Leininger.pdf

Kultura

Model pielęgniarstwa

transkulturowego

Madelaine M. Leininger

Całokształt materialnego i duchowego dorobku

ludzkości wytworzonego w ogólnym rozwoju

historycznym lub w określonej epoce; poziom

rozwoju społeczeństw, grup, jednostek w danej

epoce historycznej

Co konstytuuje kulturę?

Cechy pierwotne

• Przeszłość, historia (zapisana lub

przekazywana ustnie)

• Dominująca, zorganizowana religia w obrębie

ktorej istnieją charakterystyczne wierzenia i

czynności (rytuały, obrzędy, tabu i

ceremonie)

• Zbiór podstawowych wartości, tradycji, które

społeczeństwa wyznają i które usiłują

powielać

4. Uregulowany system społeczny, sieci

komunikacyjne, w tym normy regulujące

postępowanie osobiste, rodzinne, społeczne

5. Artefakty unikatowe dla społeczeństwa, np..

Literatura, dzieła sztuki, malarstwo, taniec,

muzyka, teksty religijne, filozoficzne itd..

Co konstytuuje kulturę?

Model M. Leininger

Cechy drugorzędne

• wspólny język lub grupa języków

• wspólne fizyczne i geograficzne więzi, w

obrębie których żyją czlonkowie danego

społeczeństwa, skąd mogą wyjść i dokąd czuc

chęć powrotu

• relatywnie określony wzór zabudowy i

sposobów mieszkania

• wspólny system moralny i prawny

Główny cel

gromadzenie wiedzy, dzięki której będzie możliwe

zapewnienie troskliwości/opieki „kulturowo

zgodnej”

Naczelne pojęcie modelu

Kultura (wg Leininger)

Human care – troska, troskliwość, opieka,

opiekowanie się.

Wyuczone, dzielone z innymi i przekazywane

wartości, wierzenia, normy i sposób życia

poszczególnych grup, który ukierunkowuje ich

myślenie, podejmowanie decyzji i działanie w

określony sposób

Pojęcie spotykane w filozofii, fenomenologii,

religii, psychologii, sztuce, literaturze, poezji

Wartości, wierzenia osadzone są w :

• Światopoglądzie

• Języku

• Religii (lub innej filozofii)

• Czynnikach

– społecznych (np. pokrewieństwo)

– politycznych, prawnych

– ekonomicznych

– technologicznych

– etnohistorycznych

• Kontekście środowiskowym

Różnorodność kulturowa

Uniwersalizm kulturowy

Zmienność i/lub różnice w znaczeniach,

wzorcach, wartościach, sposobie życia lub

symbolach troskliwości w grupie lub pomiędzy

grupami, które zostały wytworzone dla

zachowania dobrostanu, poprawy kondycji i

sposobu życia albo radzenia sobie ze śmiercią

Wspólne, podobne lub dominujące znaczenie

troski, jej wzorców, wartości, sposobu życia,

symboli, które istnieją w różnych kulturach i

odzwierciedlają sposoby pomagania ludziom

Zdrowie

Taki poziom dobrostanu, który jest zdefiniowany

w danej kulturze, wysoko wartościowany i

praktykowany, a równocześnie możliwy do

osiągnięcia przez jednostkę (grupę), w

podejmowanych aktywnościach w sposób

kulturowo satysfakcjonujący

Każda kultura ma swoje własne formy, wzorce,

sposoby ekspresji i troszczenia się o zdrowie;

zdrowie ma charakter zarówno uniwersalny,

jak i zróżnicowany

Człowiek

Środowisko/„kontekst środowiskowy”

Człowiek jest istotą kulturową, powinien być

rozpatrywany w powiązaniu z kulturą i

ujmowany holistycznie. Jednostki kulturowe to

także rodziny, grupy społeczne, instytucje i całe

kultury

• Wywiera wpływ na zdrowie i wzorce

opiekowania się

• Konieczne jest jego rozumienie i badanie przy

pomocy odpowiednich metod

Pielęgniarstwo

• Fenomen troskliwości transkulturowej

• Rola pielęgniarki – zapewnienie opieki zgodnie

z ludzkimi wartościami sposobem życia

• Trzy formy świadczenia pomocy:

– zachowanie, utrzymanie dotychczasowych wzorców

zachowań

– akomodacja, negocjowanie zmian

– zmiana wzorców, przewartościowanie

Rodzaje wiedzy niezbędnej w pielęgnowaniu

• Wiedza profesjonalna (etic)

• Wiedza uzyskana przez doświadczenie,

nieprofesjonalna (emic)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: