POSTAWA CIAŁA - indywidualne ukształtowanie ciała i położenie poszczególnych odcinków tułowia oraz nóg w pozycji stojącej. Postawa jest nawykiem ruchowym; człowiek może poprawić j ą przez napięcie odpowiednich grup mięśniowych.
Postawa jest jednym ze składników prawidłowego rozwoju oraz statycznej i dynamicznej sprawności ciała.
POSTAWA PRAWIDŁOWA
1. to zharmonizowany układ poszczególnych odcinków ciała względem siebie oraz w odniesieniu do osi mechanicznej ciała, utrzymywanej w minimalnym napięciu układów mięśniowego i nerwowego(Ambros 1962)
2. to harmonijne i bezwysiłkowe ułożenie poszczególnych elementów postawy w stosunku do osi długiej ciała (Przybylski 1965)
3. jest takim układem poszczególnych odcinków ciała nie tkniętych zmianami patologicznymi, który zapewnia optymalną jego stabilność, wymaga min. wysiłku mięśniowego do jego utrzymania, stwarza warunki do optymalnego ułożenia
narządów wewnętrznych (Bąk 1965)
4. to taka która występuje dość często aby można było ją uznać za charakterystyczną dla danej populacji; jest atrybutem osobników zdrowych o prawidłowym rozwoju fizycznym i psychicznym (Kasperczyk 1992)
5. to taki kształt ciała wynikający z budowy i nawykowego usytuowania poszczególnych jego części, który sprzyja podstawowym funkcjom organizmu.
Postawa prawidłowa odznacza się:
- w płaszczyźnie strzałkowej- głowa ustawiona jest prosto nad klatką piersiową, miednicą i stopami, przednia ściana szyi zbliżona jest do pionu, barki usytuowane są w przedłużeniu zarysu szyi, klatka piersiowa dobrze wysklepiona, łopatki przylegające do klatki piersiowej, brzuch płaski, a przednio-tylne wygięcie kręgosłupa łagodnie zaznaczone
- w płaszczyźnie czołowej- wszystkie symetryczne części ciała usytuowane są na tej samej wysokości, są tak samo oddalone od środkowej linii ciała i posiadaj ataki sam kształt
- w płaszczyźnie poprzecznej- osie łączące stawy ramienne, biodrowe i kolanowe oraz poprzeczna oś głowy są do siebie równoległe i prostopadłe do płaszczyzny strzałkowej (Zeyland-Malawka 1992)
WADY POSTAWY:
1. to zmiany utrwalone w układzie kostnym, błędy „trzymania się", to także zaburzenia przestrzennego ukształtowania ciała (Wolański 1958,1979)
2. to odchylenia od ogólnie przyjętych cech postawy prawidłowej (Milanowska 1983)
3. to niewłaściwe usytuowanie lub kształt części ciała (znajdującego się w swobodnej pozycji stojącej), utrwalone lub powstałe na podłożu patologicznym:
- odmienności określane jako błędy w przypadku ich utrwalenia się, wymagające dłuższego, odpowiednio dobranego postępowania korekcyjnego
- reflektoryczne, odbarczające ustawienie ciała („ trzymanie się") cofające się po ustąpieniu bólu
- wrodzone lub nabyte, deformujące sylwetkę, zniekształcenia ciała wymagające ćwiczeń leczniczych lub zachowawczo nieodwracalne (Zeyland-Malawka 1992)
POSTAWA WADLIWA:
1. to stan w którym nastąpiło zdeformowanie kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy lub kończyn dolnych .Postawę wadliwą znamionuj ą więc zarówno wady proste jak i złożone (Kasperczyk 1992)
2. Zeyland-Malawka (1992) proponuje aby postawie prawidłowej przeciwstawić nie wady postawy, lecz postawę nieprawidłową ,w której kształt ciała wynikający z budowy i nawykowego usytuowania poszczególnych części ciała jest niekorzystny dla organizmu
OKRESY ROZWOJU WADY
I okres - zmian czynnościowych
Jedne grupy mm ulegaj ą osłabieniu i rozciągnięciu, w innych występuje wzmożone napięcie i skrócenie. Czas trwania tego okresu może być różny, zależy od czynników, które powoduj ą po wstawanie wady, i może wynosić od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy
II okres - powstawania przykurczy
Interwencja ćwiczeniami może być jeszcze skuteczna; trwa kilka tygodni, miesięcy, lat
III okres - zmian strukturalnych, czyli utrwalonych przykurczy
Wady w tym okresie określamy już jako patologie; Ćwiczenia pozwalają zapobiec dalszym deformacjom, jednak całkowita likwidacja nie jest już możliwa i często wymaga złożonego postępowania rehabilitacyjnego( czasem chirurgicznego)
METODYKA BADANIA
CZAS BADANIA - godziny przedpołudniowe, nie po intensywnym wysiłku
MIEJSCE BADANIA - pomieszczenie ciepłe, dobrze oświetlone, wyposażone w chodnik, kozetkę lekarską lub koce
PRZYBORY - pion, ekierki, kątomierz, taśma(krawiecka), stoper, pisaki
BADANIA - osoby uprzedzone wcześniej o badaniu, rozebrane do majteczek, boso
POZYCJA BADANEGO - swobodna, niewymuszona pozycja, ze stopami lekko rozstawionymi, stawami kolanowymi i biodrowymi w wyproście, ramionami zwisającymi luźno wzdłuż tułowia, wzrokiem skierowanym prosto przed siebie
POZYCJA BADAJĄCEGO - musi mieć możliwość swobodnej zmiany pozycji, tj. podejścia z różnych stron do badanego, oglądania z odległości ok.2m
WYWIAD I BADANIE WSTĘPNE - dotyczy danych personalnych i morfologicznej charakterystyki badanego(można je modyfikować w zależności od potrzeb (.Wywiad może wyjaśnić przyczynę powstania nieprawidłowości, a także pomóc w ustaleniu postępowania sprzyjającego poprawie.
- imię
- nazwisko
- wiek
- płeć
- data urodzenia
- prawo-/leworęczny
- data badania
- wysokość ciała (cm)
- waga (kg)
- umięśnienie (dobre/słabe/wiotkość)
- zainteresowania
- uwagi
BADANIE WŁAŚCIWE
- to ocena postawy ciała, czyli analiza kształtu postawy ciała w swobodnej pozycji stojącej oraz badania czynnościowe, czyli analiza kształtu i reakcji ciała podczas przybierania określonych pozycji i wykonywania określonych ruchów w celu ujawnienia lub uwypuklenia objawów związanych z nieprawidłowościami postawy
płaszczyzna czołowa:
kręgosłup - linia wyrostków kolczystych przebiega pionowo ustawiona prosto, w
głowa - przedłużeniu kręgosłupa
barki - łagodnie opadające, ustawione na jednym
poziomie
łopatki - przylegające do klatki piersiowej, górne brzegi i kąty dolne usytuowane na jednym poziomie, przy środkowe brzegi jednakowo oddalone od kręgosłupa
trójkąty taliowe - o jednakowym kształcie, usytuowane na tej samej wysokości
miednica - jednakowy zarys bioder, kolce biodrowe tylne górne na jednym poziomie
kończyny dolne
kończyny dolne - bruzdy pośladkowe symetryczne, podłużne osie ud i goleni tworzą niewielki kąt (ok. 10°) z wierzchołkiem zwróconym do wewnątrz, podłużna oś goleni tworzy z podłużną osią pięty jedną linię pionową
z przodu:
głowa i barki jak przy badaniu od tyłu
obojczyki - ustawione poziomo lub lekko skośnie
klatka piersiowa - symetryczna, prawidłowo wysklepiona
miednica - kolce biodrowe przednie górne na jednym poziomiekończyny dolne - środek rzepki znajduje się nad II kością śródstopia, kolana i kostki wewnętrzne stykają się lub są bardzo nieznacznie oddalone
płaszczyzna strzałkowa:
-zrównoważenie ciała, tzn. czy tułów i głowa usytuowane są w pionie, czy są odchylone w przód, czy w tył
-usytuowanie głowy
-usytuowanie barków
-wysklepienie klatki piersiowej
-kształt powłok brzusznych
-wielkość przednio-tylnych wygięć kręgosłupa( kifoza, lordoza)
-podłużne łuki stóp
BADANIA CZYNNOŚCIOWE - maja na celu wykrycie nie ujawniających się w statyce objawów związanych z nieprawidłowościami postawy, a także mogą być ich przyczynami i skutkami
A. BADANIE W SKŁONACH
1. skłony tułowia w P i L
2. skłony tułowia w przód:
- (patrząc z tyłu) obserwujemy asymetrię pleców w odc.Th i L kręgosłupa (oznacza się P lub L po stronie usytuowanej wyżej)
- (patrząc z boku) obserwujemy nieregularność łuku utworzonego przez linię wyrostków kolczystych
B. BADANIE W SIADZIE
1. patrząc od tyłu- w przypadku stwierdzenia w pozycji stojącej jednołukowej skoliozy i różnego ustawienia kolców biodrowych tylnych górnych, utrzymywanie się tych objawów w pozycji siedzącej wyklucza nam jako przyczynę nierówną długość kończyn dolnych
2. patrząc z boku- sprawdzamy w swobodnym siadzie czy tworzy się kifoza w odc. L
- przy maksymalnym wyproście kręgosłupa sprawdzamy czy tworzy się lordoza w odc.Th
C. TEST POSTAWY MATTHIASSA- informuje o zdolności anty grawitacyjnego oddziaływania mięśni. Polega on na mierzeniu czasu utrzymywania skorygowanej postawy ciała z ramionami uniesionymi z przodu do poziomu
D. WYKRYWANIE OGRANICZEŃ RUCHÓW- prostymi testami w określonych pozycjach wykrywa się przykurczę współwystępujące z nieprawidłowościami postawy, następujących grup mięśni:
- piersiowych - (test ścienny Degi)- niemożność przyciągnięcia do ściany
...
aniolekmonia84