wyklad 2 - zamrazanie, podstawy cz.1.pdf

(1641 KB) Pobierz
Metody przechowywania i utrwalania bioproduktów
METODY PRZECHOWYWANIA
I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW
ZAMRA Ż ANIE
PODSTAWY CZ.1
Opracowa ł : dr S. Wierzba
Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej
Uniwersytetu Opolskiego
138209939.005.png
ZAMRA Ż ANIE – PODSTAWY TEORETYCZNE
Zamra ż aniem produktów nazywamy proces pe ł nej lub cz ęś ciowej zamiany wody w nich
zawartej w lód (krystalizacji), oraz obni ż enia temperatury produktu poni ż ej punktu
krioskopowego .
Punkt krioskopowy – temperatura krzepni ę cia wody wraz z substancjami w niej
rozpuszczonymi.
Procesy zachodz ą ce w produktach zale żą przede wszystkim od temperatury
szybko ść reakcji zale ż y od temperatury
Regu ł a van't Hoffa – przy obni ż eniu temperatury cia ł a o 10 ° C, intensywno ść zachodz ą cych
w nim reakcji maleje 2-3 krotnie i w przybli ż eniu w tym samym stosunku ro ś nie jego
trwa ł o ść .
Q
=
Y
T
+
10
gdzie:
Q 10 - wspó ł czynnik temperaturowy
Y – szybko ść reakcji
10
Y
T
Q 10 = 2-3 dla wi ę kszo ś ci bioproduktów
nie jest to ogólnie obowi ą zuj ą ca regu ł a, ale
wskazuje na pewn ą prawid ł owo ść , która
sprawdza si ę w przewa ż aj ą cej liczbie
przypadków
138209939.006.png
ZAMRA Ż ANIE – PODSTAWY TEORETYCZNE
Trwa ł o ść produktu ro ś nie w momencie jego zamro ż enia.
Ograniczenia prawa van’t Hoffa :
• sprawdza si ę dla reakcji jednostkowych, w jednorodnych ś rodowiskach,
• w miar ę obni ż ania temperatury poni ż ej punktu krioskopowego Q 10 maleje,
• ujemny wspó ł czynnik temperaturowy – dla niektórych reakcji np. denaturacja bia ł ka
 
138209939.007.png
ZAMRA Ż ANIE – PODSTAWY TEORETYCZNE
Cz ą steczka - dipol (uk ł ad dwubiegunowy) – poszczególne
cz ą steczki łą cz ą si ę za pomoc ą wi ą za ń wodorowych .
W czasie zamra ż ania obserwujemy w zwi ą zku z wymian ą
ciep ł a przemieszczanie si ę wody zawartej w produkcie w
kierunku ni ż szej temperatury (powierzchni cia ł a).
przyczyna niekorzystnych zmian w produktach po zamro ż eniu
[www.wikipedia.pl]
W pocz ą tkowej fazie zamra ż ania obserwujemy
przech ł odzenie cieczy
powstanie struktury pseudokrystalicznej
(uporz ą dkowane grupy cz ą steczek po łą czonych wi ą zaniami
wodorowymi)
Szybko ść wzrostu kryszta ł ów
krystalizacj ę
Woda (-7 0 C) – 50 mm/s
Glicerol (-17 0 C) – 50 mm/dob ę
(faza sta ł a)
[www.wikipedia.pl]
138209939.001.png 138209939.002.png 138209939.003.png
ZAMRA Ż ANIE – PODSTAWY TEORETYCZNE
W miar ę obni ż ania temperatury nast ę puje
zbli ż anie si ę cz ą steczek wody
rosn ą si ł y wzajemnego
przyci ą gania, malej ą cieplne ruchy Browna
spadek energii poni ż ej
energii sta ł ej orientacji cz ą steczek
tworzy si ę struktura kryszta ł u, w warunkach
naturalnych g ł ównie formy heksagonalne
wydzielanie znacznych ilo ś ci ciep ł a 335 kJ/kg
138209939.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin