Górski_Jan_ks_-_Odpowiedzi_na_101_pytań_o_misje.pdf

ODPOWIEDZI NA 101 PYTAŃ

O MISJE

Autor Ks. Jan Górski

Wydawnictwo WAM

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE

ZAGADNIENIA PODSTAWOWE

1. Co to są misje?

2. Co to są misje „ad gentes"?

3. Jaki jest cel działalności misyjnej?

4. Kto to jest misjonarz?

5. Kto może zostać misjonarzem?

6. Co to jest inkulturacja?

7. Czy dzisiaj można jeszcze mówić o nawracaniu innych?

8. Co to jest nowa ewangelizacja?

9. Co to jest prozelityzm?

10. Co to są wspólnoty podstawowe?

11. Kto to jest katechista?

12. Co to jest katechumenat?

13. Co to jest inicjacja?

14. Co to byty redukcje?

15. Co to była konkwista?

16. Czy są jeszcze ludzie, którzy nie znają Ewangelii?

17. Czy obecnie misji nie powinien zastąpić dialog?

18. Co to jest duchowość misyjna?

19. Co to jest „kontekst"?

20. Co należy rozumieć pod pojęciem „teren misyjny"?

21. Co to są „sytuacje misyjne"?

22. Co to jest antropologia misyjna?

KOŚCIÓŁ LOKALNY I POWSZECHNY WOBEC DZIEŁA MISYJNEGO

23. Jakie są najważniejsze misyjne dokumenty Kościoła?

24. Jakie były główne etapy misji w historii Kościoła?

25. Co o misjach pisali Ojcowie Kościoła?

26. Jak można uzasadnić działalność misyjną Kościoła?

27. Jakie są zadania misyjne Kościoła partykularnego?

28. Dlaczego Jan Paweł II jest nazywany misjonarzem świata?

29. Jakie są obowiązki misyjne biskupów?

30. Jakie są obowiązki misyjne kapłanów?

31. Jakie są obowiązki misyjne zakonników?

32. Jaką rolę do spełnienia mają na terenach misyjnych zakony kontemplacyjne?

33. Jakie są zadania misyjne osób świeckich?

34. Kim są „fideidoniści"?

35. Co to jest diaspora?

36. Co to jest Kongregacja ds. Ewangelizacji Narodów?

37. Co to są Papieskie Dzieła Misyjne?

38. Co to są Papieskie Intencje Misyjne?

39. Czy Kodeks Prawa Kanonicznego mówi coś o misjach?

40. Jakie istnieją czasopisma misyjne?

TEOLOGIA MISJI

41. Jaka jest rola inspiracji Ducha Świętego w prowadzeniu działalności misyjnej?

42. Co na temat misji mówi Stary Testament?

43. Jaką wizję pracy misyjnej przekazuje Nowy Testament?

44. Jaki jest eschatologiczny cel misji?

45. Jaka jest rola Maryi w dziele misyjnym Kościoła?

46. Kto jest patronem misji?

47. Dlaczego św. Teresa od Dzieciątka Jezus jest misjonarką?

48. Co to jest misjologia?

49. Gdzie można studiować misjologię?

50. Jakie nauki służą pomocą misjom?

51. Dlaczego należy głosić Ewangelię, skoro zbawienie jest możliwe także poza

Kościołem?

52. Jaka jest wzajemna relacja pojęć: „misje" oraz „królestwo Boże"?

53. Dlaczego tak ważne jest głoszenie pojednania i Bożego miłosierdzia?

METODY PROWADZENIA MISJI I ORGANIZACJE WSPIERAJĄCE MISJE

54. Jakie na przestrzeni wieków stosowano metody misyjne?

55. Jaką rolę w działalności misyjnej odgrywa liturgia?

56. Czy ważnym narzędziem w pracy misjonarza jest katechizm?

57. W jaki sposób w sprawy misji prowadzonych przez Kościół angażują się kobiety?

58. W jaki sposób chorzy mogą zaangażować się w sprawy misji?

59. Czy działalność misyjna Kościoła nie zagraża wolności osoby ludzkiej?

60. Czy w pracy misyjnej jest konieczny kontakt osobowy?

61. Dlaczego w pracy na misjach ważna jest znajomość miejscowych języków?

62. Czy sztuka stanowi narzędzie pracy misjonarza?

63. Czy radio i prasa mogą przyczynić się do pomocy misjom?

64. Jakich istotnych informacji dostarcza nam statystyka misyjna?

65. Co to jest CeFoM?

66. Co to jest lAMS oraz IACM?

67. Jaka jest rola i zadania muzeów misyjnych?

68. Co to był spór akomodacyjny?

KOŚCIÓŁ W POLSCE I MISJE

69. Czy w Polsce prowadzone są misje?

70. Gdzie na świecie pracują polscy misjonarze?

71. Co to jest Dzień Misyjny?

72. Jaką rolę w dziele misyjnym odgrywają parafie?

73. Czy liturgia w krajach misyjnych różni się od tej sprawowanej w Polsce?

74. Jakie są zadania animacji misyjnej?

75. Jak w duchu misyjnym powinniśmy reagować na różne wydarzenia, jakie mają

miejsce w świecie, w tym na terenach misyjnych?

MISJE W KONTEKŚCIE INNYCH RELIGI

76. Czy chrześcijanie różnych wyznań mogą razem współpracować na rzecz misji?

77. Jak rozumieją misje Kościoły prawosławne?

78. Jak działalność misyjną rozumieją Kościoły protestanckie?

79. Jak przedstawia się problem działalności misyjnej w kontekście islamu?

80. Co to są nowe ruchy religijne i w jaki sposób działają na terenach misyjnych?

81. Jak w kontekście misji wygląda kontakt chrześcijaństwa z innymi religiami?

MISJE W KONTEKŚCIE SPOŁECZNO-POLITYCZNYM

82. Czy władza świecka pomaga w prowadzeniu działalności misyjnej, czy raczej

przeszkadza?

83. Co należy robić najpierw: karmić czy głosić Ewangelię?

84. Czy Kościół, prowadząc misje, niszczy miejscową kulturę?

85. Co to jest praca na rzecz rozwoju?

86. Czym był patronat misyjny?

87. Co utrudnia działalność misyjną?

88. Czy na świecie wciąż jeszcze aktualny jest problem niewolnictwa?

89. Czy wielkie miasta stały się terenami misyjnymi, czy są nową „sytuacją misyjną"?

90. W jaki sposób działalność misyjna łączy się z troską o zdrowie?

91. W jaki sposób działalność misyjna łączy się z troską o dzieci?

92. Jakie są niepowodzenia i zagrożenia związane z pracą misyjną?

93. Czy praca na misjach jest niebezpieczna?

94. Dlaczego mimo zaangażowania Kościoła w Azji wciąż jest tam tak mało

chrześcijan?

95. Czy misje są prowadzone również w Oceanii?

96. Dlaczego tylko niektóre tereny Ameryki są w sensie ścisłym terenami misyjnymi?

97. Czy Afryka nadal potrzebuje misji?

98. Czy turystyka może pomóc w ewangelizacji świata?

99. Jaką przyszłość można prognozować dla misji?

100. Jak wygląda sprawa potrzeb ekonomicznych misji?

101. Dlaczego misje są ciągle na peryferiach działalności Kościoła?

PRZYPISY

INDEKS IMION WŁASNYCH ORAZ TEMATÓW

WYKAZ SKRÓTÓW

WPROWADZENIE

Misje, jako najważniejsze zadanie Kościoła, wciąż budzą niesłabnące zainteresowanie. Dzieje

się tak najpierw dlatego, że wielu Polaków uczestniczy bezpośrednio w tym wydarzeniu,

pracując jako misjonarze. Liczne koła misyjne i kręgi zainteresowań wspierają misje. Coraz

więcej młodzieży interesuje się misjami i współpracuje z tym dziełem, także w ramach

wolontariatu misyjnego. Zainteresowanie innymi kontynentami jest coraz większe. Misje są

też coraz wyraźniej obecne w świadomości oraz działalności Kościoła. Na czoło wysuwa się

największy misjonarz naszych czasów Ojciec Święty Jan Paweł II. Sam bierze udział w

głoszeniu Ewangelii na wszystkich kontynentach oraz - kierując Kościołem, jako Biskup

Rzymu - jest odpowiedzialny w sposób szczególny za wypełnienie nakazu misyjnego Jezusa

Chrystusa. Właśnie dzięki Ojcu Świętemu i jego pielgrzymowaniu misje i problemy

Kościołów działających na innych kontynentach stają się bliższe wszystkim.

Kolejnym powodem tego zainteresowania jest kontekst pracy wielu polskich misjonarzy. Jest

ich obecnie ponad 2000. Co roku nowi wyjeżdżają na różne kontynenty, aby głosić Chrystusa,

stąd coraz więcej ludzi interesuje się warunkami życia w krajach, w których misjonarze ci

działają. Coraz więcej osób odwiedza również dalekie kraje, co także przyczynia się do

wzrostu tego zainteresowania.

W naszym kraju ciągle za mało jest publikacji dotyczących misji, choć cieszą się one wielkim

zainteresowaniem, dotyczą bowiem istotnego wymiaru Kościoła. Kiedy zobaczyłem serię

„101 pytań o...", postanowiłem zapytać Wydawnictwo WAM o misje - decyzja została

podjęta szybko, za co dziękuję.

Pytania, na które odpowiedzi znajdziemy w tej książce, zostały postawione, nieraz w trochę

zmodyfikowanej formie, przez studentów, słuchaczy moich wykładów oraz seminariów z

misjologii, które prowadzę od 1989 roku w Katowicach i Krakowie. Od 10 lat spotykamy się

również podczas wakacji na Letnich Seminariach Misjologii. Prowadzone tam długie

dyskusje pozwalają na ciągle nowe odkrywanie misyjnego zadania. Chciałbym wykorzystać tę

okazję, aby studentom, uczestnikom tych wykładów oraz seminariów serdecznie

podziękować. W pytaniach tych może nieraz odnajdą siebie.

Odpowiedzi na pytania zostały oparte o soborowe oraz posoborowe nauczanie Kościoła

dotyczące misji, w tym szczególnie nauczanie Jana Pawła II. Wzbogacone są również o

bezpośrednie doświadczenia podczas odwiedzania licznych krajów misyjnych, badania

terenowe oraz udział w wielu konferencjach i pracach w międzynarodowych zespołach

studyjnych. Dzięki tej publikacji doświadczenia zdobyte podczas zajęć uniwersyteckich

zostają udostępnione szerszym kręgom.

ZAGADNIENIA PODSTAWOWE

1. Co to są misje?

Słowo misje używane jest zarówno w znaczeniu świeckim, jak i religijnym. Najpierw oznacza

posłanie w celu wykonania określonego zadania. Mówi się dzisiaj o misji gospodarczej,

politycznej, charytatywnej, misji różnych instytucji oraz środków społecznego przekazu. W

tym znaczeniu jest to pojęcie szerokie. W znaczeniu religijnym możemy mówić o misji

Kościoła rozumianej jako posłannictwo oraz o misjach czy misji ad gentes. Chociaż Kościół

jest misyjny od samego początku swego istnienia, to jednak dzisiejsze rozumienie misji

kształtowało się powoli. Sam termin „misje" został sformułowany dopiero przez Sobór

Watykański II. Zgodnie z jego definicją misjami nazywa się „szczególne inicjatywy, przez

które posłani przez Kościół głosiciele Ewangelii, idąc na cały świat, wykonują zadanie

przepowiadania Ewangelii i wszczepiania samego Kościoła w te narody i grupy, które jeszcze

nie wierzą w Chrystusa" (DM, 6). W definicji tej występują dwa elementy, określające cel

misji: głoszenie Ewangelii i zakładanie Kościoła. Taka synteza jest odpowiedzią na

długotrwałą „wielką dyskusję" w środowiskach misjologicznych, której przewodziły już w

okresie międzywojennym dwa ośrodki: Munster i Louvain. Dyskusja dotyczyła rozumienia

misji, a w szczególności celu ich prowadzenia. Szkoła munsterska dowodziła, że celem misji

jest głoszenie Ewangelii. Akcent położony na głoszeniu, przepowiadaniu wskazuje na wpływ

teologii protestanckiej. Szkoła lowańska natomiast cel misji upatrywała w zakładaniu

Kościoła, mając na uwadze przede wszystkim struktury widzialne i hierarchię. Trwająca w

okresie przedsoborowym zacięta dyskusja przyczyniła się niewątpliwie do rozwoju teologii

misji. Definicja pogodziła idee praedicare i plantatio.

Termin „misje" nie występuje w Piśmie Świętym na oznaczenie treści rozumianych dziś pod

tym pojęciem. Treść ta została wyrażona w inny sposób. Pismo Święte używa następujących

określeń: „głosić w drodze słowo" (Dz 8, 4), „głosić, że Jezus jest Synem Bożym" (Dz 9, 20),

„służyć Ewangelii" (Flp 2, 22), „spełniać posłannictwo w imieniu Chrystusa" (2 Kor 5, 20).

Określenia te, chociaż wieloznaczne, najlepiej oddają treść terminu „misje", zwracają też

uwagę na jego dynamizm, używając takich słów, jak: „iść", „głosić".

Po raz pierwszy termin „misje" został użyty w sprawozdaniu generała jezuitów Jakuba

Leyneza z 1558 roku, opisującym działalność zakonu wśród Maronitów. Proces precyzowania

się nowego terminu był długi. Jednak już w dekrecie erekcyjnym Kongregacji Rozkrzewiania

Wiary z 1622 roku słowa: „missio" i „missiones" posiadają właściwe znaczenie. Jednak na

pogłębione wyjaśnienie terminu trzeba było jeszcze długo czekać. Dopiero Sobór Watykański

II w Dekrecie Ad gentes (1965) po raz pierwszy podał przytoczoną już definicję misji. W

definicji tej znajdujemy ważne sformułowanie: „którzy jeszcze nie wierzą w Chrystusa".

Działalność misyjna to ta, którą Kościół prowadzi wśród , jeszcze nie wierzących", a nie , już

nie wierzących". Akcent położony na Jeszcze" w istotny sposób odróżnia działalność misyjną

od duszpasterskiej czy ekumenicznej, chociaż często są one sobie bliskie. Słowo „misje"

można rozpatrywać wieloaspektowo. Etymologicznie pochodzi od łacińskiego czasownika

mittere = posyłać. Jego odpowiednikiem w języku greckim jest słowo apostelein = posyłać,

apostolos = posłany. Patrząc zaś z perspektywy religijnej magisterium Kościoła i teologia

mówi często o „misji Kościoła", „misji kapłanów" oraz „misji ludzi świeckich". Do tego

nawiązuje też Jan Paweł II, kiedy mówi o „jednej jedynej misji Kościoła" (RMs, 33),

realizowanej w trzech sytuacjach: po pierwsze, w sensie ścisłym, „misja ad gentes", czyli

wśród tych, którzy Chrystusa jeszcze nie znają lub gdzie brak jest jeszcze dojrzałych

wspólnot. Drugą sytuację stanowią wspólnoty właściwie ukształtowane, wśród których

prowadzona jest działalność duszpasterska. Praca duszpasterska zawsze winna posiadać

wymiar misyjny, nie tylko w sensie stałego wychodzenia naprzeciw człowiekowi i nowym

warunkom, ale też włączeniu parafii w misję ad gentes. Wreszcie sytuacja trzecia, określona

przez papieża jako „pośrednia", odnosi się do terenów i sytuacji, w których ludzie ,już"

utracili wiarę lub gdzie procesy laicyzacji zredukowały wiarę wyłącznie do poziomu

obrzędów. Zachodzi wtedy potrzeba „nowej ewangelizacji" lub „reewangelizacji". Papież

zwraca uwagę, że nie wolno zacierać różnic między pracą duszpasterską, nową ewangelizacją

i specyficzną działalnością misyjną, na niekorzyść tej ostatniej (RMs, 34). Bez misji ad

gentes Kościół utraciłby sens swego istnienia. Bliska działalności misyjnej jest też

działalność ekumeniczna, mająca na celu doprowadzenie chrześcijan do jedności. Na ten

temat wypowiada się także prawo kościelne. Kodeks Prawa Kanonicznego omawia problem

misji w kanonach 781-792. Obowiązek misyjny w jego ujęciu stanowi główne zadanie całego

ludu Bożego, same zaś misje definiuje jako „działalność, dzięki której zaszczepia się Kościół

w narodach i wspólnotach, w których jeszcze się nie zakorzenił" (por. kan. 786). Kodeks

poświęca również uwagę misjonarzom oraz kładzie nacisk na fakt, iż są oni posłani przez

Kościół, co stanowi istotny element misji.

W Katechizmie Kościoła Katolickiego misje są ukazane jako ważny wymiar powszechności

Kościoła. Wychodząc od nakazu misyjnego (KKK, 849), przez początek misji, motyw

podjęcia misji i drogi misji (KKK, 850-852), Katechizm jakby ostrożnie rysuje największe

problemy: trudności w wykonywaniu zadania misyjnego, inkulturację, podział wśród

chrześcijan oraz stosunek do innych religii (KKK 853-856).

Pojęcie misji zmienia się także obecnie, przy całym zrozumieniu terenu misyjnego, dużo

mówi się o tzw. „sytuacjach misyjnych", a także o potrzebie misji ad intra lub o nowej ewan-

gelizacji.

2. Co to są misje „ad gentes"?

Określenie to pojawiło się czasie posoborowym, kiedy znana już była definicja misji (DM, 6).

Dodane do słowa „misje" łacińskie doprecyzowanie pochodzi od pierwszych słów Dekretu

misyjnego, co można przetłumaczyć „do narodów". Sam termin ulegał licznym

przekształceniom i różnie oddawana była treść mieszcząca się w definicji soborowej. W

odróżnieniu od misji, rozumianej jako ogół zadań Kościoła, specjalne zadanie w sensie

Dekretu misyjnego opisywano przy pomocy słowa w liczbie mnogiej „misje". Tak też stosuje

się nadal w literaturze misjologicznej.

Po ukazaniu się adhortacji apostolskiej Evangelii nuntiandi (1975) upowszechniony został

termin „ewangelizacja". Mówi on także o ewangelizacji tych, którzy jeszcze Chrystusa nie

znają, w odległych zakątkach ziemi (EN, 19). Nawiązanie do soborowej definicji widzimy

również, kiedy mowa jest o zadaniu budowania wspólnoty Kościoła (EN, 23). Stąd stosowane

często określenie „ewangelizacja misyjna". Jan Paweł II w encyklice Redemptoris missio,

pisze o jednej misji w trzech sytuacjach (RMs, 33). Misje w sensie właściwym określa jako

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: