Le Guin Ursula Kroebe - opowieści z ziemiomorza.pdf - Le Guin Ursula Kroebe - izula4

U RSULA K . L E

Opowie±cizZiemiomorza

Przełozyła: Paulina Braitner

G UIN

Szukacz

W Mrocznych Czasach

Oto pierwsza karta „Ksiegi Mroku” , napisanej dawno temu runami hardycki-

mi:

„Po tym, jak Elfarran i Morred zgineli, a wyspa Solea zatoneła pod falami, Ra-

da Medrców władała w imieniu chłopca Serriadha, póki ten nie obj ał tronu. Pano-

wał m adrze, lecz krótko, po nim zas na Enladzie nastało siedmiu królów. Kraina

bogaciła sie i zyła w pokoju. I wtedy zjawiły sie smoki, najezdzaj ace zachod-

nie ziemie. Czarnoksieznicy na prózno próbowali je powstrzymac. Król Akambar

przeniósł dwór z Berili na Enladzie do miasta Havnor. Stamt ad wyruszył na cze-

le floty przeciw najezdzcom z Krain Kargadzkich i wyparł ich na wschód. Oni

jednak nadal wysyłali łupiezcze statki, które zapuszczały sie nawet na Morze Naj-

głebsze. Ostatni z królów, Maharion, zawarł pokój ze smokami i Kargami, zapłacił

jednak olbrzymi a cene, kiedy zas Pierscie n Runiczny został złamany, Erreth-Ak-

be zgin ał w walce z wielkim smokiem, a Maharion Smiały padł ofiar a zdrady,

zdawało sie, ze na Archipelagu niepodzielnie zapanowało zło.

Wielu próbowało obj ac tron Mahariona, nikt jednak nie zdołał go utrzymac,

a spory pretendentów podzieliły kraj. Miejsce wspólnoty i sprawiedliwosci zaje-

ły kaprysy moznowładców. Szlachetnie urodzeni, kupcy i piraci, kazdy, kto mógł

sobie pozwolic na wynajecie zołnierzy i czarnoksiezników, ogłaszał sie władc a

wybranych ziem i miast. Wodzowie czynili z pokonanych niewolników, lecz na-

jemni chłopi takze byli niewolnikami, albowiem tylko panowie bronili ich przed

innymi wodzami łupi acymi wyspy i piratami nekaj acymi porty, a takze bandami

nieszczesnych banitów, których głód popychał do rabunku”.

„Ksiega Mroku” powstała pod koniec czasów, o których traktuje. To zbiór

wzajemnie sprzecznych opowiesci, czesciowych biografii i zniekształconych le-

gend. Jest jednym z nielicznych reliktów pochodz acych z Mrocznych Lat, gdyz

złaknieni pochwał, nie prawdziwych historii wodzowie palili ksi azki, z których

jakis pozbawiony władzy biedak mógł nauczyc sie, jak j a zdobyc.

Kiedy jednak do r ak wojownika trafiała ksiega wiedzy czarnoksieskiej, zwy-

kle zamykał j a w skarbcu b adz oddawał najetemu przez siebie magowi. Na mar-

ginesach obok zaklec i spisów imion, a takze na ostatnich kartach owych ksi ag

wiedzy czarownik b adz jego ucze n notował wybuch zarazy, głód, napasc, zmiane

pana, a takze zaklecia uzyte przy tych okazjach i ich skutecznosc. Podobne zapiski

ujawniaj a od czasu do czasu chwile jasniejsze, lecz nadal otoczone ciemnosci a.

Chwile te s a niczym oswietlony statek widziany przez moment w deszczow a noc

daleko w morzu.

O owych czasach traktuj a jeszcze piesni, stare ballady i zaspiewki z małych

wysepek i spokojnych wyzyn Havnoru.

Wielki Port Havnor to miasto lez ace w sercu swiata, miasto białych wiez nad

zatok a. Na najwyzszej z nich miecz Erreth-Akbego odbija pierwsze i ostatnie pro-

mienie sło nca. Przez Havnor przepływa cały handel, całe rzemiosło i nauka Zie-

miomorza, niezmierzone bogactwa Archipelagu. Tam tez zasiada król, który po-

wrócił po scaleniu Pierscienia i była to oznaka uzdrowienia swiata. A w dawnych

czasach w owym miescie mezczyzni i kobiety z wyspy rozmawiali ze smokami.

Havnor jest jednak takze Wielk a Wysp a, rozległ a, bogat a krain a. W miastach

w głebi l adu, na farmach pokrywaj acych zbocza góry Onn praktycznie nic sie

nie zmienia. W tamtych okolicach warta zaspiewania pies n kiedys znów zostanie

zaspiewana. Starcy w tamtejszych tawernach opowiadaj a o Morredzie, jakby znali

go sami w czasach bohaterskiej młodosci, a dziewki zaganiaj ace krowy do obory

snuj a opowiesci o Kobietach Dłoni, zapomnianych wszedzie indziej, nawet na

Roke, ale nie posród owych cichych, zalanych promieniami sło nca dróg i pól,

w kuchniach, przy paleniskach, wokół których pracuj a i rozmawiaj a stateczne

gospodynie.

W czasach królów magowie zbierali sie na dworze enladzkim, a pózniej w Ha-

vnorze, aby doradzac królowi i sobie nawzajem, korzystaj ac ze swej mocy do

osi agania celów, które uznali za słuszne. Lecz w owych mrocznych latach czarno-

ksieznicy sprzedawali usługi temu, kto płacił najwiecej. Staczali pojedynki i walki

na czary, nie dbaj ac o zło, które czyni a; czasem nawet czynili je swiadomie. Głód

i zarazy, wysychanie zródeł, wiosny bez deszczu i zimy bez wiosny, narodziny

chorych, kalekich młodych wsród owiec i bydła, narodziny chorych i kalekich

dzieci na wyspach — wszystko to przypisywano praktykom czarodziejów i cza-

rownic, czesto nie bez podstaw.

Praktykowanie magii stało sie zajeciem niebezpiecznym — chyba ze ktos za-

pewnił sobie ochrone silnego wodza, lecz nawet wtedy mógł zgin ac w starciu

z czarnoksieznikiem potezniejszym od siebie. A jesli mag przestał miec sie na

bacznosci wsród zwykłych ludzi, takze mógł zgin ac, wyspiarze bowiem uwazali

go za zródło najgorszego zła, wcielenie grozy. W owych latach według zwykłych

ludzi istniała wył acznie czarna magia.

Wtedy własnie wioskowe sztuczki i — przede wszystkim — kobiece czary zy-

skały sobie zł a sławe, która przylgneła do nich na dobre. Czarownice słono płaciły

za uprawianie sztuki, któr a uznały za własn a. Opieka nad ciezarnymi niewiasta-

mi i zwierzetami, porody, nauka piesni i rytuałów, dogl adanie porz adku w polu

i ogrodzie, budowa i sprz atanie domu, dbanie o meble, wydobycie rud i meta-

li zawsze nalezały do obowi azków kobiet. Czarownice wymieniały sie licznymi

zakleciami i urokami zapewniaj acymi powodzenie w owych przedsiewzieciach.

Gdy jednak cos poszło nie tak podczas narodzin b adz w polu, wine przypisywano

wiedzmie, a walki czarnoksiezników uzywaj acych beztrosko trucizn i kl atw do

zapewnienia sobie tymczasowej przewagi bez wzgledu na dalsze konsekwencje

sprawiały, iz wypadki zdarzały sie coraz czesciej. Magowie wywoływali susze

i powodzie, nieurodzaje, pozary i choroby, a za ich winy cierpiała wioskowa cza-

rownica. Biedaczka nie wiedziała, czemu jej uzdrawiaj acy urok przeklinał rane

i wywoływał gangrene, czemu dziecko, które sprowadziła na swiat, okazywało

sie imbecylem, dlaczego błogosławie nstwo wypalało ziarno w bruzdach i nisz-

czyło jabłka na drzewie. Ktos jednak musiał za to zapłacic, a wiedzma b adz cza-

rodziej byli pod rek a w samej wiosce i miescie, nie w zamku władcy czy twierdzy

strzezonej przez zbrojnych i ochronne zaklecia. Czarodzieje i czarownice tone-

li w zatrutych studniach, płoneli na dotknietych susz a polach, gineli pogrzebani

zywcem, by uzyznic martw a ziemie.

Tak tedy stosowanie i nauka ich sztuki stały sie niebezpieczne. Ci, którzy sie

ni a zajmowali, czesto i tak nalezeli do grona wyrzutków, kalek, szale nców, ludzi

samotnych, starców — kobiet i mezczyzn maj acych niewiele do stracenia. M a-

drzy mezczyzni i kobiety, szanowani i ciesz acy sie zaufaniem mieszka nców, ust a-

pili pola groteskowym, nieporadnym, wioskowym czarownikom znaj acym tylko

nedzne sztuczki i wiedzmom, których mikstury wywołuj a jedynie z adze, zazdrosc

i nienawisc. Magiczny talent u dziecka stał sie czyms strasznym. Rodzice lekali

sie go i ukrywali.

Oto opowiesc z owych czasów. Czesc z niej pochodzi z „ Ksiegi Mroku” , in-

ne fragmenty z Havnoru, z gospodarstw na górze Onn i wsród lasów Faliernu.

Z podobnych urywków i fragmentów da sie złozyc cał a historie. Choc jest lekka

i zwiewna, utkana na wpół z pogłosek i domysłów, moze jednak okazac sie praw-

d a. To opowiesc o Załozeniu Roke, a jesli mistrzowie z Roke twierdz a, ze nie

tak to wygl adało, niech opowiedz a, jak szkoła powstała naprawde. Czasy, w któ-

rych Roke stała sie wysp a czarnoksiezników, spowija bowiem mgła i mozliwe, iz

umiescili j a tam sami czarnoksieznicy.

Le Guin Ursula Kroebe - opowieści z ziemiomorza.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: