Wynik finansowy
Każda firma dąży do osiągnięcia poprzez swoją działalność wymiernych korzyści ekonomicznych. Podstawową miarą oceny gospodarczych poczynań danego podmiotu jest jego wynik finansowy.
Wynik finansowy przedsiębiorstwa = przychody - koszty ich uzyskania.
Dodatni wynik finansowy oznacza zysk, natomiast ujemny to strata.
Przychód stanowi wartość sprzedanych przez firmę usług lub towarów. Wielkość uzyskanego przychodu zależy od wielkości sprzedaży i od poziomu cen. Wzrost cen albo wzrost ilości sprzedawanych wyrobów spowoduje więc wzrost przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej.
Ponadto do przychodów zalicza się także wpływy ze sprzedaży składników majątku trwałego (jeśli nie są już przydatne w dalszej działalności) oraz odsetki otrzymane z udzielonych pożyczek lub lokat bankowych.
Aby jednak możliwe stało się osiągnięcie jakichkolwiek przychodów, firma musi ponosić koszty swojej działalności.
Wśród podstawowych kosztów przedsiębiorstwa możemy wyróżnić:
· wynagrodzenia i inne świadczenia na rzecz pracowników;
· zużycie surowców, materiałów i energii;
· podatki;
· amortyzacja;
· usługi obce, czyli usługi innych podmiotów (np. transportowe, informatyczne, remontowe itp.),
Ponadto, ze względu na wpływ wielkości sprzedaży (produkcji) na poziom kosztów, wyróżniamy:
• koszty stałe,
• koszty zmienne.
Koszty stałe to koszty, których poziom nie zależy od wielkości produkcji lub sprzedaży. Koszty te są więc ponoszone zawsze, niezależnie od tego, czy dana firma produkuje (sprzedaje) jakiekolwiek towary lub usługi.
Natomiast koszty zmienne mają bezpośredni związek z wielkością produkcji lub sprzedaży (np. zużycie materiałów, surowców i energii).
Zestawienie osiągniętych przychodów i poniesionych kosztów w danym przedziale czasu umożliwia obliczenie zysku lub straty danego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. O ile jednak zysk stanowi podstawowy cel firmy, to strata nie ma charakteru celowego. Strata może wynikać nie tylko z nadwyżki kosztów nad przychodami, ale także ze zdarzeń nadzwyczajnych, takich jak pożar, kradzież, powódź (tzw. Strata nadzwyczajna).
Zysk pozwala ocenić skuteczność działania danej firmy, czyli jej efektywność. Dla przedsiębiorców inwestujących swój kapitał w działalność gospodarczą istotne jest, czy ich środki są efektywnie wykorzystane, a więc czy przynoszą większe zyski niż lokata bankowa. Do oceny zyskowności podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą służą tzw. wskaźniki zyskownosci. Pozwalają one porównywać wyniki osiągane przez firmę w różnych okresach oraz porównywać daną firmę z innymi podmiotami.
Do podstawowych wskaźników zyskownosci należą:
• wskaźnik zyskownosci majątku, który określa udział zysku w majątku przedsiębiorstwa (gdzie: Z — zysk, M — majątek przedsiębiorstwa)
Z
W = --- x 100%
M
• wskaźnik zyskownosci kapitałów własnych (gdzie: Z — zysk, K — kapitały własne przedsiębiorstwa)
W = ---- x 100%
K
• wskaźnik zyskownosci sprzedaży (gdzie: Z — zysk, S — wartość sprzedaży)
W= ---- x 100%
S
Wynik finansowy jest oceną działalności przedsiębiorstwa, podstawą do rozliczeń finansowych z budżetem (z tytułu podatku dochodowego), a także z właścicielami przedsiębiorstwa z tytułu dywidendy (w spółkach prawa handlowego).
Przedsiębiorstwa nie mogą sobie dowolnie ustalać wyniku finansowego. Sposób ustalania wyniku finansowego dla celów bilansowych został ściśle określony w ustawie o rachunkowości oraz rachunku zysków i strat, będących jednym z załączników tejże ustawy.
Rachunek zysków i strat firmy Computerland za 2002 rok (w tys. zł)
Podstawowym sprawozdaniem finansowym jest rachunek zysków i strat
(rachunek wyników), który, jak wskazuje jego nazwa, informuje o wysokości
zysku lub straty w danym okresie.
Rachunek zysków i strat za rok 2002
kwota w tys. zł
Przychody netto ze sprzedaży
502 340
Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów
300 610
Zysk (strata) brutto ze sprzedaży
201 730
Koszty sprzedaży
17 187
Koszty ogólnego zarządu
157 670
Zysk (strata) ze sprzedaży
26 873
Pozostałe przychody operacyjne
3 064
Pozostałe koszty operacyjne
4 332
Zysk (strata) na działalności operacyjnej
25 605
Przychody finansowe
14 737
Koszty finansowe
22 683
Zysk (strata) na działalności gospodarczej
17 659
Zyski nadzwyczajne
Straty nadzwyczajne
Zysk (strata) brutto
Podatek dochodowy
5 371
Zysk (strata) netto
12 288
Punktem wyjścia do sporządzenia tego zestawienia jest wielkość przychodu ze sprzedaży. Od niego odejmujemy koszty produkcji sprzedanych wyrobów. W ten sposób obliczymy zysk brutto na sprzedaży.
Odjęcie od niego kosztów sprzedaży oraz kosztów ogólnego zarządu da nam zysk na sprzedaży.
Uwzględnienie pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych da nam zysk z działalności operacyjnej.
Kolejnym elementem rachunku zysków i strat są przychody i koszty finansowe. Na przychody składają się na przykład dochody odsetkowe z lokat bankowych czy zysk ze zbycia akcji. Koszty finansowe to przede wszystkim koszty odsetek od kredytów. Po dodaniu do zysku operacyjnego przychodów finansowych i odjęciu kosztów finansowych otrzymujemy zysk na działalności gospodarczej.
Po skorygowaniu o wielkość zysków i strat nadzwyczajnych uzyskujemy zysk brutto.
Po odjęciu należnego podatku dochodowego i ewentualnych innych obciążeń - otrzymujemy w końcu wielkość zysku netto. Zysk ten dzielony jest na wynagrodzenie właścicieli firmy (dywidendy), choć z reguły część zysku pozostaje w przedsiębiorstwie, zwiększając jego kapitał własny.
edytas14