11 III SZUKANIE PIĘKNEJ O ZŁOTYCH WŁOSACH Pokrótce was zapłaciłem Wiadomociš o włosie, Z czego przyszła na mnie wielka bieda. Pień o szaleństwie Tristana Było na dworze Króla Marka czterech baronów, najbardziej zdradzieckich spomiędzy ludzi, nienawidzšcych Tristana srogš nienawiciš za jego męstwo i za tkliwš miłoć, którš król dlań żywił. I mogę wam nawet powtórzyć ich imiona: Andret, Gwenelon, Gondoin i Denoalen; z tych diuk Andret był jak i Tristan siostrzeńcem króla. Wiedzšc, iż król zamylał postarzeć się bezdzietnie, aby przekazać ziemię Tristanowi, wzburzyli się w swej zawici i za pomocš kłamstw podjudzili przeciw Tristanowi szlachtę Kornwalii. Ileż cudów w jego życiu! powiadali obłudnicy. Ale wy, panowie, jestecie ludzie nie bici w ciemię i umiecie z pewnociš odgadnšć tego przyczynę. To, iż odniósł tryumf nad Morhołtem, to już piękny cud; ale jakimi czarami potrafił, niemal już umarły, żeglować sam po morzu? Który z was, panowie, pokierowałby barkš bez wioseł i bez żagla? Czarownicy potrafiš to, mówiš ludzie. A potem, w jakim kraju, jakie diabelskie sztuki mogły znaleć lekarstwo na jego rany? Nie ma wštpienia, że to czarnoksiężnik. Tak, barka jego była zaczarowana i takoż miecz i lutnia jest zaczarowana, która codziennie sšczy truciznę w serce króla Marka! Jak on umiał opętać to serce urokiem i potęgš czarów! Będzie królem, panowie, a wy będziecie ziemie swoje brać lennem od diabelskiego pachołka! Przekonali większoć baronów; wielu bowiem ludzi nie wie, iż tego, co jest w mocy czarnoksiężników, serce ludzkie może też dokonać siłš miłoci i odwagi. Zaczęli tedy baronowie napierać na króla, aby pojšł za żonę córkę królewskš, która by dała mu dziedziców; jeli odmówi, zamknš się (mówili) w obronnych zamkach, aby z nim toczyć wojnę. Król opierał się i przysięgał w sercu, iż póki żyje drogi siostrzeniec, żadna córa królewska nie wejdzie do jego łoża. Ale w końcu sam Tristan, któremu wstyd było cierpieć podejrzenie, że kocha wuja przez łakomstwo, zagroził, iż król ma się poddać woli baronów, inaczej opuci jego dwór i pójdzie służyć bogatemu królowi gaweńskiemu. Wówczas Marek naznaczył porę swym baronom za. czterdzieci dni przyrzekł objawić, co mniema. W oznaczonym dniu sam w swojej .komnacie oczekiwał ich przybycia i mylał smutnie: Gdzież znaleć córkę króla tak dalekš i niedostępnš, abym mógł udać, ale udać tylko, iż pragnę jej za żonę? W tej chwili przez okno otwarte na morze dwie jaskółki, które budowały gniazdo, wleciały swarzšc się, po czym nagle przestraszone uciekły. Ale z dziobków ich wymknšł się długi włos kobiecy, cieńszy niż nitka jedwabiu i błyszczšcy jak promień słońca. Marek podjšwszy go kazał zawołać baronóiw i Tristana i rzekł: Aby wygodzić wam, panowie, gotów jestem pojšć żonę, bylecie chcieli wyszukać mi tę, którš wybrałem. Zaiste chcemy, zacny panie; któraż to jest, którš wybrałe? Wybrałem tę do której należy ten włos złocisty, i wiedzcie, że nie chcę żadnej innej. I z jakich stron, zacny panie, pochodzi ów włos złocisty? Kto ci go przyniósł? Z jakiego kraju? Pochodzi, panowie, od Pięknej o złotym warkoczu; dwie jaskółki mi go przyniosły i one wiedzš, z jakiego kraju. Baronowie zrozumieli, że zadrwiono z nich i że ich wyprowadzono w pole. Spoglšdali na Tristana spode łba; podejrzewali, iż to on doradził tę sztukę. Ale Tristan przyjrzawszy się złotemu włosowi przypomniał sobie Izold Jasnowłosš. Umiechnšł się i tak przemówił: Królu Marku, le sobie poczynasz; czy nie widzisz, że posšdzenia tych panów mnie hańbiš? Ale na próżno umyliłe sobie to pomiewisko; pójdę szukać Pięknej o złotym warkoczu. Wiedz, że szukanie to niebezpieczne i że trudniej mi będzie wrócić z jej kraju niż z wyspy, na której zabiłem Morhołta, ale na nowo chcę dla ciebie, miły wuju, ciało swoje i życie rzucić na los. Iżby twoi baronowie wiedzieli, że kocham cię szczerš i prawš miłociš, daję wiarę swojš w zakład albo zginę w tym przedsięwzięciu, albo przywiodę do tego zamku tyntagielskiego Królowę o złotym warkoczu. Narzšdził piękny statek zaopatrzywszy go w zboże, wino, miód i wszelkie dobre zasoby. Wsadził nań prócz Gorwenala, stu młodych rycerzy wysokiego rodu, wybranych między najmielszymi, przybrał ich w siermięgi z grubego sukna i opończe z samodziału, iżby wyglšdali na kupców; ale pod pokładem ukrywali bogate szaty ze złotogłowiu, cendału i szkarłatu, jakie przystały posłańcom możnego króla. Skoro statek wypłynšł na pełne morze, sternik zapytał: Zacny panie, ku jakiej ziemi mam płynšć? Przyjacielu, migaj ku brzegom Irlandii, prosto na port weiseforcki. Sternik zadrżał. Żali Tristan nie wiedział, iż od czasu zabicia Morhołta król Irlandii ciga statki kornwalijskie, że schwytanych żeglarzy każe wieszać na widłach? Mimo to sternik usłuchał i przybił do niebezpiecznej ziemi. Zrazu Tristan umiał przekonać ludzi z Weisefortu, że jego towarzysze to kupcy z Anglii, przybyli, aby handlować spokojnie. Ale gdy ci osobliwi kupcy trawili dzień na grze w warcaby i w szachy i zdawali się bieglejsi w wytrzšsaniu koci niż mierzeniu ziarna, Tristan ulškł się, iż go przejrzš, i nie wiedział, jak zaczšć swe poselstwo. Alici jednego dnia o wicie usłyszał głos tak przeraliwy, iż można by mniemać, że to głos samego czarta. Nigdy nie słyszał żadnego zwierzęcia, aby skowyczało w ten sposób, tak straszliwy i dziwny. Zagadnšł kobietę jakš, która przechodziła koło portu. Powiedzcie mi, pani rzekł skšd pochodzi głos, który oto słyszę? Nie ukrywajcie mi prawdy! Wierę, panie, powiem bez kłamstwa. Pochodzi od bydlęcia srogiego, najszpetniejszego, jakie było kiedy na wiecie. Każdego dnia wypełza z jamy i sadowi się u bram miasta. Nikt nie może tamtędy wyjć, nikt nie może wejć, póki nie wydadzš smokowi młodej dziewczyny; a kiedy jš już ma w pazurach, pożera jš pieszniej, niżbycie zdołali odmówić jednš ojczenaszkę. Pani rzekł Tristan nie dworujcie sobie ze mnie, ale powiedzcie, czy byłoby możliwe człowiekowi urodzonemu z niewiasty zabić go w bitwie? Zaiste, piękny, słodki panie, nie wiem: tyle wiem, iż dwudziestu dowiadczonych rycerzy próbowało już tej przygody, król Irlandii bowiem obwiecił głosem herolda, iż da swš córkę, Izoldę Jasnowłosš, temu, kto zgładzi potwora; ale potwór wszystkich pożarł. Tristan pożegnał kobietę i wrócił na statek. Uzbroił się po kryjomu; i piękny to byłby zaiste widok patrzeć, jak z kupieckiego okrętu wynurza się tak cenny rumak bojowy i tak pyszny rycerz. Ale port był pusty; ledwie pierwszy brzask wschodził i nikt nie widział rycerza, jak jechał ku bramie, którš wskazała mu niewiasta. Naraz przez drogę pomknęło pięciu ludzi. Bodli ostrogami konie i puciwszy cugle uciekali w stronę miasta. Tristan schwycił w biegu jednego z nich za czerwone splecione włosy tak mocno, iż przygišł go do zadu końskiego, i tak przytrzymał. Bóg z wami, dobry panie! rzekł Tristan. Którędy przybywa smok? Zasię kiedy uciekajšcy pokazał mu drogę, Tristan pucił go. Potwór zbliżał się. Miał spiczastš głowę, czerwone oczy płonšce jak rozżarzone węgle, dwa rogi na czole, długie i kosmate uszy, pazury lwa, ogon węża, ciało pokryte łuskš jak u gryfa. Tristan spišł rumaka z takš siłš, że, mimo iż zjeżony strachem, skoczył jednak ku potworowi. Lanca Tristana uderzyła o łuskę i rozprysła się w kawałki. Natychmiast rycerz dobywa miecza, wznosi go i opuszcza na głowę smoka: ale nawet nie naruszył skóry. Wszelako potwór uczuł cios; wycišga pazury ku pawęży, zatapia je i zrywa tarcz z rzemieni. Z odsłoniętš piersiš Tristan godzi weń jeszcze raz mieczem i uderza w bok tak gwałtownym ciosem, że aż powietrze zagrzmiało. Na próżno nie może go zranić. Wówczas smok wyzionšł przez nozdrza podwójny strumień zatrutych płomieni: zbroja Tristana czernieje niby węgiel zetlały, koń wali się i kona. Ale w tejże chwili, skoczywszy na nogi, Tristan zatapia hartownš klingę w paszczy potwora, stal przechodzi na wskro i przecina serce na dwoje. Smok wydaje po raz ostatni straszliwy krzyk i umiera. Tristan ucišł mu język i schował do pludrów. Następnie, odurzony gryzšcym dymem, skierował się dla odwilżenia gardła ku sadzawce, którš ujrzał połyskujšcš opodal. Ale jad sšczšcy się z języka smoka rozgrzał się na ciele rycerza; w wysokich trawach okalajšcych bajoro bohater upadł bez życia. Owóż wiedzcie, iż zbieg z czerwonym plecionym włosem był to Aguynguerran Rudy, kasztelan króla Irlandii, i że zabiegał się o Izold Jasnowłosš. Był to z natury tchórz, ale taka jest potęga miłoci, iż co rano zaczajał się uzbrojony, aby się spotkać ze smokiem. Skoro jednak z najdalsza jeno usłyszał jego krzyk, chrobry rycerz umykał. Tego dnia w towarzystwie czterech kompanów omielił się zawrócić z drogi. Zastał smoka bez życia, padlinę końskš, tarcz skruszonš i pomylał, iż zwycięzca wyzionšł ducha gdzie opodal. Za czym ucišł głowę potwora, zaniósł królowi i zażšdał pięknej przyrzeczonej nagrody. Król nie wierzył zgoła w jego męstwo; ale, chcšc wywiadczyć prawo, kazał stršbić wasalów, aby za trzy dni od dzisiejszego stawili się na dworze tam, przed zebranym baroństwem, kasztelan Aguynguerran przedłoży dowody zwycięstwa... Kiedy Izold Jasnowłosa dowiedziała się, iż ma być łupem tchórza, najpierw wybuchnęła długim miechem, po czym jęła zawodzić nad swš dolš. Ale nazajutrz, podejrzewajšc szalbierstwo, wzięła z sobš sługę, jasnowłosego wiernego Perynisa, oraz Brangien, młodš służšcš i towarzyszkę, i wszystko troje ruszyli po kryjomu na koniach ku smoczej jamie. Wtem Izold spostrzegła n...
aniona