auto4..doc

Prof.dr hab. Elżbieta Stojanowska

                                                             AUTOPREZENTACJA

                                                              Wykład  monograficzny                                           

Literatura

Leary M. (2000). Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji. Gdańsk,

       GWP.

Stojanowska E. (1998). Opisywanie siebie w warunkach autoprezentacji oraz prywatnie.

      Style autoprezentacji. Warszawa, Wydawnictwo WSPS.

Schlenker B.R., Pontari B.A. (2004). Strategiczna kontrola informacji: kierowanie wrażeniem i autoprezentacja w życiu codziennym, w: A. Tesser, R.B. Nelson, J.M. Suls (red.). Ja i tożsamość. Perspektywa psychologiczna. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Szmajke A. (1999). Autoprezentacja. Maski, pozy, miny. Olsztyn, Ursa Konsulting.

                                     KONCEPCJE AUTOPREZENTACJI

E. GOFFMAN(1959) – KONCEPCJA SOCJOLOGICZNA

ŻYCIE SPOŁECZNE JEST SPEKTAKLEM TEATRALNYM, W KTÓRYM LUDZIE GRAJĄ OKREŚLONE ROLE.

PODSTAWOWE POJĘCIA W KONCEPCJI GOFFMANA:

ØFASADA:

- DEKORACJE

- POWIERZCHOWNOŚĆ

- SPOSÓB BYCIA

ØDRAMATYZACJA

ØIDEALIZACJA

ØSCENA

ØKULISY

E.E.JONES, T.S.PITMAN  (1982) – WĄSKIE PODEJŚCIE DO AUTOPREZENTACJI: NIE KAŻDE ZACHOWANIE SPOŁECZNE JEST AUTOPREZENTACJĄ.

ØAUTOPREZENTACJA JEST ZACHOWANIEM STRATEGICZNYM ZMIERZAJĄCYM DO ZWIĘKSZENIA WPŁYWU SPOŁECZNEGO JEDNOSTKI.

SYTUACJE, W KTÓRYCH NIE POJAWI SIĘ AUTOPREZENTACJA:

Ø SILNE ZAANGAŻOWANIE ZADANIOWE I EMOCJONALNE

Ø ZACHOWANIA NAWYKOWE

Ø INTYMNE RELACJE, PSYCHOTERAPIA, SPOWIEDŹ

STRATEGIE AUTOPREZENTACYJNE wg Jonesa i Pitman

I. INGRACJACJA - WIZERUNEK CZŁOWIEKA SYMPATYCZNEGO;

II. ZASTRASZANIE – WIZERUNEK CZŁOWIEKA NIEBEZPIECZNEGO;

III. AUTOPROMOCJA – WIZERUNEK CZŁOWIEKA KOMPETENTNEGO

IV. DAWANIE PRZYKŁADU – WIZERUNEK CZŁOWIEKA MORALNEGO

V. DEPRECJONOWANIE WŁASNEJ OSOBY – WIZERUNEK CZŁOWIEKA BEZRADNEGO

B. SCHLENKER – SZEROKIE PODEJŚCIE DO AUTOPREZENTACJI – KAŻDE ZACHOWANIE SPOŁECZNE MA WYMIAR AUTOPREZENTACYJNY.

AUTOR WYRÓŻNIA NASTĘPUJĄCE POJĘCIA:

ØKIEROWANIE WRAŻENIEM –JEST TO CELOWA AKTYWNOŚĆ POLEGAJĄCA NA KONTROLOWANIU PRZEKAZYWANYCH PRZEZ JEDNOSTKĘ INFORMACJI O OSOBACH, IDEACH CZY ZDARZENIACH.

ØAUTOPREZENTACJA – KONTROLOWANIE INFORMACJI NA TEMAT „JA”      

ØAUTOPREZENTACJA SŁUŻY NIE TYLKO INTERESOM JEDNOSTKI LECZ MOŻE MIEĆ CHARAKTER PROSPOŁECZNY (NP. CHRONI SAMOPOCZUCIE INNYCH).

ØPODSTAWOWYM CELEM AUTOPREZENTACJI JEST POTWIERDZANIE (ODZWIERCIEDLANIE) WŁASNEJ TOŻSAMOŚCI

- AUTOIDENTYFIKACJA

ØAUTOPREZENTACJA MOŻE MIEĆ CHARAKTER ŚWIADOMY JAK I NAWYKOWY (AUTOMATYCZNY):

-JEST ŚWIADOMA  GDY ZACHOWANIE JEST BARDZO WAŻNE, BĄDŹ POWSTAJĄ ZAKŁÓCENIA NA DRODZE REALIZACJI CELU;

-JEST NAWYKOWA GDY BAZUJE NA DOŚWIADCZENIU JEDNOSTKI,SPRAWDZONYCH SKRYPTACH(NP. AUTOMATYCZNE STOSOWANIE REGUŁY DOPASOWANIA:BERGLAS,SKELTON,1981)

Ø AUTOPREZENTACJA  ODBYWA SIĘ NIE TYLKO W WARUNKACH PUBLICZNYCH LECZ TAKŻE PRYWATNYCH.

AUTOPREZENTACJA AUTOMATYCZNA I KONTROLOWANA

PRZEGLĄD BADAŃ

♣POZYTYWNOŚĆ AUTOPREZENTACJI W WARUNKACH ŚWIADOMEJ I AUTOMATYCZNEJ AUTOPREZENTACJI –PAULHUS I IN., 1988r.

♣ AUTOMATYCZNE I KONTROLOWANE AUTOPREZENTACJE PRZED AUDYTORIUM ZNANYM I OBCYM – TICE I IN.1995r.

♣ODGRYWANIE RÓL ZGODNYCH I NIEZGODNYCH Z „JA” PRZEZ INTROWERTYKÓW I EKSTRAWERTYKÓW W WARUNKACH PRZECIĄŻENIA POZNAWCZEGO – PONTARI, SCHLENKER, 2000r.

Schemat badań Tice i in.(1995)

Wyniki:

Osoby dokonujące nietypowej autoprezentacji: chełpliwej przed audytorium znanym oraz skromnej przed audytorium obcym pamiętały mniej szczegółów niż osoby dokonujące typowej autoprezentacji: skromnej przed audytorium znanym i chełpliwej przed audytorium obcym.

Interpretacja

Dokonywanie nietypowej autoprezentacji wymaga większego wysiłku poznawczego niż dokonywanie autoprezentacji typowej i dlatego z powodu przeciążenia poznawczego doszło do gorszego zapamiętania szczegółów  interakcji.

Schemat badań Pontari i Schlenkera (2000).

P- przeciążenie poznawcze, BP- brak przeciążenia poznawczego

Wyniki:

1.      Osoby zachowujące się w sposób zgodny z ich osobowością były równie wiarygodne w warunkach braku jak i przeciążenia poznawczego (autoprezentacja automatyczna).

2.      Introwertycy grający rolę ekstrawertyka byli bardziej wiarygodni w warunkach przeciążenia poznawczego niż w warunkach braku przeciążenia. Wynik ten interpretuje się za pomocą lęku społecznego, który w warunkach przeciążenia był mniejszyniż w warunkach braku przeciążenia poznawczego.

3.     Ekstrawertycy grający rolę introwertyka byli bardziej wiarygodni w warunkach braku przeciążenia niż w warunkach przeciążenia poznawczego. Interpretacja: nietypowa autoprezentacja wymaga więcej wysiłku poznawczego i dlatego w warunkach braku przeciążenia ekstrawertycy lepiej kontrolowali to nietypowe

     dla nich zachowanie niż w warunkach przeciążenia.

M. LEARY, Z. KOWALSKY (1990) – KONTYNUUJĄ SZEROKIE PODEJŚCIE DO AUTOPREZENTACJI SCHLENKERA.

ØNA AUTOPREZENTACJĘ SKŁADAJĄ SIĘ DWA PROCESY: MOTYWACJA I REALIZACJA.

ØPODSTAWOWE MOTYWY AUTOPREZENTACJI:

OSIĄGNIĘCIE KORZYŚCI MATERIALNYCH LUB SPOŁECZNYCH

OCHRONA I PODWYŻSZENIE SAMOOCENY

KSZTAŁTOWANIE POŻĄDANEJ TOŻSAMOŚCI OSOBISTEJ

ØNATĘŻENIE MOTYWACJI AUTOPREZENTACYJNEJ ZALEŻY OD:

ôPRZYDATNOŚCI AUTOPREZENTACJI JAKO ŚRODKA DO OSIĄGANIA POŻĄDANYCH CELÓW;

ôWARTOŚCI CELU;

ôSPOSTRZEGANEJ ROZBIEŻNOŚCI MIĘDZY AKTUALNYM A POŻĄDANYM WRAŻENIEM SPRAWIANYM NA INNYCH.

ØREALIZACJA AUTOPREZENTACJI ZALEŻY OD:

­SAMOWIEDZY I WYOBRAŻEŃ POŻĄDANEJ TOŻSAMOŚCI

(CZYNNIKI INTRAPERSONALNE)

   ­ ROLI SPOŁECZNEJ ORAZ OCZEKIWAŃ AUDYTORIUM

    (CZYNNIKI INTERPERSONALNE)

­WIEDZY  AUDYTORIUM  O  AUTOPREZENTERZE:

AUTOPREZENTACJA W OCENIE ODBIORCÓW MUSI BYĆ WIARYGODNA (SCHLENKER,1975; BAUMEISTER,JONES,1978)

FUNKCJE   AUTOPREZENTACJI CZYLI:

CZEMU SŁUŻY AUTOPREZENTACJA

I. CELE UTYLITARNE

Ø ZASPOKAJANIE POTRZEB POPRZEZ KONTROLĘ WRAŻENIA JAKIE JEDNOSTKA WYWIERA NA OTOCZENIU;

II. CELE TOŻSAMOŚCIOWE:

Ø POTWIERDZANIE ISTNIEJĄCEJ BĄDŹ BUDOWANIE POŻĄDANEJ TOŻSAMOŚCI;

Ø OCHRONA POZYTYWNEJ SAMOOCENY;

III. CELE EMOCJONALNE:

Ø REDUKCJA STRESU, ROZŁADOWANIE NAPIĘCIA EMOCJONALNEGO

ô ZACHOWANIE CZŁOWIEKA MA CHARAKTER POLIMOTYWACYJNY, ZATEM POWYŻSZE CELE NIE WYKLUCZAJĄ SIĘ – MOGĄ ZE SOBĄ WSPÓŁWYSTĘPOWAĆ, MOGĄ TEŻ ZE SOBĄ RYWALIZOWAĆ.

TAKTYKI AUTOPREZENTACYJNE wg M.Learego