Strona1
Ekologia i ochrona przyrody
Ustawa o ochronie przyrody z 2004 r.
Parki Narodowe
obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe !!!
Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów,
tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych,
przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia
zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt
lub siedlisk grzybów (powołuje minister ds. środowiska[Rada Ministrów])
W Polsce istnieją 23 parki narodowe:
Woliński Park narodowy
Słowiński Park Narodowy
Park Narodowy „Bory Tucholskie”
Drawieński Park Narodowy
Park Narodowy „Ujście Warty”
Wielkopolski Park Narodowy
Karkonoski Park Narodowy
Park Narodowy Gór Stołowych
Ojcowski Park Narodowy
Babiogórski Park Narodowy
Tatrzański Park Narodowy
Gorczański Park Narodowy
Pieniński Park Narodowy
Magurski Park Narodowy (woj. Podkarpackie)
Bieszczadzki Park Narodowy ( woj. Podkarpackie)
Roztoczański Park Narodowy
Poleski Park Narodowy
Świętokrzyski Park Narodowy
Kampinowski Park Narodowy
Białowieski Park Narodowy
Narwiański Park Narodowy
Biebrzański Park Narodowy
Wigierski Park Narodowy
Planowane PN: Turnicki, Mazurski, Jurajski
Rezerwat Przyrody:
obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi (tworzy wojewoda)
W rezerwatach może być wprowadzona ochrona ścisła i całkowita.
Ochrona ścisła - polega na całkowitym i trwałym zaniechaniu bezpośredniej ingerencji człowieka w stan ekosystemów, tworów, składników przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przypadku gatunków- całoroczną ochroną należących do niej osobników i stadiów ich rozwoju.
Ochrona częściowa-polega na ochronie gatunków roślin, zwierząt, grzybów, dopuszcza możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich części.
W Polsce jest 1407 rezerwatów, w woj. Podkarpackim-93.
Wśród polskich rezerwatów można wyróżnić następujące rodzaje:
faunistyczne (10%)
florystyczne (11,9%)
krajobrazowe (7,9%)
leśne (50,2%)
torfowiskowe (10,2%)
wodne (2%)
przyrody nieożywionej (5,1%)
stepowe (2,5%)
słonoroślowe (0,3%)
Park Krajobrazowy
obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju (wojewoda)
W Polsce jest obecnie 120 parków, w woj. Podkarpackim:
Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy
Czarnorzecko-Strzyżowski
Jaśliski Park Krajobrazowy
Park Krajobrazowy Doliny Sanu
Park Krajobrazowy Gór Słonnych
Park Krajobrazowy Lasy Janowskie
Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego
Południoworoztoczański Park Krajobrazowy
Park Krajobrazowy Pasma Brzanki
Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej
Obszary Chronionego Krajobrazu
obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.
Wyznaczanie Obszaru chronionego krajobrazu następuje na drodze rozporządzenia wojewody lub przez radę gminy
Teren obejmowany tą formą ochrony powinien umożliwiać zaspokajanie potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnić funkcję korytarza ekologicznego. Korytarz ekologiczny to obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt i grzybów, ponieważ umożliwiają przemieszczanie się zwierzętom w różnych celach, m.in.: rozmnażania, zdobywania pokarmu, poszukiwania nowych siedlisk.
W Polsce jest 445 obszarów chronionego krajobrazu, w woj. Podkarpackim 17:
- Wschodniobeskidzki
- OChK Beskidu Niskiego
- Czarnorzecki
- Przemysko-Dynowski OChK
- Sieniawski
- Roztoczański OChK
- Jastrząbsko-Żdżarski OChK
-OChK Pogórza Strzyżowskiego
- OChK Pogórza Ciężkowickiego
- Mielecko-Kolbuszowsko-Głogowski
- Sokołowsko-Wilczowolski
- Hyżniańsko-Gwoźnicki OChK
- Kuryłowski OChK
- Brzóźniański
- Zmysłowski
- Strzyżowsko-Sędziszowski OChK
- Przecławski OChK
Sieć obszarów NATURA 2000
obejmuje obszary specjalnej ochrony ptaków i specjalne obszary ochrony siedlisk. Obszar NATURA 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych formami ochrony przyrody.
Na obszarach NATURA 2000 zabrania się podejmowania działań mogących w znaczny sposób pogorszyć stan siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także z znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar NATURA 2000
W 1979 r. podpisana została Dyrektywa Ptasia, a w 1992 r. Dyrektywa Siedliskowa, która zobligowała wszystkie państwa członkowskie do stworzenia spójnej Europejskiej Sieci Ekologicznej, specjalnych obszarów ochrony, noszących nazwę NATURA 2000.
W Polsce istnieje obecnie 80 obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO), oraz 184 specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), w woj. Podkarpackim:
Pomniki przyrody
pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej , naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami , wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lun obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
Stanowiska Dokumentacyjne
Stanowiskami dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym oraz dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych , nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych.
Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt.
W Polsce jest 115 stanowisk dokumentacyjnych
Użytki Ekologiczne
Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej-naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.
W Polsce jest 6177 użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 42,641 tys. ha.
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne
(Wszystkie indywidualne formy ochrony przyrody powstają w drodze rozporządzenia wojewody lub rady gminy.
lipna