Prawo europejskie (5) 27-28.11.2010.doc

PRAWO EUROPEJSKIE 27.11.2010

Organy pomocnicze

Europejski Komitet Ekonomiczno – Społeczny – głos bezpieczeństwa obywatelskiego :

·         344 członków,

·         reprezentuje związki zawodowe, pracodawców, rolników, konsumentów itp.,

·         doradza w sprawie nowych aktów prawnych i polityki unijnej,

·         promuje zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego  w sprawy UE.

Komitet Ekonomiczno-Społeczny :

·         założony w 1957 roku, aktualnie podstawą prawną działania Komitetu są art. 13 ust. 4 TUE i art. 300 ust. 1 TFUE

·         jest organem doradczym reprezentującym pracodawców, związki zawodowe, rolników, konsumentów i pozostałe grupy interesantów.

·         istnieje obowiązek konsultowania się z nim przed pojęciem decyzji dotyczących polityki gospodarczej i społecznej.

·         może wydawać opinie z własnej inicjatywy w innych sprawach.

·         komitet składa się z 344 członków

·         członkowie są wyznaczani przez rządy państw UE, każde państwo ma oznaczoną liczbę swoich członków, np. Polska – 21

·         członkowie są jednak niezależni politycznie w wykonywywaniu swoich obowiązków

Struktura Komitetu Ekonomiczno-Społecznego( 3 grupy)

·         Grupa Pracodawców – w skład wchodzą członkowie z prywatnych i publicznych sektorów przemysłowych, mali i średni przedsiębiorcy, izby handlowe, a także przedstawiciele handlu hurtowego i detalicznego. Bankowości i ubezpieczeń, transportu i rolnictwa.

·         Grupa Pracowników – reprezentuje zatrudnionych wszystkich kategorii, od pracowników fizycznych po kadrę kierowniczą. Członkowie tej grupy rekrutują się z krajowych organizacji związków zawodowych

·         Trzecia grupa reprezentuje różnorodne grupy interesów: organizacje pozarządowe, organizacje rolnicze, rzemiosło, ludzi wolnych zawodów, spółdzielnie, zrzeszenia o charakterze niezarobkowym, organizacje konkurenckie i na rzecz ochrony środowiska , naukowe i akademickie społeczności oraz stowarzyszenia reprezentujące rodzinę, kobiety, niepełnosprawnych itp.

Funkcje Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

·         przedstawia swoje opinie Radzie, KE i PE na ich wniosek, albo z własnej inicjatywy,

·         zachęca społeczeństwo obywatelskie do większego angażowania się w kształtowanie polityki UE,

·         wzmacnia rolę społeczeństwa obywatelskiego w krajach nie należących do UE oraz pomaga tworzyć struktury doradcze.

·         Opinie nie są wiążące, mają charakter techniczny, ale część z nich jest obligatoryjnym składnikiem procedur decyzyjnych. Brak opinii może być przesłanką zaskarżenia decyzji do Trybunały Sprawiedliwości.

Komitet Regionów – głos samorządu lokalnego.

·         344 członków

·         Reprezentuje miasta i regiony

·         Doradza w sprawie nowych aktów prawnych i polityki unijnej

·         Członkowie komitetu oraz w różnej liczbie zastępujący członków są mianowani na okres 4 lat. Ich mandat  jest odnawialny. Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, przyjmuje listę członków oraz zastępców członków, sporządzoną zgodnie z propozycjami każdego z państw członkowskich. Członkowie Komitetu nie mogą być równocześnie członkami Parlamentu Europejskiego.

·         Kadencja członka lub zastępcy kończy się w wyniku rezygnacji, śmierci oraz wskutek wygaśnięcia mandatu który stanowi podstawę ich wyboru do Komitetu. Są oni wówczas zastępowani na czas pozostający do zakończenia kadencji, zgodnie z tą samą procedurą.

·         Członków komitetów nie wiąże żadna instrukcja. W ogólnym interesie Wspólnoty są oni w pełni niezależni w wykonywaniu swych funkcji. Członkowie i ich zastępcy korzystają z przywilejów i immunitetów określonych przez Protokół w prawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich.

·         Zasady i tryb wyznaczania kandydatów na przedstawicieli Polski w Komitecie Regionów Unii Europejskiej określa ustawa z 6 maja 2005 roku o  przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczpospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej. Zgodnie z ustawą Rada Ministrów przekłada Radzie Unii Europejskiej wniosek zatwierdzający listę 21 kandydatów na członków i 21 kandydatów na zastępców członków Komitetu

Komitet Regionów:

·         powołany do życia w 1993 e., działa na podstawie art. 300 ust. 3 TFUE

·         organ doradczy złożony z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych. Zapewnia tym władzom  możliwość wywierania wpływu na określanie kierunków polityki Unii Europejskiej, a także dba o poszanowanie regionalnej i lokalnej tożsamości oraz prerogatyw.

Skład Komitetu Regionalnego:

·         Członkowie KR są członkami wybieranych władz regionalnych lub lokalnych, często zwierzchnikami władz regionalnych, burmistrzami czy prezydentami miast.

·         Nominują ich rządy państw członkowskich, jednak w ramach Komitetu są całkowicie niezależni politycznie.

·         Powoływani są przez Radę Unii Europejskiej

·         Członkowie KR muszą także posiadać mandat władz, które reprezentują, lub muszą być przed nimi politycznie odpowiedzialni.

Rola Komitetu regionów - Instytucje unijne są zobowiązanie do konsultowania się z Komitetem w sprawach dotyczących władz lokalnych i regionalnych, np. w odniesieniu do polityki regionalnej, ochrony środowiska, edukacji i transportu.

Zadania Komitetu Regionów

·         jest organem doradczym, opiniodawczym,

·         wyraża poglądy na temat aktów prawnych UE z perspektywy lokalnej i regionalnej.

·         opiniuje wnioski legislacyjne KE

·         KE i Rada mają obowiązek konsultacji z KR zagadnień mających bezpośrednie znaczenie dla władz lokalnych i regionalnych. Mogą jednak również zwracać się o jego opinię w dowolnej sprawie. KR może też z własnej inicjatywy wydawać opinie i przedstawiać je KE, Radzie i Parlamentowi.

Organizacja prac Komitetu Regionów

·         Co roku Komitet Regionów odbywa pięć sesji plenarnych, podczas których wyznacza ogólne wytyczne swej polityki oraz przyjmuje opinie.

·         Członkowie Komitetu przypisani są do wyspecjalizowanych komisji, których zadaniem jest przygotowanie sesji plenarnych. Są to:

o        Komisja ds. Polityki Spójności Regionalnej (COTER)

o        Komisja ds. Polityki Gospodarczej i Społecznej (ECOS)

o        Komisja ds. Zrównoważonego Rozwoju (DEVE)

o        Komisja ds. Kultury i Edukacji (EDUC)

o        Komisja ds. Konstytucyjnych i, Sprawozdania Rządów w Europie i Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości

o        Komisja ds. Polityki Spójności Terytorialnej

o        Komisja ds. Stosunków Zewnętrznych i Zdecentralizowanej współpracy

o        Komisja ds. Rozwoju Zrównoważonego

Organy wyspecjalizowane

1.       Europejski Bank Centralny – zarządzanie wspólną walutą

a.       Zapewnia stabilność cen

b.      Kontroluje podaż pieniądza i ustala stopy procentowe

c.       Działa niezależnie od rządów krajowych

Europejski bank centralny:

·         Został utworzony w 1998 roku na mocy traktatu o Unii Europejskiej

·         Funkcjonowanie regulują art. 127-133 oraz 182-184 TFUE

·         Ma osobowość prawną

·         Stanowi część Unii Gospodarczej i Walutowej

·         Siedziba we Frankfurcie nad Menem

·         EBC + krajowe banki centralne wszystkich państw członkowskich UE (niezależnie od tego, czy przyjęły one euro) to „Europejski System Banków Centralnych” (ESBC)

·         Państwa, które wprowadziły euro tworzą łącznie „obszar euro”

Niezależność Europejskiego Banku Centralnego

·         EBC jest całkowicie niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków (art. 130 TFUE).

·         Przy wykonywaniu uprawnień oraz zadań i obowiązków, które zostały im powierzone niniejszym traktatem i Statusem ESBC, ani EBC, ani członek jakiejkolwiek z jego organów decydujących nie zwracają o instrukcje, ani ich nie przyjmują od instytucji czy organów wspólnotowych, rządów państw członkowskich, ani jakiejkolwiek innego organu. Instytucje  i organy wspólnotowe oraz rządy państw członkowskich zobowiązują się respektować tę zasadę i dążyć do wywierania wpływu na członków organów decydujących EBC przy wykonywaniu ich zadań

·         Kapitał EBC wynosi 5.760.000.000 euro. Kapitał ten może zostać powiększony o kwotę określoną przez Radę Prezesów. Wyłącznie krajowe banki centralne są uprawnione do subskrybowania i rozporządzenie kapitałem EBC. Zgodnie z kluczem subskrypcji każdemu krajowemu bankowi centralnemu przyznane jest ważnie równe sumie 50% udziału danego państwa członkowskiego w ludności Wspólnoty oraz 50% udziału danego państwa członkowskiego w produkcie wewnętrznym brutto.

Struktura wewnętrzna EBC:

1)      Rada Prezesów:

a.       główny organ decyzyjny,

b.      uchwala wytyczne i podejmuje decyzje niezbędne do zapewnienia wykonywania zadań powierzonych ESBC

c.       ustala politykę pieniężną Wspólnoty, włączenie z odpowiednimi decyzjami w sprawach pośrednich celów pieniężnych, podstawowych stóp procentowych i wielkości rezerwy w ESBC oraz określa wytyczne konieczne do ich realizacji

Skład:

·         wszyscy członkowie Zarządu EBC,

·         prezesi wszystkich banków centralnych krajów strefy euro.

·         Rada prezesów zbiera się zazwyczaj dwa razy w miesiącu:

·         Na pierwszym posiedzeniu ocenia sytuację pieniężną i gospodarczą, a następnie podejmuje decyzje w sprawie polityki pieniężnej na dany miesiąc.

·         Na drugim posiedzeniu omawia kwestie związane z innymi zadaniami i obowiązkami EBC oraz Eurosystemu.

2)      Skład zarządu:

a.       prezes i wiceprezes,

b.      czterej zwykli członkowie,

c.       wszyscy członkowie są mianowani za wspólnym porozumieniem głów państw lub szefów krajów strefy euro, na podstawie rekomendacji Rady UE i po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Radą Prezesów EBC.

Zadania Zarządu:

·         przygotowywanie posiedzeń Rady Prezesów,

·         realizacja polityki pieniężnej strefy euro zgodnie z wytycznymi Rady Prezesów oraz przekazywanie niezbędnych instrukcji krajowym bankom centralnym strefy euro,

·         zarządzanie bieżącą działalnością EBC.

Skład Rady Ogólnej:

·         składa się z :

o        prezesa EBC,

o        wiceprezesa EBC

o        prezesów krajowych banków centralnych wszystkich państw członkowskich UE

·         w posiedzeniach Rady Ogólnej mogą uczestniczyć pozostali członkowie Zarządu EBC, Przewodniczący Rady UE oraz członek Komisji Europejskiej, jednak bez prawa głosowania.

Zadania Rady Ogólnej:

·         Radę ogólną

·         można uznać za organ tymczasowy

·         pełni funkcję doradczą w przygotowaniach do zniesienia derogacji, wspomaga wszystkie przygotowania niezbędne do nieodwołalnego ustalenia kursów walut państw członkowskich objętych derogacją

·         wspiera gromadzenie informacji statystycznych oraz działalność sprawozdawczą EBC

·         bierze udział w  sporządzeniu raportów rocznych EBC

·         bierze udział w stosowaniu zasad koniecznych do normalizacji procedur  rachunkowych i sprawozdawczych stosowanych przez krajowe banki centralne

·         uczestniczy w podejmowaniu wszelkich działań związanych z określeniem klucza subskrypcji kapitału EBC innych niż te określone w Traktacie

·         bierze udział w ustalaniu warunków zatrudnienia personelu EBC

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

·         powołany na mocy Traktatu z Maastricht(pierwszy Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich został wybrany przez Parlament w 1995 r. jednak Biuro Ombudsmana zainaugurowało działalność w 1997r.)

·         Podstawą prawną stanowi obecnie art. 228 TFUE

·         Siedziba Rzecznika mieści się w Strasburgu.

·         jest powoływany na okres kadencji Parlamentu, tzn. na 5 lat, z możliwością reelekcji,

·         może zostać odwołany przez TS na wniosek PE, kiedy nie spełnia już warunków koniecznych do wykonywania swoich obowiązków lub w przypadku poważnych uchybień w jego działalności.

·         powinien być niezależny w swoim działaniu. Podczas trwania kadencji nie może wykonywać działalności zawodowej płatnej i nieodpłatnej.

Zakres działania Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich:

·         Rzecznik pomaga w ujawnianiu tzw. „ złych praktyk administracyjnych” w instytucjach UE. „Zła praktyka administracyjna” oznacza mierne lub niewłaściwe działonie administracji.

Np., gdy instytucji można zarzucić :

·         niesprawiedliwość,

·         dyskryminację,

·         nadużywanie władzy,

·         brak lub odmowę udzielenia informacji,

·         nieuzasadnioną opieszałość,

·         niepoprawność procedur.

Bada skargi złożone na niewłaściwe administrowanie w instytucjach wspólnotowych.

Spod jego jurysdykcji wyłączony jest jedynie TS, Sąd oraz Sąd do spraw Służby Publicznej.

Zasadniczo wszczyna postępowanie na podstawie skarg, ale może też działać z własnej inicjatywy.

Nie może prowadzić postępowania w sprawie:

·         skarg złożonych na krajowe, regionalne lub lokalne władze, nawet jeśli skargi te dotyczą spraw związanych z UE.

·         działań krajowych sądów lub krajowych rzeczników praw obywatelskich. Nie jest organem odwoławczym od decyzji podjętych przez te instytucje.

·         skarg wniesionych przeciwko firmom lub osobom fizycznym.

W ramach swoich działań może:

·         poinformować zaskarżoną instytucję o wniesionej skardze, sugerując rozwiązanie problemu.

·         jeśli sprawa nie została rozwiązana ERPO podejmuje próbę polubownego rozstrzygnięcia sporu i naprawienia szkody wyrządzonej w wyniku nieprawidłowego administrowania.

·         jeśli polubowne rozwiązanie okaże się nie możliwe, ERPO może zarekomendować sposób rozwiązania danego problemu.

·         jeżeli instytucja nie akceptuje jego zaleceń, ERPO może sporządzić specjalny raport skierowany do PE.

Legitymowani do złożenia skargi do ERPO:

·         każdy obywatel UE

·         każda osoba fizyczna i prawna mająca miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim UE.

Agencje UE:

Agencje UE dzielą się na pięć kategorii;

·         Agencje wspólnotowe. ...