ROK 2005 ISSN 1234-2262 Cena: 4,00 z³

Nuncjusz Apostolski

Arcybiskup

Józef Wesołowski

na Spiszu

Na zamku Lubomirskich w Lubowli

29 września br. w mu-

rach dawnej polskiej wa-

rowni w Lubowli, obecnie

pozostającej w granicach

Słowacji, odbyła się uroczy-

stość upamiętniająca 350.

rocznicę potopu szwedz-

kiego. Podczas uroczystej

mszy św. poświęcono replikę

polskich insygni koronacyj-

nych, takich samych jakie

były tu przechowywane pod-

czas potopu szwedzkiego.

Ciąg dalszy na str. 6

Konkurs wiedzy o Spiszu

15 sierpnia br. w paraﬁi Łapsze

Niżne przewodniczył koncelebro-

wanej mszy św. oraz wygłosił homi-

lię odpustową nuncjusz apostolski

w Kazachstanie Arcybiskup Józef We-

sołowski, wywodzący się z Czorsztyna.

Wewnątrz numeru zamieszczamy wy-

wiad przeprowadzony z nim w trakcie

pobytu w Polsce. jk

Tradycyjnie jesienią każdego roku, tym razem 25 października miał

miejsce ogólnospiski konkurs wiedzy o Spiszu. Uczniów spiskich szkół pod-

stawowych gościła szkoła nr 2 w Czarnej Górze (k/Jurgowa) ubiegłoroczny

laureat tego konkursu. Ciąg dalszy na str. 5.

Numer Gazety współfinansowany ze środków

Programu Leader+

Szerzej o Programie Leader+ piszemy wewnątrz numeru

„Na Spiszu” nr 3 (57) 2005 r.

Ku czci błogosławionego

Jak co roku laureaci konkursu regionalnego im. bł. ks.

Józefa Stanka organizowanego przez Szkołę Podstawową

w Łapszach Niżnych, która nosi Jego imię oraz uczniowie

VI klasy tejże szkoły i dorośli mieszkańcy Łapsz Niżnych

wzięli udział w 5 dniowej wycieczce do Warszawy ślada-

mi błogosławionego. Wśród atrakcji turystycznych bądź

miejsc związanych z Wielkimi Polakami były: Wadowice

( dom rodzinny Karola Wojtyły – zmarłego Papieża Jana

Pawła II, Kolegium Marianum na Kopcu – gimnazjum ks.

J. Stanka), Niepokalanów ( miejsce związane ze świętym

- O. Maksymilianem Kolbe) oraz Warszawa – miasto

historia.

zwiedzających ogromem pamiątek takich jak: stare mia-

sto, Łazienki, Wilanów itp.

Podobnie jak w zeszłym roku głównym punktem

programu był udział szkolnej młodzieży i dorosłych

w uroczystościach poświęconych rocznicy wybuchu Po-

wstania warszawskiego, rocznicy upamiętniającej walki

oddziałów AK „ Kryska” i innch na Powiślu.

Wycieczka nasza mogła się odbyć dzięki gościn-

ności o. Pallotynów z Ołtarzewa i Warszawy na czele

z niestrudzonym ks. Henrykiem Kietlińskim, postulato-

rem beatyﬁkacjiaobecniekanonizacjiks.JózefaStanka

z Łapsz Niżnych na Spiszu.

Uroczystości na warszawskim Powiślu

W Muzeum Powstania Warszawskiego

Oprócz miejsc związanych z Patronem naszej szkoły

(pomnik ks. J. Stanka i innych powstańców na Powiślu,

kaplica im bł. ks. J. Stanka w Muzeum Powstania War-

szawskiego, kościół o. Pallotynów p.w. Chrystusa Króla

z relikwiami błogosławionego) stolica Polski zachwyciła

Z kolei 25 września łapszańscy uczniowie uczcili

pamięć patrona szkoły współorganizując i uczestnicząc

w regionalnej mszy św.

tekst i foto Julian Kowalczyk

„Na Spiszu” nr 3 (57) 2005 r.

Edukacja regionalna.

PODTATRZE

skiego Centrum Doskonalenia Nauczy-

cieli i Podhalańską Państwową Wyższą

Szkołę Zawodową w Nowym Targu,

z jej rektorem Stanisławem Hodorowiczem

na czele, która przejęła jako gospodarz

terenu inicjatywę organizacyjną, po kilku

spotkaniach przedstawicieli wszystkich

wspomnianych podmiotów doszło do

ustalenia szczegółów konferencji i warsz-

tatów. 8 września w sali MOK w Nowym

Targu zebrało się kilkuset nauczycieli

i samorządowców, aby wysłuchać kilku

referatów z zakresu edukacji regionalnej

oraz kilku prezentacji dorobku szkół gó-

ralskich i metod pracy w tej dziedzinie.

Ze szkół spiskich swoje doświadczenia

i sukcesy w nauce i krzewieniu regionali-

zmu zaprezentowały: Przedszkole z Kacwi-

na, Szkoła Podstawowa w Łapszach Niż-

nych i Gimnazjum w Łapszach Niżnych.

W przerwie całodziennych obrad można

było zaopatrzyć się w różne regionalne

wydawnictwa i posmakować regionalnej

kuchni góralskiej.

9 września w kilku placówkach

muzealnych, kulturalnych i oświato-

wych (Skansen w Zubrzycy G., Zamek

w Niedzicy, Szkoła Ginących Zawodów

w Bukowinie Tatrzańskiej, Muzeum

Tatrzańskie w Zakopanem, Babiogórski

Park Narodowy, Skansen Taboru Kole-

jowego w Chabówce, Pracownia Garn-

carska przy Ognisu Pracy Pozaszkolnej

w Rabce Zdroju, Muzeum im. Wł.

Orkana w Rabce Zdroju, Bacówka

i Szkoła Podstawowa w Cichem, PPWSZ

w Nowym Targu) odbyły się warsztaty,

podczas których nauczyciele własno-

ręcznie wykonywali prace z dziedziny

snycerki, rzeźby, malarstwa na szkle,

haftu lub innej mało znanej lub zapo-

mnianej dziedziny kultury materialnej.

Udział w warsztatach miał przygotować

nauczycieli do uczestnictwa w przyszło-

ści jego uczniów w podobnych zajęciach

w ramach edukacji regionalnej w szkole.

Owocem konferencji i warsztatów

ma być publikacja zawierająca przy-

kładowe scenariusze zajęć z edukacji

regionalnej, modelowe propozycje

rozwiązań w tym temacie, prezen6tacje

osiągnięć i doświadczeń szkół realizują-

cych ścieżkę regionalną lub inne formy

zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych z tego

zakresu. Podobne konferencje w ciągu

najbliższego roku mają odbyć się jeszcze

w pozostałych powiatach Małopolski.

tekst i foto Julian Kowalczyk

Narada robocza w PPWSZ w Nowym Targu

Pod takim hasłem odbyło się we wrześniu b.r. w sali M O K w Nowym Targu

spotkanie nauczycieli, dyrektorów oraz przedstawicieli władz oświatowych i samo-

rządowych z trzech powiatów: nowotarskiego, suskiego i tatrzańskiego. Konferencja

miała na celu zapoznanie uczestników ze stanem i sposobem realizacji edukacji re-

gionalnej w niektórych szkołach wspomnianych powiatów na wszystkich szczeblach

edukacji; począwszy od przedszkola, kończąc na poziomie Podhalańskiej Państwowej

Wyższej Szkoły Zawodowej z siedzibą w Nowym Targu. Inicjatywa zorganizowania

takiej konferencji i towarzyszących jej warsztatów dla nauczycieli wyszła od dzia-

łaczy Związku Podhalan, którzy wzorowali się na podobnej, zorganizowanej kilka

lat wcześniej przez starostwo nowotarskie, konferencji. Wtedy zainspirowanej przez

Koło Związku Podhalan w Radzie Powiatu Nowotarskiego (kadencja 1988-2002).

Miałem wówczas zaszczyt przewodniczyć grupie radnych powiatowych zrzeszonych

w tym Kole.

I podobnie tym razem udało mi się zainteresować taką konferencją i warsztatami

wpływowe osoby na Podhalu. Z inicjatywy radnego sejmiku wojewódzkiego Andrzeja

Guta-Mostowego, wybranego niedawno posłem R P, organizacją konferencji zainte-

resował się sejmik małopolski. Ostatecznie po wciągnięciu do współpracy Małopol-

Zajęcia ze snycerki w Bukowinie

„Na Spiszu” nr 3 (57) 2005 r.

Ogólnopolski zjazd

nauczycieli

regionalistów

języka konkretnego i obrazowego w rozwoju cywilizacji

ludzkiej. Warto wiedzieć, że pisarz jest przewodniczącym

Jury Nagrody im. Aleksandra Patkowskiego, przyzna-

wanej rokrocznie instytucjom i osobom prywatnym za

rozwijanie badań z zakresu przeszłości i kultury regionu,

utrwalania odrębności lokalnych oraz popularyzacji tzw.

małych ojczyzn. Nagroda inspiruje i zachęca do kontynu-

owania działań wzorowanych na dorobku i osiągnięciach

zasłużonego dla rozwoju rozwoju wychowania społeczne-

go w szkole, oświaty pozaszkolnej, krajoznawstwa i wielu

innych dziedzin - regionalisty Aleksandra Patkowskiego

z Sandomierza. Po spotkaniu nadarzyła się okazja do

wymiany kilku zdań, przekazania naszych góralskich

czasopism i dedykacji od pisarza dla czytelników.

Na zakończenie warto dodać, że zjazd regionalistów

odbył się w 80 rocznicę powstania Rady Naukowej ds.

Powszechnych Uniwersytetów Regionalnych Związku

Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych i w rocz-

nicę ukazania się programu regionalizmu polskiego.

tekst i foto Julian Kowalczyk

W dniach 14-16 października br. odbył się w San-

domierzu nad Wisłą ogólnopolski zjazd nauczycieli re-

gionalistów. Zorganizowany przez Krajową Radę Ruchu

Stowarzyszeń Regionalnych Rzeczypospolitej Polskiej

z przewodniczącym Anatolem Omelaniukiem z Wrocławia

na czele miał przybliżyć uczestnikom stan regionalizmu w

Polsce i wypracować propozycje dalszego jego rozwoju

w Polsce. Była to też okazja podzielenia się uczestników

z osiągnięciami i problemami jakie spotykają nauczycieli

regionalistów i przedstawicieli lokalnych towarzystw

kulturalno-oświatowych w Polsce. Związek Podhalan jak

również nauczycieli- regionalistów z południowej Polski

reprezentował niżej podpisany dyrektor spiskiej szkoły,

wiceprezes ZP i ZPS.

Podczas zjazdu była okazja do spotkania z pisarzem

rodem z Sandomierszczyzny – Wiesławem Myśliwskim,

który w sposób niezwykle interesujący wypowiedział się

m.in. na temat roli gwary, a właściwie języka chłopskiego,

„Na Spiszu” nr 3 (57) 2005 r.

Konkurs wiedzy o Spiszu

Tradycyjnie jesienią każdego roku, tym razem 25 października miał miejsce

ogólnospiski konkurs wiedzy o Spiszu. Uczniów spiskich szkół podstawowych

gościła szkoła nr 2 w Czarnej Górze (k/Jurgowa) ubiegłoroczny laureat tego

konkursu. Jest bowiem zwyczajem, że zwycięska drużyna jest gospodarzem

następnej edycji konkursu. W tegorocznym konkursie wzięły udział trzyosobo-

we zespoły z 12 szkół spiskich: SP nr 1 i nr 2 w Czarnej Górze, z Dursztyna,

Od lewej: Przewodnicząca konkursu Celina Sordyl (PTTK O/Nowy Targ, Prezes

ZPS Jan Budz, z globusami z ręku zwycięska drużyna z Czarnej Góry

W drugiej części Konkursu, w czę-

ści recytatorskiej zaprezentowało się

11 uczniów recytujących w gwarze wy-

brane utwory spiskich poetów i pisarzy.

I tak I miejsce egzekwo zajęły Karolina

Błachut z Frydmana i Antonina Bąk

z Kacwina, zaś II miejsce przypadło

Joannie Jezierczak z SP nr 1 w Czar-

nej Górze (k/ Trybsza). Wyróżnienie

otrzymali: Paulina Bizub z Durszty-

na, Dorota Maka z Łapsz Wyżnych

i Sylwester Młynarczyk z Czarnej

Góry. Oceniając uczniów, jury zwró-

ciło uwagę na właściwy dobór tekstu

i jego opanowanie, odpowiednią dykcję

i interpretację wybranego utworu oraz

właściwą dla odmian spiskich gwarę.

W prezentowanych utworach można

było usłyszeć archaizmy gwarowe,

rzadko dziś używane przez mieszkań-

ców Spisza.

Podsumowując warto wspo-

mnieć, że organizatorami Konkursu są

PTTK oddział Gorce w Nowym Targu

z p. Celiną Sordyl na czele oraz ZPS

(od 1991r.) z prezesem Janem Budzem,

nomen omen pochodzącym także

z Czarnej Góry. Organizatorzy są także

sponsorami nagród pozyskując często

do grona sponsorów lokalne władze

samorządowe i miejscowe instytucje

i przedsiębiorstwa. Warto tu zaznaczyć,

ze pamiątkowe nagrody otrzymują

wszyscy uczestnicy konkursu; laure-

aci szczególne wyróżnienia. Wszyscy

uczestnicy konkursu i ich opiekunowie

biorą także udział w wycieczce po

Spiszu i okolicy. W tym roku była to

wyprawa na Słowację, do sądecko-

-spiskich miast: Lubowli, Gniazd

i Podolińca zarządzanych przez polskie

rody Lubomirskich i Zamoyskich.

tekst i foto Julian Kowalczyk

Frydmana, Kacwina, Krempach, Łapsz Wyżnych i Niżnych, Niedzicy, Nowej

Białej oraz Rzepisk (Grocholów Potok). 36 uczniów z klas IV-VI pisało godzinny

test sprawdzający wiedzę i umiejętności z historii, etnograﬁi,przyrody,kultury

i z zakresu bieżących wydarzeń na Spiszu. Najwięcej punktów zdobyła uczennica

Dominika Sołtys z Trybsza, tuż za nią uplasowały się: Adrianna Złahoda z Czarnej

Góry, Mariola Milaniak z Niedzicy oraz Katarzyna Kania z Rzepisk zajmując

egzekwo II miejsce. Zwycięstwo drużynowe przypadło Szkole Podstawowej

nr 2 w Czarnej Górze, która wedle tradycji konkursu ponownie będzie gościć

uczestników w przyszłym roku.

Uczniowie pod Krzyżem Milenijnym na Czarnej Górze,

w środku ks. proboszcz Hubert Kasztelan

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: