CHARAKTERYSTYKA ROZWOJU FIZYCZNEGOI MOTORYCZNEGO DZIECKA – OKRES NIEMOWLĘCY
Okres niemowlęcy trwa do końca 12 miesiąca życia.
Jest to faza najintensywniejszego rozwoju somatycznego i motorycznego w całym okresie życia zewnątrzłonowego.
W ciągu tego okresu:
• zwiększa się długość ciała o 25cm (50%) długości urodzeniowej. Najintensywniejsze przyrosty obserwuje się w I kwartale życia ok. 10cm.
• zwiększa się masa ciała o 6-7kg ; urodzeniową masę ciała podwaja ok. 5mż, potraja w 9mż,
• największy przyrost masy ciała występuje ok. 9mż.
• średnie miesięczne przyrosty masy ciała wynoszą w I półroczu – 600g, w II – 500g.
• obwód głowy powiększa się w ciągu roku o ok. 10cm,
• obwód klatki piersiowej o ok. 12cm,
• wyrównanie obwodu głowy i klatki piersiowej następuje ok. 3mż.
• ciemiączko przednie zmniejsza się ok. 6mż, a zamyka się między 9 a 18mż,
• ciemiączko tylne zarasta ok. 6tyg. życia.
Proporcje ciała niemowlęcia w pierwszych 2mż nie odbiegają znacznie od proporcji noworodka.
• od 3mż. obserwuje się szybkie tempo wzrastania kośćca i stopniowe przekształcanie się proporcji ciała (w wyniku intensywnego wzrastania kończyn dolnych).
• zmienia się grubość tkanki podskórnej tłuszczowej: do 6mż obserwuje się wyraźny przyrost, od 7-8 – powolne, lecz wyraźne zmniejszanie.
Zawiązki 20 zębów mlecznych tworzą się między 2-4 miesiącem ciąży. Do urodzenia trwa ich mineralizacja.
• pierwsze zęby mleczne wyżynają się ok. 6mż (zwykle w żuchwie),
• przeciętnie co miesiąc wyżyna się jeden ząbek,
• w 12mż dziecko ma już 6-8 zębów.
Zakres wieku wyrzynania się zębów mlecznych
Wraz z rozwojem funkcji statycznych wytwarzają się krzywizny kręgosłupa:
• lordoza szyjna ok.3-4mż,
• kifoza piersiowa,
• lordoza lędźwiowa.
• występuje rozwój ruchów lokomocyjnych i pionizacja ciała.
• ukształtowanie chwytu „obcęgowego” z przeciwstawieniem kciuka – umożliwia dalszy rozwój ruchów manipulacyjnych.
Etapy rozwoju mowy:
1 rok
• głużenie (gruchanie)2-2mż- gli, tli, kli, gla, bli, ebw,
• gawożenie 6-12mż– zespół sylab bez znaczenia – ma-ma, ta-ta, la-la,
• około 9mż następuje faza naśladowania i powtarzania dźwięków,
• pod koniec I roku życia rozpoczyna się postępujący rozwój mowy (wskazywanie osób, czynności: mama, da.
2 rok -okres wyrazu:
• opanowanie samogłosek i spółgłosek (p,b,m,t,d,n,l,k,ś,ć,dź),
• wypowiadanie pojedynczych wyrazów, wyrazy-zdania,
• wymawianie pierwszej sylaby lub końcówki wyrazu: ne-nie, da-daj, ampa-lampa, baba ała–baba dała, buti es-buty są.
3 rok -okres zdania:
• używanie pozostałych głosek,
• zasób słów: 800-1500 wyrazów,
• dominują wypowiedzi dwuczłonowe, podmiot orzeczenie, zdania pytające, rozkazujące,
• brzmienie wielu znaków nie jest jeszcze prawidłowe – tlofe -trochę, duźa -duża, siupka-zupka, liba- ryba, tata banzie jadła- tata będzie jadł, ja nie mam sianki -nie mam sukienki.
CHARAKTERYSTYKA ROZWOJU PSYCHICZNEGO DZIECKA – OKRES NIEMOWLĘCY
Dziecko w momencie urodzenia wyposażone jest w dziedziczne mechanizmy fizjologiczne (odruchy bezwarunkowe), które w najwcześniejszym okresie życia determinują jego reakcje na bodźce z otoczenia (odruchy).
Jedne z nich wcześnie zanikają, inne utrzymują się w toku rozwoju np.: odruch ssania, kichania, źreniczny.
Reakcje odruchowe po urodzeniu zależą głównie od czynności ośrodków podkorowych.
Stopniowe włączanie się czynności kory mózgowej powoduje powstawanie odruchów warunkowych i w efekcie działanie świadome, celowe, dowolne.
Stanowi to główną cechę życia psychicznego.
Okres niemowlęcy to ścisłe zespolenie rozwoju procesów poznawczych z rozwojem funkcji ruchowych dlatego mówimy o rozwoju psychoruchowym dziecka.
Rozwój ten przebiega według prawa cefalokaudalnego (głowowo – ogonowego).
Zmiany w zakresie dużej motoryki to kolejne fazy rozwoju: ruchów gałek ocznych, głowy, szyi, rąk, tułowia i nóg (początkowo w pozycji leżącej, później siadania, siedzenia, stawania, stania).
Zmiany w zakresie małej motoryki (umiejętność sięgania, chwytania, manipulacji przedmiotami) przebiegają zgodnie z prawem proksymodystalnym.
Zgodnie z nim niemowlę poruszając rączkami najpierw używa wyłącznie stawów barkowych, stopniowo włącza stawy łokciowe, nadgarstkowe, śródpaliczkowe (pod koniec 1rż).
W rozwoju chwytania rozróżnia się cztery stadia:
• chwytanie łokciowo – dłoniowe (4 – 5mż),
• chwytanie dłoniowe proste (zgarnianie ok. 5 – 6mż),
• chwyt nożycowy (ok. 7 – 8mż)
• chwyt pęsetkowy (ok. 9mż)
Prawidłowy rozwój dziecka zależy od zaspokajania potrzeb psychicznych:
• bezpieczeństwa,
• bliskiej więzi emocjonalnej z matką,
• potrzeby aktywności i ruchu,
• poznawania świata.
36 mż.
ŻYWIENIE DZIECI ZDROWYCH
Prawidłowe żywienie zapewnia dziecku dobry stan zdrowia i jest najwłaściwszym rodzajem profilaktyki wielu schorzeń.
Żywność dla dzieci powinna być odpowiednio dobrana pod względem jakości, ilości, urozmaicona i akceptowana smakowo.
Indywidualne zapotrzebowanie żywieniowe zależy od predyspozycji genetycznych. Powinno zapewnić:
• prawidłowe wzrastanie,
• zapobiegać niedoborom,
• chronić przed chorobami cywilizacyjnymi (choroby układu krążenia, alergiczne, nowotworowe i inne).
Zapotrzebowanie energetyczne
• zapotrzebowanie energetyczne jest różne u dzieci w różnym wieku.
• u dzieci w pierwszym półroczu 108 kcal/kg mc./dobę, w drugim półroczu 96 kcal/kg mc./dobę.
Niemowlęta w I półroczu życia powinny otrzymywać jedynie pokarm matki, oraz witaminę D (400 – 800 j.m.).
Po 1 rż. zaleca się podawanie witaminy D dzieciom, które nie zjadają odpowiedniej ilości mleka (600-1000ml).
Ogólne zasady wprowadzania nowych posiłków
W II półroczu do diety wprowadza się nowe produkty – bezglutenowe:
• przetwory warzywne (marchew, ziemniaki),
• przetwory owocowe (jabłka, maliny, porzeczki, morele, brzoskwinie, wiśnie).
W 7mż dodajemy do diety mięso (drób, cielęcinę, wołowinę).
W następnych miesiącach wprowadzamy żółtko, biszkopty bezglutenowe, chrupki kukurydziane,
Kolejność wprowadzanych produktów
Wprowadzenie nowych pokarmów dostarcza nieznanych wrażeń smakowych.
Jest konieczne do prawidłowego rozwoju odruchu jedzenia łyżeczką, żucia, gryzienia i połykania posiłków stałych,
Po posiłku należy przystawić dziecko do piersi (jako działanie ochronne przed reakcjami alergicznymi wywołanymi przez obcogatunkowe białko).
Nowe produkty podajemy w małych ilościach.
Po upewnieniu się, że nie ma objawów nietolerancji wprowadzamy kolejny produkt.
Nie wprowadzać jednocześnie kilku produktów.
Najpierw należy wprowadzać warzywa i owoce uprawiane w naszym kraju.
Przestrzegać diety bezglutenowej:
• do 9mż. (stare zalecenia),
• podawać gluten od 5-6mż. pod osłoną mleka kobiecego – (2-3g tj. pół łyżeczki kleiku pszennego).
zovie666