Seminarium II

Choroby wywołane aberracjami chromosomowymi.

Aberracje liczbowe autosomów i poliploidie.

Zespół Downa

•                     Trisomia 21: 47, XX +21 lub 47, XY +21.

•                     1/800 żywych urodzeń (najpowszechniejsze zaburzenie aneuploidalne nie powodujące poronienia.

•                     95% przypadków to wynik braku rozdzielenia chromosomów, reszta spowodowana translokacjami chromosomowymi. W 90% przypadków dodatkowy chromosom jest przekazywany przez matkę

•                     U 1-3% żywo urodzonych występuje mozaicyzm (47, XY+21/46, XY). To prowadzi do łagodniejszego fenotypu zespołu.

Okres prenatalny

W badaniu USG:

•                     Torbiel pęcherzowa okolicy szyjnej, przechodząca w ciężkich przypadkach w obrzęk płodowy.

•                     Zwężenie lub zrośnięcie dwunastnicy (objaw dwóch przestrzeni gazowych tzw. double bubble).

•                     Skrócenie kości udowej.

              W surowicy matki niski poziom  α-fetoproteiny.

Charakterystyczne cechy:
 

•                     Twarz: niska nasada nosa, skośne szpary powiekowe, małe i niekiedy zbyt zwinięte małżowiny uszne, spłaszczony rejon szczękowy i jarzmowy. Policzki są zaokrąglone, kąciki ust czasem skierowane ku dołowi.

•                     Szyja: krótka, na karku stwierdza się za dużo skóry.

•                     Potylica : płaska

•                     Stopy i dłonie: szerokie i krótkie. Na dłoni u 50% występuje głęboka bruzda (małpia bruzda)

•                     hipotonia

Obraz kliniczny

•                     U około 3% niedrożność dwunastnicy lub zrośnięcie przełyku, dwunastnicy lub odbytu.

•                     Częste zakażenia układu oddechowego

•                     15-20 % większe ryzyko zachorowania na białaczkę, niż u reszty populacji.

•                     40% osób cierpi na wady strukturalne serca (wady przegrody międzyprzedsionkowej i międzykomorowej). Krew płynie z jednej strony serca do prawej a następnie do płuc co powoduje nadciśnienie płucne.

•                     Upośledzenie umysłowe stopnia średniego do  poważnego (IQ 25 – 60 punktów).

•                     Utrata słuchu.

•                     Niedoczynność tarczycy.

•                     Nieprawidłowości gałki ocznej.

•                     Występowanie wczesnej postaci choroby Alzheimera.

•                     Niski wzrost.

•                     Mężczyźni są bezpłodni, u kobiet zmniejszenie płodności i 50% ryzyko  urodzenia dziecka z trisomią 21.

•                     Czas przeżycia, jeśli chory przeżył 1 rok wynosi pzeciętnie50-60 lat.

Wskazania zapobiegawcze

(Zapobieganie pogorszenia się stanu zdrowia chorego)

•                     Ocena wad serca. (chirurgiczna korekta przed 1 r.ż.).

•                     Badanie okulistyczne w kierunku zeza, ocena ostrości widzenia.

•                     Badanie poziomu hormonów tarczycy.

•                     Test słuchu.

•                     Wykonanie zdjęć rentgenowskich (niestabilność I i II kręgu kręgowego prowadzące do uszkodzeń rdzenia kręgowego).

•                     Kierowanie dzieci na przedszkolne programy, mające wyrównać nieprawidłowości rozwojowe.

Zespół Edwardsa

•                    Trisomia 18 (47, XY, +18)

•                    1/6000 żywych urodzeń.

•                    Najczęstsze zaburzenie chromosomowe wśród płodów z wadami urodznych jako martwe.

Okres prenatalny

W USG widoczne :

•                    Opóźnienie rozwoju wewnątrzmacicznego.

•                    Wrodzone wady serca.

•                    Przepuklina przeponowa.

Najczęściej występuje spontaniczne poronienie lub urodzenia martwego płodu.

Fenotyp

•                    Przedurodzeniowe upośledzenie wzrostu (niska waga płodu).

•                    Mała twarz z wydatnymi kośćmi potylicy i małymi uszami, małymi ustami, które często trudno otworzyć.

•                    Zachodzące na siebie palce, wydatne kości piętowe.

•                    Krótki mostek.

Wady rozwojowe

•                    Wady serca, szczególnie przegrody  międzykomorowej.

•                    Przepuklina pierścienia pępkowego.

•                    Przepuklina przeponowa.

•                    Niekiedy tylny rozszczep kręgosłupa.

              Może występować:

•                    Zachłystowe zapalenie płuc, 

•                    Jest predyspozycja do zakażeń i bezdechu.

•                    50% dzieci umiera w 1 miesiącu życia.

•                    10 % dożywa do 12 miesiąca.

•                    Osoby, które przeżywają okres niemowlęcy są wyraźnie niedorozwinięte.

•                    Większość dzieci nie potrafi chodzić.

•                    Ponad 95% osób z zespołem  Edwardsa ma pełną trisomię, niewielki odsetek ma mozaikę.

•                    Jest wyraźny związek między wiekiem matki a występowaniem choroby.

Zespół Patau’a

•                     Trisomia 13 (47, XY, +13)

•                     1/5000 żywych urodzeń.

•                     95% płodów ulega poronieniu.

•                     Najczęściej występuje poronienie w I trymestrze ciąży.

•                     W USG: opóźnienie rozwoju umysłowego, wady serca, nieprawidłowości w linii środkowej mózgu, wady wrodzone twarzoczaszki, przepuklina pępowinowa.

Fenotyp

•                    Rozszczep wargi i twarzy.

•                    Mikroftalmia (małe, nieprawidłowo  rozwinięte oczy).

•                    Ubytki skóry na czaszce.

•                    Wady linii środkowej mózgu.

•                    Pozaosiowa nadliczbowość palców.

•                    Przepuklina pępkowa.

•                    Przeżywalność podobna jak w trisomii 18: 90% nie przeżywa 1 roku.

•                    Dzieci, które przeżyją wykazują wyraźne upośledzenie umysłowe, ich umiejętności rzadko przekraczają poziom 2-letniego dziecka.

•                    U 80% występuje pełna trisomia.

•                    Ryzyko urodzenia dziecka z tym zespołem wzrasta z wiekiem matki.

Triploidia

•                    69, XXX lub 69, XXY; 69, XYY

•                    1/10 000 żywych urodzeń.

•                    Najczęstszą przyczyną jest dispermia.

•                    Przyczyną też może być błąd mejotyczny (gameta 2n).

•                    Występuje w 20% poronień samoistnych.

Pierwszy trymestr:

•                     Ogniskowy przerost trofoblastu.

•                     Zaśniadowe zmiany w kosmówce (zaśniad groniasty).

Drugi i trzeci trymestr:

•                     Opóźnienie rozwoju fizycznego płodu.

•                     Małowodzie.

•                     Płód ma dużą głowę.

•                     Wrodzone wady serca.

•                     Syndaktylia.

•                     Małe łożysko.

Żywe urodzenia

•                    Wczesna śmiertelność.

•                    Wady serca.

• &...