Bulimia jest chorobą, na którą cierpi wiele, zwłaszcza młodych osób. Można ją rozpoznać po tym, że osoba chora miewa napady obżarstwa, na przemian z wyrzutami sumienia prowadzącymi do prowokowania wymiotów lub zażywania środków przeczyszczających celem pozbycia się zawartości żołądka. Bulimia jest schorzeniem, mającym podłoże psychiczne. Zazwyczaj trudno ją rozpoznać. Osoba chora nie zawsze jest szczupła, a osobom przebywającym w jej otoczeniu może się wydawać, że sposób w jaki się odżywia nie odbiega od normy. Geneen Roth, specjalizująca się w zagadnieniach dotyczących zaburzeń apetytu, napisała książkę, w której omówione zostały problemy związane z bulimią. Opisuje w niej m. in. napady obżarstwa. Określa je jako: "trzydziestominutowe szaleństwo, skok do piekła". Autorka twierdzi, że w tym czasie: "nic się nie liczy - ani przyjaciele, ani rodzina. Nie liczy się nic poza jedzeniem". Typowe dla osób cierpiących na bulimię jest dążenie do utrzymania stałej wagi ciała. Dlatego właśnie po każdym napadzie obżarstwa starają się jak najszybciej opróżnić swój żołądek.
Osoby cierpiące na bulimię są świadome faktu, że nie kontrolują ile zjadają w czasie napadów głodu. Między innymi dlatego w czasie rozdzielającym kolejne napady obżarstwa, starają się rygorystycznie stosować do wybranej diety i kontrolować napady łakomstwa. Poczuciu bezsilności wobec swoich skłonności do pochłaniania wszystkiego, co w danym czasie można zjeść, niejednokrotnie towarzyszy wstyd. Właśnie z tego powodu bulimicy objadają się nocą, a ich najbliżsi nie są w stanie zauważyć, że dzieje się coś niepokojącego.
Bulimia należy do wyjątkowo groźnych chorób. Ponieważ osoby chore często zmuszają się do wymiotów, jama ustna jest narażona na bezpośrednie działanie silnych kwasów żołądkowych. Mają one wyjątkowo niskie pH, co sprzyja niszczeniu warstwy szkliwa nazębnego. Kwasy te uszkadzają również błonę śluzową przełyku. Może dojść do pojawienia się nieprawidłowości w pracy wątroby, płuc oraz serca. W skrajnych przypadkach odnotowano również pęknięcie ścian żołądka, a nawet śmierć.
Stosowanie zbyt dużych ilości środków przeczyszczających wywołuje zaburzenia w funkcjonowaniu jelit, skutkujących nawracającymi biegunkami oraz krwawieniem z odbytnicy. W sytuacjach ekstremalnych przedawkowanie środków przeczyszczających może doprowadzić do śmierci.
PRZYCZYNY BULIMII:
· Jedzenie jest traktowane jedzenia jako substytut miłości - ktoś, kto czuje się samotny, niekochany, pusty, niedoceniany, je, po to by wynagrodzić sobie wszystkie negatywne uczucia.
· Ochrona przed seksem - część kobiet obawia się miłości fizycznej. Wydaje im się wtedy, że nadwaga może informować o tym otoczenie, ma ona przekazać innym ludziom komunikat o następującej treści: "Jestem nieatrakcyjna, nie chcę relacji seksualnych".
· Stres związany z przykrymi wydarzeniami z życia osobistego np. kłótnie, śmierć któregoś z członków rodziny, choroby. W tym wypadku osoby cierpiące na bulimię jedzą, ponieważ wiele pokarmów zawiera związki niezbędne do syntezy serotoniny, neuroprzekaźnika, który wyraźnie poprawia nastrój, co z kolei może ułatwić odprężenie oraz wypoczynek.
· Niska samoocena oraz często towarzyszące jej poczucie niepokoju; uczucia te mogą na jakiś czas ustępować po skonsumowaniu dużych ilości jedzenia (przyczynę opisano wyżej).
SYMPTOMY PSYCHICZNE OBSERWOWANE U BULIMIKÓW.
U przeważającej części osób, u których pojawiają się napady obżarstwa, stwierdzono występowanie szeregu towarzyszących im objawów natury psychicznej. Część z tych może ustąpić po sprowokowaniu wymiotów albo po zażyciu środków przeczyszczających.
W chwilę po ataku obżarstwa zdecydowana większość osób cierpiących na bulimię ma wrażenie, że są wzdęte i pełne. U części puchną stopy i ręce. U około 30% pojawiają się nudności oraz bóle brzucha. Ponad 50% odczuwa narastające zmęczenie.
ZMIANY PSYCHICZNE I FIZYCZNE OBSERWOWANE U BULIMIKÓW:
· zmęczenie,
· zły nastrój,
· ospałość,
· uczucie niepokoju,
· dyskomfort w obrębie jamy brzusznej,
· zaburzenia cyklu owulacyjnego u kobiet,
· zaparcia,
· nadmierne wysychanie skóry,
· zgrubienia na skórze palców (pojawiają się u osób, które prowokują wymioty),
· zmiany chorobowe na szkliwie zębów (pojawiają się wyszczerbienia i nierówności, zęby sprawiają wrażenie jak gdyby były "pogryzione przez mole")
OSOBY SZCZEGÓLNIE ZAGROŻONE BULIMIĄ.
Zaburzenia związane z odżywianiem pojawiają się przede wszystkim u młodzieży w wieku 12 do 14 lal oraz między 18, a 21 rokiem życia. Jest to czas, w którym wzrasta aktywność gruczołów produkujących hormony, zachodzi dynamiczny rozwój fizyczny, rozwija się seksualność i chęć bycia ostrzeganym jako osoba atrakcyjna, rozwijają się zainteresowania oraz zdolność myślenia abstrakcyjnego. Nasila się proces indywidualizacji oraz separacji, formuje się tożsamość psychoseksualna.
Czasami zmiany te zachodzą w bardzo szybkim tempie i dochodzi do rozchwiania emocji. Rodzi się bunt skierowany przeciwko ogólnie akceptowanym autorytetom (kościołowi, rodzicom, szkole). Głównym i najbardziej absorbującym problemem staje się własny wygląd oraz dążenie do nadania swojej sylwetce wyglądu choć w części zbliżonego do panujących w danej chwili kanonów piękna. Właśnie w tym czasie pojawia się najwięcej zaburzeń związanych z odżywianiem, dotyczą one około 2% całej populacji młodzieży.
Najwięcej przypadków bulimii stwierdzono wśród dziewcząt. Chłopcy chorują na bulimię około piętnastu razy rzadziej niż dziewczęta. Zjawisko to próbuje się tłumaczyć występowaniem u nich znacznie niższego stresu związanego z procesem dojrzewania płciowego.
Na zaburzenia odżywiania cierpią w większości przypadków nastolatki oraz młode kobiety, od których wymaga się utrzymywania szczuplej sylwetki, gdyż ma to związek z rodzajem wykonywanej przez nie pracy. Do tej grupy zalicza się młode tancerki, adeptki szkół baletowych, dziewczęta zawodowo uprawiające takie dziedziny sportu jak pływanie, czy gimnastyka artystyczna.
Zanotowano przypadki rozwoju bulimii u osób starszych, około trzydziestoletnich. Są to jednak sytuacje sporadyczne.
NASTĘPSTWA BULIMII:
· anemia, nawracające zawroty głowy, odwodnienie, opuchnięcia, omdlenia, awitaminoza,
· niszczenie szkliwa nazębnego na skutek oddziaływania na nie kwasów żołądkowych docierających do jamy ustnej podczas wymiotów,
· znaczne rozciągnięcie ścian żołądka - w niektórych wypadkach zachodzi potrzeba operacyjnego pomniejszania żołądka,
· pojawienie się żylaków odbytu (hemoroidy), rozwijających się na skutek zażywania zbyt dużych ilości środków przeczyszczających, krwawienia z odbytu,
· zaburzenie funkcji wątroby, układu pokarmowego, osłabienie serca,
· Poważne zaburzenia natury psychicznej.
SPOSOBY LECZENIA.
To, czy bulimię uda się skutecznie wyleczyć, zależy między innymi od tego, w jakim stopniu i czy w ogóle pacjent zrozumie, że jego sposób odżywiania się może zagrażać jego zdrowiu i życiu oraz stać się przyczyną rozchwiania emocjonalnego. Chęć zmiany sposobu odżywiania musi wyjść przede wszystkim od osoby cierpiące na bulimię. Jednocześnie musi ona mieć świadomość, że okres przystosowawczy nie będzie łatwy.
Terapia musi przebiegać pod nadzorem lekarza, bądź terapeuty. Jej głównym celem powinno być przekonanie pacjentów do zmiany dotychczasowych nawyków żywieniowych ii spojrzenia na kwestię własnego wyglądu i wagi w sposób bardziej rozsądny. Osoby chore muszą oczywiście kooperować z lekarzem, regularnie przyjmować przygotowane dla nich posiłki, zrezygnować z niewłaściwych, stosowanych dotychczas metod odchudzania oraz praktykowania innych, szkodliwych dla organizmu metod redukcji wagi. Zawsze należy również poznać jakie są przyczyny pojawienia się chęci spożywania tak dużych ilości pokarmu. Jest to warunek konieczny, aby zapobiec nawrotom choroby, pozwalający jednocześnie odnaleźć optymalną metodę radzenia sobie ze różnego rodzaju stresem.
SPOSOBY WSPIERANIA OSOBY CHCĄCEJ WYLECZYĆ SIĘ Z BULIMII:
· należy zachęcać osoby wracające do zdrowia do pracy, bądź nauki, aby zminimalizować ilość czasu, w którym z powodu bezczynności zaczną myśleć o jedzeniu,
· starać się nie komentować wyglądu; często sformułowanie: "Znacznie lepiej wyglądasz", jest odbierane jako próba zakomunikowania: "Wyglądasz grubo" i może doprowadzić do pojawienia się ataku paniki,
· można zasugerować przegląd, "odświeżenie" garderoby i pozbycie się starych ubrań (często w rozmiarach dziecięcych) i wybrać się na zakupy,
· należy starać się jak najwięcej czasu poświęcać na szczere rozmowy, mówić o własnych lękach i obawach,
· w rozmowie warto jest poświęcić więcej czasu na słuchanie tego co ma do powiedzenia chory i powstrzymać się od oceniania oraz komentowania jego wypowiedzi,
· należy starać się rozdzielić uczucia osoby chorej od jej zachowania. W tym czasie warto szczególnie pamiętać o tym, że każdy ma prawo odczuwać różne emocje, czego nie należy krytykować, bądź karać; takie zachowanie mogłoby spowodować nawrót choroby,
· należy przypominać osobom chorym, że są kochane i akceptowane nie z powodu własnych sukcesów, ale dlatego, że są,
· należy otaczać osoby chore jak największą ilością troski i ciepła, nie ograniczając jednocześnie ich samodzielności,
· nie należy zbyt wiele czasu poświęcać kwestiom jedzenia; ma ono stanowić jedynie "środek napędowy" dla organizmu,
· dobrze jest jadać posiłki w miłej, rodzinnej atmosferze i zwracać uwagę na to, aby osoba chora nie miała zbyt wielu okazji do jedzenia w samotności,
· nie należy jednocześnie ciągle kontrolować ilości spożywanych pokarmów, każdemu należy się kredyt zaufania,
· należy zdobyć się na odrobinę wyrozumiałości i tolerancji, pamiętając o tym, że nie każdy musi zachowywać się dokładnie w taki sposób, w jaki byśmy sobie tego w danej sytuacji życzyli,
· nie należy stwarzać przesadnie miłej atmosfery w domu, drobne konflikty i niewielkie sprzeczki są naturalnym zjawiskiem i towarzyszą nam niemal codziennie,
· należy sobie uświadomić, że to osoba chora musi podjąć walkę z własną słabością i nikt jej w tym nie może wyręczyć; w innym wypadku my wypowiemy wojnę chorobie, a chory nam,
· każdą wątpliwość dobrze jest skonsultować z lekarzem prowadzącym lub terapeutą,
· nie należy podtrzymywać przekonania, że aby osoba chora wróciła do dawnego lub podjęła nowe życie (szkoła, praca) musi być zupełnie zdrowa. Należy podkreślić, że to właśnie powrót do starych lub podejmowanie nowych obowiązków bardzo ułatwia powrót do zdrowia,
· jeśli lekarz prowadzący lub terapeuta stwierdzi, że osoba chora powinna się wyprowadzić nie należy tego zabraniać.
ANOREKSJA - BLISKA ZNAJOMA BULIMII.
JAK ODRÓŻNIĆ ANOREKSJĘ OD BULIMII?
Anoreksja w przeciwieństwie do bulimii polega na przesadnym głodzeniu się. Jednak część osób cierpiących na tę chorobę po długo trwających okresach głodzenia się miewa tzw. epizody bulimiczne, czyli napady obżarstwa. Przyczyną występowania epizodów bulimicznych jest prawdopodobnie fakt, że w ich organizmie, w odpowiedzi na zbyt długo trwającą głodówkę, pojawiają się niepokojące zmiany fizjologiczne. Podstawą do odróżnienia anoreksji od bulimii jest więc stwierdzenie, czy okresy głodzenie występują na przemian z napadami obżarstwa. Jeśli tak to mamy do czynienia z bulimią. U anorektyków dominują okresy stosowania głodówek.
ZDANIEM PSYCHOLOGA.
Podstawę problemów z jedzeniem stanowią istotne konflikty emocjonalne, rozwijające się przede wszystkim w okresie dojrzewania, bądź jeszcze wcześniej. Bulimia stanowi pewnego rodzaju śmietnik dla uczuć. Jeżeli ktoś odczuwa strach, złość, jest przybity, czuje się odrzucony i niekochany, może próbować zrekompensować sobie wszystkie te negatywne odczucia jedzeniem. Zazwyczaj wkrótce po wielkim obżarstwie pojawia się niechęć do samego siebie oraz wyrzuty sumienia, które próbuje się zagłuszyć prowokując wymioty. Nie ulega wątpliwości, że osobom chorym na bulimię konieczna jest rozmowa z psychologiem.
igla__