Odroczony podatek dochodowy.pdf

NR 62 (1171) PONIEDZIAŁEK 29 MARCA 2004

Księgowość i Płace

TYGODNIK DLA KSIĘGOWYCH I FINANSISTÓW

TEMAT TYGODNIA

W NUMERZE

Odroczony podatek

dochodowy

OPINIE – KOMENTARZE ........................... 2

TEMAT TYGODNIA

Różnice między wynikiem podatkowym

i bilansowym ...................................................... 3–6

Kogo dotyczy podatek odroczony? .................... 3

Różnice przejściowe i stałe ................................ 3

Tworzenie rezerwy na odroczony podatek do-

chodowy .................................................................. 4

Aktywa z tytułu odroczonego

podatku dochodowego.......................................... 5

Odroczony podatek dochodowy

w sprawozdaniu finansowym.............................. 5

Wpływ odroczonego

podatku na wynik finansowy............................... 6

Rachunek zysków i strat i ewidencja ............... 6

ARCHIWUM PODATNIKA

Może podpisać doradca,

czasem musi podatnik.......................................... 7

Obciążenie odsetkami spółki

czy wspólników...................................................... 7

Akcyza w koszty, ale z wyjątkiem ..................... 7

VAT 2004

Nowa ustawa pełna pułapek............................... 8

PODATKI DOCHODOWE

Opóźnienie bez podatku..................................... 10

VAT w cenie nieopodatkowany ......................... 11

Ulga nie dla wszystkich ..................................... 11

RACHUNKOWOŚĆ

W drodze do absolutorium ................................ 12

EWIDENCJE – PORADY

Różnice kursowe koniecznie „per saldo”....... 13

Zerowa wartość księgowa ................................ 13

PŁACE

Rekompensata za utracone

miejsce pracy....................................................... 15

EKSPERT WYJAŚNIA

Błędy w odroczonym podatku dochodowym.... 4

Jaka odpowiedzialność za zobowiązania ......... 7

Transakcje trójstronne w ustawie o VAT.......... 9

Przepisy przejściowe w zmienionym CIT....... 10

Jak opodatkowana jest sprzedaż

akcji pracowniczych ........................................... 11

Kiedy zaliczyć wydatek do kosztów ................ 11

Jaka stawka za badanie bilansu...................... 12

Czym są instrumenty finansowe ...................... 13

Odprawa za wypowiedzenie.............................. 15

ZMIANY PRAWA .............................................16

■

Kogo dotyczy odroczony podatek dochodowy

■

Różnice przejściowe i stałe

■

Kiedy tworzymy rezerwy

■

Jak ustalamy aktywa

■

Wpływ odroczonego podatku

na wynik finansowy

■

Odroczony podatek w sprawozdaniu

finansowym

■

Jak uniknąć błędów ustalając aktywa

i tworząc rezerwy

W każdej jednostce gospodar-

czej występują sytuacje powodu-

jące przejściowe różnice między

wartością bilansową składników

aktywów i pasywów a ich warto-

ścią podatkową. Dzięki instytu-

cji odroczonego podatku docho-

dowego możliwe jest uwzględ-

nienie już w bieżącym okresie

sprawozdawczym wpływu na wy-

sokość obciążenia podatkowego,

jaki będzie miał miejsce w przy-

szłych okresach sprawozdaw-

czych.

TEMAT TYGODNIA PRZYGOTOWAŁA WIESŁAWA MOCZYDŁOWSKA

WIĘCEJ STR. 3–6

PORADY

INTERWENCJE

Odroczony podatek dochodowy

Jeżeli w przyszłości stawki podatku

dochodowego byłyby inne dla róż-

nych lat podatkowych, należy to

uwzględnić, pod warunkiem że staw-

ki takie zostały prawnie określone na

dzień bilansowy.. . . . . . . . . . . . str. 5

Przepaść między szansami a praktyką

Osoby prowadzące działalność gospodarczą,

które mają obowiązek zakupu kasy fiskalnej

mogą skorzystać z ulgi i odliczyć część ponie-

sionych wydatków. Jeśli jednak nie chcą zwra-

cać wykorzystanej ulgi, to przez trzy lata nie

mogą zakończyć prowadzenia działalności. Po-

datnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie

obrotu i kwot podatku należnego w obowiązu-

jących terminach, mogą odliczyć od tego po-

datku kwotę wydatkowaną na zakup każdej

z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień roz-

poczęcia (powstania obowiązku) ewidencjono-

wania w wysokości 50 proc. jej ceny zakupu

(bez podatku od towarów i usług), nie więcej

jednak niż 2500 zł.

Odpowiedzialność za zobowiązania

Osoba fizyczna, prowadząc działal-

ność na podstawie wpisu do ewiden-

cji działalności gospodarczej, odpo-

wiada za długi związane z prowadzo-

ną przez siebie działalnością całym

swoim majątkiem.. . . . . . . . . . str. 7

Więcej na str. 2

REKLAMA

Transakcje trójstronne

Transakcją trójstronną, zgodnie z no-

wą ustawą o VAT, jest transakcja,

w której uczestniczą trzy podmioty

A, B, C, każdy z siedzibą w innym

państwie członkowskim. . . . . str. 9

Cofnięcie wypowiedzenia

Anulowanie wypowiedzenia umowy

o pracę uzależnione jest od zgody

pracownika. . . . . . . . . . . . . . str. 15

www.gazetaprawna.pl

2 Opinie – komentarze

KSIĘGOWOŚĆ I PŁACE

GAZETA PRAWNA NR 62 (1171) 29 MARCA 2004

TERMINARZ PODATNIKA

I PŁATNIKA

LICZBY DNIA

◗ wpłata z zysku przez przedsiębiorstwa

państwowe i jednoosobowe spółki Skar-

bu Państwa,

◗ płatnicy, którym pracownicy złożyli

oświadczenie PIT-12, dokonują rocznego oblicze-

nia podatku tych pracowników (PIT-40).

W ostatecznym rozliczeniu za 2003 r., dokonanym

przez płatnika, może się okazać, że płatnik będzie

musiał dokonać dopłaty do podatku należnego lub

może wystąpić nadpłata. Niedopłata ma miejsce

w sytuacji, gdy zaliczki potrącone w ciągu roku po-

datkowego okażą się mniejsze niż kwota podatku na-

leżnego. Płatnik może również uzyskać nadpłatę po-

datku, gdy zaliczki potrącone w ciągu roku podatko-

wego okażą się wyższe niż kwota należnego podatku.

Jeżeli w wyniku sporządzonego przez płatnika rozli-

czenia podatku okaże się, że do podatku należnego

trzeba dopłacić, wówczas płatnik dokonuje potrące-

nia tej kwoty z wynagrodzenia pracownika za ma-

rzec lub na wniosek pracownika za kwiecień. Jeżeli

podatnikiem jest emeryt lub rencista, pracodawca za-

wsze potrąca odpowiednią kwotę z wynagrodzenia za

kwiecień (tu wniosek nie jest potrzebny).

W przypadku nadpłaty pracodawca-płatnik

uwzględnia nadpłatę podatku przy obliczaniu zalicz-

ki za marzec kolejnego roku, czyli jeżeli nadpłata bę-

dzie miała miejsce w rozliczeniu za 2003 r., płatnik

powinien ją skorygować w rozliczeniu za marzec

2004 r. W takim przypadku podatnik nie otrzymuje

gotówki. Otrzymanie gotówki przez pracownika-po-

datnika w ramach zwrotu nadpłaconego podatku nie

jest jednak wykluczone. Taka sytuacja może mieć

miejsce, gdy kwota nadpłaty okaże się wyższa niż za-

liczka na podatek dochodowy należna za marzec ro-

ku następującego po roku podatkowym, czyli w na-

szym przypadku chodzi o marzec 2004 r. Jeżeli tak

się zdarzy, płatnik ma obowiązek zwrócić podatniko-

wi nadpłatę podatku w gotówce. Gotówka wypłaca-

na przez płatnika pochodzi z zaliczek pobranych od

jego pracowników, przekazywanych do urzędu skar-

bowego w kolejnych miesiącach.

Limit przychodu uprawniający

do opodatkowania w formie

ryczałtu i liczba podatników

opłacających ryczałt

w latach 1994-2002

Limit przychodu uprawniający

do opodatkowania w formie

ryczałtu (w zł)

Liczba podatników

opłacających ryczałt

Źródło: Ministerstwo Finansów

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

KOMENTARZ

Ważny będzie cel przepisu, nie litera

N iespełna miesiąc pozostał nam do

wstąpienia d o Unii Europejskiej.

Przez ten czas musimy, my oby-

watele, przedsiębiorcy, księgowi, ale także

i urzędnicy, i sędziowie nauczyć się choćby

w podstawowych zrębach prawa europej-

skiego. Nauka to będzie ciężka, gdyż tłu-

maczeń przepisów unijnych jest niewiele,

a te, które są zawierają błędy. Miejmy na-

dzieję, że uniknie się ich przy publikacji

w Dzienniku Urzędowym Wspólnot.

Jednak przy czytaniu i stosowaniu unij-

nych dyrektyw i rozporządzeń trzeba bę-

dzie zwracać uwagę nie tylko na literalne

brzmienie przepisów, ale przede wszystkim

na cel, jaki ustawodawca chciał osiągnąć

wprowadzając daną regulację. Stosowanie

wykładni celowościowej, która tak trudno

przychodzi, obecnie będzie wymagało od

nas przebudowy myślenia o prawie. Prawo

europejskie stworzono dla sprawniejszego

obrotu gospodarczego między jej członka-

mi, nie zaś dla urzędników. Ponieważ pra-

wo unijne jest dla firm, to przedsiębiorstwa

mogą mieć roszczenia wobec siebie, wobec

władz i organów Unii, a także wobec

państw (i odwrotnie – państwa wobec sie-

bie i przedsiębiorstw). Sądy w takich spo-

rach kierują się trzema podstawowymi zasa-

dami: swobodą przepływu towarów i usług,

ludzi i kapitału. Gdyby jednak nastąpiła ja-

kakolwiek zmowa między przedsiębiorca-

mi, dyskryminująca inne podmioty, wtedy

ingeruje organ unijny: urzędnik lub sędzia.

Polski sędzia czy urzędnik skarbowy,

przedsiębiorca wreszcie będzie musiał po

1 maja znać główne zasady unijnych dy-

rektyw i działać tak, by nie wychodzić po-

za ramy celu, dla jakiego przepisy te zo-

stały powołane. Dla przykładu zacytuję

jedną z sentencji podatkowych Europej-

skiego Trybunału Sprawiedliwości:

„...środki specjalne będące przedmiotem

sporu (...) powinny pozwalać państwu

członkowskiemu osiągać cele wytyczone

prawem krajowym przy jak najmniejszym

naruszeniu celów

i zasad prawa

wspólnotowego.”

W cytowanym wyroku Trybunał bronił

fundamentalnego prawa do odliczenia

podatku naliczonego i zasady proporcjo-

nalności wyrażonej w VI Dyrektywie.

Trybunał nie wgłębiał się w treść prawa

krajowego, nie analizował słowo po sło-

wie przepisów, w tym wypadku – belgij-

skich, lecz starał się dociec, czy sens

i istota porządku prawnego panującego

w Unii nie zostały naruszone. Może się

wiec niedługo okazać, że pragmatyzm eu-

ropejskiego prawa stanie się sprzymie-

rzeńcem polskich przedsiębiorców, że

prawo unijne surowo chroniące swe eko-

nomiczne cele będzie orężem walki z fi-

skalizmem państwa. Może utrata odrobi-

ny suwerenności państwa przyczyni się

do większej wolności jednostki?

◗ przekazanie podatnikowi przez płat-

nika rocznego obliczenia podatku na

druku PIT–40,

◗ podatnicy podatku dochodowego od

osób prawnych mają złożyć w urzędzie

skarbowym zeznanie o wysokości osiągniętego do-

chodu lub poniesionej straty CIT-8 (dotyczy to po-

datników, których rok podatkowy jest równy roko-

wi kalendarzowemu).

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych

zobowiązani są składać zeznanie o wysokości uzy-

skanego w roku podatkowym dochodu lub poniesio-

nej straty – CIT-8. W odróżnieniu od podatników po-

datku dochodowego od osób fizycznych zeznanie ta-

kie podatnicy podatku dochodowego od osób praw-

nych dotychczas składali dwukrotnie. Były to: tzw. ze-

znanie wstępne i ostateczne. Ten stan rzeczy uległ jed-

nak zmianie. W wyniku nowelizacji ustawy o podat-

ku dochodowym od osób prawnych, dokonanej usta-

wą z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o podat-

ku dochodowym od osób prawnych, zniesiono obo-

wiązek składania zeznania ostatecznego. Przepisy te

mają zastosowanie do dochodów (strat) uzyskanych

od 1 stycznia 2003 r. Oznacza to, że podatnicy rozli-

czający się za rok podatkowy 2003 składają już tyl-

ko jedno zeznanie.

Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska

INTERWENCJE

Przepaść między szansami a praktyką

z tytułu zakupu kasy rejestrującej, a co z te-

go wynika była zobowiązana oddać pienią-

dze fiskusowi. – Dodać należy, iż niestety,

ale zupełnie niepotrzebnie podatniczka po-

nosiła koszty na „serwisowanie kasy” po

zakończeniu prowadzonej działalności go-

spodarczej – powiedziała Iwona Sługocka,

rzecznik prasowy Izby Skarbowej we Wro-

cławiu.

O odpowiedź na powyższe pytania po-

stanowiliśmy również zapytać eksperta

z firmy zajmującej się doradztwem podat-

kowym. Jak nam wyjaśnił Wojciech Śliż

z działu doradztwa podatkowego Pricewa-

terhouseCoopers, zgodnie z par. 9 ust.

3 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 2002 r.

(Dz.U. nr 234, poz. 1971 z późn. zm.), po-

datnicy są obowiązani do zwrotu odliczo-

nych lub zwróconych im kwot wydatkowa-

nych na zakup kas rejestrujących m.in.

w przypadku, gdy w okresie trzech lat od

dnia rozpoczęcia ewidencjonowania za-

przestaną ich używania lub zaprzestaną

działalności. Prawdopodobnie właśnie fakt

zaprzestania używania lub zakończenia

działalności był powodem żądania skiero-

wanego do podatniczki przez urząd skar-

bowy.

Przy ocenie prawidłowości postępowania

urzędu należy przede wszystkim zbadać,

czy w analizowanym przypadku rzeczywi-

ście wystąpiła jedna z wymienionych sytu-

acji. Zgodnie z par. 5 ust. 8 rozporządzenia

ministra finansów z dnia 4 lipca 2002 r.

w sprawie kryteriów i warunków technicz-

nych, którym muszą odpowiadać kasy fi-

skalne, oraz warunków stosowania tych kas

przez podatników (Dz.U. nr 108, poz. 948),

zakończenie pracy w trybie fiskalnym przez

każdą kasę wymaga sporządzenia z udzia-

łem pracownika urzędu skarbowego proto-

kołu czynności odczytania zawartości pa-

mięci fiskalnej kasy rejestrującej. W czyn-

ności tej powinien brać udział również ser-

wisant kasy, który obok użytkownika i pra-

cownika urzędu skarbowego podpisuje pro-

tokół. – Z pytania podatniczki wynika, iż

kasa fiskalna w dalszym ciągu była serwiso-

wana, więc należałoby przyjąć, iż protokół

taki nie był sporządzony. Biorąc pod uwagę

literalne brzmienie cytowanego przepisu,

trudno jest zatem mówić o zaprzestaniu

używania kasy lub zakończeniu działalno-

ści prowadzonej z użyciem kasy. Jeżeli za-

tem podatnik nie zakończył w sposób for-

malny prowadzonej przez siebie działalno-

ści gospodarczej, a jedynie zaprzestał jej

wykonywania, wydaje się, iż istnieją szanse

na pozytywne rozstrzygniecie sporu z urzę-

dem skarbowym – dodał Wojciech Śliż.

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

problemy związane z wykorzysta-

ną ulgą na zakup kasy fiskalnej.

Podatniczka kupiła kasę fiskalną, skorzy-

stała z przysługującej jej ulgi, ale zakończy-

ła działalność po roku. Żeby nie stracić

prawa do ulgi, przez brakujące dwa lata wy-

dawała pieniądze na serwisowanie kasy,

czyli zachowywała się tak, jakby dalej pro-

wadziła działalność. Jednak urząd skarbo-

wy nakazał jej zwrócić ulgę. Podatniczka

pyta, co w takiej sytuacji może zrobić? Czy

urząd słusznie postąpił? I co z wydatkami,

które ona poniosła na serwisowanie kasy?

O odpowiedź na powyższe pytanie zwró-

ciliśmy się do Izby Skarbowej we Wrocła-

wiu. W odpowiedzi usłyszeliśmy, że zgod-

nie z treścią par. 9 ust. 3 pkt 2 rozporzą-

dzenia ministra finansów z dnia 23 grudnia

2003 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U.

nr 234, poz.1971), podatnicy są obowiązani

do zwrotu odliczonych lub zwróconych im

kwot wydatkowanych na zakup kas rejestru-

jących w przypadku, gdy w okresie trzech

lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania

zaprzestaną działalności.

Jak wynika z treści pytania, podatniczka

skorzystała z przysługującej ulgi, a następ-

nie po roku zaprzestała prowadzenia dzia-

łalności. Zgodnie zatem z podaną powyżej

regulacją prawną straciła prawo do ulgi

Księgowość i Płace

01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel. (22) 530 40 35, 530 40 40, fax 530 40

39, w Internecie: www.gazetaprawna.pl, e-mail: gp@infor.pl

Redaktor prowadzący: Marek Kutarba, tel. 530 40 23.

Sekretarz redakcji: Krystyna Kanecka, tel. 530 40 24.

Kierownicy działów: Marek Kutarba – podatki, rachunkowość, tel. 530 40 23;

Małgorzata Jankowska – prawo pracy, tel. 530 42 48;

Biuro Reklamy: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,tel.: (0–22) 530 44 61,

530 40 26–29, fax (0-22) 530 40 25.

Fotoskład: Jacek Obrusiewicz tel. (0–22) 530 41 23;

Produkcja: Elżbieta Stamler, tel. 530 42 24.

Druk: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27, 03-230 Warszawa

MARCA

2004

MARCA

2004

N iektórzy czytelnicy „GP” mają

www.gazetaprawna.pl

KSIĘGOWOŚĆ I PŁACE

GAZETA PRAWNA NR 62 (1171) 29 MARCA 2004

Odroczony podatek dochodowy 3

Różnice między wynikiem

podatkowym i bilansowym

Odroczony podatek do-

chodowy to jedno

z trudniejszych i mało

lubianych przez księgo-

wych zagadnień i obszarów rachunko-

wości. Obecnie obowiązujące w Polsce

prawo bilansowe jest w tym obszarze

właściwie zbieżne z rozwiązaniami pro-

ponowanymi przez Międzynarodowe

Standardy Rachunkowości. Znowelizo-

wana ustawa o rachunkowości wprowa-

dziła rozwiązania oparte na postanowie-

niach Międzynarodowego Standardu

Rachunkowości (MSR) nr 12 – „Podatki

dochodowe”. Ustawodawca wycofał się

jednak z nałożenia obowiązku naliczania

podatku odroczonego przez wszystkich

podatników podatku dochodowego od

osób prawnych, u których zaistnieją sy-

tuacje powodujące taką konieczność.

Kolejna, obowiązująca od 16 stycznia

br., nowelizacja ustawy o rachunkowo-

ści zwolniła część podatników z tego

obowiązku. Podatnicy prowadzący księ-

gi rachunkowe, których sprawozdania

finansowe nie podlegają obowiązkowe-

mu badaniu przez biegłych rewidentów,

nie muszą ustalać aktywów i tworzyć re-

zerw z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego.

Kogo dotyczy podatek odroczony?

Zagadnienie odroczonego podatku dochodowego dotyczy podatników podatku

dochodowego od osób prawnych. Podatnicy ci, w określonych sytuacjach, mu-

szą tworzyć rezerwy na podatek odroczony i wykazywać aktywa z tytułu odroczo-

nego podatku dochodowego na dzień bilansowy, szczególnie w przypadku zaist-

nienia różnic przejściowych między wynikiem rachunkowym a podatkowym.

nia podstawy obliczenia podatku dochodo-

wego, to wartość podatkowa aktywów jest

ich wartością księgową. Wysokość rezerwy

i aktywów z tytułu odroczonego podatku

dochodowego ustala się przy uwzględnia-

niu stawek podatku dochodowego obowią-

zujących w roku powstania obowiązku po-

datkowego. Rezerwa i aktywa z tytułu od-

roczonego podatku dochodowego wykazy-

wane są w bilansie oddzielnie. Rezerwę

i aktywa można kompensować, jeżeli jed-

nostka ma tytuł uprawniający ją do ich jed-

noczesnego uwzględnienia przy obliczaniu

kwoty zobowiązania podatkowego.

Obowiązujące od 1 stycznia 2002 r.

zmiany w ustawie z dnia 29 września

1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.)

wprowadziły odmienne podejście do po-

datku odroczonego. Zmieniło się ono

z podejścia wynikowego na podejście bi-

lansowe. Spowodowało to konieczność

zdefiniowania różnic przejściowych oraz

pojęcia wartości podatkowej aktywów

i pasywów. Wprowadzony został do pol-

skiego prawa bilansowego obowiązek two-

rzenia zarówno rezerwy na podatek odro-

czony, jak i ustalania aktywów z tytułu od-

roczonego podatku (z uwzględnieniem za-

sady ostrożności) oraz ich aktualizacji

(weryfikacji) w przypadku zmiany stawki

podatku dochodowego. Należy podkre-

ślić, iż zakres podmiotów, których doty-

czy obowiązek tworzenia rezerw i ustala-

nia aktywów z tytułu odroczonego podat-

ku dochodowego został ograniczony. Od

16 stycznia br. wskutek nowelizacji usta-

wy o rachunkowości, wprowadzonej no-

welizacją ustawy kodeks spółek handlo-

wych, obowiązku tego nie mają już pod-

mioty, których sprawozdania finansowe

nie podlegają obowiązkowemu badaniu.

Problem odroczonego podatku dochodo-

wego dotyczy więc następujących jedno-

stek, kontynuujących działalność, które

w poprzedzającym roku obrotowym osią-

gnęły lub przekroczyły granice dwóch

z trzech następujących wielkości:

◗ średnioroczne zatrudnienie co najmniej

50 osób,

◗ suma aktywów bilansu na koniec roku ob-

rotowego – równowartość w walucie pol-

skiej 2 500 000 euro,

◗ przychód netto ze sprzedaży towarów

i produktów oraz operacji finansowych za

WARTO WIEDZIEĆ

Wysokość rezerwy i aktywów z tytułu

odroczonego podatku dochodowego

ustala się przy uwzględnianiu stawek

podatku dochodowego obowiązują-

cych w roku powstania tego obowiąz-

ku. Rezerwa i aktywa z tytułu odroczo-

nego podatku wykazywane są w bilan-

sie oddzielnie.

Różnice przejściowe i stałe

Różnice między wynikiem rachunkowym a wynikiem podatkowym mogą mieć

charakter trwały – różnice stałe lub przejściowy – różnice czasowe.

Różnice trwałe nie stanowią podstawy do

rozliczania zobowiązań podatkowych w na-

stępnych latach. Natomiast różnice przej-

ściowe mają wpływ na tworzenie rezerwy na

podatek odroczony lub aktywów z tytułu od-

roczonego podatku dochodowego.

Zgodnie z art. 37 ust. 4 i 5, aktywa z ty-

tułu odroczonego podatku dochodowego

ustala się w wysokości kwoty przewidzia-

nej w przyszłości do odliczenia od podat-

ku dochodowego, w związku z ujemnymi

różnicami przejściowymi, które spowodu-

ją w przyszłości zmniejszenie podstawy

obliczenia podatku dochodowego oraz

straty podatkowej możliwej do odliczenia,

ustalonej przy

uwzględnieniu

zasady ostroż-

ności. Nato-

miast rezerwę

z tytułu odro-

czonego podat-

ku dochodowe-

go tworzy się

w wysokości

kwoty podatku

dochodowego,

wymagającej

w przyszłości

zapłaty,

w związku

z występowa-

niem dodat-

nich różnic

przejściowych,

to jest różnic,

które spowodu-

ją zwiększenie

podstawy obli-

czenia podatku

dochodowego

w przyszłości.

Różnice

przejściowe mo-

gą być:

WARTO WIEDZIEĆ

Dodatnie różnice przejściowe to takie,

które spowodują zwiększenie podstawy

obliczenia podatku dochodowego w przy-

szłości. Ujemne różnice przejściowe to

takie, które spowodują zmniejszenie pod-

stawy obliczania podatku dochodowego.

rok obrotowy – równowartość w walucie

polskiej 5 000 000 euro.

Z przepisu art. 37 ust. 1 ustawy o rachun-

kowości wynika, że jednostka na każdy dzień,

na który sporządza sprawozdanie finansowe

(na dzień bilansowy) – w związku z przejścio-

wymi różnicami między wykazywaną w księ-

gach rachunkowych wartością aktywów i pa-

sywów a ich wartością podatkową oraz stratą

podatkową możliwą do odliczenia w przyszło-

ści (gdy osiągnie zysk) – ma obowiązek two-

rzenia rezerw i wykazania aktywów z tytułu

odroczonego podatku dochodowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego ustala się w wysokości kwoty

przewidzianej w przyszłości do odliczenia od

podatku dochodowego, w związku z ujemny-

mi różnicami przejściowymi, które spowodu-

ją w przyszłości zmniejszenie podstawy obli-

czenia podatku dochodowego oraz straty po-

datkowej możliwej do odliczenia, ustalonej

przy uwzględnieniu zasady ostrożności.

Rezerwę z tytułu odroczonego podatku

dochodowego tworzy się w wysokości kwo-

ty podatku dochodowego, wymagającej

w przyszłości zapłaty, w związku z występo-

waniem dodatnich różnic przejściowych, tj.

różnic, które spowodują zwiększenie pod-

stawy obliczenia podatku dochodowego

w przyszłości.

Przez wartość podatkową aktywów nale-

ży więc rozumieć, w myśl art. 37 ust.

2 ustawy, kwotę wpływającą na pomniej-

szenie podstawy obliczenia podatku do-

chodowego w przypadku uzyskania z nich,

w sposób pośredni lub bezpośredni, korzy-

ści ekonomicznych. Jeżeli uzyskanie ko-

rzyści ekonomicznych z tytułu określo-

nych aktywów nie powoduje pomniejsze-

◗ dodatnie – takie, które spowodują zwięk-

szenie podstawy obliczania podatku do-

chodowego w przyszłości,

◗ ujemne – takie, które spowodują zmniej-

szenie podstawy obliczania podatku do-

chodowego.

REKLAMA

WARTO WIEDZIEĆ

Przepisów dotyczących odroczonego

podatku dochodowego stosować nie

muszą jednostki, których roczne spra-

wozdania finansowe nie podlegają

obowiązkowemu badaniu przez bie-

głych rewidentów.

TEMAT

TYGODNIA

www.gazetaprawna.pl

4 Odroczony podatek dochodowy

KSIĘGOWOŚĆ I PŁACE

GAZETA PRAWNA NR 62 (1171) 29 MARCA 2004

Różnice przej-

ściowe mogą wystą-

pić w aktywach lub

w pasywach. Z do-

datnią różnicą

przejściową mamy do czynienia w przypad-

ku aktywów, gdy wartość księgowa aktywu

jest wyższa od wartości podatkowej i wtedy

należy utworzyć rezerwę na odroczony po-

datek dochodowy. Jeżeli natomiast wartość

księgowa aktywu jest niższa od wartości po-

datkowej, to powstaje ujemna różnica przej-

ściowa i tym samym obowiązek tworzenia

aktywów z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego.

Odwrotna sytuacja zachodzi wówczas,

gdy rozpatrujemy różnice przejściowe w pa-

sywach. Jeżeli wartość księgowa pasywów

jest mniejsza od wartości podatkowej, wów-

czas występuje dodatnia różnica przejściowa

WARTO WIEDZIEĆ

Różnice trwałe nie stanowią podstawy

do rozliczania zobowiązań podatko-

wych w następnych latach. Wpływ na

tworzenie rezerwy na podatek odro-

czony lub aktywów z tytułu odroczo-

nego podatku dochodowego mają na-

tomiast różnice przejściowe, które

mogą wystąpić albo w aktywach, albo

w pasywach.

opodatkowania dopiero w momencie ich

sprzedaży),

◗ przyspieszonej amortyzacji podatkowej,

w sytuacji gdy środek amortyzuje się szyb-

ciej przy zastosowaniu wyższej stawki

amortyzacyjnej dla celów podatkowych niż

celów księgowych,

◗ zarachowanie niezrealizowanych dodat-

nich różnic kursowych, ustalonych przy

wycenie do bilansu środków pieniężnych,

udziałów i papierów wartościowych,

◗ przeszacowania środków trwałych, przy

czym dla celów podatkowych podstawa od-

pisów pozostaje bez zmian.

Zgodnie z art. 37 ust. 6 ustawy o rachunko-

wości, wysokość rezerwy i aktywów z tytułu

odroczonego podatku dochodowego ustala się

przy uwzględnieniu stawek podatku dochodo-

wego obowiązujących w roku powstania obo-

wiązku podatkowego. Wartość rezerwy stano-

wi iloczyn dodatnich różnic przejściowych

i stawek podatku dochodowego w roku po-

wstania obowiązku podatkowego. Oznacza to,

że jednostka musi uwzględnić w swoich obli-

czeniach stawkę podatkową, jaka będzie obo-

wiązywała w roku podatkowym, w którym po-

wstanie obowiązek podatkowy. W przypadku

gdy stawka podatkowa w kolejnych latach bę-

dzie ulegała zmianie, to na każdy dzień bilan-

sowy należy dokonać korekty wartości z zasto-

sowaniem nowych stawek podatkowych.

■ PRZYKŁAD. Na dzień bilansowy

przeterminowana należność od firmy X

wynosi 7500 zł. Na ten dzień bilansowy,

np. na koniec 2003 r., jednostka nali-

czyła należne odsetki w wysokości np.

330 zł. Odsetki te w myśl przepisów po-

datkowych będą zaliczone do przycho-

dów w momencie ich zapłaty, a w myśl

ustawy o rachunkowości zwiększają

wartość należności od firmy X.

i wtedy należy utworzyć rezerwę na odroczo-

ny podatek dochodowy. Natomiast gdy war-

tość księgowa jest wyższa od wartości podat-

kowej pasywów, wystąpi ujemna różnica

przejściowa i powstaje obowiązek tworzenia

aktywów z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego.

Różnica przejściowa pomiędzy warto-

ścią księgową aktywów a ich wartością

podatkową

■ ◗ księgowa aktywów wynosi – 7830 zł

■ ◗ podatkowa aktywów wynosi – 7500 zł

■ ◗ przejściowa różnica dodatnia wynosi

– 330 zł.

Tworzenie rezerwy na odroczony

podatek dochodowy

Tworzenie rezerwy i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego po-

winno odbywać się z uwzględnieniem naczelnych zasad rachunkowości.

Obowiązek tworzenia rezerwy i ustalania

aktywów z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego wynika również z naczelnych za-

sad rachunkowości, a mianowicie z:

◗ zasady ostrożności, która nakazuje

uwzględniać w wyniku finansowym:

zmniejszenie wartości użytkowej lub han-

dlowej składników aktywów (w tym rów-

nież dokonywane w postaci odpisów amor-

tyzacyjnych lub umorzeniowych), wyłącz-

nie niewątpliwe pozostałe przychody ope-

racyjne i zyski nadzwyczajne, wszystkie po-

niesione pozostałe koszty operacyjne i stra-

ty nadzwyczajne, rezerwy na znane jedno-

stce ryzyko, grożące straty oraz skutki in-

nych zdarzeń,

◗ zasady memoriału, która nakazuje ująć

w księgach rachunkowych jednostki

wszystkie osiągnięte, przypadające na jej

rzecz przychody i obciążające ją koszty

związane z tymi przychodami dotyczące

danego roku obrotowego, niezależnie od

terminu ich zapłaty,

◗ zasady współmierności przychodów i zwią-

zanych z nimi kosztów, która nakazuje zali-

czać do aktywów lub pasywów danego okre-

su sprawozdawczego koszty lub przychody

dotyczące przyszłych okresów oraz przypa-

dające na ten okres sprawozdawczy koszty,

które jeszcze nie zostały poniesione.

Jak już wspomniałam, rezerwę z tytułu

odroczonego podatku dochodowego tworzy

■

Rezerwa z tytułu podatku dochodowe-

go wyniesie (w wysokości kwoty podat-

ku dochodowego, wymagającej

w przyszłości zapłaty): 19 proc. x 330

zł = 62,70 zł.

się w wysokości kwoty podatku dochodowe-

go, wymagającej w przyszłości zapłaty

w związku z występowaniem dodatnich róż-

nic przejściowych, to jest różnic, które spo-

wodują zwiększenie podstawy obliczenia po-

datku dochodowego w przyszłości. Jednak

należy podkreślić, iż sytuacja, gdy wartość

bilansowa pasywów jest niższa od wartości

podatkowej, czyli różnica przejściowa dodat-

nia występuje bardzo rzadko.

Rezerwę na odroczony podatek dochodo-

wy tworzy się z tytułu dodatnich różnic

przejściowych w następujących przypad-

kach:

◗ zarachowania przychodów z tytułu odsetek

od udzielonych pożyczek (w księgach ra-

chunkowych wykazywane są zgodnie z za-

sadą memoriału, a podatkowo ujmowane

dopiero w momencie zapłaty, tj. kasowo),

◗ zarachowania odsetek za zwłokę od należ-

ności, których to odsetek jeszcze nie otrzy-

mano (zgodnie z prawem bilansowym

zwiększają one wartość należności,

a w myśl prawa podatkowego mogą być za-

liczone do przychodów dopiero w momen-

cie zapłaty),

Ewidencja księgowa

1. PK – polecenie księgowania naliczonych na dzień bilansowy odsetek za zwłokę 330 zł

po stronie Wn konta „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami” i po stronie Ma konta „Przy-

chody finansowe”,

2. PK – polecenie księgowania na dzień bilansowy rezerwy z tytułu odroczonego podatku

dochodowego 62,70 zł po stronie Wn konta „Podatek dochodowy i inne obowiązkowe ob-

ciążenia wyniku finansowego” i po stronie Ma konta „Rezerwa z tytułu odroczonego podat-

ku dochodowego”

Przychody finansowe

Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami

330,- (1

Sp. 7500,-

1) 330,-

Rezerwa z tytułu odroczonego

Podatek dochodowy i inne obowiązkowe

podatku dochodowego

obciążenia wyniku finansowego

62,70 (2

2) 62,70

■ PRZYKŁAD. Jednostka Y posiada

1000 szt. akcji długoterminowych spółki

X o wartości w cenie nabycia 150 000 zł.

Na dzień bilansowy dokonano przeszaco-

wania wartości akcji do poziomu ich ceny

giełdowej – 180 000 zł. W myśl prawa

podatkowego wzrost wartości akcji wpły-

nie na podstawę opodatkowania dopiero

w momencie ich sprzedaży, natomiast

w myśl prawa bilansowego wzrost warto-

ści długoterminowych aktywów finanso-

wych ponad cenę nabycia zwiększa kapi-

tał z aktualizacji wyceny.

Różnica przejściowa między księgową

wartością aktywów a ich wartością po-

datkową

■ ◗ księgowa aktywów wynosi – 180 000 zł

■ ◗ podatkowa aktywów wynosi – 150 000

zł

■ ◗ przejściowa różnica dodatnia wynosi

– 30 000 zł.

◗

zarachowania przychodów w związku

z wyceną bilansową dłużnych papierów

wartościowych, lokat (wzrost wartości po-

nad pierwotną cenę nabycia zwiększa ka-

pitał z aktualizacji wyceny, a według pra-

wa podatkowego wpłynie na podstawę

■

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku

dochodowego, w wysokości kwoty po-

datku dochodowego wymagającej

w przyszłości zapłaty:

■

19 proc. x 30 000 zł = 5700 zł,

EKSPERT WYJAŚNIA

Mirosław Szmigielski, dyrektor w dziale audytu i doradztwa księgowego w PricewaterhouseCoopers

Jak uniknąć błędów w przypadku odroczonego podatku dochodowego

W przypadku występowania

dodatnich różnic przejścio-

wych spółka powinna utworzyć

w bieżącym okresie sprawozdaw-

czym rezerwę na podatek odroczo-

ny, a w przypadku ujemnych różnic

– aktywa z tytułu odroczonego po-

datku dochodowego. Jakie są róż-

nice między tymi dwiema katego-

riami?

– Konieczność ustalania odro-

czonego podatku dochodowego

wiąże się z występowaniem przej-

ściowych różnic pomiędzy war-

tością bilansową danego składni-

ka aktywów lub pasywów spółki

a jego wartością podatkową.

Możliwe są dwa rodzaje różnic

przejściowych – dodatnie i ujem-

ne. Dodatnie różnice to takie,

które będą powodować w przy-

szłych okresach sprawozdaw-

czych powstanie kwot do opodat-

kowania uwzględnianych w toku

ustalania dochodu do opodatko-

wania (straty podatkowej), gdy

wartość bilansowa składnika ak-

tywów lub pasywów zostanie zre-

to takie, które w przyszłych okre-

sach sprawozdawczych spowodu-

ją powstanie kwot podlegają-

cych odliczeniu podatkowemu

uwzględnianych w toku ustalania

dochodu do opodatkowania

(straty podatkowej), gdy wartość

bilansowa składnika aktywów lub

pasywów zostanie zrealizowana

lub rozliczona.

odroczonego podatku dochodowe-

go jest to zupełnie bezpieczne?

– Niestety, istnieje kilka ta-

kich sytuacji, które mogą dopro-

wadzić do powstania nieprawi-

dłowości przy ustalaniu wartości

aktywów i rezerwy z tytułu odro-

czonego podatku dochodowego.

Jedna z nich związana jest wła-

śnie ze stratą z lat ubiegłych.

Częstym błędem popełnianym

przez jednostki jest brak solidne-

go oszacowania, czy różnice

między wartością podatkową

alizowana lub rozliczona. Ujem-

ne różnice przejściowe pomiędzy

wartością podatkową a wartością

bilansową aktywów lub pasywów

Jednostka może rozliczyć

straty z lat ubiegłych. Czy

na gruncie regulacji dotyczących

TEMAT

TYGODNIA

■

www.gazetaprawna.pl

KSIĘGOWOŚĆ I PŁACE

GAZETA PRAWNA NR 62 (1171) 29 MARCA 2004

Odroczony podatek dochodowy 5

Ewidencja księgowa

1. PK – polecenie księgowania wzrostu wartości długoterminowych aktywów finanso-

wych – 30 000 zł po stronie Wn konta „Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finan-

sowe” i po stronie Ma konta „Kapitał z aktualizacji wyceny”,

2. PK – polecenie księgowania na dzień bilansowy rezerwy z tytułu odroczonego podat-

ku dochodowego – 5700 zł po stronie Wn konta „Kapitał z aktualizacji wyceny” i po stro-

nie Ma konta „Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego”.

■ ◗ ustalenie wartości bilansowej środka

trwałego: 40 000 zł – 7000 zł –

8000 = 25 000 zł

■ ◗ ustalenie wartości podatkowej środka

trwałego: 40 000 zł – 7000 zł = 33 000 zł

■ ◗ ustalenie różnicy przejściowej: 33 000 zł

– 25 000 zł = 8000 zł (ujemna)

■ ◗ ustalenie aktywów z tytułu odroczo-

nego podatku dochodowego: 19 proc.

x 8000 zł = 1520 zł.

Długoterminowe aktywa finansowe

Kapitał z aktualizacji wyceny

Ewidencja księgowa

1. PK – polecenie księgowania na dzień bilansowy odpisu aktualizującego w związ-

ku z częściową utratą wartości środka trwałego – 8000 zł po stronie Wn konta: „Pozo-

stałe koszty operacyjne” i po stronie Ma konta „Odpisy aktualizujące”,

2. PK – polecenie księgowania na dzień bilansowy aktywu z tytułu odroczonego podatku

dochodowego – 1520 zł po stronie Wn konta „Aktywa z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego” i po stronie Ma konta „Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia

wyniku finansowego”

Sp.) 150 000,-

2) 5700,-

30 000,- (1

Rezerwa z tytułu odroczonego

Odpisy aktualizujące

podatku dochodowego

długoterminowe aktywa finansowe

5700,- (2

1) 30 000,-

Środki trwałe

Umorzenie środków trwałych

Aktywa z tytułu odroczonego

podatku dochodowego

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokości

kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego,

w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości

zmniejszenie podstawy opodatkowania oraz stratą podatkową możliwą do odli-

czenia, ustaloną przy uwzględnieniu zasady ostrożności.

Sp.) 40 000,-

7000,- (Sp

Pozostałe koszty operacyjne

Odpisy aktualizujące środki trwałe

1) 8000,-

8000,- (1

Aktywa z tytułu odroczonego

Podatek dochodowy i inne

podatku dochodowego

obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

2) 1520,-

1520,- (2

Wyliczenie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego

– metoda bilansowa

Okres

Stan należności

Odpis aktualizujący

Wartość początkowa odpisu

Różnica

Aktywa

Odroczony podatek dochodowy

w sprawozdaniu finansowym

Rezerwę i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego można kompen-

sować, jeżeli jednostka ma tytuł uprawniający ją do ich jednoczesnego uwzględ-

nienia przy obliczaniu kwoty zobowiązania podatkowego.

W myśl art. 37 ust. 7 ustawy o rachun-

kowości, rezerwa i aktywa z tytułu odro-

czonego podatku dochodowego wykazy-

wane są w bilansie oddzielnie. W bilansie

rezerwa z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego wykazywana jest w grupie

„Zobowiązania i rezerwy na zobowiąza-

nia” (część B pasywów), w części „Rezer-

wy na zobowiązania” w pozycji „Rezerwa

z tytułu odroczonego podatku dochodo-

wego” (B.I.1). Natomiast aktywa z tytułu

odroczonego podatku dochodowego wy-

kazuje się w grupie „Aktywa trwałe”

(część A aktywów), w części „Długotermi-

nowe rozliczenia międzyokresowe” w po-

zycji „Aktywa z tytułu odroczonego podat-

ku dochodowego” (A.V.1).

Zgodnie z art. 37 ust. 8 ustawy o rachun-

kowości, na wynik finansowy wpływa poda-

tek dochodowy za dany okres sprawozdaw-

czy, który obejmuje:

I rok

10 000,-

200

II rok

8 000,-

160

30,4

III rok

12 000,-

240

45,60

Aktywa z tytułu podatku odroczonego

ustala się w sytuacji:

◗ opóźnionej amortyzacji podatkowej, gdy

środek amortyzuje się według przepisów

podatkowych przy zastosowaniu niższej

stawki niż dla celów księgowych,

◗ zarachowania niezrealizowanych ujem-

nych różnic kursowych, które powstały

w związku z wyceną bilansową środków

pieniężnych, udziałów, papierów warto-

ściowych oraz rozrachunków,

◗ zarachowania kosztów z tytułu odsetek od

zaciągniętych kredytów oraz pożyczek wy-

kazywanych w księgach zgodnie z zasadą

memoriału, natomiast uwzględnionych po-

datkowo (kasowo),

◗ zarachowania do kosztów wynagrodzeń za

umowy zlecenia, o dzieło itp. niewypłaco-

nych na dzień bilansowy,

zgodnie z zasadą kasową, tzn. w momencie

zapłaty.

■ PRZYKŁAD. Spółka wykazuje zysk

i jej plany finansowe wskazują, iż będzie

zyskowna także w przyszłości. Na dzień

bilansowy spółka dokonuje ogólnego

odpisu aktualizującego na należności

w wysokości 2 proc. salda należności.

Istnieje przekonanie, że odpis ten zosta-

nie uprawdopodobniony dla celów po-

datkowych. Stawka podatku – 19 proc.

◗ część bieżącą – dotyczącą podatku od po-

czątku roku do dnia, na który sporządzane

jest sprawozdanie finansowe,

◗ część odroczoną, która stanowi różnicę po-

między stanem rezerw i aktywów z tytułu

podatku odroczonego na koniec i początek

okresu sprawozdawczego.

W rachunku zysków i strat odroczony po-

datek dochodowy ujmuje się łącznie ze zo-

bowiązaniem bieżącym w pozycji „Podatek

dochodowy”. W rachunku zysków i strat

w wersji porównawczej prezentowany jest

w pozycji pod literą L, a w wersji kalkulacyj-

nej pod literą O.

Ponadto w dodatkowych informacjach

i objaśnieniach jednostki należy umieścić

informacje dotyczące rozliczenia głów-

nych pozycji różniących podstawę

opodatkowania podatkiem dochodowym

od wyniku finansowego (zysku, straty)

brutto.

■

Stan należności:

■

I rok 10 000 zł,

■

II rok 8000 zł,

■

III rok 12 000 zł,

■ PRZYKŁAD. Jednostka ma w posiada-

niu środek trwały, którego cena nabycia

wynosiła 40 000 zł, a dotychczasowe

umorzenie 7000 zł. W związku z częścio-

wą utratą wartości środka trwałego jed-

nostka dokonała odpisu aktualizującego

w wysokości 8000 zł. Odpis ten nie jest

uznawany za koszt podatkowy.

◗

zarachowania rezerwy na odsetki od prze-

terminowanych zobowiązań,

◗

utworzenia rezerwy na naprawy gwarancyj-

ne, reklamacje, remonty, na nagrody jubile-

uszowe i odprawy emerytalne, niewykorzy-

stane urlopy, uwzględniane podatkowo

i rachunkową aktywów i pasy-

wów zrealizują się w dającej się

przewidzieć przyszłości, czyli

brak oceny, czy istnieje duże

prawdopodobieństwo, że ujemne

różnice będą stanowiły koszty

podatkowe, a dodatnie – zwięk-

szą przychody do opodatkowa-

nia. W związku z tym trzeba za-

chować szczególną ostrożność

przy uwzględnieniu do aktywa

strat podatkowych z lat poprzed-

nich, w sytuacji gdy jednostka

nie przewiduje w najbliższych la-

tach uzyskania dochodu w rozu-

mieniu ustaw o podatku docho-

dowym.

– Generalnie obowiązuje zasa-

da, że do kalkulacji podatku odro-

czonego bierzemy wszystkie różni-

ce przejściowe. Zasadność doda-

wania do wyliczeń aktywa, odpi-

sów od należności wątpliwych rze-

czywiście może budzić wątpli-

wość. Tylko te odpisy, które speł-

nią wymogi ustawy o podatku do-

chodowym od osób prawnych art.

16 ust. 2 i 2a oraz ustawy o podat-

ku dochodowym od osób fizycz-

nych art. 23 ust. 3, mogą być kosz-

tem dla celów podatku dochodo-

wego. Odpisy, które nie spełnią

wymogów podatkowych, będą

tworzyć trwałą różnicę między

wartością rachunkową i podatko-

wą należności. W praktyce trudno

jest określić na dzień bilansowy,

jakie odpisy nie spełnią w przy-

szłości tych wymogów.

Dotychczas pojawiały się też

kłopoty związane z zastoso-

waniem właściwej stawki podatko-

wej przy ustalaniu aktywu i tworze-

niu rezerwy z tytułu odroczonego

podatku dochodowego?

– Rzeczywiście popełniano tu

błędy. Stosowany jest też pewien

schemat tworzenia aktywa i rezer-

wy przy uwzględnianiu stawki po-

datkowej określonej jedynie dla

najbliższego roku podatkowego.

Pamiętać jednak należy, że jeżeli

w przyszłości stawki podatku do-

chodowego byłyby inne dla róż-

nych lat podatkowych, należy to

uwzględnić, pod warunkiem że

stawki takie zostały prawnie okre-

ślone na dzień bilansowy.

rze zagadnień jest automatyczne

kompensowanie aktywa i rezerwy

z tytułu podatku odroczonego.

– Ustawa o rachunkowości wy-

raźnie wskazuje w art. 37 ust. 7, że

aktywa i rezerwa powinny być wy-

kazane w bilansie oddzielnie.

Można je kompensować jedynie

w sytuacji, gdy jednostka posiada

tytuł uprawniający ją do ich jedno-

czesnego uwzględnienia przy obli-

czeniu kwoty zobowiązania podat-

kowego.

ku dochodowego wykazuje się

często po stronie aktywów bilan-

su jako element krótkotermino-

wych rozliczeń międzyokreso-

wych. MSR 12 wskazuje, że po-

datek odroczony nie powinien

być wykazywany w aktywach czy

zobowiązaniach bieżących. Pra-

widłowo powinno być wykazane

w pozycji „Długoterminowych

rozliczeń międzyokresowych”.

Z kolei rezerwa z tytułu odroczo-

nego podatku dochodowego czę-

sto jest prezentowana w pozycji

„Pozostałe rezerwy krótkotermi-

nowe”. Należy tu pamiętać, że

pasywa bilansu posiadają od-

dzielną pozycję na tego typu re-

zerwę, wyodrębnioną w ramach

„Rezerw na zobowiązania”.

Wiesława Moczydłowska

wieslawa.moczydlowska@infor.pl

Czy prezentowanie aktywów

i rezerwy w bilansie nie

stwarza w praktyce problemów?

– Niestety, zdarza się, iż jed-

nostki prezentują te dane w nie-

prawidłowych pozycjach akty-

wów bądź pasywów bilansu. Ak-

tyw z tytułu odroczonego podat-

Czy ustalając wartość akty-

wów z tytułu podatku odro-

czonego możemy brać pod uwagę

odpisy od należności wątpliwych?

Częstym błędem popełnianym

przez jednostki w tym obsza-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: