TKANKI
Tkanka – zbiór / zespół komórek o podobnej budowie, funkcji i pochodzeniu.
è nabłonkowa
è mięśniowa
è łączna (tłuszczowa, limfa, chrzęstna)
è nerwowa
TKANKA NABŁONKOWA
Funkcje:
è OCHRONNA
(przed utratą wody, uszkodzeniami mechanicznymi, nadmiernym promieniowaniem UV, wnikaniem drobnoustrojów)
è ODBIERANIE BODŹCÓW ZE ŚRODOWISKA
è WYŚCIELANIE NARZĄDÓW, UKŁADÓW
- Występują w niej połączenia międzykomórkowe
- Nie są unaczynione
- Odżywianie odbywa się przez pobieranie z tkanek położonych niżej
- Mają zdolność podziału
- Mają duże zdolności regeneracyjne
Podział nabłonków:
■ ze względu na liczbę warstw: ■ ze względu na kształt komórek:
JEDNOWARSTWOWE WIELOWARSTWOWE
- PŁASKIE - PŁASKIE
- SZEŚCIENNE
- WALCOWATE
- WIELORZĘDOWE
è JEDNOWARSTWOWY PŁASKI
Występuje tam, gdzie potrzebna jest szybka wymiana:
W pęcherzykach płucnych, Naczyniach krwionośnych,
Nerkach,
è JEDNOWARSTWOWY SZEŚCIENNY
Występuje tam, gdzie zachodzi wchłanianie i wydzielanie:
W kanalikach nerwowych, końcowych odcinkach gruczołów
è JEDNOWARSTWOWY WALCOWATY
Występuje: w przewodzie pokarmowym, jajowodach (gdyż zawierają dużą liczbę rzęsek, które ułatwiają przemieszczanie się komórki jajowej)
è JEDNOWARSTWOWY WIELORZĘDOWY
Występuje: w drogach oddechowych, tchawicy, jamie nosowej, oskrzelach
è WIELOWARSTWOWY PŁASKI
Występuje: w jamie ustnej i przełyku, pochwie, przedniej powierzchni rogówki, naskórku
TKANKA MIĘŚNIOWA
(nienawidzę tabelek!)
CECHY
MIĘŚNIE GŁADKIE
MIĘŚNIE POPRZECZNIE PRĄŻKOWANE
SZKIELETOWE
SERCA
Kształt
Wrzecionowate
Blisko siebie, wydłużone walce
Rozgałęzione
Jądro
Jedno jądro położone centralnie
Wiele jąder położonych peryferyjnie
Jedno lub dwa jądra
Skurcz mięśni
Niezależny od naszej woli, następuje powoli
Zależny od naszej woli, następuje szybko
Niezależny od naszej woli, choć pośrednio możemy na niego wpływać, pracuje rytmicznie
Występowanie
Współtworzy ściany narządów wewnętrznych, przewodu pokarmowego, naczyń krwionośnych, limfatycznych i narządów moczowo – płciowych oraz skóry
Budują aktywną część układu
Serce
Funkcje
Nie pełni funkcji lokomocyjnych
Umożliwia ruch lokomocyjny kręgowców
Kurczenie się i rozkurczanie serca
Miofibryla -> pęczek miofibrylii -> włókno mięśniowe -> pęczek włokien więśniowych
Sarkometr – jednostka kurczliwa
TKANKA NERWOWA
è Odbiera i przewodzi impulsy ze świata zewnętrznego i wewnętrznego.
Składa się z:
è NEURONÓW – przewodzą bodźce
è KOMÓRKI GLEJOWE – odżywiają i chronią komórkę
Informacje przekazywane są z prędkością 120 m/s
Budowa komórki nerwowej:
Akson może być nagi, nieosłonięty, ale zdarza się to rzadko.
Rodzaje włókien:
è Włókna jednoosłonkowe – osłona mielinowa
è włókna dwuosłonkowe – na osłonie milionowej znajduje się druga – osłona schwanna
Rola osłonek:
è Ochronna
è Izolacyjna
è Przyspieszenie przewodzenia impulsów
Synapsa – połączenie dwóch komórek nerwowych
CHEMICZNA ELEKTRYCZNA
W synapsie chemicznej przepływ impulsów odbywa się w jedną stronę – od aksonu do dendrytu. W synapsie elektrycznej przepływ impulsów jest dwustronny.
Rodzaje połączeń:
è Neuron – mięśnie
è Neuron – gruczoł
è Neuron – neuron
TKANKA ŁĄCZNA
è Wypełniająca
è Odżywcza
è Transportowa
è Mechaniczna
è Obronna
Budowa:
W istocie komórkowej są trzy rodzaje włókien:
è Kolagenowe
30% wszystkich białek z organizmu, nierozpuszczalne w wodzie, odporne na rozerwania
è Sprężyste
Z białka (elastyna), cieńsze niż kolagenowe, mają zdolność rozciągania się, tworzą ściany naczyń krwionośnych
è Retikulinowe
Budują węzły chłonne
PODZIAŁ TKANKI ŁĄCZNEJ
...
kidney