audiologia_03.pdf

(1007 KB) Pobierz
Kwalifikacje personelu edukacyjnego pracującego z dziećmi z uszkodzonym słuchem
DZIAŁANIE 2.1 COMENIUS
Kwalifikacje personelu edukacyjnego
Pracującego z dziećmi z uszkodzonym słuchem
(QESWHIC)
List Szkoleniowy 3
George Tavartkiladze
Badania audiologiczne
99411580.004.png 99411580.005.png
Spis treści
2
 
Psychoakustyka
Badanie behawioralnych reakcji na stymulację akustyczną nazywane jest
psychoakustyką. Rozwinęły się dwie główne metody, którymi mierzy się reakcje
słuchającego. Pierwsza, znana ogólnie jako procedura rozróżniania, jest stosowana do
oceniania najmniejszej różnicy, jaka pozwoliłaby słuchającemu na rozróżnienie miedzy
dwoma warunkami stymulującymi. Rezultatem końcowym jest określenie pewnego typu
progu. Na przykład ton o określonej amplitudzie, częstotliwości i fazie początkowej
może być odróżniony od braku takiego sygnału. W tej sytuacji mierzony jest absolutny
próg słyszenia. Próg ten jest często określany jako próg wykrywalności, ponieważ
określa on parametry bodźca konieczne do wykrycia sygnału.
Audiometria tonalna
Audiometria tonalna jest podstawą oceny słuchu. Przy jej pomocy mierzone są progi słyszenia
czystych tonów o różnej częstotliwości. Próg słyszenia jest określany jako najniższy
(najcichszy) poziom dźwięku potrzebny dla wykrycia obecności sygnału przynajmniej w 50%
przypadków.
Aby określić progi słyszalności przypadków klinicznych w relatywnie krótkim okresie należy
zdecydować się na pewne kompromisy odnośnie wymienionych wyżej zmiennych. Badania
kliniczne nie są zazwyczaj wykonywane w środowisku bezpogłosowym. W warunkach
klinicznych często następują zmiany w wyniku czynników subiektywnych wpływających na
reakcje behawioralne. W odróżnieniu od podmiotu eksperymentu psychoakustycznego,
reakcje klienta lub pacjenta kliniki audiologicznej są często sprzeczne, ponieważ osoby te
zazwyczaj nie są odpowiednio przeszkolone aby być wysoce wyspecjalizowanymi i godnymi
zaufania obserwatorami.
Rys. 1. Audiogram i połączony z nim system symboli.
3
99411580.006.png 99411580.001.png
Sprzęt i technika muszą dostosować się do praktycznych wymagań efektywności kosztów.
Czas potrzebny do przeprowadzenia badania jest istotnym czynnikiem. Zabieg musi być
relatywnie prostym zadaniem dla badającego, który musi pracować szybko i stale.
Ponieważ czas przeprowadzania badania jest ograniczony, stosuje się stopnie co pięć
decybeli. Informacja o progu słyszenia przy każdej częstotliwości jest następnie umieszczana
na wykresie zwanym audiogramem .
Audiogram to wykres pozwalający na graficzne przedstawienie progów słyszenia i innych
wyników. Rys. 1. pokazuje przykład audiogramu i połączonego z nim układu symboli
zalecanego przez Amerykańskie Stowarzyszenie Mowy-Języka- Słyszenia. Audiogram
przedstawiony jest w formie graficznej z częstotliwościami sygnału (w hertzach – Hz) na osi
x, a poziomem słyszenia w decybelach ( dB ) na osi y. Wykres jest zaprojektowany w taki
sposób, ze 1 oktawa na skali częstotliwości odpowiada wielkością 20 dB na skali poziomu
słyszenia. Pozioma linia przy 0 dB poziomu słyszenia (HL) określa prawidłową wrażliwość
słuchu przeciętnego młodego dorosłego. Jednakże ludzkie ucho nie odbiera dźwięków
jednakowo na wszystkich częstotliwościach. Ucho jest najbardziej wrażliwe na dźwięki w
zakresie średnich częstotliwości od 1000 do 4000 Hz, a mniej wrażliwe powyżej i poniżej
tych częstotliwości. Większe natężenie dźwięku jest potrzebne by uzyskać odpowiedź na
poziomie 250 Hz niż 2000 Hz przy normalnym słuchu. Ustawienia audiometru korygują te
różnice we wrażliwości progowej na różnych częstotliwościach. W konsekwencji, kiedy
podziałka progu słyszenia jest ustawiona na zero dla danej częstotliwości sygnał jest
automatycznie prezentowany w normalnym natężeniu progowym wymaganym, aby w tej
częstotliwości był słyszalny dla zdrowego młodego dorosłego.
Rys. 2. Relacja miedzy decybelami SPL (poziom natężenia dźwięku) i decybelami HL (poziom słyszenia); kółka
– progi u pacjenta z normalnym słuchem; trójkąty – progi u pacjenta z niedosłuchem zmysłowo-nerwowym w
wysokich częstotliwościach.
Rys. 2 przedstawia relacje między skalą decybeli HL i SPL (poziom natężenia dźwięku) skalą
intensywności dźwięku.
4
99411580.002.png
Wyniki przedstawione na audiogramie mogą wyjaśnić zakres uszkodzenia słuchu. Informacje
te mają istotną rolę w określaniu rehabilitacji potrzebnej dla danej osoby z uszkodzeniem
słuchu. Schematy klasyfikacyjne przy użyciu audiogramów czystych tonów oparte są na
fakcie, ze istnieje związek między progami w częstotliwościach istotnych dla słyszenia mowy
(500, 1000 i 2000 Hz) a najniższym poziomem, na którym mowa może być rozpoznawana w
50% przypadków. Ten drugi pomiar nazywany jest progiem rozumienia mowy (SRT).
Metody badania słuchu
W audiometrii tonalnej progi słyszenia uzyskiwane są zarówno przez przewodnictwo
powietrzne jak i kostne. W pomiarze przewodnictwa powietrznego bodźce na różnych
częstotliwościach dostarczane są przez słuchawki. Sygnał przechodzi przez kanał słuchowy,
przez komorę ucha środkowego, poprzez trzy kosteczki słuchowe do ślimaka, a stamtąd do
centralnego układu nerwowego. Progi przewodnictwa powietrznego określają integralność
całego zewnętrznego mechanizmu słuchowego. Jeśli u danej osoby występuje ubytek słuchu
w przewodnictwie powietrznym, nie jest możliwe stwierdzenie, w którym miejscu drogi
słuchowej występuje uszkodzenie. Utrata słuchu może być rezultatem (a) problemu w uchu
zewnętrznym lub środkowym, (b) trudności na poziomie ślimaka, (c) uszkodzenia ścieżek
nerwowych w mózgu lub (d) kombinacji tych przyczyn. Jednak jeśli pomiar przewodnictwa
powietrznego połączony jest z pomiarem przewodnictwa kostnego, możliwe jest odróżnienie
problemów ucha zewnętrznego i środkowego ( niedosłuch przewodzeniowy ) od problemów
ucha wewnętrznego ( niedosłuch zmysłowo-nerwowy ).
5
99411580.003.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin