1
1. Definicja formalna a materialna przestępstwa
Wyróżniamy definicję:
a) formalną – czyn określony przez ustawę jest przestępstwem /zawiera znamiona wymienione w ustawie/
b) materialną – odwołuje się do istoty czynu, zwraca uwagę na szkodliwość społeczną czynu,
W Polsce mamy definicję formalno-materialną.
2. Znane podziały przestępstw i kryteria ich podziału.
Ze względu na stopień społecznej szkodliwości
- zbrodnie przestępstwo zagrożone pod groźbą kary pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 3 lat
- występki przestępstwo zagrożone karą grzywny powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności
albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc
Ze względu na sposób działania
- przestępstwa z działania
- przestępstwa z zaniechania
Ze względu na typ przestępstwa
- podstawowe
- uprzywilejowane
- kwalifikowane
Ze względu na skutek
- przestępstwa materialne (skutkowe), skutek jest znamieniem ustawowym (np. przy zabójstwie skutkiem jest
śmierć człowieka).
- formalne (bezskutkowe), np. składanie fałszywych zeznań.
Ze względu na stosunek do dobra prawem chronionego
-przestępstwa naruszenia dobra prawem chronionego
-przestępstwo narażenia na niebezpieczeństwo dobra prawem chronionego /przestępstwa abstrakcyjnego i
konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo/
Ze względu na stronę podmiotową
-przestępstwa umyślne
-nieumyślne.
-umyślno – nieumyślne (czyn umyślny skutkujący nieumyślnie wywołanym następstwem),
-nieumyślno – nieumyślne (czyn nieumyślny skutkujący nieumyślnie wywołanym następstwem).
Ze względu na podmiot przestępstwa
-przestępstwa powszechne
-rzestępstwa indywidualne /przestępstwa indywidualne właściwe to przestępstwa, w których cecha
indywidualna sprawcy przesądza o bycie przestępstwa. Przestępstwa indywidualne niewłaściwe to
przestępstwa, w których istnienie cechy indywidualnej sprawcy nie przesądza o bycie przestępstwa, a jedynie
wpływa na zaistnienie typu podstawowego lub kwalifikowanego./
Ze względu na rodzaj dóbr chronionych
- zbrodnie przeciw ludzkości
- polityczne
- pospolite
Ze względu na sposób ścigania
-publiczno-skargowe (w tym ścigane z urzędu i ścigane na wniosek)
-z oskarżenia prywatnego (prywatno-skargowe).
3. Scharakteryzuj istotę obrony koniecznej
o zamach – sprzeczne z prawem działanie (nie musi to być przestępstwo)
o bezpośredni – tu i teraz
o bezprawny – zawiniony przez jakąkolwiek ustawę (nie tylko karną, w praktyce najczęściej jednak karną)
2
- można ją stosować również wtedy, gdy istnieje możliwość ochrony tego dobra w inny sposób
- konieczność obrony polega na tym, że stosujemy minimalne środki konieczne do obrony danego dobra, przy czym muszą to
być środki skuteczne
- czy w przypadku obrony koniecznej możemy poświęcić dobro mniejsze, aby ratować dobro większe?
ü doktryna jest tutaj zgodna, że nie ma proporcjonalności dóbr, byleby ta obrona nie naruszała tej proporcjonalności w
sposób nadmierny
- wg Gardockiego definicja obrony koniecznej brzmi: zastosowanie najłagodniejszych, skutecznych środków obrony
- użycie broni palnej w celu ochrony mienia (strzelanie do złodzieja) – doktryna stoi na stanowisku, że ta dysproporcja nie
podlega obronie koniecznej
4. Zasada przedmiotowa w formie obostrzonej
Zasada dotycząca odpowiedzialności wobec polskiej ustawy karnej za przestępstwo popełnione za granicą.
Zasada przedmiotowa obostrzona – brak warunku podwójnej karalności cudzoziemców jak i Polaków, odpowiedzialność zgodnie z
ustawą polską ponosi osoba popełniająca przestępstwo przeciwko podstawowym interesom Polski (gospodarcze, obronne) lub
popełnia przestępstwo przed polskim urzędem albo uzyskuje z tego przestępstwa korzyść majątkową, na terenie RP (szpiedzy) >
art. 112
* przestępstwo skutkowe – musi być zrealizowany skutek, np. zabójstwo
* przestępstwo formalne – samo zachowanie się jest przestępstwem, np. prowadzenie działalności
bankowej bez zezwolenia
5. Zasady i dyrektywy sądowego wymiaru kary.
ZASADY ORZEKANIA KARY
- zasady są to pewne reguły bezwzględne (czyli tak musi być przy orzekaniu kary)
1) zasada swobodnego uznania sędziowskiego w ramach ustawy
o wymiar sprawiedliwości należy do sądu, ustawodawca może tylko nakreślić ramy
2) zasada indywidualizacji kary
o zawsze, wymierzając karę, wymierza się ją konkretnemu sprawcy, a nie za dany czyn (np. współsprawstwo – nie
każdemu sprawcy przypiszemy tą samą winę i karę; przy przestępstwie grupowym również)
o dolegliwość nie zawsze będzie taka sama przy takiej samej karze
3) zasada oznaczoności kary
o mamy kary względnie nieoznaczone, np. przy warunkowym przedterminowym zwolnieniu – a Gardocki twierdzi
inaczej ;-)
DYREKTYWY WYMIARU KARY
- dyrektywy wymiaru kary są to pewne wskazó...
przemekn5