WSKAZÓWKI POMOCNE PRZY WYPEŁNIANIU „LISTY KONTROLNEJ - dostosowanie maszyn do minimalnych wymagań w zakresie BHP” – WYMAGANIA WYNIKAJĄCE Z OBOWIĄZUJĄCEGO PRAWA

Lp.

Pytanie

Wskazówki wynikające z wymogów przepisów prawnych

1

2

3

I.              WYMAGANIA OGÓLNE

Instalacja i montaż

1.      

Czy montaż/demontaż maszyny odbył się zgodnie z zaleceniami producenta lub dokumentacją projektową?

§   Montaż i demontaż maszyn powinien odbywać się przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, uwzględniających instrukcje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej. Miejsce i sposób zainstalowania powinien uwzględniać minimalizację ryzyka zawodowego, w szczególności poprzez:

-   zapewnienie dostatecznej przestrzeni pomiędzy ruchomymi częściami maszyn a ruchomymi lub stałymi elementami otoczenia;

-   zapewnienie, aby wszystkie używane lub produkowane materiały bądź energia były w bezpieczny sposób dostarczane i odprowadzane ze stanowiska pracy.

Manipulowanie maszyną

2.      

Czy maszyna jest konstrukcyjnie przystosowana do przemieszczania?

§   Maszyna lub każda jej część powinna być mieć możliwość bezpiecznego przemieszczania, być opakowana w sposób umożliwiający bezpieczne i niepowodujące uszkodzeń składowanie, w szczególności przez zapewnienie odpowiedniej stateczności albo specjalnych wsporników.

§   W przypadku, gdy masa, wielkość lub kształt samej maszyny lub różnych części składowych uniemożliwiają jej ręczne przemieszczanie, maszyna lub każda z jej części składowych powinna być wyposażona w elementy umożliwiające zamocowanie do urządzenia podnoszącego, mieć kształt umożliwiający łatwe zamocowanie do typowych urządzeń podnoszących

§   Jeżeli maszyna lub element składowy są przewidziane do ręcznego przemieszczania, powinny one być łatwo przemieszczalne lub wyposażone w elementy do podnoszenia oraz uchwyty do bezpiecznego przemieszczania.

Stan powierzchni na stanowisku obsługi

3.      

Czy powierzchnia stanowiska pracy jest równa, nieśliska bez nierówności, ubytków itp.?

§   Podłogi powinny być stabilne, równe, nieśliskie, niepylące i odporne na ścieranie oraz nacisk, a także łatwe do utrzymania w czystości.

§   Jeżeli podłoga jest wykonana z materiału będącego dobrym przewodnikiem ciepła lub jeżeli przy wykonywaniu pracy występuje jej zamoczenie, w przejściach oraz w miejscach do stania i siedzenia powinny znajdować się podesty izolujące od zimna lub wilgoci albo powinny być stosowane inne środki izolujące.

§   Podesty powinny być stabilne, wytrzymałe na obciążenie użytkowe, zabezpieczające przed poślizgiem i potknięciem oraz łatwe do utrzymania w czystości

4.      

Czy zapewniony jest bezpieczny dostęp i przebywanie pracowników w obszarach produkcyjnych oraz strefach ustawiania i konserwacji maszyn?

§   Zastosowanie schodków, drabin, pomostów roboczych, balustrad i innych środków

5.      

Czy części maszyny, po których mogą się poruszać lub, na których mogą stać osoby, są wykonane w sposób zapobiegający poślizgnięciu się, potknięciu lub upadkowi na te części lub z tych części.?

§   Części maszyny, po których mogą się poruszać lub, na których mogą stać osoby, powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapobiegający poślizgnięciu się, potknięciu lub upadkowi na te części lub z tych części

Oświetlenie

6.      

Czy maszyna lub strefa robocza jest wyposażona w wymagane oświetlenie elektryczne miejscowe i/lub ogólne zgodne z PN ?

§   Producent powinien dostarczyć integralne oświetlenie miejscowe maszyny, odpowiednie do wykonywanych czynności, jeżeli brak takiego oświetlenia może spowodować powstanie ryzyka mimo oświetlenia ogólnego o normalnym natężeniu.

§   Producent powinien zapewnić, że dostarczone przez niego oświetlenie nie spowoduje występowania uciążliwych obszarów zacienienia, męczących olśnień i niebezpiecznego efektu stroboskopowego

§   W maszynie należy zapewnić odpowiednie oświetlenie obszarów wewnętrznych wymagających częstych kontroli, regulacji i konserwacji

Dostępność do obsługi

7.      

Czy jest odpowiedni dostęp do poszczególnych elementów obsługowych np. przyciski, pokrętła, dźwignie(wg przepisów i PN)?

§   Miejsce i sposób zainstalowania maszyn powinny uwzględniać zapewnienie dostatecznej przestrzeni i dostęp do poszczególnych elementów obsługowych.

§   Producent powinien zapewnić środki umożliwiające bezpieczny dostęp do wszystkich obszarów niezbędnych przy wykonywaniu czynności produkcyjnych, nastawczych i konserwacyjnych, takie jak schody, drabiny oraz pomosty.

8.      

Czy są zachowane właściwe przejścia, dojścia w strefie roboczej maszyny ?

§   Do każdego stanowiska pracy powinno być zapewnione bezpieczne i wygodne dojście, przy czym jego wysokość na całej długości nie powinna być mniejsza w świetle niż 2 m.

§   W przypadkach uzasadnionych względami konstrukcyjnymi maszyn i innych urządzeń technicznych dopuszcza się zmniejszenie wysokości dojścia do 1,8 m przy jego odpowiednim zabezpieczeniu i oznakowaniu znakami bezpieczeństwa zgodnymi z Polską Normą.

§   Przejścia między maszynami a innymi urządzeniami lub ścianami przeznaczone tylko do obsługi tych urządzeń powinny mieć szerokość, co najmniej 0,75 m; jeżeli w przejściach tych odbywa się ruch dwukierunkowy, szerokość ich powinna wynosić, co najmniej 1 m.

Stan techniczny maszyn

9.      

Czy maszyna jest sprawna technicznie?

§   Maszyny i inne urządzenia techniczne, zwane "maszynami", powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, określone w przepisach, przez cały okres ich użytkowania.

§   Maszyny i narzędzia oraz ich urządzenia ochronne powinny być utrzymywane w stanie sprawności technicznej i czystości zapewniającej użytkowanie ich bez szkody dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz stosowane tylko w procesach i warunkach, do których są przeznaczone.

10.  

Czy maszyna jest wyposażona w skuteczny system ostrzegania pracowników o stanach awaryjnych ?

§   Maszynę należy wyposażyć w środki umożliwiające skuteczne alarmowanie operatora i innych osób zagrożonych, wskutek zmiany parametrów pracy, jeśli może to stanowić źródło niebezpiecznej sytuacji (np. zmiana ciśnienia, temperatury, prędkości).

§   Dostosowanie wymaga zapewnienia odpowiednich sygnałów świetlnych lub dźwiękowych, informacji na monitorze; w przypadku sygnałów świetlnych, zalecane jest używanie następujących barw:

-  czerwona : awaria, nieprawidłowość, (sytuacja zagrożenia)

-  żółta: ostrzeżenie (stan nienormalny, zbliżająca się sytuacja zagrożenia)

-  zielona: stan bezpieczeństwa (stan normalny)

-  niebieska: stan, w którym jest konieczne działanie operatora (informowanie o konieczności podjęcia działania przez operatora)

11.  

Czy maszyna jest wyposażona w systemy eliminujące możliwość emisji substancji szkodliwych i niebezpiecznych do pomieszczeń pracy ?

§   Urządzenia lub ich części, z których mogą wydzielać się szkodliwe gazy, pary lub pyły, powinny być zhermetyzowane.

§   W razie niemożliwości zhermetyzowania, urządzenia te powinny być wyposażone w miejscowe wyciągi.

§   W przypadku maszyn pracujących normalnie bez zamkniętej obudowy, urządzenia do separacji lub usuwania substancji, powinny być umieszczone możliwie jak najbliżej źródła emisji tych substancji. 

12.  

Czy różne części maszyny i ich połączenia wytrzymują obciążenia występujące podczas użytkowania?

(Czy w ostatnich 10 latach zdarzyły się z tego tytułu wypadki przy pracy lub awarie? )

§   Różne części maszyny i ich połączenia powinny wytrzymać obci...