Etapy kształtowania się sprawności manualnej
1 Etap od barku do łokcia ( od 2 do ok. 4 roku życia)
- zabawy całym ciałem
- pisanie na piasku
- rysowanie kredą na asfalcie
- malowanie na dużych arkuszach
- zabawy manualne na podłodze
2 Etap od łokcia do nadgarstka ( od 4 do ok. 6 roku życia)
- materiał zawieszony w pionie ( malowanie na sztalugach, na kartonach
zawieszonych na ścianie, pisanie na zaparowanym lustrze)
3 Etap od nadgarstka do końców palców ( do 7 roku życia kształtuje się dłoń)
- kreślenie linii etapami:
I etap - linie poziome
II etap – linie pionowe
III etap- linie koliste ( ruch nadgarstka)
Ćwiczenia sprawności manualnej
Głównym celem ćwiczeń sprawności manualnej jest usprawnianie motoryki rąk, tzn. płynności, elastyczności i precyzji ruchów zwłaszcza mięśni dłoni, palców i nadgarstka, rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej niezbędnej przy nauce pisania, kształcenie systematyczności i wytrwałości w pracy ( np. podczas ćwiczeń grafomotorycznych wykonywanych w liniaturze), harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych przy wyrabianiu odpowiedniej gotowości do nauki. Poprzez systematyczne, stopniowe i przemienne wykonywanie szeregu ćwiczeń, dziecko osiąga taki poziom sprawności manualnej, który pozwala mu dobrze funkcjonować.
Do ćwiczeń sprawności manualnej należą:
Ćwiczenia rozmachowe, których celem jest rozluźnianie napięcia mięśni ramienia i przedramienia:
· zamalowywanie farbami dużych płaszczyzn ruchami poziomymi lub pionowymi z zachowaniem kierunku od strony lewej do prawej, z góry na dół
· zamalowywanie dużych konturów rysunków
· pogrubianie konturów dużych rysunków i form geometrycznych
· rysowanie dużych form kolistych z zachowaniem kierunku pisania owali
· malowanie dużych form kolistych
Ćwiczenia manualne , których celem jest usprawnianie małych ruchów ręki :
dłoni, nadgarstka i palców:
· nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków przez otwory
· zwijanie sznureczka według wzoru
· układanki płaskie ( obrazkowe, geometryczne, klockowe) na wzorze, według wzoru i bez wzoru
· montowanie konstrukcji z gotowych elementów
· modelowanie w plastelinie zaczynając od form prostych typu wałeczki do form bardziej złożonych
· wycinanie z papieru z uwzględnieniem stopnia trudności ( cięcie po linii prostej, falistej, wycinanie form geometrycznych i konturów rysunków)
· wycinanki ( naklejanki z papieru, materiału, wełny)
· wydzieranki- naklejanki
· łamanki papierowe
· stemplowanie
Ćwiczenia graficzne, których celem jest usprawnianie drobnych ruchów ręki ułożonej w pozycji jak przy pisaniu:
· rysowanie wzorów po śladzie
· pogrubianie konturów
· kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną
· rysowanie za pomocą szablonów figur geometrycznych i nieskomplikowanych przedmiotów
· zamalowywanie kredkami małych przestrzeni
· kreskowanie – wypełnianie konturów za pomocą równoległych kresek poziomych lub pionowych z zachowaniem kierunków od lewej do prawej i od góry do dołu
· rysowanie szlaczków literopodobnych w liniaturze ( wodzenie po wzorze,
· kończenie rozpoczętego wzoru, odwzorowywanie)
· rysowanie szlaczków obrazkowych
· odtwarzanie układów linearnych z elementów powtarzających się cyklicznie, różniących się kolorem lub kształtem
· dowolne rysunki kredkami świecowymi lub ołówkowymi.
agulak113