O chorobie pozytywnie, czyli jaśniejsza strona cienia.
1. Cień w psychologii analitycznej – analogia do choroby.
2. Pozytywna i negatywna strona archetypu i choroby.
- ujęcie salutogenetyczne (źródło zdrowia)
-ujęcie patogenetyczne (przyczyny chorób)
3. Choroba – proces, niepełnosprawność – stan.
choroba jako źródło inspiracji literackich:
Ø Literatura jako zwierciadło rzeczywistości i owoc spotkania autorów z osobami cierpiącymi.
Ø Choroba w baśniach - Alfred i Francoise Braunerowie (1993).
Ø Powracający motyw w baśniach angielskich, irlandzkich, skandynawskich, niemieckich, chińskich - niemowlęta zamieniane w potworki przez złe duchy i wróżki.
Ø Negatywna i pozytywna rola mądrości ludowej przekazywanej w baśniach:
• wzmacniały zabobonną wiarę w czary i skazywały niepełnosprawne dzieci na śmierć,
• są świadectwem tamtych czasów i odzwierciedlają panujące wówczas poglądy i stosowane praktyki.
Ø Baśń inna niż wszystkie pt. „Jasio – Jeżyk”
• podobieństwo Jasia do dzieci autystycznych,
• wyjątkowość baśni ze względu na sposób uzdrowienia głównego bohatera,
• uzdrowienie – akt społeczny, połączenie cudownych sił i sztuki lekarskiej,
• symboliczne ukazanie wielowymiarowości procesu leczenia – uzdrowienie w trzech płaszczyznach wewnętrznej, fizycznej i społecznej (definicja zdrowia wg WHO)
• Dorota Terakowska – autorka nawiązująca do symboliki baśni.
Ø rola opowieści baśniowych: (Oskar, Olivier)
• „zapomniany język”,
• mapa, drogowskaz,
• walor terapeutyczny,
• identyfikacja z bohaterami, którzy przezwyciężają trudności,
• metafory – bezpieczny nośnik emocji,
niebezpieczeństwo – unikanie konfrontacji z rzeczywistością
Niezwykłe połączenie siły i słabości – syndrom sawanta i zespół Williamsa:
1. Obszar zainteresowań pedagogiki specjalnej wg W. Dykcika (1997) - jednostki wybitnie zdolne i niepełnosprawne,
2. E. Nęcka (2003) - bieguny inteligencji,
biegun intelektualnej niepełnosprawności biegun wybitnych uzdolnień
Ø zespół sawanta - niedorozwój umysłowy współwystępuje z ponadprzeciętnymi zdolnościami, tzw. wyspami geniuszu;
Ø sawantem jest 1/10 osób dotkniętych autyzmem oraz 1/2000 osób z wadami rozwojowymi lub nabytymi uszkodzeniami o.u.n.
Ø przewaga mężczyzn nad kobietami (4-6 na 1 przypadek u kobiet);
Ø niski wskaźnik inteligencji ogólnej (od 40 do 70 IQ) (Treffert, Wallace, 2002).
Ø Niezwykłe talenty sawantów:
• pamięć wzrokowa i słuchowa – twórczość plastyczna i muzyczna,
• zalety i wady pamięci sawantów,
Ø Hipotezy wyjaśniające:
• inteligencja szczególna, objawiająca się jedynie w ograniczonych dziedzinach poznawczych (Gardner, za: Sacks, 2008),
• deficyty funkcjonalne lewej półkuli oraz ich kompensacja przez półkulę prawą (Treffert, Christensen, 2006),
• każdy z nas potencjalnie dysponuje talentami sawantów, jednak ich ujawnienie wymaga szczególnych okoliczności.
• zespół Williamsa – 1 dziecko /10 000
zespół Williamsa ----à autyzm
Ø współwystępowanie lingwistycznego i muzycznego talentu z intelektualną niepełnosprawnością,
Ø osoby z zespołem sawanta i Williamsa – „wyspy geniuszu” jaśniejsze strony niepełnosprawności intelektualnej,
Ø spojrzenie integralne – połączenie talentów i deficytów w całość, jaką jest człowiek,
Ludwig van Beethoven
Ø postawa kompozytora wobec własnej choroby z perspektywy koncepcji Adlera (za: Oleś, 2005),
Ø utrata słuchu wyostrzyła muzyczną wyobraźnię Beethovena, a zablokowanie normalnego kanału słuchowego, uwrażliwiło korę słuchową, potęgując siłę muzycznej wyobraźni (Sacks , 2008a),
Ø ludzka psychika – analogiczny do biologicznego mechanizm kompensacji,
Ø kompensacja poczucia niższości - dążenie do mocy.
Helen Keller
• przykład zadaniowego radzenia sobie z chorobą,
• wydarzenia życiowe - układ wartości i możliwości, które mogą być zarówno pozytywne, jak i negatywne,
• traktowanie niepełnosprawności jak wyzwania,
• poczucie własnej skuteczności.
•
teoria transgresji j. kozieleckiego
a) działania paliatywne
b) transgresja
-typ B
-typ H
proces transcendencji - przypisywanie wydarzeniom sensu, przekraczanie barier zewnętrznych i wewnętrznych
Choroba może mieć znaczenie konstruktywne.
Granice, które dotychczas wydawały się nieprzekraczalne, mimo wszystko znajdują się w zasięgu ludzkich możliwości.
Wykrycie poważnej choroby jest wydarzeniem krytycznym, które zawęża życiowe horyzonty, może jednak stać się szansą na ujawnienie zasobów i umiejętności, których istnienia nawet się nie domyślamy, a tym samym przyczynia się do rozwoju, mimo wyraźnych deficytów.
PROGRAM UKRYTY
Istotą programu ukrytego jest to, co szkoła wpaja młodym ludziom do niej uczęszczającym, mimo że to „coś” wcale nie zostało zaplanowane (Ph. Jackson).
Ukryte programy szkoły mogą być zróżnicowane pod względem:
• treści i zakresu oddziaływania,
• obszaru występowania (koncepcja wiedzy, ocenianie wewnątrzszkolne, zagospodarowanie przestrzeni),
co wynika z faktu, że każda społeczność szkolna tworzy własną odrębną kulturę szkoły.
TEORIA SPOŁECZNEGO UCZENIA SIĘ A.BANDURY
„Rób to, co ci mówię, a nie to, co ja robię”
UKRYTY PROGRAM (hidden curriculum)
program ukryty szkoły to powtarzalny element doświadczenia ucznia o charakterze edukacyjnym, wywołujący u niego wychowawczo ważne konsekwencje, które nie są zawarte w żadnym oficjalnie realizowanym programie nauczania i wychowania lub w innych założeniach polityki oświatowej ani też w intencjonalnych projektach działań nauczyciela, administracji szkoły, autorów podręczników czy władz oświatowych.
• Obszary występowania ukrytego programu szkoły :
A)Wiedza
b) Ocenianie
c) Przestrzeń
Rodzaje przestrzeni:
a) Trwała
b) Półtrwała: charakter społeczny lub odspołeczny
c) Nieformalna
Proksemika - (ang. proxemity – bliskość, sąsiedztwo) – dyscyplina badawcza zajmująca się analizą biologicznie lub kulturowo uwarunkowanych rytuałów „posługiwania się” przestrzenią jako sposobem oddziaływań komunikacyjnych
Przestrzeń personalna - obszar o niewidzialnych granicach otaczający jednostkę, do którego nie są wpuszczani intruzi, obszar bezpośrednio otaczający jednostkę, w którym przebiega większość interakcji z innymi.
Cztery strefy przestrzeni personalnej:
• a) strefa publiczna powyżej 350 cm
• b) strefa społeczna od 120 cm do 350 cm
• c) strefa osobista od 45 cm do 120 cm
• d) strefa intymna 15 cm do 45 cm
Strefa intymna
• - Od 15 cm od powierzchni ciała do odległości 40-45 cm
• Przekroczenie 15 cm – związane jest z kontaktami fizycznymi
• Wstęp do tej strefy mają ludzie, z którymi łączy nas szczególny związek emocjonalny
• W przestrzeni intymnej można przeżywać poczucie bliskości, ale w tej strefie możliwa jest także agresja fizyczna.
• Naruszenie tej strefy – odczuwane jako „akt inwazji ” przestrzennej, poczucie dyskomfortu.
• Osoby niepożądane – poczucie zagrożenia, mechanizmy obronne.
• Strefa osobista/ prywatna - Pomiędzy 45 a 120 cm od naszego ciała
• Poczucie normalności kontaktów, „bycie sobą”.
...
czymogedostackakauko